بیماران روانی؛ مشكلات و نیازها

آمار بیماران روحی و روانی گرچه به گفته متخصصان این حوزه بیش از كشورهای دیگر نیست اما خدمات قابل ارایه به آنان از حد متوسط و استاندارد بین المللی خیلی كمتر است.
براساس مندرجات برنامه جامع ارتقای سلامت روان كشور (1390- 1394) مبتنی بر نقشه تحول سلامت جمهوری اسلامی ایران و طبق آخرین مستندات و شواهد موجود ، شیوع اختلالات روانی حدود 20 درصد جمعیت را شامل می شود كه به طور تقریبی 14 درصد بیماری های كشور است.
در اجرای برنامه پنجساله توسعه اقتصادی اجتماعی و فرهنگی كشور و در راستای سند چشم انداز 20 ساله ، بر رویكرد 'انسان سالم' و 'سلامت همه جانبه' و همچنین ارتقای شاخص های بهداشت روان به ویژه در دانش آموزان و نیز مبارزه همه جانبه با موادمخدر و روانگردان و اهتمام به اجرای سیاست های كلی مبارزه با مواد مخدر در دهه پیش رو كه پیشرفت و عدالت نامگذاری شده ، تاكید شده است.
با توجه به گستره عوامل تاثیرگذار بر سلامت روان، این نكته آشكار می شود كه مسوولیت تامین سلامت روان جامعه فراتر از یك سامانه تخصصی تحت عنوان وزارت بهداشت و یا دانشگاه های زیرمجموعه آن است و این مهم به هماهنگی و همكاری بین بخشی نیاز دارد.
به اعتقاد كارشناسان سلامت و روان ، با تصویب نقشه تحول نظام سلامت كشور كه در آن ارتقای سلامت روان به عنوان یكی از بخش های كلیدی این نقشه هدف گذاری شده است ، انتظار می رود با استقرار برنامه جامع ارتقای سلامت روان ، زبان مشتركی برای مدیریت سلامت ایجاد شود.
آنان می گویند: با اجرای این برنامه یك سند علمی بالادستی برای ارتقای سلامت روان كشور فراهم آمده و ضمن بكارگیری آخرین دستاوردهای مداخلات سلامت روان در تجربیات بین المللی در زمینه پیشگیری از بیماری های روانی و دستیابی به اهداف سلامت روان در برنامه توسعه پنجم كشور نیز تسهیل خواهد شد.
این كارشناسان اضافه كردند: بهبود وضعیت فعلی خدمات ، ارتقای سواد سلامت روان گروه های مختلف جامعه و سرمایه گذاری در كاهش عوامل خطر می بایست به عنوان راهبردها و محورهای عملیاتی وزارت بهداشت قرار گیرد.
*** سلامت روان یك مقوله عمده و غیرقابل انكار در اسناد بالادستی است
مدیركل دفتر سلامت روانی ، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشكی با یادآوری وجود اسناد بالادستی كشور در طی چند سال اخیر گفته است: سیاست های كلی ابلاغی مقام معظم رهبری در سال گذشته یكی از مهمترین اسناد بالادستی در سال های اخیر بوده كه در آن به سلامت روان به عنوان یك مقوله عمده و غیرقابل انكار توجه شده است.
دكتر احمد حاجبی افزوده است: ارتقای سلامت روان جامعه با ترویج سبك زندگی اسلامی ایرانی و تحكیم بنیان خانواده و رفع موانع تنش آفرین در زندگی فردی و ارتقای شاخص ها در بند سه این سیاست ها گنجانده شده است.
وی با تاكید بر افزایش بار بیماری های روانی در دو دهه گذشته گفته است: نظام سلامت كشور باید نگاه ویژه ای به مشكلات روانی و اجتماعی داشته باشد.
وی بیان كرده است: بر اساس آمار 6.23 درصد از جمعیت كشور به نوعی به اختلالات روانی مبتلا هستند و در واقع حدود 5.12 میلیون نفر از افراد 20 تا 50 سال جامعه به نوعی مبتلا به اختلالات روانپزشكی اند كه تنها 4.2 میلیون نفر آنان موفق به دریافت درمان شده اند.
