اين گزارش كه در شماره روز يكشنبه بيست و دوم شهريور 1394 خورشيدي به قلم فاطمه مرادزاده انتشار يافته است، مي افزايد: اما اخباري كه توسط غواصان از زير آب‌هاي نيلگون به خشكي راه يافته، حاكي از آن است كه پديده سفيدشدگي كه به مرگ مرجان‌ها منجر مي‌شود، چندي است دامن مرجان‌هاي خليج‌فارس را گرفته و زنگ وقوع يك فاجعه دريايي جبران‌ناپذير را به صدا درآورده است.
آن طور كه مسئولان دريايي محيط زيست مي‌گويند پديده سفيد شدن مرجان‌ها كه ضعف و مرگ تدريجي آنها را به دنبال دارد، از حدود دو سال پيش در آب‌هاي خليج‌فارس مشاهده شده؛ روندي كه تاكنون ادامه يافته و روز به روز در حال گسترش است، به طوري كه اكنون سطح وسيعي از پوشش‌‌‌هاي مرجاني را در بر گرفته است.
محمد هاشم داخته، مدير حفاظت محيط‌زيست سازمان منطقه آزاد قشم در گفت‌وگو با مهر، افزايش دماي آب خليج‌فارس را دليل سفيد شدن اين آبسنگ‌ها عنوان مي‌كند و ميگويد: افزايش دماي آب خليج‌فارس كه امسال نسبت به سال‌هاي گذشته بيشتر بوده، موجب سفيد شدن مرجان‌هاي دريايي شده است.
**كشتي‌هاي نفتي؛ متهم رديف اول
گرماي هوا و افزايش دماي آب در حالي از سوي برخي كارشناسان و مسئولان محيط زيست دليل اصلي سفيد شدن مرجان‌ها عنوان مي‌شود كه اسماعيل كهرم، مشاور رئيس سازمان حفاظت محيط زيست كشور ضمن مخالفت شديد با اين نظر، معتقد است آلودگي نفتي آب‌هاي خليج‌فارس مهم‌ترين دليل بروز اين پديده و نابودي تدريجي مرجان‌هاست.
وي در گفت‌وگو با جام‌جم مي‌افزايد: البته دلايل متعددي براي سفيد شدن و نابودي مرجان‌ها وجود دارد كه ساخت‌وسازهاي زياد بويژه در سواحل جنوب دريا يعني آب‌هاي امارات، كدر و آلوده شدن آب به دليل وجود ذرات بسيار زياد معلق در آب، گرماي زياد آب و آلودگي‌هاي نفتي از عمده اين دلايل است، اما در اين ميان آلودگي‌هاي نفتي كه حاصل فعاليت سكوها و پالايشگاه‌هاي نفتي در آب‌هاي ايران و كشورهاي حاشيه خليج‌فارس است، سهم بيشتري در مرگ مرجان‌ها دارد، زيرا آب را آلوده و مسموم مي‌كند.
كهرم با اشاره به اين كه هر كشتي نفتكش عظيم، سه لكه نفتي كوچك و يك لكه نفتي بزرگ بر جا مي‌گذارد، تصريح مي‌كند: يك كشتي باري نفتي وقتي از سواحل كشورهاي دوردست همچون اروپا عزم سفر به خليج‌فارس براي خريد و بار زدن نفت مي‌كند، پيش از سفر مخازن خالي خود را كه محل انبار نفت است، پر از آب مي‌كند ( آب توازن) تا كشتي براحتي روي آب شناور باشد. اين كشتي وقتي به ساحل كشورمان مي‌رسد، آب توازن خود را كه آلوده به مواد نفتي است، خالي مي‌كند تا بتواند نفت خريداري شده را در مخازن خود ذخيره كند. به همين ترتيب هر كشتي كه وارد آب‌هاي خليج‌فارس مي‌شود، آب‌هاي توازن آلوده به نفت خود را در اين محدوده خالي مي‌كند، بدون اين كه كنترلي در اين زمينه صورت گرفته يا منعي براي آنها باشد. اين درحالي است كه كشورهاي اروپايي كنترل شديدي در اين زمينه دارند و از كشتي‌هاي بيگانه مي‌خواهند آب توازن خود را در وسط اقيانوس تخليه سپس به سواحل آنها نزديك شوند.
