آمار بیانگر آن است كه مجموعه كشورهای جنوب آفریقا با حدود یك میلیارد نفر جمعیت از یك ایالت آمریكا كمتر برق مصرف می كنند و این بیانگر دسترسی اندك مردم آفریقا به انرژی الكتریسته است.
به گفته پژوهشگران ، دسترسی اندك مردم آفریقا به انرژی الكتریسیته یكی از موانع عمده توسعه اقتصادی ، فرهنگی و اجتماعی این قاره محسوب می شود و این در حالی است كه آفریقا به لحاظ بهره مندی از منابع طبیعی و نیروی انسانی، ظرفیت جهش اقتصادی و توسعه همه جانبه را دارد.
بانك جهانی در گزارش اخیر خود كه در اجلاس سران كشورهای عضو گروه 20 در استانبول ارائه شد ، اعلام كرد حدود 600 میلیون نفر در آفریقا به انرژی الكتریسیته دسترسی ندارند و این وضعیتی متناقض برای آنها بوجود آورده است.
آفریقا از یك سو با بهره مندی از منابع طبیعی خود رشد اقتصادی كم نظیری را تجربه می كند و از سوی دیگر هنوز فاقد زیرساختهای سیاسی، اجتماعی و فنی برای برخورداری شایسته از این رشد اقتصادی است و این تناقض بزرگ آفریقا محسوب می شود.
گزارش بانك جهانی حاكیست كه در سال جاری میلادی 75 درصد ساكنان كشورهای آفریقایی 'مالی' ، 'آنگولا' و یا 'نامیبیا' به انرژی الكتریسیته دسترسی ندارند.
همچنین 70 میلیون تن از ساكنان اتیوپی و 60 میلیون نفر از شهروندان جمهوری دمكراتیك كنگو بدون برق زندگی می كنند.
این درحالی است كه كارشناسان بانك جهانی تاكید دارند تسهیل دسترسی به انرژی الكتریسیته می تواند روند رشد اقتصادی در آفریقا را تضمین كند و سطح فقر در این قاره را كاهش دهد.
سازمان بین المللی انرژی در گزارش سال 2014 خود اعلام كرد، آفریقا ظرفیت لازم برای تولید میزان عظیمی از الكتریسیته از انرژی های تجدید پذیر را دارد.
برای مثال 9 درصد مردم جمهوری دمكراتیك كنگو به انرژی الكتریسیته دسترسی دارند در حالی كه این كشور ظرفیت عظیمی برای استفاده از انرژی آب و ایجاد سدهای متعدد در مسیر آب دارد.
همچنین در اتیوپی می توان با 220 میلیون دلار سرمایه گذاری در زمینه انرژی ژئوترمیك (گرمای درون زمین) ، بیش از 70 مگاوات برق تولید كرد.
در زامبیا نیز با ایجاد سد در مسیرآبراههای این كشور كه كمتر از 3 میلیارد دلار هزینه خواهد داشت ، می توان 2400 مگاوات برق تولید كرد.
كارشناسان سازمان بین المللی انرژی معتقدند كه آفریقا ظرفیت تولید 45هزار مگاوات (45گیگاوات) برق را از منابع انرژی های تجدید پذیری نظیر انرژی آب و یا گرمای زمین را دارد.
تولید این میزان الكتریسیته آن هم از منابع انرژی سبز كه هیچ آلودگی برای محیط زیست ایجاد نمی كند می تواند چهره كنونی آفریقا را كاملا دگرگون كند.
این در حالی است كه كارشناسان سازمان بین المللی انرژی معتقدند ، دركنار بهره گیری از انرژی آب و یا گرمای زمین، در آفریقا امكان تولید بیش از یك میلیون مگاوات برق (یكهزار گیگاوات) از منابع انرژی خورشیدی و یا باد وجود دارد.
تابش مداوم خورشید و نیز وزش مستمر باد در برخی نقاط آفریقا ، شرایط مناسبی برای استفاده از این نوع انرژی های تجدید پذیر بوجود آورده كه در كنار مزایای ان ، هیچگونه آلودگی نیز برای محیط زیست ایجاد نمی كند.
كارشناسان ثبات سیاسی و نیز سرمایه گذاری شایسته را دو عامل مهم برای اجرای طرح های تامین الكتریسیته از منابع تجدید پذیر در آفریقا می دانند.
بی ثباتی ناشی از جنگ داخلی ، نبود دولتهای پایدار و یا مواجهه با پدیده تروریسم ، موجب بروز بی ثباتی سیاسی در برخی كشورهای افریقا شده كه در نتیجه امكان انجام هرگونه طرحهای زیربنایی را از آنان سلب كرده است.
از سوی دیگر نبود اعتبار و یا سرمایه گذاری اندك در زمینه تامین انرژی آن هم از منابع تجدید پذیر مانع دیگری در مسیر تولید انرژی الكتریسیته محسوب می شود.
چنانچه این دو عامل برطرف شود ، افریقا در اندك زمانی با اجرای طرحهای زیربنایی می تواند به خاطر بهره مندی از منابع طبیعی فراوان مسیر تولید انرژی را بسیار سریعتر از دیگر كشورها بپیماید.
كارشناسان بانك جهانی معتقدند كه لازم است سالانه 40 میلیارد دلار در زمینه تامین انرژی در آفریقا سرمایه گذاری شود تا این قاره در آشكار كردن ظرفیتهای انرژی خود به مرزهای توسعه كامل برسد.
پژوهش های بانك جهانی بیانگر آن است كه چنانچه اقدامات اعلام شده در این زمینه صورت نگیرد ، در سال 2030 فقط نیمی از مردم آفریقا به انرژی الكتریسیته دسترسی خواهند داشت.
در حالی كه درشرایط فعلی، سالانه حداكثر 2 گیگاوات ( 2هزار مگاوات ) برق به ظرفیت انرژی الكتریسیته آفریقا افزود می شود ، كارشناسان معتقدند چنانچه قرار باشد در سال 2030 میلادی تمامی مردم آفریقا به انرژی الكتریسیته دسترسی داشته باشند ، لازم است سالانه 6تا 7 گیگاوات (6 تا 7 هزار مگاوات) به ظرفیت تولید برق این قاره اضافه شود.
گزارش: محمدرضا عرفانیان
خاورم ** 1583 **1566
تهران- ایرنا- آفریقا به رغم بهره مندی از منابع طبیعی فراوان ، همچنان با مشكل تامین انرژی الكتریسیته مواجه است؛ براین اساس نهادهای بین المللی بهره گیری از انرژی های تجدید پذیر را تنها افق روشن پیش روی آفریقا می دانند.
