سال هاست كه قرار است سدی بر روی رودخانه بشار در مشرق شهر یاسوج و در ناحیه تنگ سرخ كه از نواحی روستائی شهرستان بویراحمد میباشد ساخته شود. دست اندركاران تصمیم گرفته اند كه با این سد آبهای حوزه آبخیز رودخانه بشار را از طریق سد و بخشی را نیز از طریق لوله و قبل از وارد شدن در سد مورد بحث به استان فارس از جمله شهر شیراز منتقل نمایند. لازم به بیان است كه رودخانه بشار خود یكی از سرشاخه ای رود كارون میباشد. بنا به دلایل و شواهدی كه بخشی از آن در زیر آمده است، احداث سد تنگ سرخ میتواند یك فاجعه منطقه ای برای استان كهگیلویه و بویراحمد و یك فاجعه ملی برای جنوب ایران محسوب شود. در صورت احداث این سد، در اندك زمانی استان كهگیلویه و بویراحمد بویژه منطقه سردسیری آن با یك فاجعه زیست محیطی روبرو خواهد شد. این كار موجب مهاجرت آنان به نواحی دیگر و نابودی یك قوم خواهد شد. تقاضا میشود برای جلوگیری از خسارات فراوان زیست محیطی، اقتصادی، اجتماعی و … كه در صورت ساخت این سد رخ خواهد داد دستور فرمائید از ساخت این سد جلوگیری بعمل آید.
سد سازی در ایران و بحران های زیست محیطی:
آبخیزها منفجر و نابود میشوند تا سدها ساخته شوند. سدهائی كه موجب شده است با ارزش ترین تالاب ها نابود و یا تهدید شوند. سدهائی كه تعادل طبیعی آب دشت های پائین دست را مختل كرده اند، تعادل طبیعی كوهستان ها یعنی بهترین آبخیزها و سرچشمه رودها را با انفجارهای فاجعه بار برهم زده و فرسایش های آبی را تشدید كرده است. سدهائی كه بی مصرف بودن آنها در شرایط خشكسالی ها و نیز در زمان وقوع سیل ها به اثبات رسیده است. سدهائی كه تنها كمتر از هفت درصد برق كشور را تأمین میكنند(كانون دیده بانان زمین).
در زیر برخی از مطالبی كه در مورد ساخت سد تنگ سرخ در رسانه های جمعی طی سال های گذشته بیان شده است آمده است.
((شنبه 24/5/ 1388
خبرگزاری (ایسنا)، منطقه فارس، (شنبه 24 مرداد 1388 – 10:30 كد خبر 8805-10962):
معاون فنی و عمرانی شهرداری شیراز از خیزش جدیدی در فعالیتهای شهرداری شیراز خبرداد،
براساس این گزارش مهندس خیر اندیش روز 22 تیرماه به آغاز مراحل اجرایی ساخت سد تنگ سرخ اشاره و اضافه كرده بود: سد تنگ سرخ پس از پروژه قطار شهری به عنوان بزرگترین پروژه شهر شیراز مطرح است.))
(( 27 /7/ 90 – 11- خبرگزاری فارس
شماره: 13900726001491 بیست و هفتم مهرماه یكهزار و سیصد و نود
استاندار كهگیلویه و بویراحمد در گفتوگو با فارس: عقبماندگی در حوزه آب كهگیلویه و بویراحمد جبران میشود.
استاندار كهگیلویه و بویراحمد معتقد است كه جایگاه كنونی این استان با در اختیار داشتن 10 درصد منابع آب كشور در حوزه آب برای رسیدن به توسعه و پیشرفت مناسب نبوده كه با همت و توان مضاعف به دنبال برطرف كردن این عقبماندگی هستیم.
ساخت سد تنگسرخ در كجای كار قرار دارد؟
نیكزاد: چنانچه فقط 50 درصد از این سدها احداث شوند اقتصاد استان متحول میشود كه یكی از مهمترین این ساختگاهها سد تنگسرخ است.
حجم این سد افزون بر 24 میلیون مترمكعب با 40 متر ارتفاع میباشد كه تا قبل از سفر رئیسجمهوری و هیئت دولت به استان تمام آب موجود در این سد مخزنی متعلق به استان فارس بود كه با احداث و بهره برداری از این سد در وضعیت اقتصادی و معیشتی مردم این استان تحول ایجاد میشود و هم اكنون مرحله اول مطالعات این سد تمام شده و مراحل دوم را سپری میكند.
از مشخصات بارز این سد این است كه تامین آب شرب دراز مدت یاسوج، تامین آب صنعت، گردشگری و هشت هزار هكتار از اراضی كشاورزی این استان در گرو ساخت این سد است و هزینه سامانه انتقال آب در دراز مدت برای یاسوج و بخش كشاورزی از طریق سد تنگسرخ حدود 330 میلیارد ریال(!!!!! )برآورد شده است.
محض اطلاع شما تا قبل از روی كار آمدن دولت نهم كار مطالعه سد تنگ سرخ به شركت آب منطقهای فارس واگذار شده بود كه این شركت طبق قراردادی كه با شركت آبدان فراز فارس منعقد كرده بود. عملا ساخت سد تنگسرخ هیچ مزایایی برای استان كهگیلویه و بویراحمد بهدنبال نداشت و در دور اول سفر رئیسجمهوری و هیئت دولت به این استان و اطلاع از این موضوع دستور واگذاری مطالعه سد تنگ سرخ به شركت آب منطقهای این استان داده شد، همچنین مقرر شده كه تنها از طریق سد تنگ سرخ همه ساله حدود 57 میلیون مترمكعب آب شرب استان فارس از طریق این سد تامین شود كه حجم تنظیمی، ارتفاع و هزینه بدنه سد تنگسرخ به ترتیب 124میلیون متر مكعب، 40 متر و 280 میلیارد ریال است.))
((26/ 9/ 1392 خبرگزاری جمهوری اسلامیایران:
دكتر معصومه ابتكار معاون رییس جمهوری و رییس سازمان حفاظت محیط زیست فارس در سفر به شیراز درباره وضعیت سد تنگ سرخ بیان داشت: حق آبه طبعیت تحت هیچ شرایطی نباید نادیده گرفته و فدا شود زیرا طبیعت، حق آبه خود را خواهد گرفت اما با شرایطی سخت تر و خساراتی فراوان.
سید آهنگ كوثر محقق و استاد دانشگاه در این نشست گفت: ساخت سد تنگ سرخ به لحاظ علمیو تاثیراتی كه بر ساختار ارتفاعات شیراز میگذارد و در نهایت تهدیداتی كه برای شیراز در پی دارد، اشتباه است و موجب خشك شدن مهارلو میشود.
كوثر با اشاره به ساختارهای زمین شناسی منطقه ای كه قرار است سد تنگ سرخ ساخته شود، گفت: سد تنگ سرخ تهدیدی جدی برای شیراز و مردم شیراز خواهد بود.
وی با بیان اینكه سد تنگ سرخ در آینده به نقطه ای برای نشست گل و لای تبدیل میشود، گفت:
اگر این سد خاكی بشكند كه بواسطه یافته های زمین شناسی در آینده بسیار محتمل است، بخش اعظمیاز شیراز زیر انبوهی از گل و لای فرو خواهد رفت.
