باغهاي شيراز زيستگاه پرستوها و طوطيان ، پرنده هاي خوش آواز در سراسر ايران يكه تاز و بي بديل اند.
شيراز شهر رازهاست ، شهر رازهاي سر به مهر دورانها و اعصار ، شهر شاعران نامي ، ادبا و نويسندگان ، شهر آوازه ها ، بهارش به زيبايي بهشت جاويدان .
شيراز بهار را با سبزه ها ي بي قرار ، گلهاي وحشي ناآرام دشتها ، جويهاي زنده در دل كوهساران ، پونه ها و عطر گلها ميزباني مي كند.
دروازه قرآن شيراز با فضاي سبز آرامگاه خواجوي كرماني در دل كوه ، با عطر بهاري گلهاي تازه شكفته آقاقيا و هميشه بهار ، در پناه خداي زيبايي آفرين به روي ميهمانان آغوش باز كرده است .
باغ جهان نما نزديك به ورودي دروازه قرآن شيراز ، در بدو ورود بنفشه هاي رنگارنگ و شب بوهاي روح افزايش را پيشكش قدوم ميهمانان نوروزي مي كند.
باغ جهان نما از ورودي ديگر ، در نزديكي آرامگاه حافظ واقع شده ، ساختمان كلاه فرنگي اين باغ به شكل هشت ضلعي و مانند ساختمان كلاه فرنگي باغ نظر ساخته شده است .
طرح و اسلوب اين باغ نظير باغ نظر است ، سروهاي كهن ، گل آرايي باغچه هاي مصفاي آن فضاي باغ جهان نما را سحرانگيز و جادويي كرده است.
پس از حكومت افشاريان تا زمان تشكيل حكومت زنديه باغ جهان‌نما لطمه هاي زيادي ديد تا اين كه به دستور كريمخان زند مرمت و بازسازي شد .
باغ مصفاي ارم شيراز كه همواره مورد توصيف جهانگردان و سياحان در اعصار گذشته بوده به گونه اي كه در سفرنامه‌هاي مربوط به قرن دهم و يازدهم هجري از اين باغ نقل ها شده است.
اين باغ در روزگار سلجوقيان و آل اينجو پا برجا بوده ، در زمان قاجاريه و سپس زنديه براي سازندگي و بهسازي اين باغ تلاشها شده است.
در زمان قاجاريه باغ ارم 75 سال در دست سران ايل قشقايي بود كه در آن عمارتي ساختند و در زمان ناصر الدين شاه قاجار عمارت ديگري كه هنوز پابرجاست در آن ساخته شد.
باغ ارم از ابتدا تنوع گياهي بالايي داشت و هنوز درختان 200ساله سرو آن از قدمت و خوش ذوقي صاحبانش آثاري بر پا دارد.
عمارت اصلي باغ به سبك معماري قاجاريه و به تقليد از سبك معماري زنديه ساخته شده ، اين عمارت به لحاظ معماري، نقاشي، كاشي كاري و گچ بري از شاهكارهاي معماري ايراني به حساب مي آيد.
اين عمارت سه طبقه با كاشيكاري هاي رنگين و گچ بري هاي شكيل تزيين شده ، اتاق‌هاي طبقه زيرين كه زيرزمين به حساب مي آيند ، براي استراحت در روزهاي گرم تابستان كاربرد داشته اند و در دو طبقه بالايي ستون‌هايي است كه برگرفته از بناي تخت جمشيد است.
در پيشاني بنا، دو نيم‌دايره در دو طرف، و يك تابلو بزرگ در وسط قرار گرفته كه از سه هلال روي هم تشكيل شده ، اين تابلو، تصاويري از شاهنامهٔ فردوسي و نبرد شاهان قاجار را نشان مي‌دهد.
باغ گياه شناسي ارم شيراز ، 5/12 هكتار وسعت دارد ، بدليل واقع شدن در دامنه كوه آسياب سه تايي از شرايط ويژه آب و هوايي برخوردار است.
در اين باغ 450 گونه گياهي مورد شناسايي قرار گرفته كه ويژگيهاي آنها با تابلو در كنار گونه ها مشخص شده است.
باغ دلگشاي شيراز در شمال شرقي اين شهر و در نزديكي آرامگاه سعدي واقع شده و از آب چشمه قنات آرامگاه سعدي بهره مي برد.
قدمت اين باغ به دوره ساساني بر مي گردد و در نزديكي مظهر قنات كهن و در حريم قلعه بسيار قديمي مشهور به كهندژ واقع شده است.
