به گزارش ایرنا، بازار مسكن كشور از مشكلات و نارسایی های متعددی رنج می برد كه ركود ساخت و سازها، وجود دلالان، كمبود نقدینگی و غیره از جمله مشكلات فراروی این حوزه مهم اقتصاد است.
طی ماه های گذشته طرح لیزینگ مسكن با هدف تامین مالی مورد نیاز این بخش از سوی سازمان بورس و اوراق بهادار پیگیری می شود كه به گفته برخی كارشناسان می تواند در صورت نتیجه بخش بودن، بخشی از بار مالی مربوط به این حوزه را حل كند.
به گفته عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی، مسكن مهر نیز در سه حوزه زیربنا، خدمات روبنایی و مسائل اجتماعی از مشكلات فراوانی رنج می برد.
اما موضوعی كه این روزها از سوی برخی كارشناسان اقتصادی و نمایندگان مجلس بدان پرداخته شده، بورس مسكن است؛ موضوعی كه در بدو مطرح شدن، نظرات موافق و همچنین مخالفت ها و جبهه گیری های فراوانی را در پی داشته است.
ماهیت بورس مسكن، چگونگی كاركرد آن، وجود یا عدم وجود آن، امكانپذیر بودن یا نبودن آن و تاثیرات احتمالی راه اندازی این بورس از جمله مطالبی است كه در ادامه این گزارش بدان پرداخته شده است.
** بورس مسكن/ نظرات موافقان
طی هفته های گذشته محمدرضا پورابراهیمی نماینده كرمان و راور و عضو كمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی، به راه اندازی بورس مسكن اشاره كرده و ایجاد این بازار را مفید و مؤثر برشمرده بود.
به گفته وی، ایجاد این بازار سرمایه ای می تواند هم شفافیت قیمت را در پی داشته باشد و هم تعادل عرضه و تقاضای مسكن را مدیریت كند؛ اما از آنجا كه مسكن كالایی منحصر به فرد و یگانه است، احتمالا ایجاد چنین بازاری تا حدودی سخت است.
پورابراهیمی پیشتر گفته بود: ایجاد بورس مسكن با هدف تشكیل بازار سرمایه رسمی و با هدف حذف بازار غیررسمی فعلی مسكن در دستور كار قرار دارد.
** بورس مسكن كمكی در حركت صحیح بازار مسكن
فردین آقابزرگی یكی از كارشناسان بازار سرمایه در گفت وگو با ایرنا، اظهار داشت: از آنجا كه امروز اكثر تعیین قیمت ها و انجام معاملات در حوزه مسكن در بازار غیررسمی صورت می گیرد، بازار مسكن كشور از شفافیت لازم برخوردار نیست.
وی تصریح كرد: بورس مسكن نیز اگر بتواند معاملات این حوزه را به درستی هدایت كند، طرحی بسیار جالب خواهد بود؛ كما اینكه چنین تجربه ای در بسیاری از كشورهای پیشرفته جهان نیز وجود دارد.
آقابزرگی خاطرنشان كرد: مطالعه و اجرای جزئیات ایجاد و راه اندازی بورس مسكن و ساماندهی ساز و كار اولیه آن، نیازمند تعامل بین دولتمردان، اقتصاددانان و اتحادیه مشاوران املاك است كه گروه آخر ممكن است در ابتدا به چشم رقیب به این طرح نگاه كنند.
** حضور بازار مسكن در بورس در كشورهای مختلف
ایده پردازان بورس مسكن معتقدند: در زیرمجموعه این بورس، خرید و فروش املاك و مسكن شكل گرفته و متقاضیان این بخش می توانند در قالب بورس وارد بازار مسكن شوند.
سعید اسلامی بیدگلی عضو هیات مدیره شركت مادرتخصصی عمران و بهسازی شهری ایران در گفت و گویی، با بیان آنكه مسكن یك كالای ناهمگن است كه از نظر تئوری امكان حضور در بورس را ندارد، گفت: كالاهایی كه در بورس عرضه می شوند، همگن هستند اما خاصیت بازار مسكن موجب می شود كه در كشورهای مختلف، بازار مسكن را وارد بورس كنند.
** ماهیت بورس سوداگری است
مصطفی قلی خسروی رییس سابق اتحادیه املاك كشور در گفت وگو با ایرنا با اشاره به ماهیت سوداگری بورس، افزود: مقوله مهمی همچون مسكن نباید در كار سوداگری وارد شود؛ چرا كه مسكن یك كالای مصرفی است و نمی خواهیم قیمت آن روند افزایشی در پیش بگیرد؛ امری كه با راه اندازی بورس محقق نمی شود.
