متخصصان بیهوشی، پزشكان متخصصی هستند كه در مدیریت درد، بیهوشی های جراحی، انواع بی حسی ها و مراقبت های ویژه، مهارت دارند و در پشت درهای بسته اتاق عمل آرامش بیمار را فراهم می كنند.
در یكی از روزهای پاییزی زمانی كه 10 ساعت پشت درهای بسته اتاق عمل منتظر بیرون آمدن بیمار خود از این بخش پر ماجرا بودم، توجه ام به نقش مهم و اساسی متخصص بیهوشی این عمل بسیار مهم جلب شد؛ ناگاه این پرسش به ذهن ام خطور كرد كه اگر فرد توانمند و زبده ایی به نام متخصص بیهوشی بر بالین بیمار در اتاق عمل نباشد چه بسا حاذق ترین جراح نیز شاید نتواند كار خود را آنطور كه باید به پیش برد.
به همین دلیل سراغ دكتر بهزاد اشرفی، فلوشیب بیهوشی جراحی قلب رفتم و از او خواستم تا از سختی كار خود و شیرینی و تلخی لحظه هایی بگوید كه در پشت درهای بسته اتاق عمل گذرانده است.
دكتر اشرفی اینگونه آغاز می كند: از كودكی علاقه بسیاری به درس خواندن و مطالعه داشتم و مثل تمام كودكان ایرانی كه دوست دارند پزشك یا مهندس شوند، من نیز از كودكی علاقه فراوانی داشتم كه پزشك شوم.
'در سال 1339 در شهر رشت در خانواده ای مذهبی چشم به جهان گشودم؛ دوران ابتدایی تا دبیرستان شاگرد ممتاز مدرسه بودم و پس از دریافت دیپلم، در رشته پزشكی از دانشگاه تبریز پذیرفته شدم و به تبریز آمدم؛ در زمان ما برای گذراندن دوره تخصصی انتخاب رشته براساس انتخاب فرد نبود و شرایط باعث می شد كه وارد رشته های تخصصی شویم. من نیز همچون دیگر دانشجویان پزشكی دوست داشتم دوره تخصصی خود را در یكی از رشته های جراحی ادامه دهم، ولی برحسب شرایط آن زمان در رشته بیهوشی ادامه تحصیل دادم.
این فلوشیپ بیهوشی جراحی قلب ادامه می دهد: در تمامی مراحل زندگی این سخن پدرم را كه می گفت ' انسان در هر كاری كه باشد باید به نحو احسن آنرا به انجام برساند' آویزه گوشم كرده ام و به همین دلیل سعی كردم در این رشته تحصیلی نیز تا حد امكان با عشق و علاقه وارد كار شده و بهترین باشم.
وی در خصوص تاریخچه بیهوشی در جهان می گوید: 150 تا 200 سال از پیدایش بیهوشی مدرن می گذرد و شاید بیهوشی برای نخستین بار در دندانپزشكی و جراحی بر روی خود جراحان استفاده شده باشد كه بعدها به تدریج پزشكان در انگلستان و آمریكا از داروهایی برای كاهش درد استفاده كردند.
دكتر اشرفی با اشاره به پیشرفت های عظیمی كه در قرن 19 و 20 در علوم مختلف به وجود آمده، اظهار می كند: می توان گفت پیشرفت های به دست آمده در رشته های جراحی در سایه بیهوشی است به طوری كه اكنون بسیاری از اعمال جراحی بدون انجام بیهوشی امكان پذیر نیست.
'متخصص بیهوشی باید احاطه كامل بر بیمار خود از نظر نوع بیماری، عمل جراحی و عوارض ناشی از جراحی كه می تواند تاثیر مستقیم بر روی بیمار بگذارد، داشته باشد؛ همچنین نقش مهمی در اتاق عمل ایفا می كند تا پزشك جراح بتواند به درستی كار خود را انجام و در عین حال كمترین آسیب به دلیل بیهوشی به بیمار برسد.'
