به واقع، مراقبت امروزه یكی از مهم ترین كاركردهای پهپادها درحوزه غیرنظامی است كه می توان در این زمینه به مراقبت از خطوط انتقال نفت وگاز، جنگل ها ، شناسایی آلودگی های سطح دریا، پایش محیط زیست و نجات شناورهای سرگردان در دریا و اقیانوس ها اشاره كرد.
اكنون از پهپادهای تجاری در دنیا در زمینه های امداد و نجات، كنكاش مناطق صعب العبور، كاربردهای عمرانی، كشاورزی، ارسال بستهها، انجام گشتهای امنیتی هوایی یا آبیاری و كاشت استفاده می شود و در ایران نیز از جمله در زمینه حفاظت از محیط زیست، جنگل ها، خطوط لوله گاز كاربرد دارد.
دكتر منوچهر منطقی دبیر ستاد توسعه فناوری صنایع دانش بنیان هوایی و هوانوردی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در خصوص استفاده از پهپادهای تجاری در ایران به خبرنگار علمی ایرنا گفت: در حال حاضر پهپادها به صورت وسیع در دنیا استفاده می شوند، از پهپادها به دلیل كوچك بودن، مصرف سوخت كم و نیز كم بودن هزینه مورد نیاز برای ساخت و در عین كارایی بسیار بالا در موارد گوناگون، استقبال شده است.
وی با اشاره به این كه در ایران در بخش نظامی فعالیت های خوبی در این حوزه انجام شده است، بیان كرد: ایران در حوزه طراحی تولید پهپادهای تجاری نیز وارد شده است به طوری كه اكنون بر اساس مراودات با سازمان های مختلف و نیازهای تعریف شده این سازمان ها برای استفاده از پهپادها، تغییراتی روی پهپادهای ساخت داخل اعمال شده است و بر اساس نوع نیاز طراحی و ساخته می شوند.
منطقی اظهاركرد: تیر ماه امسال تفاهم نامه همكاری بین دكتر ستاری معاون علمی وفناوری ریاست جمهوری، دكتر ابتكار رییس سازمان حفاظت محیط زیست و ستاد هوایی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری به منظور استفاده از این پهپادها برای رصد آتش سوزی، رصد منابع مختلف آبی و حفاظت از محیط زیست امضا شد كه با امضای آن، ارایه خدمات به چهار استان فارس، ایلام، مركزی و گلستان آغاز شد و اكنون به این چهار استان خدمات در این زمینه ارایه می شود.
منطقی با اشاره به اینكه سعی داریم این امر را در بقیه نقاط كشور نیز پیاده سازی كنیم، افزود: در حال حاضر علاوه بر استفاده از پهپادها از سوی محیط زیست ، سازمان جنگلداری برای رصد مراتع، وزارت نیرو برای رصد خطوط فشار قوی و شركت نفت نیز برای رصد نشت گاز با امضاء تفاهم نامه ای از این فناوری استفاده می كنند.
وی یادآور شد: اكنون در ستاد هوایی و هوانوردی به دنبال این هستیم كه پهپادهایی را بسازیم و در اختیار سازمان محیط زیست قرار دهیم كه خود سازمان بتواند آن را عملیاتی كند و نیز بتواند كار جمع آوری اطلاعات به دست آمده از طریق پهپاد را نیز خود انجام دهد، در حالی كه هم اكنون این دو امر توسط متخصصان ستاد هوایی انجام می شود.
منطقی با اشاره به این كه برای هر كاری نیاز به پهپاد با ویژگی های خاص است، گفت: تا سال 2020 میلادی، 75 درصد از كل پهپادهایی كه در جهان ساخته می شود، در حوزه تجاری استفاده خواهد شد، پهپادهای تجاری باید دارای قابلیت حمل بار زیاد و نیز حسگرهای مختلف باشند.
وی یادآور شد: امسال با حضور در نمایشگاه هوا فضای روسیه (مكس 2015 ) كه در شهریور ماه برگزار شد، در زمینه استفاده از پهپادهای تجاری با شركت های روسیه مذاكراتی انجام شد، علاوه بر آن در این نمایشگاه شركت هایی از دیگر كشورها حضورداشتند كه در این زمینه كار كرده بودند و ما خوشبختانه توانستیم مذاكرات و تفاهم هایی با آنها داشته باشیم تا در این زمینه به صورت مشترك فعالیت هایی انجام شود.
دبیر ستاد توسعه فناوری و صنایع دانش بنیان هوایی و هوانوردی معاونت علمی ریاست جمهوری تاكید كرد: بخش خصوصی در این زمینه خودكفا است و اكنون فناوری ساخت پهباد در كشور بومی سازی شده است.
