مهجوری میل آجری رادكان دومین برج تاریخی گلستان

به گزارش خبرنگار ایرنا میل رادكان به عنوان دومین برج آجری استان بعد از میل گنبد قابوس، در روستایی به نام رادكان در حوزه شهرستان كردكوی قرار دارد.
این بنای با ارزش تاریخی در 4 كیلومتری جنوب شرقی روستای رادكان، 42 كیلومتری جنوب كردكوی، 54 كیلومتری جنوب غربی گرگان و 117 كیلومتری میل قابوس (بلندترین برج آجری جهان در شهرستان گنبدكاووس) در منطقه ای كوهستانی - جنگلی بر فراز تپه ای در دامنه جنوبی سلسله جبال البرز و در میان دره‌های حاشیه شمالی رودخانه نكا كه از شرق به غرب جریان دارد، واقع است.
به دلیل وجود منابع اندك و خوانده نشدن كامل كتیبه های این برج نمی توان به درستی و صراحت كاركرد آن را اعلام كرد اما می توان یكی از كاربردهای آن را راهنمایی مسافرینی دانست كه عرض البرز را برای رسیدن به خزر یا فلات مركزی ایران طی می كردند.
ورودی میل رادكان در ضلع جنوبی دارای كتیبه ای به خط كوفی تزیینی بوده ، هرچند در گذشته های دور تخریب شده است.
پوشش بنای این اثر به صورت دو پوسته بوده كه پوسته داخلی آن به صورت تخم مرغی و پوسته بیرونی به صورت رك و سازه بنا، آجری با ملات گچ است.
بر كتیبه‌ای كه در زیر گنبد دیده می‌شود ساخت آن در سال ۴۰۷ هجری قمری در زمان فرمانروایی اسپهبد ابوجعفر آغاز و در ۴۱۱ هجری قمری بدست احمدبن عمر به پایان رسید.
زیباترین قسمت این بنای تاریخی در بخش فوقاني آن قرار دارد و مشتمل بر دو ردیف قطار بندي و دو كتیبهٔ كوفي بوده كه نام باني و تاریخ ساخت آن نوشته شده است.
كتیبه بنا به صورت كشیده نوشته شده و عده‌اي آن را تقلیدي از معماري گنبد قابوس مي‌دانند با این تفاوت كه برج رادكان به صورت دو پوش است و پوشش فوقاني به صورت مخروط‌ بلندي جلب توجه مي‌كند و از شاهكارهاي معماري محسوب می شود.
طرح داخلي برج رادكان مدور و نماي بسیار ساده دارد، تمام بدنه بنا از آجر ساخته شده و آجرهاي آن از نظر پختگي، رنگ و استحكام نظیر آجرهاي گنبدقابوس است.
این برج همچنین محل دفن یكي از اسپهبدان آل باوند طبرستان به نام ابوجعفر محمدبن ونوریان باوندي است.
باوندیان خاندانی ایرانی از امیران طبرستان بودند كه در حدود ۷۰۰ سال قبل در مناطق كوهستانی این ناحیه شامل جنوب دریای خزر، غرب گیلان و در شرق دشت گرگان حكمرانی می كردند.
این گنبد در امتداد گنبدهای لاجیم ورسك مازندران در كنار شاهراه منتهی به شاهكوه، گردنه شمشیر بر، چشمه علی، جهان نما، بخش یانه سر بر فراز تپه‌ای از دور نمایان است.
این بنا دارای دو بخش گنبد و بدنه است كه گنبد آن بصورت ترك (مخروطی شكل) و بدنه ساده و دارای آجر چینی معمولی و تزئینات آجركاری و گچ بری است.
برای استحكام بخشی بیشتر حد فاصل بندهای آجرها با فشار انگشت دست به داخل فشرده شده‌ كه قابل توجه است، در فواصل معین سوراخ‌هایی به چشم می‌خورد كه جای داربست بوده كه در هنگام احداث بنا تعبیه شده ‌است.
یكی از زیباترین قسمت های بنا در بخش فوقانی آن قرار دارد كه عبارت از دو ردیف قطار بندی و دو كتیبه كوفی و پهلوی است كه در میان تزئینات آجركاری و گچ بری كه نام بانی و تاریخ ساخت بر آن نوشته شده‌، قرار دارد.
با وجود ویژگیهای خاص این اثر تاریخی و جاذبه بسیار آن برای گردشگران داخلی و خارجی ، طی سالهای گذشته به سبب كم توجهی و تامین نشدن اعتبار لازم به منظور بهسازی و نیز ایجاد راه مناسب برای دسترسی ،تخریب آن سرعت گرفته و حضور حیوانات و رسیدگی نشدن، فضای نامناسبی را در اطراف برج ایجاد كرده است.
فرماندار كردكوی در این رابطه به خبرنگار ایرنا گفت: با هدف تامین اعتبار بهسازی این اثر تاریخی طی چند روز گذشته مدیركل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گلستان بازدیدی از آن به عمل آورد.
مجتبی جمالی افزود: فقدان راه مناسب دسترسی گردشگران به اثر زیبا و تاریخی میل رادكان را سخت كرده است كه این مشكل با اولویت در دست پیگیری و رسیدگی بوده و در این رابطه حمایت ویژه دستگاههای مسئول را خواستاریم.
میل رادكان كردكوی متعلق به قرن 5 هجری قمری با شماره 145 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
شهرستان زیبا و سرسبز كردكوی با جاذبه های مختلف طبیعی و تاریخی در غرب استان گلستان و فاصله 27 كیلومتری شهر گرگان واقع شده و افزون بر 75 هزار نفر جمعیت دارد.
گزارش تصویری میل رادكان در ستون عكس ایرنا قابل دیدن است.
6204/6203/1648