كردوانی: مالچ پاشی خیانت است، ریگ پاشی كنید

به گزارش ایرنا، از اویل دهه 80 كه پدیده ریزگردها و گردو غبار خوزستان را فرا گرفت، تاكنون چندین راهكار برای مقابله با این پدیده مطرح شده است.

مالچ پاشی و نهال كاری كانون های شكل گیری گرد و غبار و آبگیری تالاب های خوزستان مهمترین این راهكارها بوده است.

راه حل ها اگر چه در این یك دهه بارها از سوی مدیران و محققان تكرار شده اما تا كنون عملی نشده است .

پروفسور پرویز كردوانی پدر علم كویرشناسی اما حدود چهار سال پیش نظریه جدیدی برای مقابله با ریزگردها مطرح كرد 'ریگ پاشی' به جای مالچ پاشی'.

نظریه ای كه اگر چه این جغرافیدان برجسته كشور بر عملی بودن آن اصرار دارد اما مدیران هنوز هم به اجرایی كردن آن قانع نشده اند.

مالچ پاشی استفاده از مواد نفت مخصوص برای تثبیت شن های روان است.

این چهره ماندگار كشور كه پیش از این نیز نظریه های دیگری ارایه كرده است، روز جمعه به دعوت جمعیت هلال احمر شهرستان كارون در همایش علمی- آموزشی راه های مقابله با ریزگردها، در مصلای كوت عبداله مركز این شهرستان حاضر شد.

پروفسور پرویز كردوانی در این همایش باز هم نظریه خود را به مدیران خوزستان توصیه كرد و تجدیدنظر در روش های قدیمی را خواستار شد.

وی، استفاده از مالچ نفتی برای مقابله با ریزگردها را خیانت خواند و گفت : روش های جدید مقابله با بیابان زایی، باید جایگزین روش های قدیمی و 'ریگ پاشی' جایگزین 'مالچ پاشی' شود.

كردوانی خوزستان را مهمترین منطقه در كشور از لحاظ تثبیت ریزگرد و بیابان عنوان كرد و افزود: منشاء ریزگردهایی كه تا 23 استان كشور را فرا می گیرد كانون های خارجی است كه در عراق، اردن، عربستان و آفریقا قرار دارد اماریزگردهایی كه درپنج سال گذشته رخ می دهد دلیل متفاوت دارند كه علاوه بر خوزستان در اصفهان، كرمان و سمنان دیده می شود.

وی اضافه كرد: تالاب ها و جنگل های خشكیده، اراضی كشت نشده و دشت هایی كه به دلیل چاه های بی شمار خشك شده اند، منشاء این ریزگردها هستند.

چهره ماندگار كشور با انتقاد از بی توجهی مسوولان نسبت به نظریه های محققان داخلی گفت: مدیران تصور می كنند كه همه چیز باید وارداتی باشد تا كاربردی شود در حالی كه بسیاری از نظریه های محققان ما از جمله همین نظریه مقابله با ریزگرد می تواند به عنوان الگو و ملاك عمل برای تمام كشورهای دنیا قرار گیرد.



*مالچ نفتی ممنوع!

كردوانی با اشاره به تاریخچه استفاده از مالچ نفتی برای مقابله با بیابان زایی در ایران اظهار كرد: این نوع مالچ در سال 1342 برای نخستین بار از كشور لیبی برای تثبیت ماسه زارها وارد شد و در جنوب قزوین مورد استفاده قرار گرفت.

وی با بیان اینكه هر روشی كه مورد استفاده قرار می گیرد باید ارزان، زود بازده و دایمی باشد و محیط زیست را آلوده نكند گفت: این در حالیست كه مالچ نفتی گران و باارزش است، زمین را سیاه می كند، بدبوست و حرارت منطقه را بالا می برد كه باعث می شود بادهای آن منطقه گرم و بدبو باشد، ضمن اینكه باعث نابودی موجودات و گیاهان می شود.

این عضو هیات علمی دانشگاه علوم و تحقیقات تهران، افزود: مالچ نفتی كه روی تپه ها و ماسه زارها پاشیده می شود باعث نفوذناپذیری منطقه در مقابل باران می شود وپس از گذشت چهار پنج سال به دوده سرطان زا تبدیل می شود.

