پروندههایی كه ابهامات و پشت پردههای زیادی دارند و با گذشت مدت زمان كوتاهی از واگذاری دادگاهی شدند و یا بدون روشن شدن ابهامات با توافق دو طرف كه یك طرف آن دولت و طرف دیگرش بخش خصوصی است، مختومه اعلام شدند.
یكی از پروندههایی كه این روزها منتظر حكم دادگاه است، پرونده مبهم خصوصی سازی مجموعه هتلهای هما است. واگذاری هتلهای هما به سازمان تامین اجتماعی در زمان مرتضوی به دو سال و چند ماه قبل بر میگردد، مجموعه هتلهای هما به عنوان یكی از داراییهای زیان ده شركت هواپیمایی هما یا همان ایران ایر آبان ماه سال 91 پس از 4 بار عرضه در فرابورس در مراسمی در سالن زمرد هتل همای تهران با حضور معاون اول رییس جمهور وقت و سعید مرتضوی به عنوان رییس سازمان تامین اجتماعی و مدیر عامل وقت ایران ایر به تامین اجتماعی با قیمت چیزی حدود 650 میلیارد تومان واگذار شد و قرار شد 500 میلیارد آن صرف نوسازی ناوگان ایران ایر شود.
مسئولان ایران ایر معتقد بودند، طبق اصل 44داراییهای زیان ده باید از مجموعه حذف و برای چابك سازی به بخش خصوصی واگذار شود هر چند گفته میشد هتلهای هما زیان ده هستند اما برزین، مدیر عامل وقت مجموعه هتلهای هما در مراسم واگذاری مدعی شد، درآمد سالیانه گروه هتلهای هما 40 میلیارد تومان است كه 25 درصد از این رقم سود خالص است.
سازمان خصوصی 3 سال قبل از واگذاری هما به تامین اجتماعی، بلوك 100 درصدی سهام گروه هتلهای هما معادل یك میلیارد و 960 میلیون و 778 هزار سهم را به ارزش كل پایه 5 هزار و 213 میلیارد و 708 میلیون و 702 هزار ریال به صورت نقد یا نقد و اقساط دی ماه سال 90 برای اولین بار روانه بورس كرد اما خریداری نداشت این پروسه 3 بار دیگر تكرار شد اما باز هم نتوانست نظر سرمایه گذاران حقیقی و حقوقی را جلب كند تا اینكه در چهارمین نوبت مزایده بابت رددیون با ارزش پایه 6 هزار و 531 میلیارد ریال به نهاد عمومی تامین اجتماعی واگذار شد و از دولتی به شبه دولتی تغییر مدیریت داد.
تا اینجای داستان هم ایران ایر به رد كردن مجموعه هتلهای هما با حفظ برند به یك نهاد عمومی راضی بود و هم تامین اجتماعی به زنده شدن بخشی از طلبهایش به دولت و اضافه شدن 5 هتل 5 ستاره به مجموعه داراییهایش رضایت داده بود اما طبق گفته صاحبان جدید هتلهای هما، یك سال پس از واگذاری، زنی با داشتن سند ادعای مالكیت بخشی از مجموعه هتل همای تهران را كرد، زمینی كه اگر از هتل جدا شود، احتمال تعطیل شدن هتل همای تهران یا همان شرایتون قبل از انقلاب وجود دارد.
*زمین چند صد میلیاردی را 47 میلیارد به یك زن خانه دار فروختند!
ماجرا از این قرار است كه 10هزار متر مربع از مساحت پاركینگ و زمین پشت هتل هما اكنون صاحبی به غیر از تامین اجتماعی دارد، مالكی كه بابت ادعای خود سند رو كرده است، سندی كه نشان میدهد، تمام تاسیسات و پاركینگ هتل در این 10 هزار متر مربع قرار دارد و اگر به فروش رضایت ندهد، هتل بدون تاسیسات و پاركینگ میماند.