به اعتقاد حاجبی ، مشكلات ناشی از مصرف مواد مخدر چهارمین عامل بیماری ها در هر دو جنس در تمام سنین و نیز دومین عامل بار بیماری در مردان جوان بعد از سوانح و تصادفات است.
وی گفت: شناسایی ، درمان و مراقبت از اختلالات روانپزشكی ، آموزش مهارت های فرزندپروری و مهارت های زندگی ، پیشگیری از خودكشی ، حمایت های روانی و اجتماعی در بلایا و حوادث غیرمترقبه و خدمات سلامت روان جامعه نگر از مهمترین برنامه های حوزه سلامت روانی ، اجتماعی و اعتیاد كشور است.
*** با وجود 10 میلیون بیمارروانی در كشور تنها 10 هزار تخت وجود دارد
رییس انجمن روانپزشكان ایران نیز گفته است: با اینكه بیش از 10 میلیون بیمار روانی در كشور وجود دارد ، اما تعداد تخت های بستری این طیف از بیماران از 10 هزار تخت فراتر نمی رود.
سیداحمد جلیلی افزود: براساس آمار منتشره از منابع رسمی ؛ در حالی كه شمار بیماران روانی كشور نسبت به 20 سال گذشته رشد محسوسی نشان نمی دهد، اما شیوع آن هم اكنون 23.6 درصد است و این رقم در زنان 26.5 درصد و در مردان 20.8 درصد است.
به اعتقاد این روانپزشك ، بیماری های روانی از قبیل افسردگی ، اسكیزوفرنیا ، اختلالات شخصیت ، اختلالات اضطرابی ، صرع ، سوء مصرف دارو و استعمال مواد مخدر از جمله اختلالات روحی و روانی است كه در سنین فعالیت كاری و اجتماعی افراد ، آنان را تهدید كرده و عوارض ناشی از این بیماری ها هزینه هایی هنگفت به كشور تحمیل كرده و آسیب های جبران ناپذیری به بار می آورد.
وی اظهار داشته است: به خاطركمبود تخت های بیمارستانی در بخش های روانی ، بسیاری از بیماران مدت ها در نوبت انتظار بسر می برند، زیرا اغلب این بیماران در پروسه زمانی طولانی مدت نیازمند بستری و مراقبت هستند و مسوولان ذیربط باید در این خصوص به فوریت چاره اندیشی كنند.
به گفته جلیلی، مشكلات بیمه ای ، معیشت و اقتصادی از مسایل مبتلابه اغلب بیماران روانی است كه آنان را از درمان منصرف می كند و براثر وارد آمدن این فشارها و همچنین ناتوانی در انجام مسوولیت های كاری و خانوادگی ، احوالات روحی و روانی این افراد هر روز وخیم تر می شود.
رییس انجمن روانپزشكان ایران با بیان اینكه بسیاری از مردم از بیماری خود اطلاعی ندارند، گفت: موضوع بیماران روانی در جامعه و حتی مسوولان حساسیت ایجاد می كند و اغلب افراد جامعه تصوری نادرست دارند و بیماری روانی را موضوعی خطرناك می دانند، درحالی كه در قالب طیف وسیعی از بیماری ها نظیر اضطراب ، افسردگی، بداخلاقی ، استرس و دردهای جسمی، نمایان می شود.
وی با تاكید بر اینكه به طور متوسط 35 درصد از افراد جامعه دچار بیماری روانی هستند، گفته است: البته این آمار در كشورهای مختلف بسته به زمان های مختلف و به تبع بروز مسایلی از قبیل بحران اقتصادی ، تهدیدهای خارجی ، وقوع جنگ ، تحولات اجتماعی و تبعات آن ، افزایش می یابد.
*** وضعیت بیماران اعصاب و روان در استان مركزی
به گفته معاون توانبخشی اداره كل بهزیستی استان مركزی ، دو هزارو 330 نفر از مددجویان زیرپوشش بهزیستی این استان را بیماران اعصاب و روان مزمن شامل می شوند كه به یك هزارو 197 نفر آنان بطور مستمر كمك هزینه دارو و درمان پرداخت می شود.
