ريزش و رانش زمين،كابوس حاشيه نشينان آزاد راه تهران - شمال

ساخت اين بزرگراه كه از ميان تعداد زيادي روستاهاي حوزه بخش مركزي چالوس عبور مي كند ، خرابي هاي فراوني نيز در اين روستاها و حتي پيرامون آن ها برجاي گذاشته است .
براساس آمار منابع رسمي ،‌ دست كم 16 هزار نفر در 12 روستاي حاشيه قطعه چهارم آزاد راه تهران - شمال سكونت دارند.
سينوا چشمه ، سينوا ، داركلا ، مازوپشته ، ذوات ، علي آباد ، شهرآراء ، طلاجو ، تازه آباد ، اكبرآباد ، خرمنه عليا و سفلي از جمله روستاهايي هستند كه در حاشيه اين آ‍زاد راه واقع هستند .
سكونتگاه هاي روستاهاي واقع در ضلع جنوبي آزاد راه اغلب با خطر احتمالي ريزش و رانش زمين رو به رو هستند و ساكنان ضلع شمالي بزرگراه هم در معرض تهديد سيلاب قرار دارند .
ساخت اين بزرگراه به خاطر واقع شدن كوه هاي صخره اي در مسير آن به آساني ميسر نبود و روستائيان اين منطقه سال ها مجبور شدند تمامي رنج ها و سختي هاي ناشي از صداي مهيب و گوش خراش انفجار صخره ها ، لرزش زمين و گرد و غبار برخاسته از عمليات اجرايي آن را تحمل كنند تا شايد روزي با بهره برداري از آن ، مشكلاتشان هم رفع شود .
قطعه چهارم بزرگراه تهران - شمال فروردين سال 92 به طول حدود 23 كيلومتر و با اعتباري بالغ بر 230 ميليارد تومان با پيشرفت فيزيكي حدود 95 درصد در اقدامي شتابزده به بهره برداري رسيد ، اما به علت بي تدبيري مجريان اين طرح ، ساكنان روستاهاي مسير با مشكلات جديدي رو به رو شدند و هم اكنون رفع اين مشكلات را از مسئولان خواستارند .
جمعي از ساكنان روستاهاي حاشيه بزرگراه در گفت و گو با خبرنگار ايرنا گفتند كه مجريان اين طرح بنا بود علاوه بر رفع آثار خرابي هاي برجاي مانده ، پيش بيني هاي لازم را نيز در قالب اجراي طرح هاي جامع براي پيشگيري از روان شدن سيلاب و ريزش و رانش زمين انجام دهند .
يكي از اهالي روستاي سينوا چشمه در اين خصوص گفت : اهالي اين روستا تاكنون طبق تعهدات و وعده هاي مسئولان همكاري لازم را با مجريان طرح داشته اند و سزاوار نيست پس از سال ها تحمل رنج و سختي ناشي از ساخت بزرگراه ، امروز در شرايط دشوار نا امني زندگي كنند .
حسين زال نژاد افزود : اكنون كه اين آزاد راه ساخته شده ، پيمانكار مربوطه تمام همكاري هاي گذشته اهالي در زمان اجراي طرح را ناديده گرفته است.
وي ريزش و رانش زمين و درپي آن ترك خوردگي تعدادي از واحدهاي مسكوني را از جمله حوادثي دانست كه هم اكنون اهالي اين روستا با آن دست به گريبانند.
اين روستايي گفت : هم اكنون اهالي اين روستا نگرانند كه مبادا روزي زلزله اي رخ دهد و ادامه حيات را از آنان سلب كند.
وي براي حل اين مشكلات از مسئولان ادارات ذيربط خواستار پيگيري هاي جدي تري شد.
زال نژاد تخريب و ترك خوردگي ديوار بسياري از بناهاي مسكوني ، واحدهاي آموزشي و عمومي بر اثر انفجار ناشي از فعاليت ماشين آلات راهسازي را از ديگر مشكلات پيش روي اهالي اين مناطق برشمرد.
وي گفت : اگر چه مالكان واحدهاي مسكوني آسيب ديده به علت قرار گرفتن زير پوشش بيمه تاحدودي موفق به دريافت غرامت شدند ، اما هنوز بخشي از خرابي هاي برجاي مانده از زمان ساخت اين آزاد راه ، پا برجاست.
يكي از ديگر روستائيان اين منطقه نيز تعيين 150 متري حريم اين بزرگراه را يكي ديگر از مشكلات معرفي كرد و گفت : تعيين 150 متر براي حريم اين بزرگراه سبب شده تا بيشتر زمين هاي مردم اين روستاها در حريم جاده قرار گيرد به همين خاطر ساخت و ساز در اين محدوده ممنوع است.
سعيد زال نژاد افزود : هم اكنون روستائيان منطقه براي ساخت بناي مسكوني در زمين هاي خودشان با مشكلات زيادي رو به رو هستند و حتي جواناني كه بتازگي تشكيل خانواده دادند نمي توانند در زميني كه خانه پدريشان در آن واقع است ، بناي مسكوني احداث كنند.