این فعال زیست محیطی با یادآوری اینكه بارها این نكات را به مسئولان تذكر داده است، گفت: غارهای بسیاری در نقطه ای كه سد قرار است ساخته شود، وجود دارد كه با آّبگیری سد زیر آب میرود و تا شهرك بهشتی امتداد خواهد یافت.))
(خبرگزاری جمهوری اسلامیایران كد خبر: 80955592 (3719706) | تاریخ خبر: 26/09/1392 | ساعت: 13:40
31 / 2 /92 افسانه آنلاین- مجموعه پارس شناسه 3343
*مهندس محمد كاظم كریمیصالح معاون طرح و توسعه آب منطقه ای فارس گفت: هم اینك كارگاه های سد تنگ سرخ در شیراز فعال و این طرح با مشاركت مشترك شهرداری شیراز و آب منطقه ای فارس در حال احداث است.
مهندس محمد كاظم كریمیصالح، روز گذشته در بازید از محل اجرای این سد اظهار داشت: هم اكنون مراحل مطالعه و تجهیز كارگاه های این سد به اتمام رسیده و كارگاه احداث سد با توان مناسب در حال اجرای عملیات احداث سد است.
وی بیان كرد: مهار سیلاب، توسعه گردشگری و حفظ محیط زیست از عمده ترین اهداف احداث این سد است و پیش بینی میشود كه حجم دریاچه این سد با گنجایش 30 میلیون متر مكعب، بتواند بخشی از آب مورد نیاز باغ های قصردشت شیراز را تامین كند.
معاون طرح و توسعه آب منطقه ای فارس افزود: با احداث این سد، كاربری رودخانه خشك شیراز تغییر نمیكند و این رودخانه همچنان به عنوان مسیل شیراز مورد استفاده قرار میگیرد و بخشی از آب حوضچه آبریز سد تنگ سرخ و پایین دست را به دریاچه مهارلو میرساند.
مهندس مسعود پردازی نماینده مجری سد تنگ سرخ هم در این بازدید بیان داشت این طرح با مشاركت شهرداری شیراز و سازمان آب منطقه ای فارس اجرا میشود………….. ادامه داد: سد تنگ سرخ با طول تاج 700 متر، ارتفاع 85 متر، 30 میلیون متر مكعب گنجایش مخزن و ظرفیت تنظیم 17 میلیون متر مكعب آب، در محور شمال غرب شیراز در حال احداث است.
در پایان این بازدید تفاهم نامه سد تنگ سرخ شیراز توسط معاون طرح و توسعه آب منطقه ای فارس قرائت شد كه مفاد این قرداد به شرح زیر میباشد:
1-اهداف احداث سد، پیشگیری از بروز سیل در شهر شیراز و پایدار كردن تامین حق آب های باغات قصردشت كلان شهر شیراز میباشد. تغییر اهداف و به تبع آن هر گونه بهره برداری از آب سد تنظیمیدر حوزه صلاحیت و مسولیت وزارت نیرو است و هیچ نهاد دیگری حق مداخله در این خصوص را ندارد.
2-تامین هزینه های تملك اراضی مخزن، محل اجرای سد و جاده های دسترسی، به عهده شهرداری شیراز است كه با هماهنگی فرمانداری شیراز و همكاری اداره كل منابع طبیعی انجام خواهد شد.
3-مسوولیت مطالعه و اجرای سد به عهده وزارت نیرو است.
4-پنجاه درصد هزینه احداث سد به عهده وزارت كشور(شهرداری شیراز) و 50 درصد باقیمانده آن به عهده وزارت نیرو است كه پنجاه درصد اول بلافاصله پس از اخذ كد اجرایی مطابق با برنامه درخواستی شركت سهامیآب منطقه ای فارس از طرف وزارت كشور (شهرداری شیراز) پس از شروع كار پرداخت خواهد شد. ملاك پنجاه درصد هزینه تمام شده در پایان عملیات اجرایی سد میباشد.
5-بهره برداری پس از اتمام ساخت سد برعهده وزارت نیرو است و در صورت تعریف هرگونه منافع جنبی، اعم از گردشگری و غیره، هزینه ها و درآمد حاصله به صورت یكسان بین شهرداری شیراز و شركت سهامیآب منطقه ای تقسیم میشود( عینأ به نقل از ” مجموعه : پارس شناسه: 3343 تاریخ انتشار: 31 اردیبهشت 1392 افسانه)
((نسیم خبرگزاری بین المللی پیام كوتاه 1393/ 7/28
گروه استانی «نسیم» – فارس، پروژه احداث سد روی رود تنگ سرخ شیراز، بیش از یك دهه است كه بحثها و حواشی بسیاری را به دنبال دارد.
موافقان بیان میكنند كه این سد، باعث پرآبی رودخانه خشك و به تبع آن دریاچه مهارلو میشود.
منتقدان: از مشكلات زیست محیطی كه منتقدان ساخت این سد بیان میكنند، خشكی دریاچه كمجان مهارلو – با عمق متوسط 55 سانتیمتر- در پی جلوگیری از ورود آب رودخانه خشك به این دریاچه كه 32 درصد از حجم آب مهارلو را تامین میكند؛ در مدت سه سال آبگیری سد است. كارشناسان، پیامد خشكی دریاچه مهارلو را برخاستن ریزگردهای این دریاچه كه به دلیل تخلیه فاضلابهای صنعتی در آب دریاچه، سمیبوده و میتواند برای سلامتی مردم مناطق اطراف آن، بسیار مشكلزا باشد.
در كنار مشكلات زیستمحیطی ذكر شده در احداث این سد- كه شرح آن در سلسله گزارشهایی خواهد آمد- به دلیل اینكه حجم بسیار بالایی از آب در فاصله دو كیلومتری از پنجمین كلانشهر ایران ذخیره میشود، از نظر پدافند غیرعامل، مشكلات امنیتی بسیاری در صورت احداث این سد، متوجه شهر شیراز است و این نگرانی آنجا افزایش مییابد كه به گفته ابراهیمیكارنامی، رئیس سازمان محیط زیست كشور، “خطر دیگری كه ساخت سد تنگ سرخ را تهدید میكند وجود دو گسل خطرناك بمو و گسل سبزپوشان است كه گسل نخست در فاصله سه كیلومتری و دومیدر فاصله هفت كیلومتری این سد قرار دارند” است. تنها گسل سبزپوشان سالانه 1-6 میلیمتر حركت میكند كه باعث میشود مطالعات مهندسی بر روی سد، درست از آب در نیاید( عینأ به نقل از : نسیم خبرگزاری بین المللی پیام كوتاه 1393/7/28 گروه :استانها ، فارس – ایران))
((بشار نیوز 6/ 8/ 93
تراژدی یاسوج بدون بشار(بشار نیوز پایگاه خبری تحلیلی ، كد مطلب: 5929 ، تاریخ انتشار : سه شنبه 6 آبان 1393ساعت 01:45):
به قطع و یقین كمتر كسی در بویراحمد اطلاع دارد كه احداث سد تنگ سرخ یعنی خشك شدن بشار و تعطیلی تمام اقتصاد حاشیه این رودخانه و متاسفانه نماینده شریف ………………با توجیه ایجاد شغل برای چند نفر در محل احداث سد، چشم خود را بر واقعیت بسته و شاید هم… در هر حال انتظار عمومیاز ایشان. چیزی جز این است.
