یكی از مشغله های مهم ذهنی همه والدین ثبت نام فرزندانشان در مدرسه و نحوه انتخاب مدرسه است؛ تامین آینده ای سرشار از امید و روشن وظیفه تمام والدین است كه در شاخص های اقتصادی خانواده هم دارای اهمیت است.
در این راستا یكی از سوال های رایج در میان خانواده ها این است كه فرزندم را در مدرسه دولتی ثبت نام كنم یا غیرانتفاعی؟ آیا والدین فقیر به فكر مدارس دولتی اند؟ آیا مدرسه های دولتی آینده فرزندان مان را تباه می كنند و بالاخره اینكه مدرسه دولتی بهتر است یا غیرانتفاعی؟
در روزگاری كه انفجار دانش و اطلاعات، دنیا را با فرصت ها و تهدیدهای متعددی مواجه كرده است، نقش آموزش و پرورش فعال، كارآمد و اثر بخش نه تنها به عنوان یك ضرورت اجتماعی كه برای بقاء در عرصه پرتلاطم زندگی بسیار حائز اهمیت است.
كارشناسان مسایل آموزشی می گویند: آموزش و پرورش سازنده و بالنده در تربیت و آموزش نیروی انسانی كارآمد و با صلاحیت برخوردار از دانش و اطلاعات نوین برای ارایه خدمات مطلوب به جامعه نقش حیاتی دارد.
از این دیدگاه، استفاده از ظرفیت ها و توانمندی های مادی و معنوی مردمی برای داشتن آموزش و پرورش سرزنده و با نشاط امری اجتناب ناپذیر است؛ در همین راستا مدارس غیر انتفاعی با هدف ایجاد رقابت سالم بین مدارس و به منظور ارتقای سطح كمی و كیفی آموزشی و پرورشی در نظام آموزش و پرورش كشور شكل گرفته است.
طبق تعریف، مدارس غیر انتفاعی مدارسی است كه از طریق مشاركت مردم، مطابق اهداف و دستور العمل های عمومی وزارت آموزش و پرورش تحت نظارت آن وزارتخانه تاسیس و اداره می شود و به همین جهت این مدارس باید برقراری نظم منطقی و منعطف و با عنایت به شرایط علمی و آموزشی، زمانی و مكانی ، منافعی پایدار و الگوهای برتر آموزشی و تربیتی را ارایه نمایند.
از این منظر، توسعه مدارس غیرانتفاعی در كشور به عنوان جایگزینی برای رفع نیازهای آموزشی جامعه در كنار مدارس دولتی، به طور ذاتی خوب و پسندیده است، اما تامل در اظهارنظر والدین دانش آموزان شاغل در این مدارس، پرسش های زیادی را درباره كارآمدی و موفقیت این گونه خاص از مكان آموزشی به ذهن متبادر می كند.
رئیس اداره مشاركت های مردمی و مدارس غیرانتفاعی آموزش و پرورش آذربایجان شرقی تعداد مدارس غیردولتی استان را دو هزار و 382 مدرسه با جمعیت دانش آموزی 125 هزار و 953 نفر اعلام كرد و گفت: از این تعداد یكهزار و 476 مدرسه پیش دبستانی، 399 مدرسه متوسطه و 79 هنرستان است.
حسن رهبرزاده، تمام شهرستان های استان را دارای مدارس غیرانتفاعی دانست و افزود: اگر چه این مدارس در هزینه ها و امكانات خود گردان هستند اما بر عملكرد و فعالیت آنها آموزش و پرورش همانند مدارس دولتی نظارت دارد .
وی با بیان اینكه چون مدارس غیرانتفاعی بدنبال برند شدن و كسب نتایج برتر هستند، به همین دلیل در پی استخدام معلمان باتجربه و حاذق می باشند، خاطر نشان كرد: با این همه آموزش و پرورش نیز بر بكارگیری معلمان مدارس غیرانتفاعی نظارت دقیق دارد و معلمان تازه كار نیز برای فعالیت در این گونه مدارس حداقل باید 88 تا 118 ساعت آموزش ضمن خدمت را گذرانده و تائیدیه های علمی و اخلاقی را از مراجع ذی صلاح اخذ كرده باشند.
جمشید ولی زاده كه فرزندش در دبستان غیرانتفاعی تحصیل می كند، به خبرنگار ایرنا گفت: فرزندم امسال در مقطع چهارم دبستان تحصیل می كند كه پیش از این سه سال در دبستان دولتی تحصیل كرده است و امسال برای ثبت نام وی 20 میلیون ریال پرداخت كرده ام.
وی تنها تفاوت مدرسه غیرانتفاعی با دولتی را تكریم ارباب رجوع دانست و افزود: مدرسه غیرانتفاعی از نظر امكانات آموزشی و رفاهی هیچ فرقی با مدرسه دولتی ندارد، ضمن اینكه فضای ورزشی در مدارس غیردولتی كمتر است.