یك منبع آگاه در این باره با بیان اینكه در حال حاضر پرونده شكایت تامین اجتماعی از ایران ایر منتظر حكم دادگاه است، به خبرنگار ایلنا گفت: سازمان تامین اجتماعی پیگیر آن است كه از طریق دادگاه معامله فروش 10 هزار مترمربع باطل شود و این 10 هزار متر دوباره به ایران ایر برگردد و تامین اجتماعی با ایران ایر مجدد بر سر این 10 هزار متر به توافق برسد چراكه در واگذاری، قیمت مجموعه بدون در نظر گرفتن این مساحت از پاركینگ و زمین اعلام شده است.
وی ادامه داد: زمین 10 هزار متری قبل از واگذاری از مجموعه منفك شده بود. ایران ایر بعد از دومین بار عرضه كه باز هم خریداری پیدا نكرد، از انجایی كه فهمیده بود هتلهای هما اگر هم تك تك برای فروش گذاشته شوند، مشتری پیدا نمیكنند و نیاز به پول نقد داشت بنابراین به این نتیجه رسید كه بخشی از هتل هما را از مجموعه جدا كند و این زمین را جداگانه به فروش بگذارد.
این منبع آگاه با بیان اینكه كسی كه این 10 هزار متر زمین را خریده یك زن خانه دار است، گفت: مالك این 10 هزار متر مربع سند رسمی دارد كه قطعا سازمان تامین اجتماعی در دادگاه از پس این سند رسمی بر نمیآید مگر اینكه به صورت توافقی موضوع را حل كند اما خود مجموعه هما آنقدر بودجه ندارد كه بتواند این زمین را بخرد و اگر كار به آنجا رسید از بودجه سازمان باید هزینه شود كه قطعا قیمت این زمین نسبت به سال خرید چندین درصد افزایش یافته است.
وی ادامه داد: مالك این زمین یك زن خانه دار است كه همسر این خانم كه یكی از پیمانكاران اصلی ایران ایر محسوب میشود، زمین را به اسم همسرخود خریده است.
ایاز الماسی یكی از مدیران گروه هتلهای هما در گفتوگو با خبرنگار ایلنا با بیان اینكه تصمیم ایران ایر برای فروش هتلهای هما از اول اشتباه بود و تنها برای پرداخت حقوق كاركنانش هتل را فروخت گفت: زمین 10 هزار متر مربعی هتل هما كه بخشی از آن پاركینگ هتل بود و در بخشی از آن تاسیسات هتل مستقر است، سال 90 یعنی یك سال قبل از واگذاری جدا و بعد از مدتی به یك شخص حقیقی فروخته شد.
وی با بیان اینكه این زمین سه نبشه در بهترین نقطه تهران است كه ایران ایر آن را به قیمت نازل فروخت، ادامه داد: شنیدهها حاكی از آن است كه در سال 90 این زمین حداقل 300میلیارد تومان ارزش داشت اما ایران ایر آن را به قیمت تنها 47 میلیارد به خانم 'ع' فروخت، این در حالی است كه قیمت همین زمین در حال حاضر حداقل دو برابر شده است.
این در حالی است كه صاحبان جدید هما معتقدند، درست است كه زمین ارزانتر از قیمت اصلی فروخته شده و باید به دو برابر قیمت فروخته میشد اما نه قیمت این زمین با كاربری خدماتی ارزشی بیش از این ندارد.
هر چند این ادعای هما براساس آن است كه زمین كابری خدماتی دارد اما تغییر كاربری كار ناممكنی نیست. از طرفی دیگر به هر حال تامین اجتماعی در این شرایط چارهای جز خریدن این زمین از مالك آن با قیمت توافقی ندارد آن هم در شرایطی كه مالك راضی به فروش شود، بنابراین هر قیمتی را كه اعلام كند باید از جیب سازمان پرداخت شود.
*هتل هما بدون پاركینگ و تاسیسات ارزش ندارد
پیش بینی میشود با توجه به اینكه مالك زمین جدا شده از هتل سند معتبری در اختیار دارد، اعتراض سازمان تامین اجتماعی در دادگاه به جایی نرسد. مدیران جدید هتل هما مدعی هستند، از اینكه هتل بدون این زمین به سازمان واگذار شد بیاطلاع بودند و یك كارشناس معمولی كه متخصص این كار نبود برای عقد قرار داد واگذاری اعزام شده بود. این در حالی است كه الماسی معتقد است این توجیه منطقی نیست چراكه این 10 هزار متر مربع در زمان مدیریت آقای برزین به عنوان مدیر هتلهای هما فروخته شد و آقای برزین بعد از واگذاری هم تا مدتی مدیر هتل هما باقی ماند و قطعا در جریان امور قرار داشت.
