در اين گزارش كه در شماره روز سه شنبه 26 آبان 1394 خورشيدي به قلم محمد باريكاني انتشار يافت، مي خوانيم: حفاري‌هاي غيرمجاز، قاچاق اشياي تاريخي از مرزهاي زميني و دريايي و غارت آثار تاريخي كشور و فروش آنها به بهاي بسيار اندك از معضلات جدي در صيانت از آثار تاريخي و ميراث‌فرهنگي كشور است.
گزارش‌هايي كه گاه و بيگاه به روزنامه همشهري ارسال مي‌شود مشخص كرده كه از فعاليت‌هاي زيرزميني در بازار اشياي تاريخي كشور در منطقه منوچهري تهران كاسته شده است و فعالان بازار سياه اشياي تاريخي با احساس ناامني در بازار عتيقه‌فروش‌هاي تهران اقدام به خريد و فروش اين آثار در گالري‌هاي شخصي خود در مناطق شمال تهران كرده‌اند.
اواخر هفته گذشته بود كه فرمانده يگان حفاظت ميراث فرهنگي كشور از دستگيري يك قاچاقچي اموال تاريخي خبر داد كه به كشف 24 قلم طلا و جواهرات ارزشمند منجرشد؛ اشيايي كه مربوط به دوران سلوكي متعلق به 312پيش از ميلاد مسيح(ع) و جانشينان اسكندر مقدوني در ايران بود. بخشي از اين اشيا هم مربوط به دوره ساساني است كه از 224ميلادي در ايران بر تخت نشستند و مدعي تداوم دوره باشكوه هخامنشيان بودند.
آنطور كه سرهنگ محمد كربلايي گفته بود، ضبط اين اشيا پس از ماه‌ها تلاش شبانه‌روزي و انجام اقدامات اطلاعاتي با انجام يك معامله ساختگي صورت گرفته است. سخنان سرهنگ كربلايي، فرمانده يگان حفاظت ميراث فرهنگي كشور بيانگر آن است كه تهران همچنان قلب معاملات زيرزميني در بازار سياه اشياي تاريخي است و حفاران غيرمجاز از سراسر كشور براي فروش آثار تاريخي به‌دست آمده از حفاري‌هاي غيرمجاز خود به تهران مراجعه مي‌كنند.
روزنامه همشهري پيش‌تر در گزارش‌هاي متعدد به موضوع حفاري‌هاي غيرمجاز و حتي باندهاي كلاهبرداري در قالب فروشندگان اشياي تاريخي و جعل آثار تاريخي كشور اشاره كرده بود. جديدترين اعلام فرمانده يگان حفاظت ميراث فرهنگي كشور درخصوص دستگيري يكي از قاچاقچيان عتيقه با داشتن اشياي اصيل تاريخي مربوط به دوره سلوكي و ساساني موجب شد تا معاون ميراث فرهنگي كشور نيز در گفت‌وگو با همشهري موضوع قاچاق اشياي تاريخي و تلاش براي جلوگيري از حفاري‌هاي غيرمجاز را مطرح كند.
محمدحسن طالبيان، معاون ميراث‌فرهنگي كشور در پاسخ به سؤال همشهري درخصوص اپيدمي قاچاق اشياي تاريخي و حفاري‌هاي غيرمجاز به همشهري گفت كه سخن گفتن درخصوص اين دو موضوع نيازمند داشتن آمار دقيق در كشور و مقايسه دوره‌هاي مختلف است. طالبيان تأكيد كرد: سخن گفتن از آمار قاچاق اشياي تاريخي كار آساني نيست و بايد آمارهاي دستگاه‌هاي مختلف را در اختيار داشت.
او گفت: وقتي از قاچاق آثار تاريخي يا حفاري‌هاي غيرمجاز سخن مي‌گوييم از سرزمين ايران صحبت مي‌كنيم. به‌عنوان مثال تنها در تخت‌جمشيد و پاسارگاد حدود 500 اثر تاريخي از پل‌ها و تدفين‌هاي روي كوه‌ها و قنات‌ها و غارها و روستاها و... وجود دارد كه در مورد حفاظت آنها يا اين موضوع كه چه تا ميزان درگير قاچاق اشياي تاريخي هستند امكان سخن گفتن نيست.
او يكي از مهم‌ترين راه‌هاي جلوگيري از حفاري غيرمجاز در نقاط مختلف كشور و صيانت از آثار تاريخي را در تشكيل انجمن‌هاي ميراث فرهنگي اعلام كرد تا با مردمي شدن حفاظت از محوطه‌ها و سايت‌هاي تاريخي، امكان حفاري غيرمجاز و قاچاق اشياي تاريخي ناممكن شود.
**مشاركت مردم در حفاظت، استراتژي ميراث فرهنگي است
طالبيان با اشاره به اينكه استراتژي سازمان ميراث فرهنگي ايجاد حفاظت مردمي از ميراث فرهنگي كشور است، تأكيد كرد: بايد از سرمايه اجتماعي در حفاظت و صيانت از آثار تاريخي كشور و همچنين جلوگيري از حفاري‌هاي غيرمجاز در محوطه‌هاي تاريخي استفاده كرد و راهي جز اين وجود ندارد.
به گفته معاون ميراث فرهنگي كشور، مردم بايد بدانند كه ميراث فرهنگي ثروت آنها و منطقه‌اي است كه در آن زندگي مي‌كنند و البته رسانه‌ها نيز در اين آگاهي‌بخشي تأثير مهم دارند چون مي‌توانند به مردم بگويند كه ثروت فرهنگي‌شان چيست و چرا بايد از آن حفاظت كنند.
*منبع:روزنامه همشهري
**گروه اطلاع رساني**9128**9131
تهران- ايرنا- روزنامه همشهري در صفحه زيست بوم به بررسي مشكل هاي جدي چون قاچاق اشياي تاريخي و حفاري هاي غيرمجاز و روش هاي صيانت از آثار تاريخي پرداخته است.
