طي سالهاي اخير افزايش شيوع بيماري ديابت در جهان اين بيماري را به بزرگترين اپيدمي تاريخ تبديل كرده است و آمارها نشان مي دهد شمار مبتلايان به ديابت در سال 2014 تقريبا برابر 400 ميليون نفر بوده است كه اين تعداد تا سال 2035 به 592 ميليون نفر در جهان خواهد رسيد.
اين در حالي است كه تعداد مبتلايان به ديابت نوع دو در تمام كشورهاي جهان در حال افزايش بوده و آمارها بيانگر آن است كه 80 درصد بيماران در كشورهاي با درآمد كم و متوسط زندگي مي كنند و بخش اعظم مبتلايان به ديابت نيز در سنين 40 تا 59 سال هستند و به عبارتي نيمي از مبتلايان به ديابت از بيماري خود بي خبرند.
كارشناس مسئول بيماري هاي غير واگير معاونت بهداشتي دانشگاه علوم پزشكي و خدمات بهداشتي درماني استان زنجان با اشاره به اينكه ديابت عامل پنج ميليون مرگ در سال 2013 بوده است، افزود: 48 درصد مرگ هاي ناشي از ديابت در سنين زير 60 سال رخ مي دهد.
مليحه نقدي اظهار كرد: بر اين اساس هزينه هاي بهداشتي و درماني ناشي از بيماري ديابت در سال 2013 حداقل 548 ميليارد دلار بوده و سالانه 79 هزار كودك در جهان مبتلا به ديابت نوع يك مي شوند.
وي با تاكيد بر اينكه براساس مطالعات مختلف بيش از 5 ميليون نفر در ايران مبتلا به ديابت هستند، ابراز كرد: نيمي از آنها از بيماري خود بي اطلاع هستند كه اين موضوع از اهميت زيادي برخوردار است.
نقدي افزود: ديابت به علت ناتواني بدن در توليد يا مصرف انسولين بوجود مي آيد و انسولين ماده اي است كه توسط لوزالمعده توليد مي شود و نقش آن استفاده از قند به عنوان عظيم ترين منبع انرژي بدن است.
كارشناس مسئول بيماري هاي غير واگير معاونت بهداشتي دانشگاه علوم پزشكي استان زنجان با بيان اينكه بيماري ديابت به نوع يك و دو تقسيم بندي مي شود گفت: ديابت نوع يك، بيشتر از دوران كودكي آغاز مي شود و بر اثر كمبود توليد انسولين در بدن بوجود مي آيد و كنترل آن تنها با مديريت روزانه انسولين امكانپذير است.
وي علائم اين نوع بيماري را شامل دفع بيش از حد ادرار، احساس تشنگي و گرسنگي مكرر، كاهش وزن، تغييرات بينايي و خستگي ذكر كرد.
نقدي بيان كرد: ديابت نوع دو نيز به دليل شيوه نادرست زندگي، نبود تحرك كافي و اضافه وزن به وجود مي آيد كه بيشتر در بزرگسالان ديده مي شود اما به كودكان نيز رسيده است.
كارشناس مسئول بيماري هاي غير واگير معاونت بهداشتي دانشگاه علوم پزشكي و خدمات بهداشتي درماني استان زنجان ادامه داد: قند خون بالا به مرور زمان بر تمام ارگان هاي بدن تاثير مي گذارد و منجر به بيماري هاي قلبي، سكته مغزي، نارسايي كليه، نابينايي، ناتواني جنسي و عفونت هاي منتهي به نقص عضو مي شود.
وي ژنتيك، مصرف سيگار و الكل، كم تحركي، اضافه وزن، مصرف غذاهاي پر كالري و استفاده از الگوي غذايي نامناسب را از ريز فاكتورهاي ابتلا به ديابت ذكرد كرد.