غلامرضا ونایی افزود: این معاونت به صورت تخصصی بیش از 150 وظیفه سازمانی دارد كه 67 درصد آن معادل 102 فعالیت مربوط به حوزه توانبخشی است، همچنین دفاتر امور توانبخشی روزانه و توانپزشكی ، امور توانبخشی مراقبتی و توانمندسازی معلولان از زیرمجموعه های حوزه توانبخشی است.
وی بیان كرد: 826 نفر از بیماران اعصاب و روان مزمن زیر پوشش این سازمان ، ساكنین كلانشهر اراك هستند كه 390 نفر آنان كمك هزینه دارو و درمان می گیرند.
وی گفت: در صورت مراجعه به موقع بیماران اعصاب و روان به پزشك متخصص و مصرف داروهای تجویز شده، بیماری آنان قابل كنترل است.
وی ، بیماری اسكیزوفرنی یا جنون جوانی را سردسته بیماری های اعصاب و روان خواند و افزود: رسانه ها می توانند با اطلاع رسانی مناسب به خانواده ها درباره ارجاع كسانی كه علایم خاصی دارند به پزشكان متخصص ، از وخامت حال این گونه بیماران جلوگیری كنند.
ونایی گفت: بیماران اعصاب و روان پس از كنترل بیماری و بهبود نسبی ، دوباره به آغوش خانواده و محل كار و اشتغال خود بازمی گردند زیرا با نگهداری دایمی آنان در این مراكز نمی توان انتظار بهبودی داشت.
به گفته معاون توانبخشی اداره كل بهزیستی استان مركزی ، هم اكنون 2 مركز خیریه نگهداری بیماران اعصاب و روان ، هر كدام با ظرفیت 80 زن و مرد بطور مجزا ، در كلانشهر اراك فعال است.
ونایی افزود: علاوه بر مراكز نگهداری بیماران اعصاب و روان مزمن در اراك ، دو مركز ویزیت در منزل بیماران اعصاب و روان شامل مراكز ویزیت ساوه و اراك هر كدام با ظرفیت 80 نفر به این طیف از بیماران خدمات لازم را ارایه می دهند.
وی بیان كرد: افراد با بنیه ضعیف مالی پس از تشخیص 'كمیسیون پزشكی بیماران اعصاب و روان' به این مراكز معرفی شده و كلیه خدمات توانبخشی و پزشكی در منزل به آنان ارایه می شود.
وی اظهاركرد: دو مركز توانبخشی روزانه بیماران اعصاب و روان در اراك نیز هركدام با ظرفیت 50 نفر برای زنان و مردان به طور جداگانه ، خدمات توانبخشی ، پزشكی ، مددكاری و اجتماعی به این طیف از بیماران ارایه می دهند.
ونایی گفت: بیماران اعصاب و روان با حضور در مراكز روزانه ، هر روز از ساعت 8 تا 13 طبق دستورالعمل ها؛ آموزش فنی حرفه ای ، توانبخشی ، گروه درمانی ، روانشناسی ، كاردرمانی و غیره را دریافت می كنند.
وی افزود: سیاست سازمان بهزیستی در قبال همه معلولان به خصوص اعصاب و روان ، نگهداری معلول در كنار خانواده است و خیلی به دنبال نگهداری در مراكز شبانه روزی نیست.
وی گفت: بیماران روانی حاد پیشتر در بیمارستان هاشمی سنجانی سنجان و هم اكنون در بیمارستان امیركبیر اراك به صورت بستری مورد مراقبت و درمان علمی توسط روانپزشكان قرار می گیرند.
وی اظهار كرد: بهزیستی به بیماران اعصاب و روان مزمن كمك هزینه های دارو و درمان ، دانشجویی ، مسكن و اشتغال در قالب وام های اشتغال كارفرما و خویش فرما می پردازد و معافیت یكی از فرزندان خانواده هایی كه یكی از اعضای خانواده (پدر یا مادر) بیمار باشد از جمله خدمات متنوعی است كه به همه معلولان و به خصوص بیماران اعصاب و روان تعلق می گیرد.