وی با تاكید بر اینكه هتل بدون این زمین كارایی ندارد، گفت: هتل بدون پاركینگ در آن خیابان شلوغ كه جای پارك پیدا نمیشود و بدون تاسیسات ارزشی ندارد و احتمال آنكه زمین برنگردد، هتل تعطیل شود بسیار زیاد است.
الماسی ادامه داد: از سال 92 به بعد مالك زمین برای تصرف زمین اقدام كرد كه من اصرار بر مقاومت داشتم كه مجموعه زیر بار نرود اما مرا به مشهد تبعید كردند. بیش از 65 درصد درآمد شركت هتلهای هما از هتل همای تهران به دست میآید و همای تهران است كه سوددهی دارد و اگر زمین از هتل جدا شود هتل تهران را باید تعطیل كنند.
وی با اشاره به وضعیت 4 هتل همای دیگر گفت: هتل شیراز و بندر عباس كه خرج خودشان را هم در نمیآورند و هتل مشهد هم بعد از 10 سال كه شبیه خرابهای شده بود یكی دو سال میشود كه به سوددهی رسیده است.
*گاف بزرگ آقای قاضی
مرتضوی پس از ورود به تامین اجتماعی مجموعهای از داراییهای دولت را بدون سوا كردن خوب و بدش در سبد تامین اجتماعی كه صاحب اصلی آن كارگران هستند، گذاشت. مجموعه هتلهای هما، یكی از آن داراییهای دولت است كه با این شرایطش سودی را برای كارگران ندارد.
مجموعه هتل هما مدعی است، قبل از واگذاری نمیدانسته زمینی كه قرار است جدا شود، مساحتی از پاركینگ و تاسیسات هتل است. گویا در زمان واگذاری به صاحبان جدید گفتهاند، هتل بدون بخشی از مساحتش واگذار میشود كه سازمان تامین اجتماعی هم شرط را پذیرفته اما بعد از واگذاری و رو شدن سند مالك جدید متوجه شده كه زمینی كه حرفش زده شده و قول و قرارش گذاشته شده، قلب هتل است.
در این میان معاون حقوقی و امور مجلس تامین اجتماعی مدعی است كه سازمان بعد واگذاری متوجه این موضوع شده كه زمین 10 هزار متری جزء مجموعه هتل هما نیست.
تاج الدین در این باره به ایلنا گفت: هتل هما بابت رد دیون به سازمان تامین اجتماعی واگذار شده اما از مجموعه هتل هما تنها هتل به تامین اجتماعی واگذار شده است.
وی ادامه داد: سازمان متوجه شده كه این 10 هزار متر مربع هم متعلق به هتل بوده اما همراه با هتل به سازمان واگذار نشده است. در حال حاضر در مراجع قضایی پیگیر این موضوع هستیم كه زمین را به مجموعه برگردانیم.
تاج الدین ادامه داد: در واگذاری تنها ساختمان اصلی به سازمان داده شد و بعد مشخص شد كه زمینی به مساحت 10 هزار متر مربع هم متعلق به مجموعه هتل همای تهران است كه ایران ایر آن را قبل از واگذاری به یك خانم فروخته است. ما مدعی هستیم كه زمین باید به مجموعه هتل همای تهران برگردد و در حال حاضر از مراجع قضایی آن را دنبال میكنیم.
*سر 'ایران ایر' بیكلاه ماند
در این بین كه تامین اجتماعی سرش با مالك جدید گرم بود؛ گفته میشود عباس آخوندی، وزیر راه و شهرسازی در جلسهای با رییس جمهور خواستار برگشت مجموعه هتلهای هما به ایران ایر بود. این درخواست آخوندی با توجه به اینكه برخی مدیران وقت ایران ایر بارها اعلام كرده بود كه هتلهای هما مجموعهای زیان ده هستند، منطقی نیست و شاید تنها یك علاقه شخصی به حساب آید اما در این بین وزارت راه و شهرسازی مدعی است كه سازمان تامین اجتماعی هنوز چند صد میلیارد از هزینه فروش هما را نپرداخته است كه این ادعا هم با اصل ماجرا در تناقض است چراكه از ابتدا هم هتلهای هما بابت رد دیون دولت به تامین اجتماعی فروخته شده بود.