با افراد و كارشناسان زیادی صحبت شده و همگی متفق القول معتقدند شاید در ابتدا حق آبه بشار رعایت شود ولی با پیشرفت خشكسالی در سالهای آینده مافیای آب ترسی ندارد كه بشار را به سرنوشت زاینده رود و كارون مبدل كند. ))
((شیراز 1400 به تاریخ 14 /8/ 1393:
به گزارش شیراز1400 و به نقل از نسیم، غلاممهدی حقدل در این گفتگو با اشاره به اینكه آب، بحران امروز است، بیان كرد: شیراز یك كلانشهر و نیازمند آب برای شُرب و فضای سبز است و سد هم یكی از منابع آبی ماست. ذخیره آبی سد تنگ سرخ حدود 200 میلیون متر مكعب است و این سد با سدی كه یك میلیارد متر مكعب ظرفیت دارد، خیلی فرق میكند اما همین را نباید از دست داد. رئیس شورای شهر شیراز با تأكید بر اینكه نگرانی آیتالله ایمانی در باره سد تنگ سرخ كاملا بهجاست و متخصصین فن باید نگرانی ایشان را رفع كنند، افزود: سدی كه میخواهد زده شود باید كاملا ایمن باشد و تمام مؤلفههای علمیرا داشته باشد و این حرف درست است. وزارت نیرو به ما اطمینان داده كه تمام مسائل ایمنی را رعایت میكند و میگویند تا به حال هیچیك از سدهایی كه ساختهایم دچار مشكلی جدی نشده است!!!!)البته در انتهای این مطلب نمونه هائی از عملكرد سد سازی در سال های اخیر آمده اند كه نشان میدهد كه ادعای فوق را رد میكند))
حقدل در پاسخ به این سؤال مبنی بر اینكه مكان احداث سد بر روی قلههای گچی است و ممكن است استحكام لازم را نداشته باشد، افزود: ما این گفته را به وزارت نیرو منتقل كردهایم؛ اگر حتی 10 درصد هم سد تنگ سرخ مشكل ایمنی داشته باشد؛ راضی به احداث آن نیستیم و 100 درصد مسائل ایمنی باید رعایت شود. عدهای با اساس ساخت سد تنگ سرخ مخالف هستند و میگویند با احداث این سد، آب كمیبه دریاچه نمك ریخته میشود و ممكن است ریزگردها به محیط زیست آسیب برسانند. مطالعاتی كه دوستان ما انجام دادهاند نشان میدهد این مكان 30 درصد آب دریاچه نمك را تأمین میكند))
((مطلب زیر به نقل از خبرگزاری مهر، شناسهٔ خبر: 2294933 سهشنبه 30 اردیبهشت 1393 – 11:27
سد خرسان 3 حكایتی دیگر از سدهایی است كه پشت به كهگیلویه و بویراحمد كرده اند و نه تنها مرهمیبر زخم های محرومیت مردم این استان نیستند بلكه نمكی بر زخمهایشان اند و تنها آوارگی و بی خانمانی را برای آنها به ارمغان میآورند.
بارش متوسط سالیانه 536 میلیمتر باران در كهگیلویه و بویراحمد (با دو ناحیه سردسیری و گرمسیری) به همراه آب برف قله های دنا، تامر، نور، خامی، خائیز، ساورز و حجال موجب ایجاد بیش از هزار چشمه فصلی و دائمیدر كوهپایه های زاگرس جنوبی شده است.در این میان 18 چشمه دائمیو پرآب با تخلیه سالانه 495 میلیون متر مكعب آب میجوشند و صدها نهر و رودخانه میزایند و این رودخانه ها در مسیر پر پیچ و خم خود به هم میپیوندند و چهار رود پر آب بشار، مارون، زهره و خیر آباد را بوجود میآورند.رودهایی كه مادران كارون، مارون، جراحی و هندیجان هستند و دشت های تشنه خوزستان را آب میدهند و در آغوش نیلگون خلیج فارس میآرامند.
رود بشار یكی از پر آب ترین رود های استان كهگیلویه و بویراحمد است. رودخانه ای كه از كوههای شرق یاسوج سرچشمه میگیرد، از دل شهر یاسوج میگذرد و در مسیر خود با پیوستن به رود خانه “ماربر” ،رود خرسان را تشكل میدهد و آنگاه رود بزرگ كارون را میآفریند.
كهگیلویه و بویراحمد صاحب خانه ای كه از ثروتش محروم است:
با این حال هنوز صاحب خانه از این منبع عظیمش محروم است و مردم این استان باید تابستان های داغ و سوزان را در كم آبی بگذرانند و تشنه لب بمانند و زمین های كشاورزی آنها هم از بی آبی خشك شود و یا آنقدر از آبهای زیر زمینی برداشت كنند تا دیگر چیزی در زمین باقی نماند.
سهم كم كهگیلویه و بویراحمد از سدهای پایین دست هم بارها صدای مسئولین این استان را بلند كرده است. سدهایی كه اگر چه به نام كهگیلویه و بویراحمد اند اما به كام دیگر استانها هستند.
در نشست بررسی سد “خرسان3″ خبر به زیر آب رفتن 17 روستای منطقه “سادات محمودی” شهرستان دنا، مسئولین كهگیلویه و بویراحمد را شوكه كرد.
دهستان “سادات محمودی” بزرگترین و در عین حال زیباترین و غنی ترین منطقه به لحاظ وجود آثار باستانی و حاذبه های گردشگری، منابع آبی و طبیعی استان كهگیلویه وبویراحمد محسوب میشود كه دارای بیش از 50 روستای دارای سكنه است.
با اجرای این سد، روستاهایی همچون”لمای سفلی”، “دزدك بالا و پایین”، “مازه گز، “لمای علیا”، “دره شوره”، “مُنج”، “دشت بز”، “ده پایین”، “دو راه غماشكه”، “سر سور”،”ده شیخ”، “سرتنگ”، “كله گه”،” گل چهرآباد”، “رودشتی”،” سرتل چینگو”، “بیژگن”،”كلات محمودی” و … زیر آب میروند.
اجرای این پروژه شهرستان دنا را به دو قسمت تقسیم و بیش از پنج هزار نفر جمعیت را بیكاشانه و آواره خواهدكرد.
چگونه است كه طرحی با این بزرگی را میخواهند در استان كهگیلویه و بویراحمد عملیاتی كنند ولی تاكنون با مسئولان این استان هیچگونه هماهنگی و مشورت نكردهاند.
