بیایید میكروب بخریم اما از نوع مفید

اگر توازن باكتری های زنده خوب، بد و خنثی به هم بخورد و تعداد میكروب ها و باكتری های خوب كاهش یابد،می تواند منجر به بروز بیماری های خطرناكی مانند سرطان شود.
اكنون نیز در كشور هر سال نزدیك به 90 هزار بیمار مبتلا به سرطان جدید در سراسر كشور شناسایی می شوند.
اما چه می شود كه باكتری های خوب در روده كم می شوند؟
با صنعتی شدن محصولات غذایی و از بین بردن میكروب های آن ، انسان ها از دریافت باكتری های مفید در غذاها كمتر بهره مند شدند چون همه میكروب ها و باكتری ها بد نیستند.
گاهی اوقات عواملی مانند استفاده از آنتی بیوتیك ها (كه طبق آمار وزارت بهداشت ، مصرف آنتی بیوتیك در ایران بیشتر از میانگین جهانی است)، اشعه درمانی، مصرف آب كلر دار، غذاهای حاوی تركیبات دارویی، استرس های شدید، حساسیت های غذایی، مشروبات الكلی، آسیب های فیزیكی، شیمی درمانی و حساسیت های ژنتیكی موجب از بین رفتن میكروب های مفید روده می شوند كه این امر نیز به نوبه خود، منجر به غالب شدن میكروب های مضر در روده می شود كه بروز بیماری های مختلفی را به همراه دارد.

**این میكروب ها را مزه كنید
الی مچنیكوف دانشمند روسی در دهه 1900 میلادی كشف كرد كه امكان جایگزینی میكروب های مضر در بدن با میكروب های مفید وجود دارد.
او مشاهده كرد كه روستائیان بلغاری كه فرآورده‌های تخمیر شده شیر حاوی باكتری های مفید را مصرف می‌كردند از سلامت و عمر طولانی برخوردار بودند بنابراین پیشنهاد داد كه محصولات حاوی باكتری مفید یا همان محصولات غذایی پروبیوتیك را مصرف كنیم.

**پروبیوتیك چیست؟
پروبیوتیك از واژه لاتین 'پرو' به معنای 'برای' و بیوتیك از كلمه یونانی بایوس به معنی 'زندگی' مشتق شده است كه مفهوم آن می شود : برای زندگی.
سازمان جهانی بهداشت (WHO)، پروبیوتیك را اینگونه تعریف كرده است:
«میكروارگانیسم های زنده به میزان تجویز شده كه به نفع سلامت مصرف كننده است.»
به عبارت ساده تر پروبیوتیك ها، میكروب ها ، مخمرها و باكتری های مفید و خوب هستند كه به حفظ سلامتی انسان كمك می كنند و هم به طور طبیعی در بدن هستند و هم بطور مثال بطور طبیعی در شیر مادر و برخی محصولات غذایی مانند كفیر وجود دارند و هم می توان محصولات غذایی و مكمل ها را با این باكتری های مفید، غنی سازی كرد و حتی به عنوان داروی كمكی مصرف كرد.

**پروبیوتیك ها چه كار می كنند؟
پروبیوتیك ها به جذب ویتامین ها و مواد معدنی از جمله كلسیم، آهن، كروم و ویتامین های A، D، E وK كمك می كنند.
این میكروب های سلامت بخش به ویژه از سوی پزشكان برای بهبود بیماری های گوارشی تجویز می شود.
تقویت سیستم ایمنی از دیگر مزایای پروبیوتیك ها است و محققان هنوز در تلاش برای كشف كردن دیگر مزایای این فرآورده ها هستند.
باید به این نكته توجه داشت كه 70 درصد عملكرد سیستم ایمنی بدن از روده مدیریت می شود.
پروبیوتیك ها همچنین در درمان سندرم روده تحریك پذیر، بیماری التهابی روده و اسهال های عفونی (ناشی از ویروس ها، باكتری ها و انگل ها) موثر هستند.
گفته می شود پروبیتیك ها در بهبود بیماری های پوستی مانند اگزما، عفونت های ادراری و پیشگیری از آلرژی و سرماخوردگی و بهداشت دهان و دندان و كنترل فشارخون، كمك كننده است.

**ایرانی ها پروبیوتیك را نمی شناسند
در كشورهای پیشرفته مانند آمریكا و بسیاری از كشورهای اروپایی، هنگامی كه فردی وارد سوپرماركت یا فروشگاه مواد غذایی می شود در وهله اول به دنبال مواد غذایی پروبیوتیك می گردد.
اما اغلب ایرانی ها هنگام خرید مواد غذایی كمتر به مندرجات نصب شده روی مواد غذایی توجه می كنند و از سوی دیگر اصلا با پروبیوتیك ها آشنا نیستند كه بخواهند آن را بخرند.
و اگر هم محصول پروبیوتیك را خریداری كنند صرفا به دلیل شانس و اقبال و از روی تصادف، این محصول غذایی نصیبشان شده است.
این درحالی است كه براساس گزارش ارزیابی سلامت و تغذیه در مواد غذایی پروبیوتیكی سازمان جهانی بهداشت
در كشورهای پیشرفته درج عبارت پروبیوتیك روی محصولات غذایی موجب افزایش ضریب اطمینان مصرف كننده می شود اما در ایران ، پروبیوتیك ها در انزوا مانده اند.