جيمز موريه ساخت آن را به كريم خان زند نسبت داده ولي برخي اعتقاد دارند قدمت باغ دلگشا به دوران ساسانيان در قبل از اسلام مي‌رسد، اين باغ در دوران صفويه و زنديه از مراكز مهم تفريحي در شيراز بوده است.
روايت است كه تيمور لنگ پس از تصرف فارس در عمارت باغ دلگشا سكني گزيد و در همين عمارت بود كه از حافظ دعوت كرد به ديدارش بيايد تا در حضور او قرآن را از آخر به اول بخواند.
دلگشا نمونه كاملي از نارنجستانهاي سرسبز شيراز است كه در اوايل بهار با عطر بهار نارنج حال و هوايي بهشت گونه مي يابد.
باغ عفيف آباد يا باغ گلشن راز از باغهاي تاريخي و زيباي شهر شيراز است ، اين باغ توسط شاهان صفوي احداث شده و بناي اصلي آن توسط ميرزا علي محمد خان قوام دوم در سال 1863 ميلادي ساخته شده است.
بنا به مستندات تاريخي قوام دوم قناتي در نزديكي باغ را براي آبياري آن خريداري كرد، پس از درگذشت قوام اين باغ به خواهرش عفيفه رسيد و پس از آن اين باغ به عفيف آباد معروف شد.
اينك بخشي از بناي زيرين ساختمان اين باغ تبديل به قهوه خانه سنتي تبديل شده و از زير زمين اين ساختمان به عنوان موزه سلاح هاي نظامي استفاده مي شود.
باغ زيباي جهان نما از دوران حكومتي آل مظفر، آل اينجو به جاي مانده و تا زمان صفويه بسيار سرسبز بوده و جهانگرداني چون تاورنيه، شاردن، جان ملكم و ادواردبراون در سفرنامه هاي خود از آن نام برده‌اند.
باغ جنت از باغهاي قديمي و سنتي شيراز است كه مانند باغ ارم داراي راهروهايي است كه در دو طرف آن درختان كاج وسرو ، زيبائي خاصي به ان داده اند .
باغ جنت 54 هكتار وسعت دارد كه 27 هكتار آن متعلق به شهرداري است و11 هكتار آن فضا سازي و محوطه سازي شده است .
باغ ملي با 38 هزار متر مربع وسعت يكي ديگر از باغهاي قديمي شيراز است كه در ورودي شهر واقع شده و با درختان كهن ، راهروها ، آبروها و فضاهاي سبز خود چشم انداز زيبائي را بوجود آورده است.
باغ بلند رويا يكي از باغهاي عمومي با يك هكتار وسعت ، با آبنماهاي زيبا و چشم اندازي از شهر در بزرگراه چمران واقع شده و تفرجگاه مناسبي را در اختيار شهروندان قرار داده است.
باغ يكصد ساله و 16 هكتاري بعثت يكي از ديگر باغهاي زيباي شيراز ، در كنار باغ عفيف اباد قراردارد .در وسط اين باغ كوشكي تاريخي از دوران قاجاريه به جاي مانده است.
باغ خلدبرين با 40 هزار متر مربع وسعت يكي از باغهاي قديمي شيراز است كه بدليل عدم توجه صاحبان باغ ، در حال ويران شدن بود كه شهرداري شيراز ، با خريداري ، بهسازي و باز سازي آن را تبديل به باغي عمومي كرده است.
نارنجستان قوام يكي ديگر از باغهاي شيراز است كه با درخت‌هاي نارنج فراوان خود شهرت يافته است ، عمارت زيباي آن در گذشته به منظور انجام امور تجاري و برگزاري تشريفات ، جشن‌ها و پذيرايي از ميهمانان بنا شده بود.
باغهاي قديمي و كهن قصرالدست كه به نوعي هويت اين شهر را گويايند در امتداد خيابان همت شمالي تا بخشي از فرهنگ شهر كشيده شده اند ، دريغ كه اگر مسافر شهر شيراز باشي و از كوچه باغهايش گلهاي خاطره جمع نكني . ك/4
6117/ 5054
شيراز - ايرنا - شهر زيباي شيراز با باغهايش ، با سرو نازها و سپيدارهايش ، با بنفشه ها و نسترنهايش ، با بهارنارنجها و شب بوهايش در ياد و خاطره مسافران بهاريش هميشه جاي دارد .