آیا مسئولان مطالعات اجتماعی این طرح را انجام دادهاند؟ آیا فكری به حال آواره شدن پنج هزار نفر جمعیت این استان كردهاند؟ برای اشتغال و سكونت و زمینهای كشاورزی آنها كه قرار است زیر آب برود چارهای اندیشیده شده است؟
مردم این منطقه نباید به سرنوشت مردم شهرستان بهمئی كه حدود 20سال است بواسطه ایجاد سدمارون ارتباط آنها با استان كهگیلویه و بویراحمد قطع شده و هر سال مینیبوسها در آب غرق میشود، گرفتار شوند.
نیكاقبالی (معاون هماهنگی امور عمرانی): مسئولان سد برای اجرای سد خرسان3 از ادارات و دستگاههای اجرایی كهگیلویه و بویراحمد استعلامینكردند و این در حالی است كه عملیاتی كردن طرح این سد استان را با چالش و مشكلات جدی روبرو خواهدكرد.معاون هماهنگی امو عمرانی استاندار كهگیلویه و بویراحمد با بیان اینكه با اجرای طرح سد هزینه زیادی بر این استان وارد میشود، یادآورشد: مسئولان استان از اجرای این پروژه ملی اطلاعی ندارند.
نیك اقبالی در پاسخ به سخن نماینده حقوقی سدخرسان 3 مبنی بر اینكه اجرای این پروژه هفت هزار نفر اشتغالزایی دارد، اظهار داشت: در اجرای عملیات این سد یك نفر نیرو از كارگران فصلی استان ما بكارگرفته نشدهاست.
وی بیان كرد: باتوجه به اهمیت و ملی بودن این طرح ضروری بود كه مطالعات دقیق تر و جامع تری حداقل به لحاظ مباحث اجتماعی و بازدیدهای میدانی انجام میشد كه این امر مهم در حوزه استان كهگیلویه وبویرحمد بسیار ضعیف بوده است.
خسارت سد خرسان3 به تاسیسات 23 روستا:
مطالعات اولیه این طرح نیز از سال 86 انجام شده و برخی استعلام ها نیز در این راستا دریافت شده است.
مشاور اجرایی طرح سد خرسان 3 ،حسن رخشان زاده افزود: حدود 23 روستا نیز در این منطقه به لحاظ زراعی و كشاورزی و تخریب برخی تاسیسات زیربنایی از جمله جاده دچار خسارت خواهند شد.
وی با اشاره به مشخصات طرح ملی سد خرسان 3، گفت: حجم مخزن این سد حدود 10هزار و 158 میلیون مترمكعب برآورد شده و یكی از بزرگترین و جزو 10 سد بزرگ كشور محسوب میشود.
رخشان زاده تصریح كرد: محل اصلی اجرای این سد در استان چهارمحال و بختیاری و شهرستان لردگان است در مجاورت روستای طلائیه واقع شده است.
وی هدف اصلی این سد را تولید انرژی برق آبی معادل یكهزار و 106 مگاوات عنوان كرد و گفت: اگر هر خانوار حدود 400 مگاوات استفاده كند برای یك شهر 200 هزار نفری كافی است.
مشاور طرح خرسان 3 گفت: تمامیاقدامات لازم برای عملیاتی كردن طرح شامل دریافت مجوز كمیسیون ماده 215 شورای عالی اقتصاد، مجوز تخصیص آب از سد، استعلامات قانونی از دستگاه های مختلف ذیربط و مجوز اجرای طرح از وزارت نیرو انجام شده است.
رخشان زاده شروع عملیات اجرایی این سد در حوزه استان كهگیلویه وبویراحمد را پنج سال آینده اعلام كرد و افزود: تاكنون برآورد خسارت دقیقی نسبت به تعداد روستاهای غرق شده و یا تاسیسات زیربنایی و اراضی كشاورزی آنها انجام نشده است.
مردمیكه معیشت خود را از دست میدهند: اما این سد نیز همچون سد تنگ سرخ فاقد مطالعات اجتماعی است و سرنوشت مردم محروم این منطقه پس از احداث سد هنوز مشخص نیست.
استاندار كهگیلویه و بویراحمد(سید موسی خادمی):
.مردم منطقه سادات محمودی این استان كه در محدوده سد خرسان 3 هستند معیشت خود را از دست خواهند داد. .اجرای سد خرسان 3 كار كارشناسی شده ای نیست و باید تیم كارشناسی در این استان تشكیل شود تا تبعات، مشكلات و معضلات ناشی از احداث این سد را بررسی كنند.
اجرای این سد به راههای ارتباطی، اراضی كشاورزی، مناطق دیدنی و گردشگری و میراث تاریخی استان خسارات جبران ناپذیری را وارد میكند.
باید مطالعات اجتماعی سد خرسان 3 دوباره دیده شود و وزارت نیرو و كمیسیون 215 باید تكلیف این سد را كه بدون اطلاع از مسئولان استان انجام شده را روشن و بررسی كنند.
زیر ساختهای 26 روستا در این منطقه و ازجمله حدود 200 كیلومتر از راههای این استان با احداث سد خرسان 3 زیر آب میروند.
مدیركل جهادكشاورزی كهگیلویه و بویراحمد هم با انتقاد از مسئولان این طرح، گفت: اجرای سدخرسان3 هیچ منفعتی برای استان جزء آوارهكردن پنج هزار نفر از جمعیت كهگیلویه و بویراحمد ندارد.
وی تصریحكرد: اجرای این طرح را تحقیری برای مردم استان كهگیلویه و بویراحمد میدانم.
نماینده مردم اهالی سادات محمودی(علی فتح میرمحمدی) با ابراز گلایه از مسئولان سد، گفت: قرار است با عملیاتی كردن طرح سدخرسان 3 ، خانه، زمینهای كشاورزی و تاریخ منطقه سادات محمودی زیر آب رود.
23 روستای شهرستان دنا زیر آب میرود كه بیش از 9هزار نفر جمعیت بی خانمان و شغل میشوند.
با اجرای این طرح مقبره امامزادگان و قبور شهدای هشت سال جنگ تحمیلی این منطقه هم زیر آب میرود.
وی گفت به عنوان نماینده مردم خواستار توقف این طرح و احترام به حقوق شهروندی هستیم.
وی با بیان اینكه حقوق شهروندی در این طرح رعایت نشدهاست، گفت: مگر میشود طرحی به این بزرگی انجام بگیرد ولی هزینه، تبعات منفی، اجتماعی، اقتصادی و امنیتی آن در نظر گرفته نشود.
به گزارش خبرنگار مهر، پس از سدهای كوثر، مارون و چم شیر این چهارمین سدی است كه زمین های كهگیلویه و بویراحمد را به زیر آب میبرد اما به كام دیگر استانهاست.
سدهایی كه بدون مطالعات اجتماعی اجرا میشوند و منافع و زندگی مردم این استان را قربانی خود میكنند و آب به چشم مردمان این دیار میآورند تا آبی به دیگران برسانند.))
((روزنامه امید مردم 20 آذر 1393
مطالب تكان دهنده از دست های پشت پرده احداث یك سد در كهگیلویه و بویراحمد:
روزنامه امید مردم در یادداشتی به قلم …. حسینی به ضرورت های ساخت سد برروی رودخانه بشار یاسوج در استان كهگیلویه و بویراحمد و نیز برخی بی رغبتی ها برای ساخت این سد پرداخته است.