مشاور ابتكار ميگويد: آب خليج‌فارس همواره برخلاف چرخش عقربه‌هاي ساعت در حركت است كه اين حركت دوراني علاوه بر اين كه حرارت را در تمام دريا پخش و به تعديل دماي آب كمك مي‌كند، مواد غذايي را نيز به مرجان‌ها مي‌رساند، اما ساخت و سازهاي صورت گرفته در سال‌هاي اخير در آب‌هاي خليج‌فارس همچون ساخت جزاير مصنوعي در بخش جنوبي دريا، موجب توقف گردش آب و در نتيجه تمركز گرما در برخي نقاط و پيامدهاي منفي ديگري شده كه به مرجان‌ها آسيب مي‌رساند.
كهرم با بيان اين كه مرجان سفيد شده، يعني مرجان مرده و وقتي يك مرجان سفيد شد، ديگر اميدي به حيات آن نيست، يادآور مي‌شود: اكنون 94 درصد مرجان‌هاي جزيره خارك سفيد شده‌اند. در لاوان و قشم نيز سفيد شدگي مرجان‌ها روبه افزايش است، چون پايانه‌هاي نفتي در اين جزاير و ساير جزاير ايران مستقر شده و در اين مناطق همه چيز فداي نفت شده و مي‌شود.
**آغاز پايش آب‌هاي خليج‌فارس و عمان
داوود ميرشكار، مديركل دفتر زيست‌بوم‌هاي دريايي سازمان حفاظت محيط‌زيست كشور در خصوص ميزان و دلايل سفيد شدگي مرجان‌ها و بيشترين نقاطي كه به اين بيماري مبتلا شده‌اند، به جام‌جم ميگويد: گرچه گزارش‌هايي مبني بر سفيد شدن مرجان‌ها در اقصي نقاط خليج‌فارس به سازمان محيط‌زيست ارسال شده است، اما هنوز آمار و اطلاع دقيقي در اين خصوص در دست نداريم، به همين دليل چند گروه كارشناسي را مامور پايش آب‌هاي خليج‌فارس كرده ايم كه اين گروه‌ها از اين هفته در جزاير نايبند، خارك، خاركو، قشم، لارك، هنگام و چابهار مستقر و ابعاد و چگونگي سفيد شدن آبسنگهاي مرجاني را بررسي خواهند كرد. بنده نيز همراه كارشناسان و مسئولان محيط زيست سيستان و بلوچستان وضعيت مرجان‌هاي درياي عمان را بررسي و پايش خواهيم كرد و اميدواريم تا دو هفته ديگر بتوانيم اطلاعاتي درباره دلايل بروز و ميزان گسترش اين پديده به دست آوريم. وي درپاسخ به اين پرسش كه دلايل احتمالي بروز و گسترش سفيدشدگي مرجان‌ها را مربوط به چه عواملي مي‌داند، مي‌افزايد: به احتمال زياد گرم شدن دماي آب عامل بروز اين پديده است، اما مواردي همچون افزايش كدورت و شوري آب، ورود پساب‌هاي صنعتي، كشاورزي و فاضلاب‌هاي خانگي به دريا، پديده كشند سرخ و آلودگي نفتي عامل گسترش اين پديده است.
**حيات آبزيان، وابسته به زندگي مرجان‌ها
به عقيده كارشناسان حوزه دريا، مرجان‌ها پايه و اساس چرخه زيستي در اقيانوس‌ها هستند، به طوري كه نابودي آنها، نابودي تمام آبزيان درياها و اقيانوس‌ها را به دنبال خواهد داشت. درحالي كه تصور مي‌شود اكسيژن موجود در كره زمين به تمامي توسط درختان توليد مي‌شود، اما درواقع 75 درصد اين اكسيژن توسط موجودات دريايي همچون آبسنگهاي مرجاني، جلبك‌ها و صدف‌هاي دريايي و سيتوپلانكتون‌ها توليد مي‌شود.
*منبع: روزنامه جام جم
**گروه اطلاع رساني**9165**9131
تهران- ايرنا- روزنامه جام جم در صفحه ايران نوشت: هنوز كسي بدرستي نمي‌داند كه چه ميزان از آبسنگهاي مرجاني خليج‌فارس يا درياي عمان سفيد شده و در حال جان دادن هستند.
