عربستان يك گام بسوي نابودي

در اين يادداشت آمده است: آل سعود در اقدامي خصمانه و غير حقوقي آيت الله شيخ «نمر باقر النمر» را به شهادت رساند تا به گواه بسياري از كارشناسان و صاحب نظران جهان اسلام يك گام ديگر به نابودي و زوال نزديك تر شود.
- شيخ نمر كيست؟
آيت الله شيخ «نمر باقر النمر»، روحاني بارز و برجسته شيعي و فعال حقوق بشر عربستاني، در سال 1379 هجري قمري مصادف با 1968 ميلادي در شهر «العواميه»، از توابع استان القطيف در شرق عربستان كه اغلب ساكنان آن را شيعيان تشكيل مي دهند، در خانواده اي اهل علم و دين به دنيا آمد.
- تحصيلات علوم ديني
شيخ نمر تحصيلات مقدماتي خود را در زادگاهش، شهر العواميه به پايان رساند و در سال 1989 ميلادي، براي ادامه تحصيلات ديني و حوزوي به ايران سفر كرد و در حوزه علميه حضرت قائم(عج) تهران كه همان سال توسط آيت الله سيد «محمد تقي مدرسي» تأسيس شده بود، مشغول به تحصيل شد.
رهبر شيعيان عربستان پس از 10 سال تحصيل در حوزه علميه حضرت قائم (عج)، راهي سوريه شد و در حوزه علميه حضرت زينب(س) تحصيلات حوزوي و علوم ديني خود را ادامه داد و با حضور در كلاس اساتيد برجسته اين حوزه نظير آيت الله خاقاني از محضر اين آيات عظام بهره مند شد و از دروس خارج فقه اساتيدي چون آيت الله سيدعباس مدرسي بهره برد.
ايشان اخلاق را نزد آيت الله شيرازي در شهر مقدس قم فرا گرفت و به درجات بسيار بالايي در اجتهاد رسيد و اجازه يافت، در مراكز علوم ديني و مذهبي به تدريس بپردازد.
شيخ نمر سال ها اداره حوزه علميه حضرت قائم (عج) در تهران و سوريه را نيز برعهده داشت و تلاش بسياري براي توسعه و پيشرفت اين مراكز انجام داد. اين روحاني و مبارز عربستاني پس از بازگشت به عواميه مركز مذهبي الإمام القائم (عج) را تأسيس كرد كه سنگ بناي «مركز اسلامي» شرق عربستان شد.
- دقت نظر و اشراف بر تحولات منطقه
برخورداري شيخ از ديد باز و آگاه نسبت به حوادث جاري كشورش و منطقه كه آن را مديون ارتباط عميقش با قرآن و اهل بيت (عليهم السلام) بايد دانست، موجب شد، همواره تحليل هاي درست و دقيقي از تحولات اجتماعي و سياسي جاري در منطقه ارائه دهد
- نگرش شيخ نمر به حاكميت در عربستان
شيخ نمر همواره در خطبه هايش رژيم سعودي را به خاطر سياست هاي طايفه اي و تبعيض آميزش عليه شيعيان اين كشور در مناطق شرقي عربستان متهم مي كرد و در بيان ديدگاه هايش هيچ واهمه‌اي از حاكمان سعودي نداشت.
به همين دليل وي همواره در خطبه هاي نماز جمعه اش، بر ايستادگي شيعيان عربستان در برابر ظلم و تبعيض و تجاوز آل سعود تاكيد و از رسانه‌هاي سعودي كه به دليل وابستگي و تبعيت محض از رژيم سعودي به شدت انتقاد مي كرد.
وي مفتي هاي وهابي عربستان را ابزاري در دست آل سعود مي دانست كه وظيفه اي جز ايجاد اختلافات طائفه اي و مذهبي بين شيعيان و اهل سنت ندارند و به اين طريق با مشغول كردن مردم عربستان به اختلافات طايفه اي و مذهبي زمينه غارت و چپاول هرچه بيشتر ثروت هاي كشور را براي خاندان سعودي هموار كنند.
- فعاليت هاي سياسي شيخ نمر و بازداشت وي
شيخ نمر نخستين بار در ماه مي سال 2006 ميلادي به اتهام مشاركت در همايش بين المللي قرآن كريم در بحرين و به دليل نوشتن نامه‌اي خطاب به حكام سعودي حين بازگشت به عربستان بازداشت شد.
نمر در اين نامه از رژيم سعودي خواسته بود، به وضعيت «قبرستان بقيع» رسيدگي و مذهب تشيع در اين كشور به رسميت شناخته شود. وي همچنين خواستار تغيير شيوه هاي آموزشي و درسي كنوني حاكم بر عربستان شده بود.
دومين بازداشت آيت الله نمر به 23 آگوست سال 2008 ميلادي باز مي گردد كه در جريان آن نيروهاي امنيتي آل سعود وي را به اتهام تحريك شيعيان عربستان براي جدايي از حكومت مركزي در شهر «قطيف» بازداشت كردند. اما پس از 24 ساعت از بيم قيام مردمي و بالا گرفتن خشم شيعيان عربستان، شيخ را آزاد كرد.