**انواع پروبیوتیك ها
پروبیوتیك ها باید دارای چند ویژگی خاص داشته باشند بطور مثال دارای منشاء انسانی بوده و باید توانایی بهبود تعادل میكروبی روده را داشته باشند.
دو تا از شناخته شده ترین باكتری های پروبیوتیك شامل لاكتوباسیلوس و بیفیدوباكتریوم است كه یكی به در درمان اسهال و هضم قند موجود در شیر، كمك می كند و دیگری علائم سندرم روده تحریك پذیر را كاهش می دهد.

**در مصرف پروبیوتیك ها به این موارد توجه كنید
پروبیوتیك ها را باید با هدف ارتقای سلامتی تولید و مصرف كرده و به اندازه میكروب و باكتری ها در آن توجه داشت.
توجه به تاریخ انقضا و خرید از مراكز معتبر در پروبیوتیك ها بسیار مهم است.
مدیر كل فرآورده های غذائی آرایشی و بهداشتی سازمان غذا و دارو در این باره می گوید: تولیدكنندگان این محصولات باید حداقل قابلیت زیستی پروبیوتیك ها را با ذكر عبارت «حداقل تعداد سلول های زنده و فعال پروبیوتیك در هر میلی لیتر (یا در هر گرم) از فرآورده» مشخص كنند.
بهروز جنت ادامه می دهد: این حد شمارش باید تا پایان اتمام تاریخ انقضای مصرف حفظ شود؛ همچنین تولیدكننده می تواند مقدار مصرف توصیه شده فرآورده شیری پروبیوتیك برای برخورداری از خواص سلامت بخش ادعا شده به صورت گرم یا میلی لیتر در روز یا هفته را ذكر كند.

**چرا تولید محصولات پروبیوتیكی در ایران كم است؟
ایران از نظر علمی در حوزه پروبیوتیك ها در رتبه نخست منطقه قرار دارد و پیشگام تولید صنعت این فرآورده ها در منطقه است اما به گفته مسئولان وزارت بهداشت ، تعداد مجوزهای صادر شده برای تولید محصولات غذایی پروبیوتیك كافی نیست.
مدیركل آزمایشگاه مرجع سازمان غذا و دارو در تشریح دلایل كم بودن میزان تولید محصولات پروبیوتیك به خبرنگار سلامت ایرنا می گوید: بسیاری از تولیدكنندگان تمایل ندارند كه مجوز تولید محصولات غذایی پروبیوتیك را دریافت كنند زیرا دریافت این مجوز چندان تاثیری در افزایش مصرف محصول آنان – به دلیل ناآگاهی مردم از فواید پروبیوتیك ها- ندارد.
دكتر حسین رستگار می افزاید: از سوی دیگر تولید محصولات غذایی پروبیوتیك، هزینه نهایی محصول را بالا می برد و می تواند در كاهش میزان فروش تاثیر داشته باشد بنابراین باید فكری به حال این هزینه ها كرد.
وی خاطرنشان كرد: هنگامی كه هزینه ها بالا می رود باید یارانه یا سوبسیدی به آن محصول تعلق بگیرد كه مردم بتوانند با قیمت مناسب آنها را تهیه كنند.

**پروماس بخورید
مدیركل آزمایشگاه مرجع سازمان غذا و دارو می گوید: چون مردم با پروبیوتیك ها زیاد آشنایی ندارند، مصرف آن زیاد نیست.
رستگار می افزاید: مردم هنگامی كه فرآورده لبنی می خرند باید بدانند كه بطورمثال پروماس – یا همان ماست پروبیوتیكی – مفید تر از ماست معمولی است.
وی خاطرنشان می كند: پروبیوتیك ، یك ماده ارتقا دهنده سلامت است كه به فرآورده های غذایی افزوده می شود؛ رسانه ها باید در این زمینه كارهای بیشتری انجام دهند.
رستگار می گوید: به نظر می رسد كه اگر بتوانیم خواص مصرف مواد پروبیوتیك را برای مردم تبیین كنیم در استفاده و ارتقای سلامت بسیار كمك كننده خواهد بود.

**لزوم قراردادن پروبیوتیك ها در سبد غذایی
به دلیل افزایش روز افزون انواع مواد غذایی كه در فرآیندهای صنعتی عاری از باكتری های مفید می شوند و همچنین با توجه به فواید بیشمار پروبیوتیك ها برای سلامتی انسان،لازم است كه مصرف فرآورده های پروبیوتیك در فهرست اقلام سبد غذایی مردم قرار گیرد.
تبلیغات وسیع درباره فواید پروبیوتیك ها از سوی رسانه و دست اندركاران صنایع غذایی و نیز جامعه علمی و دانشگاهی می تواند در افزایش مصرف این محصولات غذایی و نیز ارتقای سطح سلامت مردم تاثیر بسزایی داشته باشد.
گزارش از سادات حسینی خواه
اجتمام(5)**9185 ** 1418