روز زيارتي امام رضا (ع)؛ زيارتي عبادي- سياسي

يك محقق و پژوهشگر برجسته ديني و معاون فرهنگي مجمع جهاني تقريب مذاهب اسلامي روز دوشنبه در اين زمينه به خبرنگار ايرنا گفت: زيارت حضرت ثامن الحجج علي ابن موسي الرضا (ع) از برجسته ترين آداب زيارتي است كه در بين زيارت هاي اهل بيت (ع) مورد توجه قرار گرفته است.
حجت الاسلام صادق گلزاده افزود: ايام متفاوتي براي زيارت امام رضا (ع) در سال وجود دارد و اصل زيارت همان نيت انسان و گرايش قلبي وي به سوي امام رضا (ع) است كه زمان و مكان نمي شناسد و از راه دور و نزديك مي توان قصد زيارت كرد.
وي بيان كرد: با اين حال زمان ها و مكان هاي مقدس اقتضائاتي دارند كه يكي از برجسته ترين زمان هاي مقدس زيارتي، 23 ذي القعده و روز زيارتي امام رضا (ع) است.
وي اظهار كرد: در روايات و احاديث مختلف نقل هاي بسيار درباره روز زيارتي امام رضا (ع) آمده است و براي آنان كه دسترسي به حرم امام رضا (ع) ندارند و سفر به مشهد براي آنان براحتي انجام پذير نيست، آنچه از روايات و سيره بزرگان مي شود فهميد، اين است كه زيارت از راه دور، جايگزين بسيار خوبي براي زيارت امام رضا (ع) در 23 ذي القعده است.
معاون فرهنگي مجمع جهاني تقريب مذاهب اسلامي گفت: 23 ذي القعده فرصت مغتنمي براي مومنيني است كه در هر نقطه اي از كره زمين كه هستند، بتوانند با انجام آداب لازم امام رضا (ع) را زيارت كنند.
حجت الاسلام گلزاده اظهار كرد: اختصاص روزي به نام روز زيارتي امام رضا (ع) اسرار و در واقع گفته ها و محتملاتي دارد، سرّ به اين معناست كه فردي حقيقت آن را در امور معنوي نمي داند؛ فرض كنيد دعاي 'سلام بر آن آقايي كه دعا زير گنبد و بارگاه آن مستجاب است' اين دعا مخصوص امام حسين (ع) است؛ در حالي كه از مفهوم آن برمي آيد كه دعا زير گنبد و بارگاه تمام ائمه اطهار (ع) مي تواند مستجاب باشد لذا نمي توان سرّ اختصاص اين دعا به امام سوم (ع) را فهميد.
وي افزود: در بحث اسرار بايد با تعبد رفتار كرد لذا همين قدر كه اهل بيت (ع) مومنين را به انجام يك عمل عبادي توصيه مي كنند بايد تعبدا آن را انجام داد.
وي گفت: ماه ذي الحجه؛ ماه خدا و پيامبر، ماه حج مومنين، ماه مكه و مدينه، ماه امام رضا يادگار مكه و مدينه است؛ در واقع 23 ذي القعده و روز زيارتي اختصاصي امام رضا (ع) كه در آستانه ماه ذي الحجه قرار گرفته است بنا به روايات و احاديث، توفيق زيارت امام رضا (ع) در اين روز براي كساني كه عازم حج هستند، موجبات بهره مندي از رافت آن امام و آماده سازي شرايط باطني براي تحقق حج را فراهم مي كند.
اين استاد حوزه و دانشگاه اظهار كرد: اهل بيت (ع) همگي پاره تن پيامبر اسلام (ص) هستند اما دو نفر از جمله حضرت زهرا (س) و امام رضا (ع) به صورت ويژه به عنوان پاره تن ايشان مطرح شده اند؛ لذا بزرگان تاكيد كرده اند قبل از تشرف به حج يا عتبات عاليات، اگر بتوان به زيارت نزديك يا دور حضرت رضا (ع) مشرف شد و نائب زياره آن امام براي زيارت سرزمين وحي با عتبات عاليات بود، زيارت مقبول تر خواهد بود و ثواب بسيار دارد.
حجت الاسلام گلزاده گفت: از آنجا كه تنها امام مدفون در ايران، امام رضا (ع) است لذا 23 ذي القعده و روز زيارتي آن حضرت براي ايرانيان از معنا و مفهوم خاصي برخوردار است و هر زمان كه اراده كنند مي توانند بدون گذرنامه و ويزا به مشهد سفر و به زيارت حضوري امام رضا (ع) مشرف شوند، ضمن اينكه اين روز زيارتي متعلق به همه مومنين عالم است.