*** مراكز شبانه روزی
مدیرعامل مركز خیریه جامع توانبخشی شبانه روزی اراك گفت: بیماران با دو سال سابقه بیماری روانی و بستری در مراكز روانپزشكی ، برای نگهداری به مراكز شبانه روزی معرفی می شوند.
محسن ابدال افزود: بر اساس دستورالعمل سازمان بهزیستی ؛ افرادی كه حداقل دو سال سابقه بیماری روانی ، مراجعه و بستری در مراكز روانپزشكی داشته باشند، می توانند برای نگهداری به مراكز خیریه شبانه روزی معرفی شوند.
وی اضافه كرد:بیماران روانی مزمن بخاطر مشكلاتی كه در جامعه بروز می دهند یا به واسطه دستور مقام قضایی و یا با مراجعه حضوری به اداره كل بهزیستی استان مركزی و سپس تایید در كمیسیون ساماندهی بیماران روانی مستقر در این اداره كل ، در مراكز نگهداری اراك تشكیل پرونده داده و پذیرش می شوند.
وی بیان كرد: فكر تشكیل این مركز در سال 1365 در مخیله تعدادی از خیران اراكی جرقه زده شد و با اهدای قطعه زمینی به وسعت 10 هزار متر مربع از سوی یكی از خیران، عملیات ساختمانی آن در سال 1375 آغاز و در سال 1379 بهره برداری شد و در سال 1381 به عنوان موسسه خیریه معلولان اراك به ثبت رسید.
وی اظهار كرد: در سال 1379 نیز با اهدای قطعه زمین دیگری به وسعت 10 هزار متر مربع در جوار همین مكان توسط یكی دیگر از خیران اراكی ، طرح توسعه این مركز انجام شد و در همین سال با پذیرش 30 معلول ذهنی ، فعالیت رسمی خود را آغاز كرد.
ابدال گفت: در سال 1386 نگهداری از سالمندان و بیماران روانی مرد و در سال 1387 بیماران روانی زن به این مجموعه اضافه شد و امروز علاوه بر این طیف، معلولان ذهنی زیر 14 و بالای 14 سال نیز نگهداری می شوند.
وی، فعالیت كارگاه های فنی حرفه ای و بخش های كاردرمانی ، فیزیوتراپی ، اورژانس ، دندانپزشكی و توانبخشی در این مراكز را یادآور شد و افزود: 300 مددجو در این مركز نگهداری می شوند.
وی بیان كرد: بیماران روانی مزمن زن و مرد این مركز نگهداری در سنین بالای 18 تا زیر 60 سال هستند و كارهای دارودرمانی، گروه درمانی، خانواده درمانی، كاردرمانی و فیزیوتراپی برای بیماران انجام می شود.
ابدال توضیح داد: بیماران روانی مزمن براثر سوء مصرف موادمخدر، مسایل خلقی، رفتاری، اجتماعی و یا به خاطر اختلالات ژنتیكی به این عارضه مبتلا شده اند.
وی افزود: زمان اقامت و پذیرش اولیه بیماران روانی مزمن در این مركز برای مدت 6 ماه است ولی بعضی از بیماران تا دو سال و بیشتر هم اقامت داشته اند.
*** مشاهدات خبرنگار ایرنا و گفت و گو با تعدادی از بیماران روانی مزمن در مركز نگهداری اراك
خبرنگار ایرنا به هنگام ورود به مركز شبانه روزی نگهداری بیماران روانی مزمن در اراك مشاهده كرد كه شماری از بیماران روانی با پوشش های یك شكل آبی رنگ شامل پیژامه و پیراهن ، برای تدخین درمانی (كشیدن سیگار) صف بسته بودند تا سهمیه سیگارهای خود را بگیرند.