یكی دیگر از والدین كه فرزندش در مدرسه غیر انتفاعی تحصیل می كند، با بیان اینكه امكانات و مزایایی كه مدارس غیرانتفاعی برای دانش آموزان در نظر می‌گیرد دلیل انتخاب این مدرسه برای تحصیل فرزندش می باشد، گفت: نزدیكی به منزل ، وجود كلاس های جانبی و ساعات درسی متناسب با كار والدین از دیگر دلایل ثبت نام فرزندم در مدرسه غیر انتفاعی است.
پرویز جمالی در مورد وضعیت و كیفیت آموزشی و سهل و سخت گیری در این مدارس اظهار كرد: این موضوع بستگی به درایت و مدیریت مدیر مدرسه غیرانتفاعی دارد و مدرسه به مدرسه فرق می كند.
وی با ابراز رضایت از نحوه رفتار و عملكرد آموزشی كاركنان و معلمان مدرسه غیرانتفاعی محل تحصیل فرزندش خاطر نشان كرد: سخت گیری مدیر و معلم كودكان را منضبط بار می آورد و آنان را به درس خوانی سوق می دهد.
یكی از معلمان یك مدرسه غیر انتفاعی نیز در مورد علت این انتخاب به خبرنگار ایرنا گفت: آموزش و پرورش مزایای چندانی برای معلمانی كه در مدارس دولتی تدریس می كنند در نظر نمی گیرد، به همین دلیل رغبت معلمان به خصوص معلمانی كه رتبه علمی آنها بالاست برای تدریس در مدارس غیر انتفاعی بیشتر است.
منصور دل آزاد با اشاره به برخی برتری‌های مدارس غیرانتفاعی نسبت به مدارس دولتی افزود: مدارس غیرانتفاعی امكانات آموزشی و آزمایشگاهی بهتری دارند و معلمان آنها به دلیل آنكه به صورت گزینشی و با دقت بیشتر از سوی هیات موسس مدرسه انتخاب می‌شوند، از نظر علمی نسبت به معلمان دولتی برتری دارند.
كارشناس علوم تربیتی و مدرس دانشگاه نیز در ارتباط با این مدارس اظهار كرد: شكل گیری مدارس غیرانتفاعی با روح قانون منافاتی ندارد٬ این مدارس برای كمك به افزایش كیفیت آموزش شكل گرفت و هدف تشكیل آنها تنها دریافت پول نبود.
جعفر قهرمانی به خبرنگار ایرنا گفت: متاسفانه به مرور زمان برخی مدارس غیرانتفاعی به علت نبود نظارت كافی از مسیر اصلی خود خارج شده و جنبه سودآوری اش بر اهداف آموزشی آن غلبه كرده است.
وی با بیان اینكه عملكرد مدارس غیرانتفاعی باید آسیب شناسی شود٬ خاطر نشان كرد : متاسفانه در واگذاری مجوز به موسسان این گونه مدارس در بیشتر مواقع سوء گیری شد و به كسانی مجوز دادند كه در اصل آموزش و پرورشی نیستند بلكه از امتیاز معلمان استفاده كرده اند.
قهرمانی با اشاره به رشد قارچ گونه این مدارس نیز گفت: زیاد شدن مدارس غیر انتفاعی به جای اینكه رقابت آموزشی را بالا ببرد، كیفیت را پایین می آورد، ضمن اینكه هیچ كدام از این گونه مدارس حائز شرایط مدرسه از منظر اختصاص فضای فیزیكی برای آموزش و تفریح نیستند، بلكه در اغلب موارد خانه های مسكونی را برای این منظور تغییر كاربری داده اند.
در نهایت می توان گفت كه توسعه مدارس غیرانتفاعی با وجود اهداف متعالی تعیین شده برای آن در قوانین جاری كشور و نیز وزارت آموزش و پرورش تا رسیدن به وضعیت رضایت بخش فاصله زیادی دارد و موفقیت دراین مسیرنیازمند تغییر نگرش مردم مبنی بر محوریت درآمدزایی در توسعه این گونه مدارس به جای افزایش كیفیت آموزش است.
گزارش از: نعمت مرادپور
6132/518/1352
تبریز- ایرنا- اگر چه طبق قانون جمهوری اسلامی ایران تحصیل در آموزش و پرورش رایگان است، بااین وجود از حدود سه دهه پیش دركنار مدارس دولتی، مدارس غیردولتی نیز به امر آموزش مشغولند؛ اتفاقی كه با وجود گذشت زمان طولانی فرصت یا تهدید بودن اش جای اما و اگرهای فراوان است.
