فقط از 20 درصد شهداي گمنام نمونه در اختيار داريم

محمود تولايي روز سه شنبه در گفت وگو با خبرنگار اجتماعي ايرنا، با تشريح برخي مشكلات بانك اطلاعات ژنتيكي شهدا براي شناسايي شهداي گمنام دفاع مقدس، افزود: دغدغه مهم و بزرگ ما در ارتباط با موضوع شهداي گمنام اين است كه پدر و مادر اين شهداي والامقام در سنين بالايي قرار دارند و طبق آمارهاي موجود، بالاي 50 درصد اين والدين در قيد حيات نيستند و هر روز كه مي گذرد تعداد بيشتري از اين عزيزان از دنيا مي روند.

وي ادامه داد: از سوي ديگر اين پدر و مادرها 30 تا 35 سال است كه با اين موضوع كه فرزندان آنان جزو افراد گمنام و بجا مانده از دوران هشت ساله دفاع مقدس هستند، كنار آمده و اگر به سراغ خانواده‌هاي شهدايي كه بيش از سه دهه از شهادت فرزندشان گذشته، برويم و بگوييم براي تكميل بانك اطلاعات شهداي گمنام، مي‌خواهيم از شما نمونه بگيريم، بطور طبيعي نخستين مساله و انتظار آنان اين است كه روز بعد به آنها بگويم كه اين آزمايش ها به چه نتيجه اي منجر خواهد شد و بايد به سرعت پيكر فرزندشان شناسايي و به آنها تحويل داده شود، از همين رو تماس هاي مكرر خانواده ها با بانك اطلاعات ژنتيكي شهدا آغاز مي شود.

رييس مركز تحقيقات ژنتيك دانشگاه علوم پزشكي بقيه الله اعظم(عج) ادامه داد: اين موارد باعث مي شود تا دستيابي به بانك اطلاعات و نمونه ‌گيري از خانواده هاي معزز شهداي گمنام دچار محدوديت و مشكلات شود.

تولايي افزود: فرآيند شناسايي و اقدامات براي شناسايي و تعيين هويت ژنتيكي شهداي گمنام زمان بر است و اين موضوع يك كاري نيست كه بگويم امروز كه نمونه اي از خانواده شهداي گمنام دريافت كرديم، فردا جواب آن را خواهيم داد، چرا مي گويم اين پروسه زمان بر است، زيرا چند دليل دارد، نخست آنكه پژوهش را براي تعيين هويت و شناسايي شهداي گمنام دفاع مقدس از سال 81 آغاز كرديم و از همان سال نمونه گيري از بقاياي بجا مانده از پيكرهاي مطهر شهدايي را كه در عمليات تفحصص كشف شدند، در دستور كار قرار داديم و از سال 85 تا كنون نيز به سرويس دهي در اين خصوص پرداختيم.

وي افزود: اما كل شهداي گمنامي كه در طول اين مدت بدست آمد، 20 درصد آمار كلي شهداي گمنام دفاع مقدس است، يعني حدود 40 درصد از شهداي گمنام قبل از شروع كار، براي شناسايي و تعيين هويت ژنتيكي آنان در يادمان شهداي گمنام شهرهاي مختلف دفن شدند كه به نمونه هاي آنان اكنون دسترسي نداريم، حدود 40 درصد ديگر از اين آمار بر اساس اعلام فرمانده كميته جستجوي مفقودين ستادكل نيروهاي مسلح هنوز در مناطق برون مرزي قرار دارند و اين فرآيندها و كارهاي كه در حال انجام است، براي جستجوي اين شهداست.

رييس انجمن علمي ژنتيك ايران گفت: بنابراين وقتي مي گويم 20 درصد از جامعه آماري نمونه ها را در اختيار داريم، نمي توانم 100 درصد انتظار خانواده را براي شناسايي شهداي گمنام تحريك كنيم، زيرا در شرايط خيلي عالي، 20 درصد از اين خانواده ها به جواب خواهند رسيد و 80 درصد باقيمانده با استرس و دلواپسي ممكن است سلامت شان به مخاطره بيافتد.