*** پایش محیط زیست با استفاده از پهپاد
مدیركل حفاظت و مدیریت شكار و صید سازمان حفاظت محیط زیست به خبرنگار علمی ایرنا در خصوص استفاده از فناوری پهپادها در حفاظت از مناطق محیط زیست كشور گفت: امسال اولین سالی است كه محیط زیست درصدد به كارگیری صنعت هوایی شامل بالگرد، هواپیما، بالن برای حفاظت از مناطق چهارگانه و مناطق حیات وحش كشور برآمده است.
وی در خصوص استفاده از بالگردها و هواپیما برای حفاظت از محیط زیست بیان كرد: تفاهم نامه ای بین سازمان مدیریت بحران و وزارت دفاع و سازمان محیط زیست منعقد شد كه براساس آن در برخی از مناطق برای اطفاء حریق از بالگرد استفاده شده است.
تیموری اظهاركرد: اما در كنار همكاری با صنعت هوایی و صنایع هوایی كشور، سازمان محیط زیست تفاهم نامه سه جانبه ای با سازمان صنایع هوایی و معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری مبنی بر اینكه از پهپاد برای حفاظت از محیط زیست استفاده كند، منعقد كرده است، در راستای انعقاد این تفاهم نامه مقرر شد به مدت 6 ماه با كمك ستاد توسعه صنایع دانش بنیان هوایی وهوانوردی معاونت علمی وفناوری ریاست جمهوری به صورت پایلوت در چهار استان گلستان، فارس، مركزی و ایلام از پهپاد استفاده شود.
مدیركل حفاظت ومدیریت شكار و صید سازمان حفاظت محیط زیست یادآور شد: پهپاد در حوزه محیط زیست به دلیل دوربین هایی كه روی آن نصب می شود، می تواند پایش مناطق محیط زیست را انجام دهد، همچنین سرشماری حیات وحش را در برخی از مناطق چهارگانه محیط زیست، پایش در حوزه آتش سوزی محیط زیست، پایش در حوزه ردیابی متخلفین صید و شكار و نیز پایش در زمینه آلودگی هوا را می توان با استفاده از پهپادها انجام داد.
تیموری افزود: پهپادها تصاویر دریافتی خود را از طریق تجهیزاتی كه روی آن نصب شده، مستقیم و به صورت آنلاین به مناطق چهارگانه محیط زیست ارسال می كنند و این تصاویر قابل رویت است، خوشبختانه در استان های البرز و مركزی نیز با توجه به این كه در تفاهم نامه منعقد شده این استان ها ذكر نشده بود، اما با كمك سازمان هوایی و معاونت علمی وفناوری ریاست جمهوری، پایش این مناطق برای جلوگیری از تخلفات شكار، شناسایی مقر آتش سوزی ها، انجام سرشماری و كشف آلودگی محیطی و هوایی انجام شد.
وی با اشاره به نگاه مثبتی كه به استفاده از پهپادها به عنوان یك صنعت جدید در حوزه حفاظت از محیط زیست وجود دارد، افزود: در حال حاضر كمتر از دو ماه از مدت زمان شش ماهه تفاهم نامه منعقده باقی مانده است و باید گزارش های استان های فوق از اجرای این طرح ارسال شود تا نتایج اجرای این طرح در استان ها بررسی شود و در صورت نتایج مثبت بتوانیم از این صنعت در حفاظت از محیط زیست مناطق چهارگانه كشور استفاده كنیم.
تیموری تاكید كرد: در حوزه محیط زیست باید به سمت روش های جدید و كارهای جدید برویم، پهپادها یكی از این روش های موجود برای حفظ تنوع زیستی و حیات وحش است.
*** طراحی و ساخت انواع مختلف پهپاد مورد نیاز در سازمان محیط زیست از سوی متخصصان داخلی
وی یادآورشد: اكثر كشورها از روش ها و فناوری های جدید برای پایش و حفاظت مناطق خود استفاده می كنند، پهپادها یكی از این روش ها است،از پهپاد ها برای تصویربرداری استفاده می كنند البته این پرنده ها شكل های مختلف دارند و بر اساس نیاز و نوع بهره برداری ها، انواع مختلفی از آنها طراحی و ساخته می شود و اكنون صنایع هوایی ما نیز قادر است كه پهپادها را براساس نیاز دستگاه ها طراحی،تولید و راه اندازی كند.
علمی (5) ** 9340**2017
تهران- ایرنا- 'پرنده هدایت پذیر از دور' یا پهپاد كه ابتدا برای استفاده نظامی طراحی و تولید شد، كاربردهای غیرنظامی متنوعی از جمله در حوزه های مرتبط با محیط زیست پیدا كرده است.