سومين بازداشت شيخ نمر به هشتم جولاي 2012 بازمي گردد كه نيروهاي امنيتي آل سعود، وي را پس از سخنراني كوبنده و آتشينش عليه سياست‌هاي سعودي در نماز جمعه «العواميه» ترور و پيكر مجروح و نيمه جانش را به مكان نامعلومي منتقل كردند، اقدامي كه به باور اكثر تحليل گران تيشه به ريشه حكومت سعودي زده و مقدمات فروريزي سلطنت آل سعود در عربستان را كليد زده است.
- صدور حكم نهايي اعدام
در ادامه بازداشت شيخ نمر و محاكمه هاي صوري كه براي وي برگزار شد، دادگاه عربستان 25 اكتبر 2015 ، حكم اعدام شيخ نمر باقر النمر را كه به امضاي «محمد بن نايف»، ولي عهد عربستان رسيده بود، صادر كرد، حكمي كه با محكوميت علماي شيعي و سني جهان اسلام مواجه شد.
علماي اهل سنت و تشييع جهان اسلام ضمن رد اين حكم نسبت به اجراي آن به آل سعود هشدار داده و تاكيد كرده بودند، اجراي اين حكم خشم جهان اسلام و خيزش آنها را به دنبال دارد.
بسياري از تحليلگران و كارشناسان امور منطقه و جهان اسلام صدور حكم اعدام شيخ نمر را حكم سياسي خواندند نه قضايي.
- اجراي حكم اعدام و شهادت شيخ نمر
شبكه خبري «العربيه»، وابسته به حكومت سعودي، صبح روز شنبه اعلام كرد كه حكم اعدام شيخ نمر به همراه 46 نفر ديگر كه حكومت سعودي آنها را تروريست دانسته، در 12 منطقه عربستان به اجرا گذاشت.
- تلاش براي معرفي كردن شيخ نمر به عنوان يك تروريست
در ميان افرادي كه وزارت كشور عربستان آنها را اعدام كرده «فارس آل شويل الزهراني»، نيز به چشم مي خورد كه از اعضاي شناخته شده القاعده در اين كشور به شمار مي رود.
نكته قابل تامل در اعدام شيخ نمر توسط وزارت كشور عربستان اين است كه اتهامات وارد شده به شيخ نمر مربوط به فعاليت هاي سياسي و حقوق بشري او بوده و هيچ اتهام تروريستي در حكم صادر شده عليه وي وجود ندارد، اما حكومت عربستان با قرار دادن نام او در كنار نام افرادي همچون الزهراني كه از اعضاي برجسته القاعده عربستان است و در اين كشور داراي فعاليت هاي تروريستي بوده، تلاش داشته ايشان را يك تروريست معرفي كند.
- اعدام شيخ نمر و سناريوهاي پيش رو
- تشديد بحران در مناطق شيعه نشين عربستان
از سوي ديگر، كارشناسان بر اين باورند، اجراي حكم اعدام شيخ نمر فصل جديدي از بحران و ناآرامي در مناطق شيعه نشين عربستان را به دنبال خواهد داشت، چون شيعيان اين مناطق به خوبي مي دانند، شيخ نمر جز سخن گفتن با مردم هيچ جرمي را مرتكب نشده است.
بررسي يك سال حكومت ملك سلمان بر عربستان نشان مي دهد كه وي رويكرد تهاجمي تري نسبت به ملك عبدالله دارد. سياست او، ايجاد شكاف بيشتر بين شيعيان و اهل سنت عربستان است و صد البته علني شدن دستگيري و حكم اعدام علي النمر و به تبع آن اجراي حكم اعدام شيخ باقر النمر بي شك كار را براي آل سعود مشكل تر مي كند.
حتي منابع ديپلماتيك غربي بارها تأكيد كرده بودند كه اقدام حكومت سعودي در بازداشت شيخ نمر يك اقدام امنيتي و سياسي بسيار خطرناك براي ثبات شرق اين كشور كه آتش زير خاكستر است، به شمار مي آيد، چه رسد به اعدام ايشان.
منطقه شرق عربستان داراي چاه هاي نفت زيادي است و روزانه چند ميليون بشكه نفت از آن استخراج مي شود كه هرگونه بي ثباتي در آن، ضربات سنگيني را متوجه رژيم آل سعود خواهد كرد.
اعدام شيخ نمر، به عنوان يكي از بزرگترين اشتباهات خاندان سعودي، موجب شكل گيري موج عظيمي از اعتراضات خواهد شد. هم اكنون در رفتار سياسي و امنيتي سعودي ها مي توان هراس از وقوع يك آشوب داخلي بزرگ و يا جنگ داخلي را ديد.