به گزارش بویرنیوز، احداث سد بر روی رودخانه بشار داستانی طولانی دارد. سازمان آب منطقه ای فارس كه بر سازمان آب منطقه ای كهگیلویه و بویراحمد نظارت و كارفرمائی داشت …..محل سد را طوری پیش بینی كرده اند كه هر چه ممكن به فارس نزدیك تر باشد. یعنی در قلب منطقه تنگ سرخ بویراحمد كه حداقل سه زیان و اشكال اساسی داشت و دارد:
1 – محل سد در جائی است كه عمده سر شاخه های رودخانه به آن وارد نمیشود و این نقص بسیار بزرگی است.
2 – عملاً تمام زمین های زراعتی و بالای 800 هكتار از باغ های عالی و پر محصول اكثریت منطقه تنگ سرخ را از بین برده و مردم را مجبور به مهاجرت با سرنوشتی نا معلوم و بی خانمان نموده و خسارات فوق العاده ای وارد میآورد.
3 – به سازه های مختلف عمرانی چون راه ، خطوط برق ، مخابرات و غیره خسارات زیادی وارد میآورد.
در این میان مخصوصاً عیب اول بسیار بسیار مهم و كاملاً غیرمنطقی است كه بخواهند با هزینه های بسیار بر روی رودخانه ای سد بزنند ولی محل سد را طوری انتخاب نمایند كه حداقل بالای 50 درصد سیلابهای آنرا مهار ننمایند.
طرح اصلی مورد نظر آنان بدین قرار است كه اولاً با ایجاد سد یا بندی بر روی آب دره تیز آب ،
1- مانع رسیدن آبی از محدوده فارس به خاك كهگیلویه و بویراحمد و سد تنگ سرخ شوند. و آب این دره را مستقیماً به فارس منتقل نمایند.
2- فاجعه بار تر اینكه آبهای ممتاز و معدنی دو دره فوق العاده زیبای گردشگری خرم ناز و گردو گنگ را كه در فصل های تابستان و پائیز بالای 90 درصد آب جاری رودخانه بشار را تأمین مینمایند با لوله ظاهراً به سد ولی در واقع بصورت غیر مستقیم با چند پیچ و خم به شیراز منتقل نمایند كه در آنصورت دو دره بی نظیر گردشگری و آثار طبیعی استان را نابود میكند،
بدین ترتیب ابتدا تمام سرشاخه های عمده رودخانه بشار را بصورت مستقل و با لوله یه شیراز منتقل میكنند و سپس باقیمانده آبها را نیز در قالب سد تنگ سرخ به شیراز منتقل میكنند.
بدیهی است با این طرح فضاحت بار و ظالمانه ، در آینده ای نه چندان دور شهرستانهای دنا و بویراحمد و شهر یاسوج و صدها آبادی و روستا و شهرك آبریز بشار با مصیبت و فاجعه روبرو خواهند شد. از طرفی كارون بزرگ كه همین حالا هم به دلیل سیاست های غلط دچار مشكلات كم آبی است با بحران بیشتری روبرو خواهد شد))و
((8 /1 /94 ساعت 10 و پنجاه و سه، به نقل از خبرگزاری فارس
به گزارش خبرگزاری فارس از یاسوج، سید موسی خادمی(استاندار كهگیلویه و بویراحمد) صبح امروز در دیدار با نماینده قرارگاه خاتمالاوصیاء، با بیان اینكه مشكلات اعتباری یكی از دلایل كندی روند ساخت سد تنگ سرخ است، اظهار كرد: آمادگی این قرارگاه برای مشاركت در ساخت سد تنگ سرخ یاسوج از طریق ساز و كار ماده 56 قانون تنظیم مقررات مالی دولت در اجرای سد تنگ سرخ با استان كهگیلویه و بویراحمد پیگیری میشود.
خادمیگفت: سد تنگ سرخ آب شرب و كشاورزی مردم شهرهای یاسوج و شیراز را تأمین میكند كه نیاز است هرچه سریعتر این سد احداث شود تا مشكلات ناشی از كمبود آب در سال كاهش یابد))
نتیجه گیری نهائی:
از اظهارات محدودی كه در بالا آمده است مشخص میشود كه:
1-احداث سد تنگ سرخ برای تآمین آب شهر شیراز و تأمین آب باغات قصرالدشت و ….. است. گویا باغات قصر الدشت از مردم استان كهگیلویه و بویراحمد و باغات آن خونشان رنگین تر است؟ !!
2-بعضی از مسئولین فارس سد تنگ سرخ را ملك طلق خود میدانند بطوری كه آنرا بنام سد تنگ سرخ شیراز معرفی نموده اند!!
3-در سخنان هیچیك از مسئولین استان فارس سخنی از سهم آب استان كهگیلویه و بویراحمد از آب سد دیده نمیشود!!
4-در سخنان هیچیك از مسئولین استان فارس سخنی از سهمیاز درآمدهای جنبی سد برای استان كهگیلویه و بویراحمد دیده نمیشود!!
اما واقعیت چیست؟
1-در بخشی از رشته كوههای زاگرس كه بین استان كهگیلویه و بویراحمد و فارس قرار دارند آبهای دامنه شرقی به طرف فارس و آبهای دامنه غربی به كهگیلویه و بویراحمد و ارد میشود. مسئولین استان فارس میتوانند از آبهای مربوط به استان خود به هر نحوی كه میتوانند و میخواهند بهره برداری نمایند. ولی آبهای حوزه آبخیز استان كهگیلویه و بویراحمد در وحله اول مربوط به این استان میباشد. این استان از یك طبیعت زیبا كه نعمتی خدادادی است برخوردار است و اگر سیاست دستبرد به آبهای طبیعی این استان ادامه یابد، در اندك زمانی این بهشت طبیعی ایران به بیابانی تبدیل خواهد شد و خسارات جبران ناپذیری بوجود خواهد آورد . از جمله این آسیبها:
الف. نابودی جنگل ها و مراتع و ایجاد فاجعه زیست محیطی در استان و همه مناطقی كه از این رودخانه بهره مند میشوند.
ب فرسایش شدید خاك( با توجه به كوهستانی بودن استان)، و انتقال مواد معلق به پشت سدهای جنوب ایران و نیز آلودگی آب و هوا و محیط زیست ،
پ. كاهش آب رودخانه كارون و تشدید بحران های زیست محیطی ناشی از ریز گردها در جنوب كشور.
ت. زیان های فراوان به كشاورزی (زراعت، باغداری، دامداری، زنبورداری، پرورش ماهی، …….) استان كهگیلویه و بویراحمد از جمله مناطق مجاور این رودخانه از تنگ سرخ تا خلیج فارس وارد خواهد شد.
ث. افزایش بیكاری و مهاجرت مردم منطقه به سایر نقاط كشور.
د. فقر و تنگدستی و بیكاری و مشكلات متعدد دیگری كه به دنبال خواهد داشت تا باغات قصر الدشت شیراز آبیاری شوند!!!