تولايي افزود: بنابراين عقل حكم مي كند كه در يك مسير برنامه ريزي شده و منطقي براي نمونه گيري از خانواده هاي شهداي گمنام برنامه ريزي كنيم و تقريبا مي توان گفت، كه چهار سال يا بيشتر است كه حرف و صحبت ما با دوستان بنياد شهيد اين است كه شما بايد اين موضوع را در قالب طرح پايش سلامت و بدون اينكه انتظاري را از خانواده هاي شهداي گمنام تحريك كنيد و بدون اينكه بگويد اين نمونه گيري ها براي چيست، در كنار كار خدمات سلامتي كه به خانواده هاي معزز شهدا انجام مي دهيد، از والدين آنها دو تا پنج سي‌سي خون گرفته و در اختيار اين مركز قرار دهيد تا شايد در پروسه شناسايي، به پيدا شدن شهيدشان كمك كند، اين امر در كاهش استرس خانواده‌ها و از بين رفتن نگراني ناشي از شوق پيدا شدن شهداي گمنام به آنها كمك مي‌كند.

دانشيار و رييس مركز تحقيقات ژنتيك دانشگاه علوم پزشكي بقيه الله اعظم(عج) تصريح كرد: دومين مشكل در موضوع تعيين هويت ژنتيكي شهداي گمنام اين است كه بحث ژنتيك، عرصه كاملا به روز و علمي است، از اين رو پيشرفت و اكتشاف در اين عرصه، نيازمند حمايت‌هاي ويژه مالي و تجهيزات است، مايه حيات يك مركز تحقيقاتي، حمايت‌هاي مالي مناسب است كه متاسفانه در محدوديت‌هاي اعتباري و مالي قرار داريم و معتقدم سازمان‌هاي مربوطه كه ماموريت آنها كمك به خانواده‌هاي شهداست، به ياري و حمايت مركز ژنتيك بپردازند كه اگر بيشتر مورد حمايت قرار بگيريم، سرعت پاسخگويي‌ما به خانواده شهدا بيشتر مي‌شود.

وي گفت: نكته سوم در اين موضوع اين است كه برخي خانواده‌هايي كه نمونه به مركز ما تحويل دادند يا در فرآيندهاي نمونه‌گيري قرار گرفته‌اند، ممكن است پيكر فرزندان آنها در همان سال‌هاي اوليه پس از جنگ در يكي از يادمان‌هاي مربوط به شهداي گمنام تدفين شده باشد و نمونه پيكر آنها در دسترس نباشد، بنابراين با مجموعه اين محدوديت‌هايي كه وجود دارد، همه عزم و تلاش همكاران اين است كه هر چه زودتر در نهايت تلاش و با وجود امكانات موجود، به اين انتظار پاسخ مثبت دهند.

تولايي يك پيشنهاد به مسوولان بنياد شهيد و امور ايثارگران داد و گفت: مسوولان اين نهاد مي توانند طي فرآيند احيا و بازيابي مزارهاي شهداي گمنام، با بانك اطلاعات شهداي گمنام هماهنگ باشند تا نمونه برداري را براي تعيين هويت ژنتيكي اين شهداي گرانقدر دوران دفاع مقدس انجام دهيم.

رييس انجمن علمي ژنتيك ايران افزود: اكنون از 212 هزار پدر شهيد، 142 هزار نفر دار فاني را وداع گفتند، يعني حدود 33 درصد از آنان در قيد حيات هستند.

براساس آمارهاي اعلام شده تعداد كل مفقودين 51 هزار نفر است كه تا به حال 45 هزار نفر از آنان كشف شده‌اند، كه از اين تعداد 40 هزار و 300 شهيد پس از طي مراحل شناسايي و هويت يابي، خانواده‌هاي آنها از چشم انتظاري نجات يافته اند و 4700 پيكر شهيد نيز به خاطر شناسايي نشدن بصورت گمنام دفن شده اند.

اجتمام(4) ** 7029 ** 1071