اما در این بخش ماجرا گویا سازمان خصوصی سازی این بار ایران ایر را دور زده است. طبق قرار دولت و ایران ایر قرار بود، تامین اجتماعی نصف قیمت هتلها را بابت رد دیون بردارد و بابت نصف دیگرش وجه نقد به سازمان خصوصی سازی بدهد. از طرفی به ایران ایر وعدهای داده شده بود كه نصف قیمت كه 300 میلیارد تومان میشود را بابت نوسازی ناوگان در اختیارش بگذارند اما با ادعای هما كه تا ریال آخر 300 میلیارد تومان را به دولت پرداختهایم، سر ایران ایر بیكلاه مانده و سازمان خصوصی سازی به عهدش وفا نكرده است و از فروش مجموعه هتلهای هما تنها همان 47 میلیارد تومان فروش زمین پاركینگ هتل دستش را گرفته است.
*معاون وزیردادگستری: دعوا به 'ایران ایر' ربطی ندارد
عبدالعلی میركوهی معاون وزیر دادگستری در گفتوگو با ایلنا با بیان اینكه در این پرونده 'ایران ایر' مخاطب دعوای سازمان تامین اجتماعی نمیتواند باشد، گفت: هر بنگاه و هر مجموعه و شركتی كه در لیست واگذاری برود دیگر متعلق به سازمان خصوصی سازی است و در این پرونده هم دیگر هتل هما طرف قرار داد نیست و طرف قرارداد سازمان خصوصی سازی است. در این واگذاریها، وزارت اقتصاد و دارایی فروشنده و هر كسی هم كه متقاضی باشد خریدار است.
وی با تاكید بر اینكه هتل بدون پاركینگ كه معنا ندارد، گفت: اگر زمین از هتل جدا شده، قبل از واگذاری بوده است و بسیاری از شركتهای دولتی كه در فهرست واگذاری قرار میگیرد، هكتارها زمین دارند. هیات واگذاری متشكل از وزیر دادگستری، وزیر امور اقتصاد و دارایی، رییس اتاق صنایع و معادن و بازرگانی و رییس اتاق تعاون و دو نماینده مجلس به عنوان ناظر درباره قیمت و نحوه واگذاری تصمیم میگیرند.
وی ادامه داد: در واقع اینكه تصمیم گرفته شود زمینی از مجموعهای جدا شود به این دلیل است كه مجموعه مشتری و خریدار ندارد و باید برای ارزانتر شدن قیمت، بخشی از دارایی را از مجموعه جدا كنند. در پروسه واگذاری هتل هما هم همین اتفاق افتاده و واگذاری بدون هیچ تخلفی انجام شده است. اینكه سازمان تامین اجتماعی بعد از واگذاری متوجه این موضوع شده كه 10 هزار متر مربع از مجموعه زمین و پاركینگ هتل هما قبل از واگذاری به فروش گرفته درست نیست و قبل از واگذاری تمام مسائل طی جلساتی مورد بررسی قرار میگیرد. قطعا سازمان تامین اجتماعی قبل از خرید از جدا شدن 10 هزار متر زمین هتل هما اطلاع داشته و این قطعه زمین هم با این ادعا به مجموعه برنمی گردد.
*شمس جامخانه: دعوا ربطی به سازمان خصوصی سازی ندارد
ابوالقاسم شمس جامخانه كه در چند ساعت پس از بركناری از ریاست سازمان خصوصی سازی با خبرنگار ایلنا درباره واگذاری هتلهای همای تهران به گفتوگو پرداخت با بیان اینكه همه پروسه واگذاری و اطلاعات ان شفاف است، گفت: اگر صاحبان جدید هتل هما اعتراضی دارند میتوانند به سازمان خصوصی سازی مراجعه كنند و با سند و به صورت مكتوب جوابشان را میدهیم.
