در اين گفت و گو كه در شماره يكشنبه 20دي 1394 خورشيدي به قلم سجاد خليليان انتشار يافته است، مي خوانيم: قيمت دلار در چند روز اخير افزايش محسوسي يافت, روند رشد قيمت دلار البته از اوايل تابستان جاري شروع شد, از نظر كارشناسان بازار سرمايه, تقاضاي فصلي دلار، تقاضاي ارز براي سفرهاي زيارتي خصوصا اربعين و همينطور اقدامات گروه‌هاي خاصي در بازارعمده ترين دلايل افزايش قيمت دلار در چند ماه اخير است, هر چند در مورد اين گروه‌ها خبر خاصي منتشر نمي‌شود ولي تاثير آنها را از زبان همه گروه‌هاي فعال در بازار سرمايه مي‌توان شنيد.
از دولتي‌ها و عاملين توزيع دلار گرفته تا دلالان خرده پا. البته خبر ابلاغ قوانين ناظر بر بازار عمليات ارزي از سوي معاون ارزي بانك مركزي اعلام شد, چند ده نفر هم با استناد به همين قوانين دستگير شدند. اما از اينكه دستگير شدگان عامل خراب كاري‌هاي سازمان يافته در بازار ارز بودند يا دلالان خرده پا، اطلاع دقيقي در دست نيست.
بازار ارز با تمام مشكلات مطروحه راه خود را ادامه مي‌دهد, راهي كه تا اين لحظه به افزايش قيمت دلار منجر شده است. قيمت دلار در آستانه اجراي برجام به بيش از 3700 تومان رسيده است و اين در حالي است كه با اجراي برجام و رفع تحريم‌هاي بين اللملي پول‌هاي بلوكه شده ايران آزاد شده وامكان جابجايي‌هاي مالي براي ما فراهم مي‌شود.
آنچه در اين ميان مهم به نظر مي‌رسد سياست‌هاي ارزي دولت در تعيين قيمت بازار ارز است, نبايد فراموش كرد كه دلار در حال حاضر با وجود بيشتر بودن عرضه بانك مركزي نسبت به تقاضاي بازار به اين قيمت رسيده است.
ابتكار در گفتگو با دكتر ابراهيم رزاقي از راه‌ها و سازوكار تعيين قيمت دلار پرسيده است و اينكه سياست‌هاي محتمل در قيمت گذاري ارز چه تاثيري بر اقتصاد و بازار توليد ايران خواهد گذاشت.
اين كارشناس اقتصادي با توضيح اينكه دلار در ايران توسط يك ذهنيت قيمت گذاري مي‌شود گفت: دلار در بازار ايران در مقايسه با ريال قيمت گذاري مي‌شود, و اين قيمت گذاري تنها توسط دولت صورت مي‌گيرد, در واقع ما در ايران يك عرضه كننده ارز و ميليون‌ها خريدار داريم, به اين ترتيب قيمت ارز در بازار ايران منحصرا در دست دولت بوده و با كم و زياد كردن عرضه قيمت ارز در بازار را كنترل مي‌كند.
اين استاد بازنشسته اقتصاد در توضيح قياسي ارزش ريال و دلار به بررسي سياستگذاري‌هاي ارزي دولت در بازار داخلي ايران پرداخت و افزود: بهترين حالت در تناسب قيمت بين ريال و دلار زماني است كه با ثبات قيمت ريال قيمت دلار بالا نگه داشته شود.
دكتر رزاقي با توضيح اينكه در چنين شرايطي توليد كننده‌هاي داخلي اجناس خود را تحت هر شرايطي مي‌فروشند و توليد كنندگان خارجي توانايي صادرات به ايران ندارند افزود: با بالا نگه داشتن قيمت دلار در زمان ثبات ارزش ريال, دولت بهترين كمك را به توليد كنندگان كرده و شتاب كشور به سمت صنعتي شدن افزايش مي‌يابد.
وي با مثال زدن كشور چين به عنوان بهترين نمونه براي اين نوع از سياست ارزي خاطر نشان كرد: چين با استفاده از اين روش به كشوري سراسر صادر كننده تبديل شده و از مصرف گرايي و تعطيلي توليد داخلي خود جلو گيري كرده است.
اين كارشناس اقتصادي معتقد است كه در چنين شرايطي هر چقدر قيمت دلار بالا برود به نفع اقتصاد مملكت است, وي افزود با مقايسه قيمت مسكن و حتي خوراك در 4 دهه اخير متوجه تنزل 1000 برابري قيمت دلار در ايران مي‌شويم، يك باب مسكن كه در سال 53 يكصد و هشتاد هزار تومان قيمت داشته امروز نزديك به 300 ميليون تومان خريد و فروش مي‌شود. با اين مقايسه و با توجه به نوسانات قيمت ريال قيمت 7 تا 9 هزار توماني دلار هم معقول به نظر مي‌رسد. وقتي قيمت دلار بالا برود توليد كنندگان ما انگيزه كافي براي صادرات محصول خود را پيدا ميكنند و واردات محصولات خارجي براي وارد كنندگان مقرون به صرفه نمي‌شود. از اين رو دولت دلار مورد نياز خود را از راه صادرات بدست مي‌آورد.
رزاقي با بيان اينكه كه اقتصاد بيمار ايران را تنها با مُسكن التيام مي‌دهيم و اگر بخواهيم درماني آني براي اين بيماري مزمن تجويز كنيم باعث مرگ آن مي‌شويم به تشريح راه‌هاي درمان تدريجي اين بيماري پرداخت. قبل از هر چيزي بايد از هزينه كردن دلار براي واردات كالاهاي تجملي و موارد غير ضروري مانند مسافرت بپرهيزيم. دلار را بايد براي واردات كالاهاي اساسي هزينه كرد و همزمان با آن به توليد كننده‌ها يارانه ريالي پرداخت كرد. واردات مواد اوليه توليد كنندگان بايد توسط دولت يا بخش خصوصي صورت بگيريد و ارز نبايد در اختيار توليد كننده قرار داده شود.
دكتر رزاقي نتيجه اين اقدامات را بي نيازي به خارج خواند و افزود: اگر نيازي به سرمايه گذاري در داخل كشور وجود داشته باشد بايد اين كار را انجام داد، ما در سرمايه گذاري‌هايي كه در صنايع دفاعي و انرژي هسته‌اي انجام داديم موفق بوديم و نشان داديم كه مي‌توانيم.
*منبع: روزنامه ابتكار
**گروه اطلاع رساني**9370**9131
تهران- ايرنا- روزنامه ابتكار در صفحه بازار و سرمايه در گفت و گو با ابراهيم رزاقي، استاد بازنشسته اقتصاد به بررسي تاثير قيمت دلار در بازار سرمايه پرداخته است.