به هر حال احتمال اينكه شاهد بروز اختلافاتي در سطح ليبي باشيم، مي رود و واكنش عربستان هم سركوب مخالفين خواهد بود و بدين شكل دايره اعتراضات در سطح قابل توجهي گسترده خواهد شد و اين اصلا به سود سعودي ها نيست.
برخي پايگاه هاي خبري نيز اقدام حكومت سعودي در «قطع سر و به صليب كشاندن» شيخ نمر را عملي احمقانه خواندند كه باز خوردهاي بسيار بدي براي حكومت آل سعود درپي دارد و داشتن شريكي چون عربستان را مايه شرم و خجالت آمريكا دانستند.
- لطمه به راهبردهاي آمريكا در منطقه
برخي ديگر از كارشناسان اعدام شيخ نمر را اشتباه بزرگي خواندند كه به راهبرد آمريكا در مبارزه با تروريسم تكفيري از جمله داعش در منطقه و پايان دادن به فرقه گرايي در آن لطمه شديدي مي زند.
به اعتقاد اين كارشناسان اين اقدام عربستان، آمريكا را براي متقاعد كردن رهبران منطقه جهت پايان دادن به مناقشات بين الفرقه اي با مشكل جدي و بزرگ مواجه خواهد كرد.
- اوج بي تدبيري و بي مسئوليتي حكومت سعودي
اعدام شيخ نمر بار ديگر اوج و عمق اوج بي تدبيري و بي مسئوليتي حكومت سعودي را به اثبات رساند، چون در حالي كه تروريست هاي افراطي و تكفيري، امنيت و آسايش ملل منطقه و جهان را سلب و ثبات و موجوديت برخي دولت هاي منطقه را تهديد مي كنند؛ اعدام شخصيتي مانند شيخ النمر كه ابزاري جز سخن گفتن براي پي گيري اهداف سياسي و ديني خود نداشت، تنها بيانگر عمق اين بي تدبيري و بي مسئوليتي است.
حكومت عربستان در حالي كه از جريان هاي تروريستي و افراط گرايان تكفيري حمايت مي كند با منتقدان داخلي خود با زبان اعدام و سركوب سخن مي گويد و روشن است كه نتايج اين سياست عقيم و غيرمسئولانه متوجه عاملان آن شده و دولت عربستان تاوان سختي بابت پي گيري اين سياست ها خواهد پرداخت.
- سرپوش گذاشتن بر شكست ها با ايجاد فضاي رعب و وحشت
«عربستان از لحاظ سياسي و اقتصادي در شرايط بدي قرار دارد و سياست هايش در منطقه از جمله در يمن و سوريه با ناكامي مواجه شده است. در عرصه داخلي اين احساس وجود دارد كه مردم قصد دارند، عليه رژيمي كه چنين شكست هايي را در منطقه متحمل شده، قيام كنند و اين نگراني آل سعود را دو چندان كرده است.
به همين دليل حكومت سعودي تلاش مي كند، در كشور فضايي از رعب و وحشت ايجاد كند. در واقع سعودي ها راه حل خروج از اين شرايط را پليسي كردن فضا ديده اند، در اين راستا دور از انتظار نيست كه پادشاهي عربستان به اين اعدام‌ها نيز راضي نشود و به زودي در اين كشور براي مقابله با مخالفان، حكومت نظامي ايجاد كند.
- اعدام شيخ نمر بيانگر اوج بحران داخلي و خارجي عربستان
اعدام شيخ نمر را بايد نشانه اوج بحران در عربستان سعودي چه در عرصه داخلي و چه در عرصه بين المللي دانست. اعدام شيخ نمر در بعد داخلي اين پيام را مي دهد كه حكومت سعودي به شدت از انتقاد و اعتراض هاي داخلي نگران است.
- شهادت شيخ نمر و آينده روابط ايران و عربستان
حكومت سعودي در برهه زماني اقدام به اعدام شيخ نمر كرد كه تهران - رياض در مسير نزديك شدن به يكديگر گام بر مي داشتند. اين اقدام حكومت سعودي نه تنها دهن كجي به تلاش‌هاي مسالمت آميز جمهوري اسلامي ايران براي برقراري آرامش و ايجاد امنيت در منطقه شمرده مي شود، بلكه موجب تشديد اوضاع در منطقه و دوري بيش از پيش دو كشور از يكديگر خواهد شد، به ويژه آنكه ايران هنوز جنايت رژيم سعودي در فاجعه منا را فراموش نكرده است.
مي توان به جرات بيان كرد، اجراي حكم اعدام آيت الله نمر موجب مي شود، عربستان ديگر نتواند تا مدت هاي زيادي به فكر افزايش روابط و تاثيرگذاري خود با كشورهاي شيعه منطقه از جمله ايران باشد.
همانگونه كه برخي از مسئولان جمهوري اسلامي خواستار تجديد نظر و قطع روابط ديپلماتيك كشورهاي اسلامي با عربستان سعودي شده اند.
8066