سال های زیادی نمی گذرد از زمانی كه رشد اقتصادی كشورمان رقمی منفی را تجربه كرد و تورم به بالای 40 درصد رسید. سال هایی كه فكر سرمایه گذاری در ایران لرزه بر اندام سرمایه گذاران خارجی می انداخت. ذهنیت آنها از كشوری كه ثبات سیاسی و اقتصادی چندانی نداشت، زیر فشار تحریم های بین المللی بود و از فساد مالی بالایی رنج می برد، بزرگترین مانع برای ورورد به بازار و صنعت ایران بود. سایه ی سنگین حمله ی نظامی و تنش با قدرت های بین المللی به خاطر برنامه ی صلح آمیز هسته یی هم مزید بر علت بود تا هر چه سرمایه گذار خارجی است، عطای ایران را به لقایش ببخشد.
در دوره ی یاد شده از سویی اقتصاد ما از نبود سرمایه ی كافی رنج می برد و از سوی دیگر سرمایه گذاران خارجی فرصت عالی سرمایه گذاری در ایران را از دست می دادند؛ این در حالی است كه منافع متقابل، همواره انگیزه ی زیادی را برای جذب و ورود سرمایه ی خارجی به كشورمان ایجاد می كند.
روی كار آمدن جریان اعتدال در تابستان 1392 اما ورق را برگرداند. شیوه ی تعاملی و تنش زدای دولت یازدهم در رابطه با جامعه بین الملل-بویژه با كشورهای گروه 1+5 در موضوع گفت و گوهای هسته یی- كم كم وجهه ی تخریب شده ی ما در نظام بین الملل را ترمیم و اعتبار از دست رفته ی ما را احیا كرد. در همین حال تلاش برای ایجاد ثبات سیاسی و اقتصادی هم چهره ی بهتری را از ایران برای سرمایه گذاران خارجی تصویر كرد. به نتیجه رسیدن گفت و گوهای هسته یی در بیست و سوم تیرماه، مهمترین مهره ی دومینویی بود كه به تصمیم سرمایه گذاران خارجی برای حضور در بازارهای ایران منتهی شد و در همراهی تیم های اقتصادی اروپایی با سران كشورهای قاره ی سبز در سفر به تهران در ماه های گذشته نمود یافت.
این تصمیم و پیامدهای حتمی اقتصادی آن كه شادی و امید را دل بسیاری از مردم ایران زنده كرد، اما به مذاق گروه های خاص در داخل كشور خوش نیامد؛ گروه هایی كه نیت واقعی خود از مخالفت با ورود سرمایه های خارجی را در لفافه ی دلایل تقلیل گرایانه پنهان می كنند و هر روز به بهانه یی تازه بر كوس مخالفت خود می كوبند.
در ارتباط با منطق این مخالفان طرح چند نكته دارای اهمیت است:
1-نوع شناسی (تیپولوژی) مخالفان حضور سرمایه گذاران خارجی در كشور نشان می دهد این عده همان كسانی هستند كه حدود 2 سال است تلاش می كنند با انتقاد از عملكرد دولت در حوزه های مختلف، به نفع خود بهره برداری كنند. این گروه كه همه ی كنش های خود را در چارچوب رویكرد جناحی تنظیم و اجرایی می كنند، در آستانه ی انتخابات دهمین دوره ی مجلس شورای اسلامی در اسفند ماه 1394 تلاش برای قدرت یابی را به اوج رسانده اند و از هر فرصتی برای منفعت طلبی استفاده می كنند، حتی اگر منافع ملی قربانی منافع جناحی آنها شود.
جالب آنكه تكنیك و بازی یكسان و تكراری گروه های یاد شده در شرایط مختلف، چهره ی واقعی آنها را برای مردم نمایان كرده است و همه می دانند «مخالفت كردن» با جناح حاكم تنها هدف آنها است، گویی ماهیتشان سلبی است و نه ایجابی. نمود بارز رفتارهای جناحی این گروه در مورد گفت و گوهای هسته یی مشخص شد؛ جایی كه رهبری بارها از عملكرد تیم مذاكره كننده دفاع كرد و فردای آن روز چهره ها و رسانه های این جریان به عملكرد دولت در حوزه ی مذاكرات تاختند.
از این رو اگرچه در منافع حاصل از جذب سرمایه گذاری خارجی در رونق اقتصاد و رفاه و آسایش مردم شكی وجود ندارد، اما مخالفت ها با ورود سرمایه های خارجی به كشورمان دور از انتظار و تعجب برانگیز نیست.
2-سال ها تحریم و محدودیت های مالی و پولی بین المللی علیه كشورمان اگرچه فشار زیادی را به مردم وارد كرد، اما گروه های خاص و افراد وابسته به آنها از این آب گل آلود به بهترین وجه ماهی گرفتند. نبود شفافیت مالی بهترین فرصت برای سوء استفاده ی این عده بود كه هم اكنون با دورنمای ورود سرمایه گذاران خارجی به خطر افتاده است. چرا كه نخستین پیش شرط ورود سرمایه ی خارجی، ایجاد شفافیت مالی و كاهش بسترها و زمینه های فساد اقتصادی است.
انزوای اقتصادی طی سال های گذشته همچنین به انحصار در بسیاری از حوزه های صنعتی دامن زد؛ انحصاری كه برخی به بهترین شكل از آن سود بردند، اما مردم فشار اقتصادی و روانی حاصل از آن را تحمل كردند. ورود سرمایه ی خارجی به انحصارها پایان خواهد داد. از این رو است كه منتفعان از انحصار فضای رقابتی حاصل از ورود سرمایه ی خارجی را برنمی تابند.
3-محكمترین دلیل گروه های منتقد برای مخالفت با سرمایه گذاری خارجی در كشورمان، این است كه به دنبال ورود سرمایه ی خارجی، فرهنگ غربی هم وارد كشور شده و آسیب جبران ناپذیری به فرهنگ ایرانی خواهد زد. آنان با منطق مقابله با آسیب های احتمالی، خواهان كاهش ارتباطات سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و ... با كشورهای دیگر هستند. درست مانند این كه برای اجتناب از انتقال احتمالی ویروس سرماخوردگی هر روز در خانه بمانیم و از بیرون رفتن اجتناب كنیم، غافل از اینكه همزمان بسیاری از فرصت ها برای رشد شخصیتی، اجتماعی، اقتصادی و ... را از دست می دهیم.
نه تنها این راهكار منطقی نیست، بلكه كارآمدی خود را هم در دنیای كنونی از دست داده است. دنیای ارتباطات دیگر چنین راهكارهایی را برنمی تابد، چرا كه انسداد جریان آزاد اطلاعات، امكان پذیر نیست. راه مقابله با نفوذ فرهنگی دیگر كشورها، نه سد كردن جنبه های مختلف ارتباطی، بلكه تقویت عناصر ملی و مذهبی فرهنگ بومی است. باید از این عده پرسید شما برای تقویت فرهنگ بومی چه كرده اید؟
*از:اعظم حمیدپور (گروه پژوهش و تحلیل خبری)
پژوهشم**9275**2054
تهران-ایرنا-جذب سرمایه گذاری خارجی و گسترش تعامل با اقتصادهای توانمند، یكی از راه های برون رفت از تنگناهای اقتصادی است كه زمینه ی آن پس از توافق هسته یی بیش از پیش فراهم شده، اما گروه های خاص با توجیهی تقلیل گرایانه و منطقی تك سویه به دنبال سوزاندن این فرصت ویژه هستند.
