گرايش به فضاي مجازي در بين همه اقشار جامعه وجود دارد شبكه‌هاي ارتباطي مانند وايبر٬ واتس آپ، تلگرام و لاين و شبكه‌هاي اجتماعي هم مانند فيس بوك و توئيتر و امثال اينها با زندگي همه اقشار جامعه عجين شده است .
بر اساس آمارهاي جهاني، در سايتهاي خبري ميليون ها ايراني عضو اين شبكه ها هستند بطوريكه تعداد كاربران ايراني واتس آپ حدود پنج ميليون نفر اعلام شده و ضريب نفوذ تلفن همراه در كشور 81 درصد و اينترنت 54 درصد است.
اتصال به شبكه اينترنت پرسرعت با تلفن همراه، افزايش پهناي باند و قابليت سريع اطلاعات را از مهم ترين مزيت هاي شبكه 3G (نسل سوم تلفن همراه) است كه در بيشتر نقاط كشور نصب شده است.
سرعت و كيفيت خدمات نسل سوم شبكه تلفن همراه به مراتب از شبكه هاي قبلي بهتراست و شهروندان مي توانند به راحتي به اينترنت پرسرعت از طريق تلفن همراه دسترسي داشته باشند.
نسل سوم تلفن همراه 3G عنواني است براي شبكه هاي تلفن همراه پيشرفته كه از سرعت و ظرفيت بالايي در انتقال داده برخوردار است و به وسيله آن مي توان به اينترنت با سرعت دسترسي پيدا كرد.
شواهد نشان مي دهد زنان خانه دار بيشترين استفاده را از شبكه هاي مجازي دارند چرا كه فرصت بيشتر و درگيري شغلي كمتري دارند.
فناوري ابزار مفيدي است، اما بايد از آن بدرستي استفاده كرد در غير اين صورت فناوري به ابزاري مخرب تبديل مي شود.
فضاي مجازي در كنار برخورداري از مزايا با آثار زيانبار و موانع و تهديداتي نيز همراه است و حضوردر اين فضا موجب مي شود كاربران از دنياي واقعيت فاصله بگيرد و خيال پروري و خيال پردازي تقويت شود و اين امر در تمام لايه هاي زندگي كاربران تاثير بگذارد.
متخصصان فناوري، جامعه شناسان و روان شناسان مي گويند كاربران شبكه هاي اجتماعي نسبت به ديگراني كه در آن حضور ندارند٬ يا بهره كمتري از آن مي برند٬ تنهاتر و خود شيفته تر شده اند، حتي بيماري هاي جسمي و روحي هم كاربران را تهديد مي كند.
انزوا طلبي، فردگرايي، روابط آزاد و استرس از مهمترين تاثيران منفي شبكه هاي اجتماعي بر روي كاربران به ويژه زنان است .
برخي مادران بي توجه از كودكان خود آنقدر در فضا و شبكه هاي مجازي وقت خود را مي گذرانند كه از زندگي واقعي و كودكان خود به كلي دور مي شوند.
درگير شدن اعضاي خانواده به ويژه زنان به شبكه هاي ارتباطي صحبت هاي كلامي و تبادل ارتباطات را در بين اعضاي خانواده كم رنگ مي كند چرا كه زمان بيشتري را بتنهايي در اين شبكه‌ها مشغولند.
كارشناسان و روانشناسان معتقدند، افراد ظرفيت كلامي مشخصي دارند و وقتي اين ظرفيت كلامي پر مي‌شود با صحبت در اين شبكه‌ها خسته مي‌شوند.
زنان محصور در اين شبكه ها وقتي اعضاي خانواده خواستار ارتباط كلامي و عاطفي مي شوند پاسخ مي‌هند نمي دانم، من ديگر حوصله حرف زدن ندارم.
فرو رفتن در باتلاق اين شبكه ها آسيب هاي بسياري را به خانواده مي زند و نقش و وظيفه هر يك از اعضاي خانواده را بي رنگ مي كند.