وی ادامه داد: اگر سازمان خصوصی سازی مرتكب تخلفی شده بود تا الان باید به دادگاه فراخوانده میشد و سازمان تامین اجتماعی میتوانست این ادعا را داشته باشد كه داراییای را كه در قیمت گذاری آوردهایم، بعد از واگذاری تحویل ندادهایم. دعوای بین مجموعه هتلهای هما و ایران ایر ربطی به سازمان خصوصی سازی ندارد. سازمان خصوصی سازی در این واگذاری سهم فروخته است و تامین اجتماعی نمیتواند شكایتی از سازمان خصوصی سازی داشته باشد.
رییس سابق سازمان خصوصی سازی گفت: سازمان خصوصی سازی در واگذاریها، پاركینگ هتل هما را درقیمت گذاری لحاظ نكرده است. اگر موضوعی مبنی بر اینكه سازمان تامین اجتماعی از واگذاری هتل همای تهران بدون زمین پاركینگ اطلاع نداشت، حتما پای سازمان خصوصی هم گیر بود اما تا كنون هیچ یك از طرف دعوا سراغ ما نیامدهاند.
*سند رو كنیم معامله باطل میشود
شنیدهها حاكی از آن است كه تامین اجتماعی از تخلفات ایران ایر در معامله و فروش آن 10 هزار متر زمین اسنادی دارد كه با آن اسناد رای دادگاه به طرف تامین اجتماعی برمی گردد. هر چند هنوز سازمان تامین اجتماعی درباره جزییات این اسناد و مداركی كه میتواند معامله را باطل كند، چیزی نگفته است اما مدعی است كه بابت معامله ایران ایر و آن زن خسارت خورده است و زمین در تصرف هتل هما است. سازمان معتقد است آن زمین با دردسرهایی كه دارد متری 2 میلیون هم نمیارزد و مالكش هم نمیتواند خریداری برای آن پیدا كند. گویا در این میان مدیرعامل ایران ایر برای مذاكره پا پیش گذاشته است اما با بیتفاوتی سازمان تامین اجتماعی مواجه شده است تا دادگاه سرنوشت هتل هما را رقم بزند.
*تغییر كاربری قیمت زمین را چندین برابر میكند
هر چند گفته میشود، احتمال برد سازمان تامین اجتماعی در این دادگاه وجود دارد و نشانه آن هم پا پیش گذاشتن مدیرعامل ایران ایر است اما مصطفی قلی خسروی، رییس سابق اتحادیه كشوری املاك در گفتوگو با ایلنا با بیان اینكه احتمال باطل شدن معاملهای كه سند دارد، بسیار ضعیف است، گفت: معامله زمانی باطل اعلام میشود كه خیار تدلیس در آن معامله به اثبات برسد كه آن هم احتمالش بسیار ضعیف است.
وی ادامه داد: قانون 10 مدنی میگوید هر قراردادی كه تنظیم میشود لازم الاجرا است و مالك در دین و مذهبی مورد احترام است و در این اسلام محترمتر. اینكه معامله را بتوان باطل كرد احتمالش بسیار ضعیف است و اگر مالك راضی نشود كسی نمیتواند زمین را از وی پس بگیرد.
قلی خسروی درباره قیمت روز 10 هزار متر زمین هتل هما گفت: اگر زمین كاربری خدماتی داشته باشد قیمت آن افت پیدا میكند از طرفی دیگر هر چه متراژ زمین بالاتر بروند از قیمت آن كم میشود اما تغییر كاربری و قطعه قطعه كردن زمین میتواند قیمت را به چندین برابر برساند.
وی ادامه داد: اینكه زمین در تصرف هتل است بنابراین مالك نمیتواند زمین را بفروشد كه نه منطقی است و نه درست. مالك اگر بخواهد میتواند با شهرداری به توافق برسد و كابری زمین را تغییر بدهد و این 10 هزار متر را به قطعات 600 متری تبدیل كند كه در این صورت قیمت زمین آن هم در خیابان خدامی ونك به چندین برابر میرسد.
*سایت خرداد
اول**
تهران - ایرنا - عمر اجرای اصل 44 و خصوصی سازی داراییهای دولت به 10 سال هم نمیرسد اما در این مدت پرونده قطوری از داراییهایی كه به بخش خصوصی و نهاد عمومی واگذار شدند به جا مانده است.