زمین درتب/نقش من در كاهش آن چیست

به گزارش ایرنا از پایگاه اطلاع رسانی سازمان حفاظت محیط زیست، ایران تحت تاثیرات شدید تغییرات آب و هوایی قرار گرفته است و نقش هر یك از ما در مقابله یا سازگاری با این تغییرات چیست؟ از این رو 17 آذر روز زمین در تب نامگذاری شده و قرار است با همكاری رسانه ها ابعاد این موضوع برای مردم روشن تا مشاركت فردی و اجتماعی همگان به این منظور جلب شود.
17 آذر، روزی برای پرداختن به این موضوع است و علاقمندان به موضوع محیط زیست و تلاش برای بهبود وضعیت كشور می توانند اطلاعات مهم در این زمینه را با خانواده، دوستان و گروه های مختلف به اشتراك بگذارند.

*** حركت اجتماعی فصل پاییز: زمین در تب / 17 آذر 94
سه سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی، حفاظت محیط زیست و جنگل ها، مراتع و آبخیزداری با یكدیگر بر محور اطلاعات، شعارها و برنامه های روز زمین در تب همكاری می كنند.

*** پدیده گرمایش زمین و تغییرات آب و هوایی یا تغییر اقلیم
گرمایش جهانی یا گرم ‌شدن زمین پدیده‌ای است كه منجر به افزایش میانگین دمای سطح زمین و اقیانوس‌ها شده است. طی100 سال گذشته، كره زمین به طور غیرطبیعی حدود 85 صدم درجه سلسیوس گرمتر شده و این موضوع آینده زمین را در هاله ای از تردید و هشدار قرار داده است.
تغییرات جوی كه در سراسر جهان مشاهده می ‌شود به احتمال خیلی زیاد ناشی از عواملی است كه بشر در آنها دست دارد، بسیاری از مراكز علمی جهان فعالیت انسانها و تولید گازهای گلخانه ‌ای را علت اصلی این پدیده معرفی می ‌كنند و تحقیقات نشان می‌ دهند بین افزایش میزان گازهای گلخانه ‌ای موجود در اتمسفر با گرم شدن كره زمین ارتباط مستقیمی وجود دارد.
زمین مقداری از انرژی خورشید را جذب و باقی آن را منعكس می كند. طی این فرایند طول موج نور تغییر می یابد، بعضی از گازهای موجود در جو زمین، این تابش خروجی را كه عمدتا در محدوده فرو سرخ است جذب می‌ كنند. مولكول گازهای گلخانه‌ای، بسیار بیشتر از سایر گازها نور مادون قرمز را جذب می‌ كند و جذب انرژی توسط مولكول های گاز سبب جنبش مولكول و افزایش انرژی آن می‌ شود.
وقتی این اتفاق در مقیاس بزرگ رخ دهد، مانند این است كه زمین را با یك پتو پوشانده‌ایم و دمای كل نواحی زمین افزایش می‌ یابد. این پدیده اثر گلخانه ‌ای و گازهایی كه در آن موثرند، گازهای گلخانه‌ ای نامیده می ‌شوند. عمده این گازها ناشی از سوخت های فسیلی و فعالیت های صنعتی در جهان است.
در این حال سازمان خواروبار جهانی (فائو) در گزارشی به نام سایه بلند احشام عنوان كرد كه پرورش دام‌ها برای استفاده بشر، عامل ایجاد 18 درصد از مجموع آلاینده ها و گازهای گلخانه ای بوده است، این درصد رقمی بیش از سهم وسایل نقلیه در سرتاسر جهان را به خود اختصاص می دهد.
به عقیده بسیاری از دانشمندان با افزایش آگاهی ‌های عمومی، مصرف بهینه سوخت و انرژی، افزایش سطح فضای سبز و جلوگیری از تخریب جنگل ها، بازیافت مواد و استفاده از انرژی ‌های جایگزین سوخت‌ های فسیلی مانند باد و خورشید می‌ توان این پدیده و اثرات منفی آنرا بر زندگی بشر كنترل كرد.

*** ایران و پدیده گرمایش زمین
باران های ناگهانی و سیل آسا، توفان های مهیب با قدرت پیش بینی اندك، كاهش دما و یخبندان های شدید و طولانی، خشكسالی های گسترده و دمای بالای هوا همگی از نشانه های تغییر اقلیم در كره زمین هستند كه غیرقابل پیش بینی بودن و مهارناپذیری آنها، فاجعه بارتر از هر موضوع دیگری است.
طی سال های اخیر ناهنجاری های اقلیمی مانند توفان ها، خشكسالی های بلند مدت و روند دار بودن تغییرات دما و بارش در ایران نشان دهنده عمق اثرات تغییر اقلیم بر سرزمین ما به حساب می آید. رشد روز افزون بیابان ها، از بین رفتن یا كاسته شدن قابل ملاحظه ذخایر برفی مناطق كوهستانی و یخچالی، افزایش دما و روند كاهشی مقدار بارش را می توان فاكتورهای روشن و معناداری دانست كه ضمن وقوع همزمان، همگی با حركت در جهت منفی نشان از وقوع پدیده ی تغییر اقلیم در سرزمین ما دارند اما در بیشتر موارد شاید عامه مردم توجهی به آن نمی كنند در حالی كه زندگی ما به تدریج و بیش از پیش تحت تاثیر تغییرات آب و هوایی و گرمایش جهانی قرار می گیرد.
قابل توجه اینكه در حالی كه افزایش دمای متوسط جهانی حدود 85 صدم درجه سلیسیوس است، ایران بین یك تا یك و نیم درجه سلیسیون افزایش دما داشته است.
برای آگاهی عمومی و درك بهتر نسبت به اثرات تدریجی تغییرات آب و هوایی و چگونگی تاثیرگذاری آنها به طور ملموس بر زندگی روزمره، نمونه هایی از اثرات تغییرات آب و هوایی ارایه می شود:

*** تاثیر تغییرات آب و هوایی بر منابع آب
بروز خشكسالی‌ های شدید به واسطه تغییرات آب و هوایی نه تنها زندگی انسان، بلكه حیات و محیط زیست یك منطقه را در معرض خطر قرار داده و به طور مشخص سبب كاهش منابع آب شیرین و بی ثباتی در سطح آب رودخانه‌ ها و دریاچه ‌ها شود.