وی تاكید كرد:با این حال، پس از بحران های تنفسی و گرد و غبار در خوزستان وزارت نفت با وجود مخالفت، مجبور شده كه 10 هزار تن مالچ نفتی را به سازمان محیط زیست و منابع طبیعی اختصاص دهد.



*ریگ پاشی به جای مالچ پاشی

پدر كویرشناسی كشور، بهترین راه مقابله با ریزگردها را پاشیدن ریگ دانست و گفت: ریگ راهكاری ارزان، ساده و دایمی است و به اندازه كافی در كشور وجود دارد.

وی پیشنهاد كرد: می توان به عنوان نمونه یك منطقه پنج هكتاری را با ریگ پوشاند و اثرات آن را با یك منطقه پنج هكتاری كه با مالچ نفتی پوشانده شده مقایسه كرد.

كردوانی اضافه كرد: می توان در بعضی از نقاط از ریگ های رنگی استفاده و نقش و نگارهایی ایجاد كرد كه آن منطقه مناسب گردشگری هم باشد.



*ریگ برای تالاب های خشك

وی درباره شیوه عمل در تالاب های خشك شده خوزستان كه به منشاء ریزگردها تبدیل شده اند گفت: تالاب های خشك شده را نیز می توان با ریگ پوشاند و این مساله آسیبی وارد نمی كند و تا زمان آبگیری تالاب می تواند مورد استفاده باشد.

به گفته وی، برخی اراضی كشاورزی كه كانون گرد و غبار شده اند را نیز تا زمان تامین آب می توان ریگ پاشید و در موقع لزوم می توان آن را شخم زد كه مشكلی هم پیش نمی آورد.



*پوشش گیاهی برای ماسه های خوزستان

این محقق با بیان اینكه راه های مقابله با بیابان و مقابله با ریزگرد با یكدیگر متفاوت است، اظهار كرد: برای تثبیت ماسه نیز باید 'مالچ رسی' جایگزین مالچ نفتی شود.

وی گفت: البته در خوزستان مالچ رسی نیز برای تثبیت ماسه زارها مناسب نیست و تنها گزینه مناسب پوشش گیاهی است زیرا پاشیدن بذر گیاه در ماسه زارها بسیار كم هزینه است و آب زیادی هم نمی خواهد.

كردوانی همچنین استفاده از 'مالچ زیستی' را نیز رد كرد و افزود: این نوع مالچ آب زیادی مصرف می كند كه با شرایط كم آبی كشور و خوزستان به صرفه نیست علاوه بر این برای تولید این نوع مالچ باید زراعت و كارخانه هایی ایجاد شود كه هزینه آن را بسیار بالا می برد.

وی در ادامه با انتقاد از ترویج كشت گیاه 'سالیكورنیا' در كشور برای مقابله با بیابان زایی اظهار كرد: این گیاه شورپسند برای مناطقی مناسب است كه خاكشان غیرقابل استفاده باشد نه در خوزستان كه خاك حاصلخیز دارد و اراضی به دلیل بی آبی زیر كشت نمی رود.



*دبیرخانه دایمی برای ریزگرد

مدیركل جمعیت هلال احمر خوزستان نیز در این همایش از تشكیل دبیرخانه تخصصی مقابله با ریزگردها در هلال احمر خبر داد.

علی خدادادی با اشاره به وقوع 24 حادثه طبیعی در خوزستان از میان 31 حادثه طبیعی گفت: در سال های اخیر ریزگردها نیز به این بلایای طبیعی اضافه شده به همین دلیل دبیرخانه دایمی هلال احمر برای مقابله، آموزش همگانی و خودمراقبتی تشكیل شده است.

وی اضافه كرد: هلال احمر می تواند به عنوان حلقه اتصال بین توانمندان و نیازمندان این حوزه عمل كند تا شرایطی برای مقابله با آسیب جدی فراهم شود.

خدادادی وجود دو میلیون و 800 هزار جوان در خوزستان را ظرفیتی برای توسعه آموزش و مقابله با آسیب های اجتماعی دانست.

وی با بیان اینكه خوزستان پس از استان خراسان دومین استان از نظر حاشیه نشینی است، اظهار كرد: هلال احمر بر آن شده است تا قدم هایی برای محرومیت زدایی در این استان بردارد و شرایطی برای بهینه كردن خدمات درمانی و آموزشی در مناطق حاشیه به ویژه شهرستان كارون فراهم كند.

7151 / 6037 /1596