زنان ساعتها در اين شبكه و فضا وقت تلف مي كنند و فكر مي كند كه زمانشان مفيد مي‌گذرد و محتواي مفيد مي‌بيند اما وقتي آخر شب به ساعت نگاه مي‌كند متوجه مي‌شود بخش زيادي از وقتشان به فرصت سوزي گذشته و چيزي بر علمشان افزوده نشده ، در حالي كه اين زمان از دست رفته را مي بايست براي تربيت فرزندان، همسرداري و مديريت يك زندگي آرام صرف مي كردند.
درنظام ارزشي اسلام خانواده از منزلت و قداست خاصي برخوردار است كه زنان مديريت داخلي اين واحد كوچك اجتماعي را برعهده دارند.
زن در سطح خانواده داراي نقش و مسووليت هايي است كه تربيت صحيح فرزند و پاسداري از كانون گرم خانواده از مهمترين اين نقش هاست.
ايجاد سكون و آرامش همسران در كنار يكديگر يكي از اهداف مهم ازدواج است و وجود صفا، يكرنگي و صميميت در خانواده نشانه ازدواج موفق در رسيدن به اصلي ترين هدف بوده و نشانه آن است كه زن و مرد هر دو به وظايف خود در برابر هم عمل مي كنند و در اين ميان با توجه به وجود عواطف بسيار قوي در زنان نقش آنان در تامين بهداشت رواني خانواده چشمگيرتر است.
استفاده بيش از حد از شبكه‌هاي اجتماعي فرصت كمتري براي گذراندن با اعضاي خانواده و اقوام و دوستان نصيب اين كاربران مي كند.
اعضاي خانواده، اقوام و دوستان زماني كه ببينند به دستگاه‌هاي الكترونيكي، به خصوص موبايل بيش از آن‌ها اهميت داده مي شود از محبت استفاده كنندگان نااميد مي شوند و در نهايت هم اعضاي خانواده و حتي اقوام درجه يك تمايل كمتري به صرف وقت و بودن در كنار اين كاربران از خود نشان مي دهند.
امروزه با گسترش شبكه هاي اجتماعي، استفاده بيش از حد از فناوري هاي گوناگون كه با خود، فرد گرايي را به دنبال داشته است، روابط خويشاوندي و صله رحم را به شدت تحت تاثير قرار داده است .
در ميهماني هاي امروزي، رغبت و نشاط، گفت و گوهاي پر شور و موثر، جويا شدن از احوال بزرگتر ها كم رنگ شده و تنها جسم فرد در ميهماني ها است و روح و فكرش در دنياي مجازي و به ويژه در شبكه هاي اجتماعي است .
صله رحم زماني اثربخش است و بر روي افراد تاثير مي‌گذارد كه از نزديك و چهره به چهره باشد نه در شبكه‌هاي اجتماعي و به صورت مجازي .
نقش مديريت صله رحم در بيشتر خانواده ها ي ايراني با زنان است و انزوا طلبي زنان با جايگزين كردن ارتباطات مجازي بجاي ديد و بازديد، اين سنت حسنه را محدود كرده است، در حالي كه ارتباط افراد با يكديگر از طريق چهره به چهره براي هر فرد اثرگذارتر از ارتباطات مجازي است .
صله رحم، احساس تعلق به گروه، اقوام و خويشاوندان را بيشتر مي كند و باعث رعايت هنجارهاي پذيرفته شده ميان خويشاوندان مي شود و همين امر باعث كاهش برخي از ناهنجاري‌ها و بزهكاري‌ها مي شود .
كاربران شبكه هاي مجازي اگر هم براي سرگرمي نيز مي خواهند به اين شبكه ها ورود پيدا كنند، كاركرد و محتوي گروه انتخابي را بدانند تا متناسب با فرهنگ ايران اسلامي باشد و موجب دلزدگي از خانه و خانواده نشود .
شبكه‌هاي اجتماعي در كنار اين اثرات منفي و مخرب فوايد بي‌نظيري براي پيشرفت و ترقي جوامع، سازمان‌ها و افراد دارد و انتخاب بعد مثبت يا منفي هر فناوري بر عهده خود كاربر است.
*خبرنگار آزاد ايرنا در خمين
چقدر سوال مي پرسي، بسه ديگه، برو با اسباب بازيهايت بازي كن، خسته ام، حوصله ندارم اين جواب يك مادر گرفتار در دام شبكه هاي مجازي به اعضاي خانواده است.