وي با بيان اينكه زيارت ائمه (ع) مراتبي دارد كه بالاترين مرتبه زيارت، زيارت حضوري است، افزود: بهترين و زيباترين جلوه زيارت، حضور در حرم مطهر امام رضا (ع) و زيارت همراه با معرفت است اما اگر توفيق زيارت از نزديك فراهم نباشد، قطعا اولويت با زيارت از راه دور كه مي تواند مجازي و از طريق اينترنت يا به صورت تلفني باشد، است.
وي گفت: طهارت و وضو داشتن، نيت كردن و ايستادن در مسير حرم امام رضا (ع) يا اگر مسير مشخص نباشد در جهت قبله ايستادن و خواندن زيارتنامه از آداب زيارت دور آن امام همام است كه مي تواند از طريق مجازي يا تلفني به اين صورت كه تلفن در كنار ضريح امام رضا (ع) است و يك روح و روان در آنجا گره خوردگي پيدا مي كند و فرد تماس گيرنده زيارت مي كند؛ انجام گيرد.
معاون فرهنگي مجمع جهاني تقريب مذاهب اسلامي گفت: پيشينه نامگذاري 23 ذي القعده به نام روز زيارتي امام رضا (ع) به بعد از مهاجرت آن حضرت به مرو، توس و خراسان بازمي گردد كه احتمالا معناي سياسي و عبادي خاصي داشته است.
حجت الاسلام گلزاده افزود: ممكن است گروه هايي از علويون يا محدثين در اين روز خاص به زيارت امام رضا (ع) در زمان حيات ايشان مشرف شدند و به تدريج زيارت امام رضا (ع) در اين روز به عرفي سالانه تبديل شده است.
وي بيان كرد: از سوي ديگر پس از شهادت امام رضا (ع) نيز زيارت ويژه آن حضرت در 23 ذي القعده به عنوان يك اقدام عبادي و سياسي مطرح بود مانند روز قدس كه سالي يكبار گرامي داشته شده و اقدامي عبادي و سياسي به معناي دفاع از مظلوميت فلسطينيان به شمار مي رود، از سوي ديگر اقامه نماز در روز جمعه نيز يكي از اتفاقات سياسي- عبادي عالم اسلام به شمار مي رود.
وي اظهار كرد: مناسبت زيارتي 23 ذي القعده و روز زيارتي امام رضا (ع) مي تواند يك اتفاق عبادي- سياسي و داراي جلوه هاي گوناگون باشد به اين معنا كه در اين روز توجه اختصاصي به امام رضا (ع) انجام گيرد كه مفهوم سياسي و عبادي گسترده اي با توجه به انحرافات موجود، دارد.
اين استاد حوزه و دانشگاه گفت: نامگذاري روزي به نام روز زيارتي امام رضا (ع) مي تواند به كساني كه از امام هفتم (ع) به بعد يا بعد از امام رضا (ع)؛ امامت را قبول نداشتند، اين امر را متذكر شود كه به زيارت آن حضرت آمده و پاسخ همه سوالات خود را از ايشان بگيرند.
وي بيان كرد: در زمان حيات امام رضا (ع) گروه هاي مخالف بسيار وجود داشتند كه با حضرت به مناظره مشغول مي شدند و آن حضرت با دلايل متقن و مستدل نظر مخالفين خود را كاملا نسبت به جريان امامت تغيير مي دادند.
وي اظهار كرد: گذشته از اينكه نامگذاري روزي به نام روز زيارتي امام رضا (ع) جزو اسرار بوده و سرّ خدايي در آن نهفته است، اين روزي جنبه پاسخگويي به شبهات و مشكلات را دارد كه كاملا با زيارت و گره زدن دلها به ايشان، مي توان اين شبهات را برطرف كرد.
وي گفت: همان طور كه در ايام هفته روزي را به زيارت يكي از 14 معصوم (ع) اختصاص داده اند، ناميدن روز 23 ذي القعده به نام روز زيارتي امام رضا (ع) در قالب هدفگيري و برنامه ريزي در منظومه عبادي به گونه اي است كه در گردش رفتار عبادي و زيارتي مومنين توجه جامع و كامل به همه اهل بيت ايجاد شود
معاون فرهنگي مجمع جهاني تقريب مذاهب اسلامي گفت: ارتباط دادن امت با امام رضا (ع) و بهره برداري از فرصت روز زيارتي آن امام همام شبهات و ابهامات را نسبت به حال و گذشته اسلام، امامت و معارف دين برطرف مي كند.
7489/1211