ذ. از نظر فنی نیز مشكلات دو گسل خطرناك یعنی گسل بمو و گسل سبزپوشان نادیده گرفته شده اند. گسل بمو در فاصله سه كیلومتری و گسل سبزپوشان در فاصله هفت كیلومتری سد تنگ سرخ را تهدید میكنند و میتوانند فاجعه ببار آورند.
ر. تهدید مهم دیگر ” مكان احداث سد جائی است كه بر روی قلههای گچی قرار میگیرد . لایه های گچی میتوانند به تدریج حل شوند و خسارات فراوانی بوجود آورند و حتی موجب فاجعه شوند. این فاجعه بیشتر شامل استان كهگیلویه و بویراحمد میشود.
ز. تجربه ساخت سدهای مختلف در سال های اخیر از جمله سد شاه قاسم نشان میدهد كه سازمان یا سازمان های مسئول نمیتوانند امنیت سد را تضمین نمایند. و بر فرض محال هم اگر تضمین بر امنیت نمایند این تضمین ها فاقد ارزش عملی است. زیرا چیزی كه عیان است چه حاجت به بیان است.
س. سال های آینده اوج خشكسالی ها خواهد بود. سرزمین ایران نیز با بحران كم آبی شدید روبرو خواهد شد. بنابراین از مسئولین انتظار میرود كه از واگذاری آب یك منطقه به منطقه دیگر خودداری نمایند.
ش.واقعیت ها نشان میدهد كه ساخت سد تنگ سرخ به دلیل ساختار زمین شناسی محل سد و دریاچه آن كاری است اشتباه، اشتباهی بسیار بزرگ ، با اینحال چرا بعضی سازمان ها اصرار بر ساخت این سد دارند؟ آیا ساختن این سد نوعی آزمایش است كه عواقب آن هرچه باشد چندان مهم نباشد؟ آیا اهداف دیگری در پس این ماجرا وجود دارد؟ آیا هدف نابودی استان كهگیلویه و بویراحمد است؟ آیا هدف نابودی شهر یاسوج است، شهری كه مجموعه ای از تمام ایلات و طوایف و قبایل در آن زندگی میكنند و عصاره مردم استان كهگیلویه و بویراحمد است.
سخن ما و پیشنهادات:
1-در طرح سد تنگ سرخ حقوق مالك اصلی منابع آب مورد نظر یعنی استان كهگیلویه و بویراحمد بطوركلی نادیده گرفته شده است.
2-احداث سد تنگ سرخ معادل نابودی استان كهگیلویه و بویراحمد بخصوص شهر یاسوج و شهرها و روستاها و شهرك های مجاور این رودخانه تا خوزستان میباشد.
3- احداث سد تنگ سرخ برای انتقال آب آن به شیراز، نوعی دستبرد آشكار به منابع آب استان كهگیلویه و بویراحمد یعنی به طبیعت استان كهگیلویه و بویراحمد میباشد و موجب خسارت جبران ناپذیری به حیات این استان میشود. این عمل را میتوان نوعی دستبرد ملی نامید. انتقال آب یك حوزه كه خود شدیدآ به آب نیاز دارد به حوزه دیگر یك فاجعه میباشد. رودخانه بشار برای استان كهگیلویه و بویراحمد شاهرگ حیاتی میباشد و قطع این شاهرگ به معنی نابودی این استان میباشد. احداث سد تنگ سرخ بزرگترین مصیبتی است كه قرار است بر مردم استان كهگیلویه و بویراحمد نازل میشود.
4-این قابل قبول نیست كه به بهانه تأمین آب شیراز یا جاهای دیگر ، استان كهگیلویه و بویراحمد نابود شود. همچنین انتقال آب سرشاخه های بشار به شیراز نوعی تجاوز آشكار به حقوق مردم استان كهگیلویه و بویراحمد میباشد و از دولت محترم درخواست میشود كه از این اجحاف و تجاوز آشكار جلوگیری نماید.
4- امید است كسانی كه بذر ساخت سد تنگ سرخ را كاشته اند و نیزكسانی كه اصرار به ساخت آن دارند نا آگاهانه چنین تصمیمیرا گرفته باشند. زیرا كه احداث این سد به معنی نابودی حساب شده مردم كهگیلویه و بویراحمد میباشد. اگر این تصمیم آگاهانه و با در نظر گرفتن همه جوانب گرفته شده باشد نسبت به حسن نیت عامل یا عاملین آن باید تردید داشت. زیرا چنین تصمیماتی علاوه بر زیان های جبران ناپذیری اقتصادی، دارای اثرات بسیار زیانبار اجتماعی میباشد و موجب اخلال در وحدت ملی میشود. و باید در حسن نیت بانی یا بانیان آن تردید كرد.
5- از دولت محترم تقاضا میشود كه اجازه ندهند استان های كوچكی مانند كهگیلویه و بویراحمد سرمایه خدادادیشان مورد دستبرد آشكار قرار گیرد و زیر چنگال استان های قدرتمند له شوند.
6- مصرأ تقاضا میشود از انتقال آبهای سرشاخه های رودخانه بشار از جمله تنگ تیزاب به استان فارس جلوگیری بعمل آید. زیرا این سرشاخه ها منبع تغذیه رودخانه بشار هستند.
7- از مسئولین محترم استان تقاضا میشود كه از احداث این سد تنگ سرخ مصرآ و از طرق قانونی جلوگیری نمایند. بدون شك هر مسئولی كه با ساخت سد تنگ سرخ موافقت نماید و یا چراغ سبز نشان دهد و یا به نحوی در اجرای آن همكاری نماید، حقوق خدادادی مردم استان كهگیلویه و بویراحمد را نادیده گرفته و در برابر خدا و در برابر نسل های آینده جوابگوست و گناهی نابخشودنی را مرتكب شده است. از نمایندگان محترم استان نیز انتظار میرود كه از پایمال شدن حقوق حقه مردم جلوگیری كنند و مانع از انتقال آب استان به مناطق دیگر شوند. و البته انتظار میرود مسئولین استانی كه قادر به جلوگیری از ضایع شدن حقوق مرد م استان كهگیلویه و بویراحمد نیستند جای خود را به افراد دیگری كه توانائی لازم را دارند بدهند. هیچ مسئولی در استان كهگیلویه و بویراحمد حق ندارد رودخانه ها و منابع آب استان كهگیلویه و بویراحمد را وجه المصالحه قرار دهد و یا بر روی آن معامله كند.
8- همچنین از محضر علمای اعلام، و سایر صاحبنظران، اندیشمندان و همه انسان های شریف و متعهد، سازمان ها و موسسات مسئول تقاضا میشود برای جلوگیری از نابودی استان كهگیلویه و بویراحمد( بوسیله سد سازی های غیر اصولی) از ساخت سد تنگ سرخ جلوگیری نمایند.
9- علیرغم ادعای سازمان های مدعی توانمندی در سد سازی، نمونههائی از فجایعی كه به بهانه سد سازی، در سال های اخیر بر سر منابع آب آمده است آورده شده اند( بدبختی چنان آشكار است كه هیچ نیازی به توضیح ندارد:
برخی از متولیان و مدعیان سد سازی تصورشان بر این است كه با ریختن چند گاری بتون یا خاك در داخل یك دره سد ساخته میشود!!
