فرش شناسان مي گويند:انگشتان مريم ،مانند نوازندگان پيانو، روي تارها و پودها شاعرانگي خلق مي كند،انگشتان پيري كه ،ناخن هاي آن فرسوده شده است، اما هنوز هنر آفرين است.
'مريم' بيش از 70 سال سن دارد،خودش مي گويد بيش از 60 سال است پشت دار قالي ،در كار تار و پودها گره انداخته است.
گره اندازي هاي مريم، انگار با همه گره هاي جهان فرق مي كند، گره هاي كه دخترانش حاضر نشدند آن را فرا بگيرند و ترحيج دادند در اين كسادي بازار ،گره اي در كار تار و پود نيندازند.
مريم،روزگاري در چهارمحال و بختياري سكونت داشت و تمام وجودش را براي خلق قالي هاي ماندگار با نقش هاي ماندگارتر به كار بست،اما فروش نرفتن فرش در بازارهاي جهاني كار او را از سكه انداخت.
اگر چه اين بانوي چهارمحال و بختياري چند سالي است در اصفهان سكونت دارد ،اما قالي شناسان اصفهاني هنوز او را به نقش و نگار فرش هايش مي شناسند.
تحريم فرش ايران در بازارهاي اروپايي باعث شد،اين هنر ايراني نيز
در بين بانوان بي رونق شود و هزينه هاي بالا و دستمزد كم،رغبت گره اندازي را از زنان هنرمند گرفت.
اكنون دوباره فرش اين بانوي و هزاران بافنده ديگر چهارمحال و بختياري در جهان آوازه اي براي خود يافته است و انتظار است با رفع تحريم ها،دوباره فرش اين استان بازارهاي جهاني را تسخير كند.
فرش چهارمحال و بختياري به دليل دريافت اصالت رنگ دوموتكس يكي از صنايع جهاني است كه مهر تاييد يونسكو را به خود اختصاص داده است.
زنان زيرين پنجه چهارمحال و بختياري،با دانشي كه از مادران خود به دست آورده اند،آثاري جهاني را خلق مي كند و اين گره ها داراي اصالتي ماندگار و تاريخي است.
هنري قالي بافي،در تمدن ايران اسلامي مردمي ترين هنر محسوب مي شد،كه در همه شهرهاي ايران بروز و ظهور داشته و نقش هاي ماندگار،فرهنگ فرش بافي را رقم زده است.
تاريخ تمدن قالي بافي ايران شكوفايي خود را در دوره هاي تاريخي سبك بافت قالي تبريز، تركمن، كرمان و كاشان رقم زد تا آنجا كه دامنه سلسله قالي بافي ايران در چالشتر چهارمحال و بختياري هم طرحي به يادگار نقش زده است.
نقوش اسلامي و اسليمي ها، افشاري ها، شاه عباسي ها و خزايي ها از امتيازات فرش و قالي ايراني است.
بافت هاي فرش ايراني شامل بافت هونه جان، شهرضا، تركمن، تركمن(قوم تكه)، رفسنجان و راور، چالشتر، فردانبه، ملاير و بافت خراسان(نيشابور، بجنورد) مي باشد.
فرش چهارمحال و بختياري به ويژه دو نوع ˈبافت نقشˈ و ˈچالشتریˈ با گل هاي ترنج، لچكي، سرو كاج، گل مينا و با قاب هاي تركيبي و خشتي هاي چهار ضلعي، يكي از زيباترين آثار هنري ماندگار در اين سرزمين است.
روزگاري قالي چالشتر در طرح هاي خشتي،لچك ترنج،شكارگاهي ، كف ساده، سرو و كاج، حقه اي، قابي و گل مينا بود،كه امروزه گل خشتي آن شهرتي جهاني دارد و بافت هاي ريز بارده نيز اكنون به شهرت جهاني رسيده است.