به گفته مدیرعامل مركز خیریه جامع توانبخشی شبانه روزی اراك ، برای هر كدام از بیماران مذكور روزانه 6 نخ سیگار در نظر گرفته شده تا به صورت كنترل شده، استعمال كنند.
یكایك بیماران روانی با دیدن خبرنگار ایرنا و حتی آنانی كه تازه دست و صورت خود را شسته بودند با دست های مرطوب با خبرنگار ایرنا دست دادند و احوالپرسی كردند.
دقایقی بعد، آن عده از بیماران روانی كه در دو سالن مجموعا 80 نفری مشغول خوردن چایی ، كشیدن سیگار ، تماشای تلویزیون و در حال استراحت بودند نیز به صورت تك نفری و یا گروهی آمدند و با خبرنگار دست دادند.
در گپ و گفت با تعدادی از این بیماران ، آنان با برخی وظایف سازمان خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران و فعالیت آن آشنایی داشتند و اخبار و رویدادهای ایران و جهان و به خصوص خبرهای مربوط به مذاكرات هسته ای را بطور مستمر از تلویزیون دنبال می كردند.
در این مركز نگهداری شبانه روزی ، بیماران روانی مزمن در دو سالن تو در تو كه هر كدام دارای 40 تخت است ، نگهداری می شوند. روی دیوار این سالن ها ، تعدادی تابلوی تزیینی از مناظر طبیعی قرار گرفته و جنس شیشه پنجره ها از نوعی طلق مقاوم است.
مسوول این مركز نگهداری می گوید: به بیماران روانی ، داروهای گرانقیمت خورانده می شود تا دچار تنش های عصبی نشوند.
به اعتقاد ابدال، در صورتی كه بیماران روانی دچار تنش شوند، آثار زیانبار و خسارت های ناشی از آن ، از مجموع رقم پرداختی داروهای سالانه آنان به مراتب بیشتر خواهد شد.
این بیماران عصرها در فضای باز قدم می زنند ، بازی و ورزش های توپی می كنند، به كاردرمانی و ورزش می پردازند و صبح ها عمدتا مشغول استحمام هستند و كارهای درمانی ، روان درمانی و دارودرمانی بر روی آنها انجام می شود.
یكی از بیماران روانی مركز نگهداری اراك كه از سلامت بیشتری نسبت به بقیه برخوردار است ، به عنوان بخشی از برنامه های 'كاردرمانی' ؛ مشغول توزیع اجناس مربوط به بخش های مختلف از قبیل جارو، خاك انداز و مواد شوینده است.
او ، این اجناس را از انبار تحویل می گرفت و در اختیار بخش های سالمندان ، بیماران روانی مزمن مرد و زن و معلولان ذهنی زیر 14 و بالای 14 سال قرار می داد.
ابدال ، این شخص را دانشجوی پزشكی شاغل به تحصیل در فرانسه معرفی كرد و گفت: او پس از مدتی حین گذراندن تحصیل دچار مشكلات روانی حاد و سپس مزمن می شود، از همین رو؛ همسر فرانسوی اش طلاق می گیرد و با دو فرزند خود در فرانسه می ماند اما خانواده متمول این شخص ، او را به ایران آورده و در اراك محل سكونتشان بستری و سپس برای نگهداری تحویل این مركز می دهند.
یكی دیگر از بیماران روانی در گپ و گفت با خبرنگار ایرنا ادعا می كرد: چهار ، پنج اختراع داشته كه از سوی سازمان پژوهش های علمی صنعتی به نام او ثبت شده است.
ابدال ، با تایید ادعاهای فرد مذكور گفت: این بیمار از نخبگان كشور بوده ، اما پس از مدتی دچار اختلالات روحی روانی شده ، از همین رو همسرش دادخواست طلاق داده و طلاق می گیرد. شدت علاقه به همسر، به روح لطیف و حساس این فرد فشار زیادی وارد آورد تا حدی كه او را به مرز جنون رساند.
شماری از بیماران روانی مزمن مركز نگهداری شبانه روزی در اراك ، به سبب ابتلا به عوارض ناشی از سوء مصرف مواد مخدر صنعتی و آسیب های وارده به مغز ، دارای بیماری اعصاب و روان هستند و گاهی در حالت خلسه و هپروت فرو می روند و یا در عوالم و توهمات عجیب و غریب سیر می كنند.