((حجم وسیع تخریب و آلودگی محیط زیست: به نقل از كانون دیدهبانان زمین Erath watchers center
, www.earthwatchers.org و www.earthwatchers.ir
پیامدهای شوم به بار آمده در نتیجه مبانی فكری و عملكرد های مخرب در محیط زیست:
در این بخش نتایج شوم به بار آمده از بنیان های فكری و اعمال بر نامه های نادرست و یا عدم اجرای برنامه های زیر ساختی دستكم در یك دهه اخیر و آنهم در برخی موضوعات زیست محیطی ارائه شده است. شایان تاكید است موارد ارائه شده گزینه هایی از صد ها مورد ناهنجاری ها ی زیست محیطی است كه اگر چه شامل همه ابعاد اتفاقات و پوشش دهنده كامل توزیع جغرافیایی آن ها نیست ولی روشنگر بسیاری از بنیان های فكری و عملكرد ها و یا عمل نكردن ها در این سه دهه بوده است كه موجب آسیب های جدی و غیر قابل بازگشت در بیشتر موارد شده است. در این بخش گزیده خبری،گوشه ای از كارنامه ناموفق حفاظت از منابع حیاتی طبیعی و میراث ملی این سر زمین تنظیم و ارائه شده است:
1-منابع حیاتی آب قربانی تخریب گسترده اكوسیستم های كوهستانی و دشتی و اجرای پروژه های غیر منطبق با ظرفیت منابع آبی و آلوده سازی های بی مهابا.
مواردی چند از ناكارآمدی این سدها كه آبخیزهای حیاتی یك كشور خشك و بیابانی را هدف گرفته است ارائه میشود:
1-سد 15 خرداد : سد 15 خرداد به عنوان طرح میان مدت برای تامین آب قم در نظر گرفته شده بود و از ابتدا فرار آب و مشكل شوری آب در آن پیش بینی شده بود اما در این سالها به دلیل خشكسالی و افزایش میزان شوری آب ، این سد با مشكل مواجه شده است ….، این سد كارایی لازم را ندارد (زرگر معاون وزیر نیرو – روزنامه ایران -24 شهریور 1379 ) *- تا پایان سال جاری هیچ آبی از سد 15 خرداد برای استفاده كشت پائیزه كشاورزان رهاسازی نخواهد شد. علت چنین اقدامیخشكسالی و ضرورت تامین 50 درصد از آب شرب شهر قم است. (مدیر عامل شركت آب منطقهای قم، فارس 18 شهریور 87).
2-سد مارون : در مطالعات اولیه این سد، دقت كافی صورت نگرفته بود كه با بهره برداری زود هنگام مشكلات آن تشدید شد( زرگرمعاون وزیر نیرو – روزنامه ایران 24 شهریور 1379).
3-سد خاكی اسفراین: آب دریاچه سه سد خاكی اسفراین به دلیل خشكسالی خشك شد(عظیمیمدیر سازمان جهاد سازندگی اسفراین – روزنامه ایران11 اردیبهشت 1379).
4-سد خاكی هشترود: بر اثر ناهماهنگی در برداشت آب سد خاكی هشترود ، مخزن سد خشك شد و 25 تن ماهی تلف شد . خشك شدن این سد خاكی 120 میلیون ریال خسارت زد (ایران23 مرداد ماه 1379).
5-سد شهید پارسا: خشكسالی سالهای اخیر منجر به خشك شدن آب سد شهید پارسا در منطقه سرایان شهرستان فردوس شد. طی دو سال گذشته تا كنون هیچگونه آبی وارد این سد نشده است . این موضوع تبعاتی را بر روی مسائل زیست محیطی پیرامون سد بر جای گذاشته است .( مهدی عابدی بخشدار سرایان همشهری21 شهریور 1379).
6-سد جیرفت – ذخیره سد جیرفت به علت خشكسالی و مصرف بی رویه تا تیرماه سال جاری به پایان میرسد. حجم ذخیره این سد از 400 میلیون مترمكعب به 62 میلیون مترمكعب در حال حاضر رسیده است كه از این میزان نیز نصف آن قابل استحصال است (دریجانی رئیس سد جیرفت – كیهان5 خرداد 1380).
7-سد درود زن: حجم آب موجود در سد درود زن و میزان ورودی آب به این سد در حال حاضر به كمترین حد خود در طول عمر این سد رسیده است . حجم آب هم اكنون 407 میلیون متر مكعب و دبی رودخانه 15 متر مكعب در ثانیه است كه باید این وضعیت را فاجعه یا بحران واقعی خواند.( هاشمیفرماندار مرودشت كیهان – خرداد 80)
8-سد شاه قاسم یاسوج: آب سد شاه قاسم از طریق چشمه های فصلی “تنگ شاه قاسم ” تامین میشود كه به علت عدم بارندگی كافی در سال گذشته این چشمه ها خشك شده اند . كشاورزان منطقه هم میگویند : قبل از ایجاد سد كشت ها به صورت دیم انجام میشد و در حال حاضر با نظر به تامین آب توسط سد شاه قاسم كشت به صورت آبی انجام شده كه همگی در معرض نابودی قرار دارند (جهانگیر حبیبی مدیر كل آب كهكیلویه و بویر احمد كیهان5 خرداد 1380).
9-سد مخزنی آبشینه: در مراسم افتتاح سد مخزنی آبشینه در كیلومتر 9 پایین دست سد اكباتان ( همدان ) هیچ آبی در رودخانه های آبشینه و حاجی آباد جریان نداشت و مسئولان ذیربط برای آنكه احساس میكردند افتتاح سد بدون آب ممكن است مضحك باشد با عجله ته مانده آب سد اكباتان را خالی كردند و به این سد انتقال دادند و حوالی غروب مراسم افتتاح بر گزار شد( ایران 19 مرداد 1381 )
10- سد یامچی و سد ستارخان: با ساخت سد یامچی در اردبیل وسد ستارخان در اهر میزان تولید و استحصال آب این شهرستان بیش از 150 میلیون مترمكعب كاهش یافت. (نماینده مشكینشهر در مجلس- فارس 29دی 1387)*- قطع جریان آب از سد ستارخان اهر بخش عظیمیاز شالیزارهای شهرستان مشگین شهر را با خطر نابودی رو به رو كرده است (ایرنا 23 خرداد 1387).
11-سد فینارود : آب دریاچه سد فینارود خلخال خشك شد. هماكنون دبی آب دریاچه پشت سد فینارود به صفر رسیده و علاوه بر مشكل كم آبی برای زمینهای زراعی پایاب سد، موجب از بین رفتن و تلف شدن دهها هزار قطعه ماهی نیز شده است (ایرنا- اول تیر 1387).
12-سد ارس: كمبود نزولات آسمانی موجب كاهش چشمگیر آب در پشت سد ارس شده است….. انباشت رسوب و گل و لای در دریاچه شهرك مغان از مشكلات اساسی بخش كشاورزی شهرهای پارس آباد و بیله سوار است . در صورت عدم تسریع در لایروبی این دریاچه علاوهبر بخش كشاورزی در تامین آب شرب شهرستان های مذبور با مشكل جدی رو به رو خواهیم شد. (فرماندار پارس آباد مغان- ایرنا 12 مرداد 1387 ).