يك كارشناس مسئول صدور پروانه در بنياد مسكن انقلاب اسلامي نيز با تاييد بخشي از مشكلات موجود در اين روستاها، گفت :‌ بيش از 400 هكتار از زمين روستاهاي انتهايي اين آزاد راه در معرض خطر سيل قرار دارند.
وي كه خواست نامش در گزارش ذكر نشود ، در گفت و گو با خبرنگار ايرنا افزود :‌ مازوپشته ، علي آباد ، خرمنه عليا و سفلي ، تازه آباد و اكبرآباد از روستاهايي هستند كه در حاشيه بزرگراه واقع و با چنين حوادثي مواجه هستند.
او ادامه داد : شهرآرا ، سينوا و سينوا چشمه نيز از روستاهايي هستند كه مالكيت حدود نيمي از 60 متر حريم تعيين شده آزاد راه متعلق به اشخاص است به نحوي كه اهالي اين روستاها براي ساخت و ساز در ملك شخصي خود با مخالفت مسئولان آزاد راه مواجه شده اند.
اين كارشناس گفت : رانش هاي رخ داده در حاشيه اين راه ارتباطي بويژه حوالي روستاي سينوا ، هر از گاهي سبب راهبندان مي شود كه اين مشكل نيز خطراتي را براي اهالي اين روستا درپي داشته است .
وي خارج شدن از بافت روستايي تعدادي از واحدهاي مسكوني بويژه سينوا را از ديگر مشكلات موجود در اين حوزه برشمرد و افزود : متاسفانه در بازنگري طرح هاي هادي اين واحدهاي مسكوني نيز در خارج از بافت ديده شده است.
رئيس شوراي اسلامي بخش مركزي چالوس نيز آبگرفتگي آزاد راه و پيش بيني نكردن طرح هايي براي ساماندهي روان آب و هدايت آن به داخل رودخانه چالوش را سبب ساز وقوع سيل دانست و گفت :‌ با بروز اين گونه حوادث ، اهالي روستاهاي پايين دست امنيت جاني و مالي ندارند.
رضا باقري افزود : حجم زيادي روان آب هنگام بارندگي از دامنه هاي جنوبي سرازير و در سطح جاده انباشته مي شود و چون كانال هاي هدايت آب تعبيه نشده ، اين روان آبها وارد باغ ها ،‌ زمين هاي كشاورزي و واحدهاي مسكوني روستاهاي پايين دست مي شود.
وي ادامه داد : اكنون جوي هاي انتقال آب موجود در اين روستاها جوابگوي حجم انبوهي از روان آب هايي كه از آزاد راه به پايين دست سرازير مي شود ، نيست و اين وضعيت سبب شده تا اهالي اين منطقه با هر بارندگي دچار خسارت هاي فراواني شوند .
باقري گفت : با اين كه براي حل اين مشكل نشست هاي متعددي با حضور مسئولان استاني و محلي در فرمانداري برگزار شد ،اما متاسفانه تاكنون اين پي گيري هاي نيتجه بخش نبوده است.
بخشدار مركزي چالوس نيز ابراز اميدواري كرد كه با پي گيري هاي به عمل آمده براي ساماندهي حجم زياد روان آب هاي موجود در آزاد راه به هنگام بارندگي و هدايت آن به رودخانه سردابرود و چالوس ، اين مشكل بزودي برطرف شود.
صدرالله ردايي گفت :‌ بتازگي مجريان آزاد راه ،‌ رئيس اداره آب منطقه اي نوشهر و چالوس و ساير مسئولان ادارات ذيربط از آزاد راه و رودخانه هاي منطقه بازديد كردند كه قرار شد براي ساماندهي روان آبها با هدف پيشگيري از جاري شدن سيلاب در روستاها تصميماتي بگيرند.
فرماندار چالوس نيز با اشاره به مشكل جاري شدن آب هاي سطحي قطعه چهارم آزادراه تهران - شمال ، خواستار ساماندهي اين آب ها براي جلوگيري از بروز حوادث و بسته شدن جاده شد.
محمدناصر زندي پيش از اين به خبرنگار ايرنا گفته بود كه با توجه به اهميت آزادراه تهران - شمال كه مسير آمد و شد انبوه گردشگران داخلي و خارجي است ، در زمان بارندگي ها به خاطر تجمع و حركت آب بالا دست و در نظر نگرفتن كانال مناسب براي هدايت آب ها به رودخانه چالوس، شاهد وضعيت نامناسبي هستيم.
وي افزود : اين آبها به سمت روستاي خرمنه سرازير مي شود كه به دليل محدويت ظرفيت آبراهها ، موجب آبگرفتگي مسير و منازل روستاييان مي شود كه علاوه بر به وجود آوردن مشكلاتي براي مردم ، نارضايتي آنان را نيز در پي داشته است.
طرح ملي آزادراه تهران- شمال در چهار قطعه به طول مجموع 123 كيلومتردرحال اجراست كه قطعه چهارم آن در حد فاصل چالوس به مرزن آباد به بهره برداري رسيد اما قطعات دوم و سوم نيز به علت پيچيدگي و سخت گذربودن تاكنون اقدامي جدي براي بهره برداري از آن صورت نگرفته است.
7078 /1602 /1654 / 1876
گزارش از مهراب زكي پور