*** بیشتر موارد اقدام به خودكشی در استان مركزی مربوط به زنان متاهل تازه ازدواج كرده است
كارشناس مسوول سلامت روان مركز بهداشت استان مركزی گفت: بیشترموارد اقدام به خودكشی دراین استان مربوط به زنان متاهلی است كه بین یك تا پنج سال از زمان ازدواجشان گذشته است.
زهرا مقدم افزود: این پدیده برعكس شاخص های جهانی و آمار سایر كشورها است كه در آنها افراد مجرد اقدام به خودكشی می كنند.
وی ، پیشگیری ، بیماریابی و پیگیری اختلالات روانی را از مهمترین برنامه های معاونت بهداشتی درمانی دانشگاه علوم پزشكی اراك دانست و گفت: از همین رهگذر؛ صد در صد جمعیت روستایی 10 شهرستان استان مركزی به جز شهرستان های ساوه و زرندیه كه از دانشگاه علوم پزشكی اراك مستقل شده اند و 9.7 درصد جمعیت شهری (روستاهایی كه اخیرا به شهر تبدیل شده اند) و در مجموع افزون بر 370 هزار نفر از جمعیت استان زیرپوشش خدماتی 10 مركز بهداشتی و 331 خانه بهداشت روستایی قرار دارند.
مقدم توضیح داد: بیماریابی شامل اختلالات شدید روانی ، خفیف ، صرع ، عقب ماندگی و سایر ، طبق برنامه های سرشماری سالانه با عنوان 'بیماریابی اختلالات روانی' در قالب فرم هایی حاوی 10 سوال ، توسط بهورزان خانه های روستایی با مراجعه به منازل روستاییان تكمیل و بیماران مشخص می شوند.
وی افزود: بیماران دارای علایم مذكور به مراكز بهداشتی شهرستان های تابعه معرفی و در فرم های پزشكان عمومی كلیه علایم ، تاریخچه و نوع بیماری روانی ذكر شده و در یكی از آیتم های مربوط به بیماریابی ؛ دسته بندی می شوند.
به گفته كارشناس مسوول سلامت روان مركز بهداشت استان مركزی ، بیماران شدید روانی مثل سایكوز (اختلال در تفكر و ادراك) ، اختلال دو قطبی (گاهی پر انرژی و خوشحال و گاهی افسرده و ناامید است) ، اختلال اضطرابی ، اختلالات دوران كودكی ، اعتیاد ، اختلالات جنسی و اختلالات شخصیتی پس از تشخیص گذاری در نخستین جلسه، از سوی پزشك متخصص ویزیت شده و بعد از دریافت داروهای لازم به بهورز ارجاع می شود.
مقدم توضیح داد: برنامه های این مركز عمدتا در ارتباط با پیشگیری است و كارشناسان بهداشت روان شهرستان ها پس از فراگیری آموزش مهارت های دهگانه زندگی شامل شیوه فرزندپروری صحیح ، پیشگیری از اعتیاد، حمایت های روانی اجتماعی در بلایا ، پیشگیری از خودكشی و نظیر آن ، این مطالب را به بهورزان ارایه كرده و آنان نیز به مردم و گروه های هدف آموزش می دهند.
وی هدف از ارایه این آموزش ها را ارتقای سلامت روان و بهبود كیفیت زندگی افراد در گروه های هدف شامل كودك ، نوجوان ، والدین و بزرگسالان عنوان كرد و گفت: پیشگیری، پیگیری ، مشاوره و ثبت آمار موارد اقدام به خودكشی ها از دیگر برنامه های مهم این مركز است كه توسط روانشناس انجام می شود.
كارشناس مسوول سلامت روان مركز بهداشت استان مركزی می گوید: 90 درصد از موارد اقدام به خودكشی به بیمارستان مراجعه می كنند و در این مراكز درمانی ، پس از ثبت موضوع خودكشی ، آمار آن در قالب فرم های مربوط به كارشناس شهرستان ارایه و سپس در اختیار كارشناس مسوول سلامت روان مركز استان گذاشته می شود.