13-سدهای خوزستان: ذخیره آب پشت سدهای خوزستان در سال جاری پنج میلیارد متر مكعب كاهش یافته است (مدیرعامل سازمان آب و برق خوزستان- ایسنا 9دی 1387) بر اساس مطالعات انجام شده، 9 میلیون و 465 هزار هكتار از اراضی حوزه های آبخیز در بالا دست سدهای استان قرار دارند. از این میان حدود پنج میلیون و679 هزار هكتار زمین در حال فرسایش هستند…این موضوع در نهایت موجب افزایش رسوب گذاری در مخازن سدهای استان میشود. شدت این پدیده به حدی است كه سالانه حدود90 میلیون و 500 هزار متر مكعب معادل مخزن یك سد بزرگ از ظرفیت مخازن سدهای خوزستان كاسته میشود. این موضوع در آینده ای نزدیك، سبب رسیدن رسوبات تا دهانه ورودی نیروگاههای سدهایی كه بیش از 30 سال عمر دارند، شده و خروج آنها از سیكل تولید برق را به همراه خواهد داشت …… در صورت ادامه روند كنونی، مخزن سدی همچون سد دز تا 15 سال آینده از رسوب پر میشود (دبیر انجمن صنفی مهندسان صنعت آب خوزستان- 18 آبان 1387 –ایسنا)
14-سد كوثر: میزان ذخیره سد كوثر به كمتر از30درصد ظرفیت كلی آن یعنی حدود 223میلیون متر مكعب رسید. ( بخشدارمركزی گچساران-ایرنا 18 شهریور 1387)
15-سد كارون 3: شكاف زمین در اطراف سد كارون 3 بر اثر زمین لغزش های گسترده . در محدوده سد كارون3 روستا های مسكونی،اراضی كشاورزی و بخشی از جنگل های باستانی بلوط زاگرس قربانیان سد سازی نابخردانه كارون3 شد (1387كانون دیده بانان زمین)
* طرح انتقال آب از سد كارون 3 به دشت ایذه تاكنون آغاز نشده است. یكی از اهداف ساخت سدها، انتقال آب از پشت سدها از طریق ساخت شبكههای آبیاری و زهكشی برای برخوردار شدن زمینهای زراعی پایین دست میباشد ولی تاكنون این مهم برای اراضی پایین دستی سد كارون سه اجرا نشده است.( فرماندار ایذه – ایسنا 3 مرداد 1387 ).
16-سد خمیزان: میزان آب ورودی به مخزن سد خمیزان در شهرستان تیران و كرون به میزان 61درصد نسبت به سال قبل كاهش یافته است( مدیرعامل شركت سهامیآب منطقه ای اصفهان -ایرنا 5 تیرماه 87)
17-سد حنا : سدحنا در شهرستان سردسیر و پر آب سمیرم 60درصد نسبت به سال قبل كاهش یافته است ( مدیرعامل شركت سهامیآب منطقه ای اصفهان -ایرنا 5 تیرماه 1387)
18-سد زاینده رود: وضعیت ذخیره آب سد زاینده رود وخیم است ذخیره آب از ٧٠٠ میلیون متر مكعب در سال گذشته به ٢٩٠ متر مكعب رسیده است. مدیرعامل شركت آب و فاضلاب استان اصفهان خسارت ناشی از نشت نفت در تابستان امسال به تاسیسات تصفیه خانه و شركت آب و فاضلاب را ٣/٨ میلیارد تومان و 4 میلیارد تومان به آب منطقه ای اعلام كرد و تاكید كرد: با آغشته شدن فیلترهای تصفیه خانه به مواد نفتی و از بین رفتن خاصیت و تعویض حتمیاین فیلترها حدود ٢ میلیارد تومان هزینه در برداشته است. ( مدیرعامل شركت آب و فاضلاب استان اصفهان–ایسنا 9دی 1387) آب شرب 270روستای این استان اصفهان با تانكرهای سیار تامین میشود…( مدیر كل بازسازی و حوادث غیرمترقبه استان اصفهان- ایرنا 24 آذر 87)
19-سد اكباتان : با ادامه حفاریهای غیرمجاز در معادن حوزه سد اكباتان، با بارش رگبار 15 دقیقهای، سد اكباتان پر از رسوب خواهد شد….برای برداشت یك كامیون سنگ سیلیس بیش از 200 متر مكعب خاك اراضی ملی را برداشت میكنند كه چنین مسئلهای میتوان تبعات غیرقابل جبرانی را به دنبال داشته باشد.( سرپرست اداره منابع طبیعی همدان- فارس 19 شهریور 87 )
20-سد استقلال: رنگ خاص آب شرب بندرعباس ناشی از فرآیند حذف جلبكها در تصفیه خانههای آب این شهر است. استفاده از لایههای پایینی آب سد استقلال میناب و جلبكخیز بودن سطح دریاچهای این سد باعث شده است كه در هنگام پمپاژ آب به خطوط آبرسانی، مقادیری ناخالصی شامل جلبكها و سایر مواد رنگدانهای مشابه به تصفیه خانهها انتقال یابد….(. مدیر عامل شركت آب و فاضلاب هرمزگان – فارس اول آبان 1387).
21-سد نكوآباد: اولین پیامد زیست محیطی خشك سالی زاینده رود این است كه از سد نكوآباد به پایین، حیات را از دست دادهایم و به صورت برنامه ریزی شده فقط به باغات آب رسانی میشود به طوری كه حیات رودخانه در خطر است و در عمل سه تا پنج سال زمان نیاز است تا زاینده رود دوباره احیا شود. ( اول خرداد 1390 – مدیركل محیط زیست استان اصفهان- مهر )
*.درسال آبی جاری، حجم آب 44 سد كشور به كمتر از 20درصد رسیده كه سدهای لار، رییسعلی دلواری، علویان، زاینده رود، جیرفت، ساوه، 15 خرداد، گلپایگان، ملاصدرا و طرق از جمله این سدها به شمار میروند. (وزارت نیرو، جام جم 8 آذر 1389 ).
و …..عواقب پیشن بینی شده سدهای برنامه ریزی شده و یا در دست ساخت:
22- سد البرز – این سد در 45كیلومتری جنوب شرقی بابل (لفور سوادكوه و در انتهای منطقه حفاظت شده ” شش رودبار “) واقع شده است. برای ساختن این سد نزدیك به 600 هزار درخت قطع شد و تعادل اكوسیستم های باستانی این منطقه به كلی به هم ریخت. ارتفاعات بسیاری در این منطقه با پوشش جنگلی و مرتعی ویژه برای تولید مصالح تخریب شد. فرسایش ها و سنگ ریزش های بسیاری در منطقه اتفاق افتاده كه ادامه دارد با آبگیری سد.
6110
پایگاه خبری كبنانیوز روز پنجشنبه در یادداشتی با عنوان 'سد تنگ سرخ یك فاجعه' به قلم خدابخش پناهی كردلاغری به بررسی پیامدهای ساخت سد تنگ سرخ بر شهر یاسوج پردخته است.