** شيوع ديابت در جمعيت بالاي 30 سال روستايي زنجان 2.42 درصد
نقدي در ادامه با اشاره به اقدامات دانشگاه علوم پزشكي زنجان در غربالگري و شناسايي بيماران ديابتي استان اشاره و اظهار كرد: طبق غربالگري انجام شده در سال 92 در جمعيت بالاي 30 سال روستايي شيوع بيماري ديابت 2.42 درصد بوده است.
كارشناس مسئول بيماري هاي غير واگير معاونت بهداشتي دانشگاه علوم پزشكي و خدمات بهداشتي درماني استان زنجان گفت: از سال 83 غربالگري و بيماريابي ديابت از هر سه سال در جمعيت روستايي بالاي 30 سال انجام و مراقبت ها طبق دستورالعمل در بيماران ديابتيك و پره ديابتيك انجام مي گيرد.
وي با بيان اينكه مطالعات نشان داده است كه تغيير شيوه زندگي ( Life style ) مي تواند بروز ديابت را حداقل 11 سال به تأخير بيندازد و حتي 20 درصد موارد را منتفي كند، خاطر نشان كرد:كاهش وزن با استفاده از رژيم غذايي سالم ( كم چرب و كم كالري )، فعاليت بدني با شدت متوسط (حداقل 150 دقيقه در هفته ) مي تواند در كاهش ابتلا موثر باشد.
*** بيماران ديابتي به غذا خوردن منظم توجه كنند
كارشناس تغذيه مركز بهداشت استان زنجان نيز با اشاره به اينكه صرف غذا به صورت منظم تر در تنظيم قند خون اثر زيادي دارد افزود: اين مهم در افرادي كه تحت درمان دارويي با انسولين هستند، اهميت بسزايي دارد.
عصمت عباسي افزود: بر اين اساس توصيه مي شود بيماران ديابتي به نكات مهم از قبيل اجتناب از مصرف قندهاي ساده توجه جدي داشته باشند.
وي ابراز كرد: بيماران ديابتي بايد فعاليت بدني منظم (حداقل 30 دقيقه پياده روي در روز) داشته باشند و علاوه بر آن لبنيات كم چرب مصرف كنند و به جاي سس مايونز از خردل و آبليمو يا نارنج تازه استفاده كنند.
كارشناس تغذيه مركز بهداشت استان زنجان ادامه داد: به جاي كره از روغن مايع (ذرت،آفتابگردان، زيتون و مانند آن) استفاده كنند و از سرخ كردن مواد غذايي اجتناب كرده و از روش هاي آب پز يا بخار پز استفاده نمايند.
عباسي با تاكيد بر اينكه بيماران ديابتي از غذاهاي كنسرو شده و فرآورده هاي گوشتي آماده استفاده نكنند، اظهار كرد: اين افراد از مصرف حجم زياد مواد غذايي در يك وعده پرهيز كنند و در صورتي كه اضافه وزن دارند وزن خود را زير نظر مشاور تغذيه كاهش دهند.
وي افزود: بر اين اساس بيماران بايد در برنامه غذايي خود از تمام گروه‌هاي غذايي به ميزان متعادل استفاده كنند و علاوه بر آن مصرف نمك را به حداقل برسانند زيرا خطر بروز بيماري هاي قلبي– عروقي در افراد مبتلا به ديابت زياد است.
عباسي تصريح كرد: بيماران ديابتي از مواد غذايي فيبردار مثل حبوبات، سبزي و ميوه، جو و سبوس استفاده كنند.
23 آبان مصادف با 14 نوامبر روز جهاني ديابت با شعار تلاش براي تغيير زندگي فردا و تلاش براي تغيير دنياي فردا نامگذاري شده است.
روز جهاني ديابت به طور رسمي با قطعنامه 61.225 سازمان ملل متحد در سال 2007 به تصويب رسيد تا به صورت پايدار در كانون توجه عمومي قرار گيرد.
7320/6085
زنجان - ايرنا - بر اساس مطالعات انجام شده بيماري ديابت شمار زيادي از افراد جامعه را به خود گرفتار كرده و نكته قابل توجه اين است كه نيمي از آنها از بيماري خود اطلاع ندارند.