مقدم بیان كرد: در عین حالی كه زنان با مسمومیت های دارویی، دار زدن و خودسوزی و مردان به وسیله دارزدن و پرت كردن از ارتفاع اقدام به خودكشی می كنند؛ اما در خودكشی های موفق آمار مردان بیشتر از زنان است.
وی اظهار كرد: اكثر افرادی كه در استان مركزی اقدام به خودكشی می كنند سابقه افسردگی دارند ولی به خاطر درمان نشدن و افسردگی شدید، نسبت به خود و اطرافیان ناامید شده و دست به خودكشی می زنند كه حدود سه درصد از این موارد منجر به فوت می شود.
وی ادامه داد: علاوه بر مسایل فردی و خانوادگی، مشكلات اجتماعی، اقتصاد، درآمد، كار و امنیت اجتماعی در بروز و شدت اختلالات روانی تاثیرگذار است.
كارشناس مسوول سلامت روان مركز بهداشت استان مركزی گفت: آموزش مهارت های زندگی در پیش دبستانی و همزمان با آن فرزندپروری به والدین (پیشگیری سطح اول) ، بیشترین اثربخشی در ارتقای سلامت و پیشگیری از آسیب ها را ایجاد می كند.
مقدم افزود: هنگامی كه به كودكان درباره خودآگاهی، كنترل هیجانات، جرات مندی، حل مساله، ارتباط موثر، كنترل خشم، تفكر نقاد، مقابله با خلق منفی، مدیریت زمان و كنترل استرس آموزش داده شود و همزمان با آن به والدین نیز آموزش مهارت فرزندپروری شامل صمیمیت (ارتباط صمیمی)، نحوه قانونگذاری، دستور دادن، نظارت و كنترل ارایه شود بیشترین اثربخشی صورت می گیرد و در مورد این دسته از كودكان به هنگام بزرگسالی، تمامی آسیب های اجتماعی به شدت پایین می آید.
*** 6 تخت اورژانس و 24 تخت بستری برای بیماران روانی در بیمارستان امیركبیر اراك وجود دارد
به گفته رییس بیمارستان امیركبیر اراك ، 6 تخت اورژانس روانپزشكی شامل سه تخت برای زنان و سه تخت برای مردان و در بخش بستری 24 تخت شامل 12 تخت برای مردان و 12 تخت برای زنان در حوزه فیزیكی این بیمارستان وجود دارد.
دكتر علی ارجمند می گوید: این در شرایطی است كه طبق مصوبه وزارت بهداشت ، شمار تخت های بیمارستانی برای بیماران روانی باید 21 تخت برای مردان و 20 تخت برای زنان باشد.
وی بیان كرد: بیمارستان امیركبیر از سال ها قبل دارای بخش روانپزشكی بوده ، چندی قبل بخش مذكور به مركز شهید هاشمی سنجانی در شهرك نبئی در جوار سنجان انتقال یافت، اما پس از چند سال فعالیت مجددا از سال 1392 به بیمارستان امیركبیر اراك بازگشت.
وی با ابراز تاسف از كمبود فضای فیزیكی و تعداد تخت های اورژانس و بستری این مركز درمانی ، وسعت فضای دو بخش بستری و اورژانس روانپزشكی بیمارستان امیركبیر اراك را 600 مترمربع ذكركرد و گفت: ضریب اشغال تخت با توجه به بستری، برای مردان 102 درصد و برای زنان 82 درصد است.
ارجمند افزود: در بخش روانپزشكی و درمانگاه اعصاب و روان بیمارستان امیركبیر حوزه های روانشناسی بالینی ، روانپزشك و واحد شوك درمانی (ECT) فعالیت دارند.
رییس بیمارستان امیر كبیر اراك می گوید: هر ماهه 150 نفر و سالانه یك هزار و 800 مراجعه كننده به بخش روانپزشكی این مركز ، كارهای درمانی خود را پیگیری می كنند.
