به گزارش ایرنا، مسئولان وزارت نیرو اعلام كرده اند 92 درصد آب كشور در بخش كشاورزی، 6 درصد در بخش شرب و دو درصد در بخش صنعت مصرف می شود كه این امر، توجه به بحث مدیریتی این منابع را ضروری می كند.
سدسازی یكی از راه های مهار آبهای سطحی است كه افزون بر فراهم سازی امكان مدیریت مصرف، اصلاح الگوی كشت متناسب با خشكسالی‌ها را ممكن می كند.
از این رو، اكنون 132 سد ملی در دست مطالعه، 113 سد در دست ساخت و 153 سد در دست بهره برداری است.
حجم مخزن سدهای ملی كشور، 106 میلیارد و 18 میلیون مترمكعب است كه آب قابل تنظیم آنها سالیانه 58 میلیارد و 774 میلیون مترمكعب خواهد بود.
شمار سدهای ملی بهره‌برداری شده و قابل افتتاح از پیش از انقلاب تا پایان برنامه پنجم، 153 مورد بود كه 38 مورد آنها در سال های 1390 تا 1394 در برنامه پنج ساله پنجم توسعه راه اندازی شد.
از 153 سد ملی بهره‌برداری شده، 11 سد مربوط به استان خوزستان با حجم كل مخزن 21 هزار و 709 میلیون مترمكعب، آب قابل تنظیم سالیانه 15 هزار و 60 میلیون مترمكعب و ظرفیت اسمی نیروگاه 8087 مگاوات است.
ساخت 47 سد در برنامه پنجم توسعه برنامه ریزی شده بود كه 38 پروژه اجرا شد. 9 مورد دیگر باقی مانده است كه تا پایان امسال به بهره برداری می رسند.
27 سد از مجموع 113 سد ملی در دست ساخت، بین 75 تا صد درصد پیشرفت كار داشته است.
9 مورد آنها بین 50 تا 75 درصد، 23 سد بین 25 تا 50 درصد و 44 سد كمتر از 25 درصد پیشرفت كار داشته اند.
سدهای بیجار (در حوضه آبریز دریای خزر) و «رودبال» داراب، «سرابی» تویسركان، «مروك» و «ایوشان» (همگی در حوضه آبریز خلیج فارس و دریای عمان) پارسال افتتاح شدند كه حجم مخزن و آب قابل تنظیم آنها به ترتیب 366 میلیون و 900 هزار و 384 میلیون و 300 هزار مترمكعب بوده است.
برای افتتاح 11 سد نیز در سال 1394 برنامه ریزی شده بود كه حجم مخزن و آب قابل تنظیم سالیانه آنها به ترتیب سه میلیارد و 938 میلیون و یك میلیارد و 732 میلیون مترمكعب است.
همچنین امسال برای آبگیری 12 سد برنامه ریزی شده بود كه بجز سد «حوضیان» در حوضه فرعی كارون كه خردادماه امسال آبگیری شد، آبگیری سایر سدها در بهمن و اسفندماه انجام می شود.
** كلنگ زنی ساخت نخستین سد در دولت یازدهم در استان هرمزگان
پنجشنبه گذشته (هفدهم دی ماه) در استان هرمزگان كلنگ ساخت سد «سرنی» به عنوان نخستین سد مورد ساخت در دولت تدبیر و امید بر زمین زده شد.
سد سرنی در 34 كیلومتری جنوب شرقی میناب در حوضه آبریز اصلی خلیج فارس و دریای عمان، روی رودخانه سرنی ساخته می شود. این رودخانه از رشته كوه بشاگرد سرچشمه می گیرد و به دریای عمان می ریزد.
ساخت این سد با هدف تامین آب كشاورزی و شرب در دستور كار قرار گرفته و قادر به تنظیم سالیانه 28 میلیون و 500 هزار مترمكعب آب است.
این سد از نوع خاكی با هسته رسی با طول تاج 423 متر، ارتفاع از پی 58 متر، ارتفاع از بستر 51 متر، حجم بدنه سد یك میلیون و 830 هزار مترمكعب و حجم مفید آن 55 میلیون و 300 هزار مترمكعب است.
گفته می شود بر پایه تفاهمنامه سال 1391 اعتبار پیش بینی شده این پروژه در بخش تسهیلات بانك توسعه اسلامی نزدیك به 87 میلیون یورو یعنی معادل دو هزار و 870 میلیارد و اعتبار كل پروژه سه هزار و 570 میلیارد ریال است.
پیشتر قائم مقام وزیر نیرو گفته بود، شرایط امروز كشور به گونه ای است كه در پیچیده ترین مسائل فنی آب و برق خودكفا شده ایم و این برای كشوری كه پیش از انقلاب توان ساختن كوچك ترین تجهیزات فنی را نداشت، یك خودكفایی و استقلال انقلابی است.
به گفته «ستار محمودی»، به سبب بارش های فصلی برای ذخیره نیرو ناگزیر از سدسازی و تامین آب هستیم، در غیر این صورت وزارت نیرو عشق سدسازی ندارد و این امر فقط ماهیت اجرایی دارد.
به باور كارشناسان، استفاده بهینه از منابع آبی محدود كشور از طریق اصلاح الگوی كشت و در نتیجه بهبود شبكه‌های آبیاری و زهكشی، صرفه جویی در مصرف آب در بخش‌های كشاورزی، شرب و صنعت و فرهنگ‌سازی، استفاده از روش‌های نوین آبیاری و اصلاح الگوی كشت متناسب با خشكسالی‌ها، توجه به دیدگاه های كارشناسی در زمینه اولویت عملیات اجرایی طرح‌ها و پرهیز از اجرای طرح‌های آبی موازی در دستگا‌ه‌های اجرایی مرتبط، از پیشنهادها برای كاهش مشكل آب كشور است.
«ستار محمودی» قائم مقام وزیر نیرو، بتازگی اعلام كرد نزدیك به 96 میلیارد مترمكعب از مجموع 120 میلیارد مترمكعب آب كشور استفاده می شود و 24 میلیارد مترمكعب آب باقی مانده سهم محیط زیست است.
به گفته وی، ایران در منطقه خشك و نیمه خشك واقع شده است و استعداد كم آبی دارد.
از آنجا كه در 44 سال گذشته، نزدیك به 46 درصد زمان ها با خشكسالی سراسری یا بخشی روبرو بودیم، تامین و مدیریت آب موضوعی اساسی و ضروری شده است.
دولت یازدهم در زمینه مهار آب و تلاش برای مدیریت مصرف بویژه در بخش كشاورزی گام های اساسی برداشته است؛ به گونه ای كه رهبر معظم انقلاب در دیدار مسئولان و كارگزاران نظام، دستیابی به این مهم را در زمره اقدام های خوب دولت برشمردند.
در دو سال فعالیت دولت یازدهم، طرح ها و پروژه های مختلفی در سطح ملی در بخش آب به بهره برداری رسیده كه در دو دسته «سدهای به بهره برداری رسیده و آبگیری شده» و «شبكه های آبیاری و زهكشی» قابل دسته بندی است.
اقتصام (5) 3065 **1961
تهران- ایرنا- مدیریت و مهار آب های سطحی در شرایط خشكسالی كنونی با برداشتن گام های بنیادین بویژه بهره برداری، ساخت یا مطالعه برای راه اندازی 747 سد ملی، استانی و زودبازده در سراسر كشور تحقق می یابد.