دكتر اشرفی ادامه می دهد: در كشورهای پیشرفته به خصوص آمریكا بیهوشی یكی از رشته های بسیار سطح بالاست به طوریكه متخصصان بیهوشی بعد از جراحان پلاستیك بیشترین دستمزد را دریافت می كنند؛ متاسفانه بیهوشی در كشور ما مغفول مانده و در سال های اخیر با تلاشی كه از سوی انجمن بیهوشی ایران صورت گرفته امیدواریم این تخصص جایگاه خود را در كشور بیابد.
'در كشور ما نگاه درستی به بیهوشی وجود ندارد؛ شاید یكی از دلایل آن فراهم نبودن زمینه ایجاد ارتباط مناسب و بیشتر بین متخصص بیهوشی و بیمار باشد. برای جوانان علاقمند به رشته پزشكی جهت ادامه تحصیل در رشته بیهوشی توصیه می كنم اگر رویاها و آرزوهای دور و درازی برای اسم و رسم دار شدن در ذهن خود دارند، آنرا در جایی دفن كنند زیرا كه بیمار معمولا متخصص بیهوشی خود را نمی شناسد و در همه مراحل با پزشك متخصص و جراح خود در ارتباط است.
دكتر متخصص بیهوشی تشریح می كند: جوانان قبل از ورود به این رشته ابتدا در خصوص آن مطالعه كنند و بدانند با چه شرایطی روبرو خواهند شد؛ درآمد بیهوشی نسبت به سایر رشته های پزشكی كمتر است و همچنین كسانی كه دارای استرس هستند نباید این رشته را انتخاب كنند؛ ضروری است متخصص بیهوشی به اعصاب خود مسلط بوده و در لحظه های بحرانی با مدیریت درست بهترین تصمیم را اتخاذ كند.
وی یادآور می شود: همیشه بر این موضوع تاكید داشتم كه یك متخصص بیهوشی باید به جای دو دست در عین واحد 10 دست و بجز دو چشم یك چشم دیگر هم داشته باشد تا در زمان عمل بر تمام محیط و بیمار مسلط باشد زیرا كه آرامش متخصص بیهوشی و عكس العمل های سریع او موجب ایجاد آرامش و كنترل بیشتر جراح بر جراحی خواهد بود.
از دكتر اشرفی در خصوص بهترین و بدترین خاطرات خود از اتاق عمل می پرسم كه می گوید: تلخی و شیرینی تمامی اعمال جراحی برای كادر اتاق عمل مربوط به سلامت بیمار می شود؛ هر بیماری كه جان خود را از دست بدهد برای تمامی ما بدترین خاطره و نجات جان فرد در شرایط بحرانی بهترین خاطره است.
وی اضافه می كند: همه اقوام نزدیك ام از جمله پدر، مادر، همسر و دو فرزند پسرم زمانی كه مورد جراحی قرار گرفتند، خودم بیهوش كردم و شاید یكی از مواردی كه در حین كار استرس داشتم زمانی بود كه فرزندانم را بیهوش كردم، در آن زمان چون در شهرستان زندگی می كردیم و تنها متخصص بیهوشی در آن شهرستان من بودم مجبور به اینكار شدم.
وی یاداور می شود: به طور خاص بهترین خاطراتم در مورد نوزادانی است كه با 'آپگار' پایین به دنیا می آیند؛ نمره بندی آپگار روش سیستماتیك و عملی برای ارزیابی نوزاد در دقایق اولیه بلافاصله پس از تولد برای شناسایی نوزدان نیازمند به احیاء است كه من توانستم این نوزادان را به زندگی باز گردانم.
مصاحبه از: مینا بازگشا
6120/518/1352
تبریز -ایرنا- تمامی اقشار مختلف جامعه در زندگی خود به نوعی طعم انتظار در پشت درهای بسته اتاق عمل را چشیده اند، ولی بسیاری از آنان هرگز با قلب تپنده این بخش از بیمارستان آشنا نشده اند؛ متخصصان بیهوشی، ناجیان بی نام نشانی هستند كه نقش بسزایی در اعمال مختلف جراحی ایفا می كنند.