ارجمند ، متوسط اقامت بیماران بخش بستری روانپزشكی بیمارستان امیركبیر اراك را حدود 14 تا 15 روز اعلام و ضریب پرسنل به تخت را 6/0 درصد عنوان كرد.
وی گفت: در حالی كه تعداد تخت های روانپزشكی هر استان طبق استانداردهای اعلامی وزارت بهداشت بطور متوسط حدود هفت درصد كل تخت های بستری یك استان در نظر گرفته شده اما این آمار در استان مركزی اعم از بستری و اورژانس 30 تخت یعنی معادل یك سوم این رقم است.
وی بیان كرد: به سبب نزدیكی و مجاورت برخی شهرهای استان های همدان ، لرستان و اصفهان ، بیماران روانی این استان ها نیز در بیمارستان امیر كبیر اراك پذیرش می شوند.
وی اظهاركرد: 6 روانپزشك، یك دكترای روانشناسی بالینی ، سه كارشناس روانشناسی بالینی و یك گفتاردرمان و كاردرمان در این مركز مشغول ارایه خدمات لازم به بیماران روانی حاد هستند.
وی توضیح داد: علاوه بر بیمارستان امیركبیر، كلینیك امام رضا (ع) اراك نیز درمانگاه تخصصی روانپزشكی دارد و بیماران را به صورت سرپایی پذیرش و ویزیت می كند.
رییس بیمارستان امیركبیر اراك گفت: تهیه و آماده سازی داروهای بیماران روانی با توجه به برنامه تحول سلامت ، از اردیبهشت سال 93 به عهده این مركز درمانی بوده و تاكنون مشكل خاصی بوجود نیامده ، اما برای تهیه برخی داروهای موردی و وارداتی ، بطور مقطعی با كمبودهایی روبرو شدیم كه با داروهای جایگزین ، كمبودها برطرف شده است.
ارجمند افزود: از آغاز اجرای برنامه طرح تحول سلامت ، تمامی بیماران روانی بستری با توجه به سكونت در شهر 6 درصد و سكونت در روستا یا شهرهای زیر 20 هزار نفر سه درصد كل هزینه های بیمارستانی را می پردازند، از سویی نیز برحسب شرایط ویژه و قوانین حداكثر مددكاری برای بیماران روانی نیازمند انجام می شود.
وی اظهار كرد: بخاطر فضای ناكافی فیزیكی و كمبود تخت ، شمار زیادی از بیماران روانی از چند روز تا چند هفته در نوبت انتظار اورژانس و بستری در بیمارستان امیركبیر اراك می مانند.
ارجمند ، فعالیت خیرین سلامت در استان مركزی در این زمینه را كمرنگ خواند و گفت: آنان بهتر است با بررسی كمبودها و با توجه به شرایط و نیازها ، اقدامات خیرخواهانه و كمك های ماندگار خود را انجام دهند.
وی یادآور شد: بیماران روانی حاد پس از مدتی بستری و درمان به هنگام خروج از بیمارستان همچنان به حمایت های دارویی و درمان روحی نیاز دارند كه باید یك متولی یا سازمان مردم نهاد در زمینه های اقتصادی ، كاری و اجتماعی برای حمایت از این طیف تاسیس شود چرا كه بسیاری از این بیماران به صورت صحیح و كامل نمی توانند فرایندهای كاری قبلی خود را انجام دهند.
ارجمند بر لزوم تاسیس NGO حمایت كننده از بیماران اعصاب و روان در استان مركزی تاكید كرد و گفت: این سازمان مردم نهاد باید دست به حوزه درمان بدهد و در خصوص مسایل عاطفی، اقتصادی و هر زمینه دیگر به بیماران روانی مرد و زن كه بسیاری از آنان مسوولیت نان آوری خانواده ها و مدیریت زندگی را برعهده دارند ، خدمات رسانی كند.
بیمارستان 220 تختخوابی امیركبیر اراك در سال 1318 ساخته شد.
گزارش: احمد الهی
6066/6012/1358