ايمني و ارزاني شبكه حمل و نقل ريلي همواره مهم ترين علت اقبال مردم به سفرهاي ريلي بوده است و علي رغم اينكه كه انتخاب زيادي هم براي سفر با قطار وجود ندارد و در اكثر مسيرهاي ريلي در طول يك روز تنها يك قطار تردد مي كند، قطار همچنان مقبوليت بيشتري بين ديگر وسايل نقليه دارد.
طبق آمار سازمان پزشكي قانوني كشور در ٧ماهه سال‌جاري ٢٢ نفر و در سال گذشته ٤٢ نفر جانشان را در حوادث ريلي از دست داده‌اند. اگرچه اين ميزان تلفات هم براي حمل و نقل ريلي زياد است اما مقايسه آن با تلفات 13 هزار نفري حوادث جاده اي در 9 ماه اول سال و تلفات 39 نفري سوانح هوايي در سال 93 نشان مي دهد كه قطار هنوز توانسته ويژگي ايمني خود را در مقايسه با ساير وسايل حمل و نقل هوايي و جاده اي حفظ كند.
البته همچنان نمي توان بر فرسودگي ناوگان حمل و نقل ريلي و به ويژه كهنگي قطارها چشم پوشيد چرا كه همين امر در كنار كمبود امكانات دافعه زيادي را براي سفر با قطار ايجاد مي كند.
به ويژه اينكه بر اساس قانون برنامه چهارم، سن واگن‌هاي قطار بايد به زير 15 سال و سن لوكوموتيو‌ها بايد به زير 18 سال برسد اما اين در حالي است كه كه درحال حاضر ميانگين واگن‌ها بالاي 20 سال و سن لوكوموتيوهاي كشور بالاي 32 سال است.
* آيا قطار همچنان وسيله ارزاني براي سفر به شمار مي رود؟
بعد از اجراي قانون هدفمندي يارانه‌ها و قطع يارانه بخش ريلي قيمت بليت قطار هم رشد زيادي پيدا كرد البته از سوي ديگر رشد قيمت بليت هواپيما موجب شد بخشي از مشتريان حمل و نقل هوايي به جمع مشتريان قطار بپيوندند اما از طرفي قدرت رقابت قطار با وسايل حمل و نقل جاده اي هم از بين رفت.
اين اتفاق در شرايطي مي افتد كه وسايل حمل و نقل جاده اي مثل اتوبوس و خودروهاي سواري بين شهري محدوديت قطار را ندارند و مسافر علاوه بر داشتن حق انتخاب در مورد نوع خودرو يا اتوبوس مي تواند زمان هاي متنوعي را هم براي سفر انتخاب كند در حالي كه سفر با قطار در محدوده زماني خاصي صورت مي گيرد.
ممكن است شما از جمله افرادي باشيد كه همچنان مزاياي سفر با قطار را به معايب آن ترجيح مي دهيد اما اگر امكان سفر با هواپيما به قيمتي كمتر از قطار برايتان فراهم باشد باز هم بر سفر با قطار مصر مي مانيد؟
آژانس هاي هواپيمايي اغلب براي ارزان تمام شدن قيمت تورهايشان اقدام به خريد يكجاي صندلي هاي يك پرواز مي كنند و البته ممكن است تعدادي از صندلي هاي پرواز هم خالي بماند. در اين شرايط آژانس ها اقدام به فروش پروازها با قيمت مناسب مي كنند و طبعا در چنين شرايطي مسافر برنده خواهد بود.
گاهي مسافران اين امكان را دارند كه بليت هواپيما در مسير خاصي را با قيمتي نزديك به قيمت بليت اتوبوس به همان مقصد تهيه كنند. به عنوان مثال در برخي روزها مي توان بليت هواپيما در مسير تهران مشهد را را كه قيمت مصوب آن 160 هزار تومان است به قيمت 40 هزار تومان خريداري كرد. طبيعي است وقتي اين امكان وجود داشته باشد تمايل به سفر با وسايلي مثل قطار نيز به حداقل خواهد رسيد.
نگاهي گذرا به قيمت بليت قطار در پرترددترين مسير ريلي يعني تهران مشهد نيز نشان مي دهد كه در صورت وجود بليت هاي چارتر ارزان قيمت سفر با قطار به هيچ عنوان صرفه اقتصادي نخواهد داشت.
به عنوان مثال بليت قطار تندروي تهران - مشهد كه ظرف مدت 8 ساعت شما را به مقصد مي رساند 72 هزار تومان است. همچنين شما براي سفر با قطار كوپه اي درجه يك در مسير تهران مشهد هم بايد 61 هزار و 800 تومان هزينه كنيد كه در اين صورت بين 11 تا 12 ساعت در راه خواهيد بود.
اين در حالي است كه پس از افزايش قيمت بليت قطار پذيرايي در آنها هم به حداقل رسيده و به يك وعده صبحانه مختصر يا پذيرايي عصرانه محدود شده اما اگر مسافري سفر با هواپيما را انتخاب كند به تناسب زمان سفر هوايي خود از وعده غذايي متناسبي هم بهره مند خواهد شد.
نهايتا به نظر مي رسد سيستم حمل و نقل ريلي بايد در كنار حفظ انگيزه افراد براي سفر با قطار يعني توجه به دو عامل ارزاني و ايمني، امكانات بيشتري را هم براي مشتريان خود فراهم كند تا همچنان بتواند با ساير سيستم هاي حمل و نقل در رقابت باشد.
1337/
** اول
تهران - ايرنا- سايت پارسينه نوشت: پس از افزايش قيمت بليت قطار پذيرايي در آنها هم به حداقل رسيده و به يك وعده صبحانه مختصر يا پذيرايي عصرانه محدود شده اما اگر مسافري سفر با هواپيما را انتخاب كند به تناسب زمان سفر هوايي خود از وعده غذايي متناسبي هم بهره مند خواهد شد.