وی با بیان آنكه باید همواره بهترین شرایط و شیوه ها را كه می تواند برای مسكن مؤثر باشد اتخاذ كنیم، تصریح كرد: در شرایطی كه حدود 70 درصد از سازندگان مسكن این روزها عقب نشینی كرده، بازار ساخت و ساز در ركود به سر می برد و برخی سازندگان منتظر توافق با گروه 1+5 هستند، نباید اجازه دهیم شرایط این بازار به گونه ای پیش برود كه بحرانی در آن به وجود آید.
** اوراق بهادار رهنی راهكار خروج بازار مسكن از ركود است
حسین خزلی خرازی كارشناس ارشد بازار سرمایه در گفت وگو با ایرنا، با بیان آنكه زمین و ساختمان حدود 50 درصد اقتصاد كشور را تشكیل می دهد، ادامه داد: هم اینك چرخه بخش تولید و عرضه ساختمان به دلیل محدودیت های منابع مالی قفل شده و حتی پروژه های مسكن مهر نیز به همین دلیل تداوم نیافته است و بانك مسكن به دلایل متعدد نتوانسته این پروژه ها را تامین مالی كند.
وی اضافه كرد: در چنین شرایطی ایجاد بازار اوراق رهنی كه اوراق بهاداری است كه به پشتوانه دارایی های رهنی صادر می شود، می تواند كمك مؤثری برای تامین مالی بخش مسكن باشد.
این كارشناس ارشد بازار سرمایه با اشاره به تجربه تلخ كشور آمریكا در زمینه اوراق رهنی كه در نهایت به بحران مالی سال 2008 این كشور انجامید، تاكید كرد: آن بحران به دلیل عدم نظارت دقیق بر انتشار و معاملات ثانویه این اوراق به وجود آمد و دقیقا بحران از آنجا آغاز شد افرادی كه املاك را با وام خریداری كرده بودند نتوانستند اقساط شان را به موقع پرداخت و وقتی بانك ها نتوانستند اقساط وام هایشان را وصول كنند، قیمت این اوراق در بازار به شدت افت و سقوط كرد كه در مراحل بعد بر سایر شركت های سرمایه گذاری، بانك ها و... كه این اوراق را خریده بودند تاثیر منفی بر جای گذاشت.
وی خاطرنشان كرد: با انتشار اوراق بهادار رهنی كه كاملا شرعی است و با در نظر داشتن تجربه جهانی این اوراق، می توان در جهت ساماندهی بازار مسكن گام های بسیار مؤثری برداشت.
** ایده بورس مسكن خطرناك بوده و در عمل اجرایی نیست
ابراهیم نكو عضو كمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی نیز به خبرنگار ایرنا، گفت: ورود مسكن به بورس در شرایط فعلی اقتصاد ایران كه با نارسایی های متعددی در حوزه مسكن مواجه است، نمی تواند نتیجه بخش بوده و ساماندهی آن را به دنبال داشته باشد.
وی گفت: بورس مسكن اقدامی خطرناك تلقی می شود كه می تواند ایجاد بازارهای كاذب و افزایش ورود افراد حرفه ای باسابقه دلالی در این حوزه را موجب شود كه در نهایت، بی نظمی بیشتر بازار مسكن را به دنبال داشته باشد؛ ایده ای كه خطرناك بوده و در عمل اجرایی نیست.
شایان ذكر است؛ به گفته كارشناسان به جای مطرح كردن موضوع بورس مسكن كه به نظر می رسد از پختگی لازم برخوردار نبوده و اجرای آن نیز در عمل امكانپذیر نباشد، پرداختن به مقوله هایی همچون خارج كردن ساخت و سازها از حالت سنتی، ارتقای مدیریت كارگاهی، افزایش سرعت كار ساخت و سازها، پرداخت وام به سازندگان مسكن، تشكیل كمیته ویژه ای در وزارت راه و شهرسازی با رویكرد منطقی و تخصصی به منظور حل مشكلات مبتلابه حوزه مسكن و غیره از جمله اقداماتی است كه اگر كنترل شود، رونق ساخت و سازها در كشور و به حركت در آوردن حداقل 174 شغل كلیدی دیگر در این زمینه كه به مقوله ساخت و سازها وابسته هستند و همچنین جلوگیری از ركود فعالیت های مشاوران املاك، كارگران ساختمانی و ركود كلی بازار مسكن را به دنبال خواهد داشت.
به گفته بسیاری از كارشناسان، این طرح در بلندمدت می تواند اجرایی شود اما نیاز به تعریف ساز و كار مناسبی دارد تا به سرنوشت دیگر طرح هایی كه موفقیت آمیز نبوده، دچار نشود.
اقتصام (5)3065**1558
تهران - ایرنا- بورس مسكن و پرداختن به آن در جهت شفافیت قیمت مسكن و مدیریت تعادل عرضه و تقاضای این كالا و یا در نقطه مقابل، دامن زدن به سوداگری مسكن و آشفته تر كردن بازار معاملات املاك، موضوعی است كه در گفت وگو با كارشناسان مختلف حوزه بازار مسكن و سرمایه دستمایه این گزارش شده است.