*** تاثیر تغییرات آب و هوایی بر كشاورزی و دامداری
از آنجایی كه رشد محصولات كشاورزی با عوامل محیطی در ارتباط است، تغییرات آب و هوایی می تواند بر بازدهی برداشت محصول و یا نابودی كامل آن تاثیر گذار باشد. زمستان ‌هایی بسیار سرد و سخت برای محصولات كشاورزی مناسب نبوده و در زمان خشكسالی نیز اگر از سیستم‌ های آبیاری كارآمد استفاده نشود، نابودی محصول اجتناب ناپذیر است. این تغییرات بر دامداری نیز اثرات منفی دارد.

*** تاثیر تغییرات آب و هوایی بر سلامت انسان
افزایش امواج گرمایی، آلودگی هوا، توفان ‌ها و بیماری‌ های مرتبط با آنها مانند گرمازدگی و آسم با تغییرات آب و هوایی در ارتباط هستند. به عنوان مثال، افزایش ابتلا به مالاریا در مناطق ساحلی و مرطوب را می توان با تغییرات آب و هوایی در ارتباط دانست.

*** تاثیر تغییرات آب و هوایی بر منابع انرژی
با افزایش امواج گرما و دمای هوا، دامنه گسترده استفاده از سیستم‌ های تهویه مطبوع به افزایش مصرف برق منجر می شود. در نیروگاه‌ های برق‌ آبی تغییرات سطح آب پشت سدها به واسطه تغییرات آب و هوایی بر میزان برق تولیدی تاثیرگذار خواهد بود و در نیروگاه هایی كه با سوخت ‌های فسیلی كار می كنند افزایش مصرف برق به افزایش مصرف این منابع انرژی آلاینده منجر شده و ضمن اینكه انسان ها را گرفتار هوای آلوده می كند، تسریع روند تغییرات آب و هوایی را در پی دارد.

*** تاثیر تغییرات آب و هوایی بر افزایش قحطی و رشد قیمت مواد غذایی
همانگونه كه اشاره شد تغییرات آب و هوایی در افزایش خشكسالی‌ ها، سیل ‌ها و رویدادهای طبیعی دیگر موثر بوده كه این موارد به قحطی و افزایش قیمت مواد غذایی منجر می شوند.

*** تاثیر تغییرات آب و هوایی بر افزایش بروز سیل‌ها و توفان‌ها
افزایش بروز سیل در مناطق ساحلی و مواجهه با توفان ‌های سهمگین می توانند جان و مال مردم را در معرض خطر قرار دهد. مطالعات مختلف نشان می دهند تغییرات آب و هوایی در افزایش این بلایای طبیعی موثر است.

*** تاثیر تغییرات آب و هوایی بر بروز آتش سوزی‌ های وحشی
خشكسالی و وزش بادهای گرم و سوزان می تواند جرقه آتش سوزی ‌های وحشی و گسترده را روشن كند. این آتش سوزی‌ ها نابودی درختان یك جنگل و یا از میان رفتن دارایی ‌های مردم ساكن آن مناطق را سبب می شوند.

*** تاثیر تغییرات آب و هوایی بر بی ثباتی زیست‌ بوم‌ها
بی ثباتی زیست‌ بوم‌ها، افزایش یا كاهش دما و میزان آب شیرین موجود از مهمترین عواملی هستند كه مرگ یا تداوم حیات گیاهان و جانوران و یا مهاجرت آنها برای یافتن مناطقی با شرایط مطلوبتر را رقم می زنند. حتی پرندگان و صخره‌های مرجانی نیز تحت تاثیر تغییرات آب و هوایی قرار داشته به عنوان مثال، افزایش اسیدیته آب اقیانوس‌ ها حیات مرجان‌ ها را در معرض خطر قرار داده است.

*** تاثیر تغییرات آب و هوایی بر انقراض گیاهان و جانوران
از سرنوشت دایناسورها آگاه هستید از این رو، چرایی تلاش دانشمندان و دولت‌ ها برای طبقه بندی گونه‌ های مشخصی از گیاهان و جانوران و بیان عنوان ‌هایی مانند ' در معرض خطر' جای شگفتی ندارد. افزون بر فعالیت ‌های انسانی مانند شكار بی رویه، تغییرات آب و هوایی نقش مهمی در انقراض گونه‌ های مختلف به واسطه نابودی زیستگاهها و موارد دیگر ایفا می كند.

*** تاثیر تغییرات آب و هوایی بر گردشگری
زمستان‌ های بسیار سرد، امواج گرما، توفان ‌ها و سیل ‌ها می توانند صنعت گردشگری و فعالیت‌ های مرتبط با آن در نقاط مختلف جهان را به شدت تحت تاثیر قرار دهند.
علمی 9014**1440