به گزارش گروه اخبار علمی ایرنا، روز جهانی تالاب ها برای اولین بار در سال 1971 میلادی در كنوانسیون رامسر به امضا رسید. این كنوانسیون، قدیمی ترین معاهده در سطح بین المللی، با هدف حفاظت از محیط زیست است. از سال 1997، دبیرخانه كنوانسیون رامسر در زمینه اطلاع رسانی عمومی در رابطه با اهمیت و حفظ تالاب ها در سطح جهانی فعالیت می كند. 158 كشور عضو این كنوانسیون، ملزم به به حفظ تالاب های بین المللی هستند.
تالاب ها به دلیل موقعیت منحصر بفردشان بین زمین خشكی و آب شور و شیرین، پناهگاه یك سوم از گونه های در حال انقراض هستند. با نابودی تالاب ها، زندگی بسیاری از پرندگان خوش آهنگ، ماكیان، دوزیستان، سخت پوستان و پستانداران، پایان می پذیرد.
عملكرد تالاب ها، مانند اسفنج است؛ به این صورت كه آب ناشی از جزر و مد را جذب می كنند و از طغیان رودخانه ها جلوگیری می كنند. همانطور كه دیده می شود، تالاب ها نقش مهمی در جلوگیری از سیل دارند.
تالاب ها مانند فیلتر آلودگی عمل می كنند و نقش قابل ملاحظه ای در كاهش نیترات، فسفر و فلزات سنگین دارند. سلامت و حجم آب آشامیدنی، در گرو سلامت تالاب هاست. حفاظت از زمین در برابر توفان، یكی دیگر از نقش های این اكوسیستم محسوب می شود. كاهش باد و گردباد، از دیگر مزیت های تالاب است.
غذای بیش از نیمی از جمعیت جهان برنج است كه بجز در تالاب، در محیط دیگری امكان رشد ندارد. از طرفی، بسیاری از گونه های مختلف ماهی های تجاری، فقط در تالاب ها صید می شوند. نی و پاپیروس نیز از دیگر محصولات تالاب است. خاك موجود در تالاب می تواند كربن را قرن ها در خود ذخیره كند و با استفاده از این فرآیند، از تغییرات آب و هوا جلوگیری كند.
تالاب بستر مناسبی برای اشتغال ساكنان این مناطق است و با نابودی آن، تمام این فرصت های شغلی از بین می روند.
برخی از فواید دیگر تالاب های عبارتند از :
-بسیاری از گیاهان دارویی ارزشمند در تالاب ها می رویند.
-تالاب مانند یك فیلتر با جذب مواد شیمیایی، انواع آلاینده ها و رسوبات، مواد جامد معلق و باكتری های مضر را نابود می كند.
-مهمترین اكوسیستم موجود روی زمین است كه به طور همزمان، بیشترین تنوع موجودات زنده را در خود جای داده است.
-آب باران را جذب كرده و به سمت نهرها و رودخانه ها هدایت می كند.
- از پالم موجود در تالاب های آفریقا به عنوان سوخت مورد نیاز در پخت و پز و صنایع صابون سازی استفاده می شود.
-تالاب ها از فرسایش خاك و پدیده هایی مانند توفان و سونامی جلوگیری می كنند.
-الیاف موجود در تالاب ها در صنعت كاغذ و پارچه سازی كاربرد دارد.
-از كاهگل موجود در تالاب در برخی مناطق برای عایق بندی سقف استفاده می شود.
-تالاب ها با امكان غواصی، ماهیگیری، قایق سواری و شكار، یكی از جاذبه های تفریحی و گردشگری هستند.
- تالاب ها یكی از پناهگاه های پرندگان مهاجر محسوب می شوند.
با این وجود، از دید اكثر افراد ناآگاه، تالاب ها زمین های بایری هستند كه نباید هیچ كوشش در جهت حفظشان انجام شود. آمار نشان می دهد كه بیش از 64 درصد تالاب های سراسر جهان از سال 1990 تاكنون، ناپدید شده اند. تنها در آمریكا، 50 درصد تالاب ها به منظور توسعه و طرح های عمرانی غیر اصولی، كشاورزی و سوخت های فسیلی نابود شده اند. در برخی از نواحی مانند كالیفرنیا، این آمار به 90 درصد می رسد.
به مناسب روز جهانی تالاب ها، كشورهای عضو معاهده با برگزاری مراسم و جشن، اقدامات مختلفی را برای تامین امنیت تالاب ها به صورت عمومی اعلام می كنند. علاوه بر مسئولان محیط زیست، تمام مردم، به ویژه ساكنان حواشی تالاب ها در حفظ امنیت آن نقش بسزایی دارند.
'تالاب ها برای آیندگان؛ معیشت پایدار' شعار این روز در سال 2016 ، برای نشان دادن نقش حیاتی تالاب ها برای آینده بشریت و به ویژه برای تحقق اهداف توسعه پایدار، درنظر گرفته شده است.
علمی (6) ** 9259**1440
تهران - ایرنا - اگر درختان را به ریه زمین تشبیه كنیم، تالاب ها كلیه این سیاره به شمار می آیند كه نقش مهمی در تصفیه آب، هوا و مواد شیمیایی و سمی دارند. به همین منظور و برای حفظ این اكوسیستم منحصر بفرد، دوم فوریه (13 بهمن ماه ) روز جهانی تالاب ها نام گرفته است.