ويژگي ها فرش منطقه ' بارده ' چهارمحال و بختياري در تعداد گره هاي آن است كه هيچ فرش ديگري اين تعداد گره ندارد و فرش بارده داراي 800گره در 100گره در هر دريف مي باشد كه اين ويژگي منحصر به فرد قالي بارده در جهان است.
اين تعداد گره در قاليچه هاي دست بافت بارده به 900گره در 100گره مي رسد كه باعث مي شود استحكام فرش بارده طولاني تر از ساير فرش هاي ايراني باشد.
رنگرزي خامه هاي فرش در فرش چهارمحال و بختياري در مدت دو ماه با مواد طبيعي مانند پوست گردو،رناس ،پوست انار است و در قالي بارده 12رنگ طبيعي با طيف هاي مختلف به كار گرفته مي شود.
رييس اداره فرش سازمان صنعت، معدن و تجارت چهارمحال و بختياري از شناسنامه دار شدن 20 هزار دار قالي در اين استان خبر داد.
عليرضا جيلان مي گويد:در استان سالانه توان توليد 400 هزار مترمربع فرش دستباف وجود دارد ولي بطور متوسط 200 هزار مترمربع فرش توليد مي شود.
به گزارش ايرنا، بيش از يكصد هزار بافنده فرش در چهارمحال و بختياري حدود نيمي از آنها فعالند.
كاربرد رنگهاي زيبا با استفاده از عصاره گلها و گياهان و مواد اوليه طبيعي، شادابي و زنده بودن طرحها و نقش هاي متنوع از عوامل تقاضاي بالا براي خريد فرش چهارمحال و بختياري است.
بيشتر فرش هاي چهارمحال و بختياري را 'يلمه' بروجن، 'گبه ريزباف' اردل، فرش 'بختياري' مناطق عشايري و مناطق بختياري نشين و فرش چالشتري شهركرد تشكيل مي دهد.
براساس نظر برخي از محققان، طرح فرش 'سرو و كاج' چهارمحال و بختياري بعنوان اصيل ترين طرح آريايي مطرح است.
فرش نقش چالشتري چهارمحال و بختياري در استانهاي مختلف كشور و كشورهاي حوزه خليج فارس، اروپا، آمريكا و كانادا طرفداران فراوان دارد.
اكنون،پس از مذاكرات هسته اي ايران با قدرت هاي جهاني، صنعت فرش ايران به تكاپو افتاده و اميدوار است پس از لغو تحريم ها ، نخستين مجموعه صادراتي از كشور به بازارهاي اروپايي برود و در اين ميان فرش چهارمحال و بختياري از ظرفيت بالايي براي صادرات دارد.
به گزارش ايرنا، اكنون فرش بافان انتظار دارند، واردات فرش ايران كه از سال 2010 در آمريكا متوقف شد، دوباره از سر گرفته شود.
فرش دست بافت ايراني يكي از اقلام صادراتي غيرنفتي بود كه از تحريم هاي سال هاي اخير بيشترين آسيب را ديد.
آمريكا به عنوان بازار مهم فرش ايران، حدود 20 درصد از بازار فروش فرش ايراني در خارج از كشور را به خود اختصاص داده بود.
آسوشيتدپرس گزارش مي دهد،كه حجم صادرات فرش ايران در سال گذشته حدود 330 ميليون دلار بوده است.
دو سوم از فرش هاي بافته شده در ايران صادر مي شود كه سالانه حدود پنج ميليون متر مربع است.
ايران زماني بزرگترين صادركننده فرش جهان بود، اما تحريم هاي بين المللي و رقباي پاكستاني، هندي و چيني كه فرش هاي سنتي ايراني را كپي مي كنند،صنعت فرش ايران را تضعيف كرده اند.
گزارش از محمود رييسي
2097
شهركرد-ايرنا-هيچ كس مثل مريم چله نمي كشد،هيچ كس مثل مريم ،گره نمي اندازد،هيچ كس مثل مريم دستش براي بريدن خير نيست.