رئیس فرهنگستان علوم: عماد افروغ به عنوان اندیشمند، دانش را شغل خود قرار نداد

به گزارش خبرنگار ایرنا، رضا داوری اردكانی شامگاه سه شنبه در آیین رونمایی از دو كتاب جدید عماد افروغ با عنوان های «دیالكتیك و تفاوت» نوشته آلن نری (ترجمه) و كتاب «شرحی بر دیالكتیك روی بسكار»(تالیف) در فرهنگسرای اندیشه با اشاره به دیدگاه افروغ و فعالیت های وی در حوزه فلسفه افزود: عماد افروغ دورانی در حوزه سیاست فعالیت می كرد كه زمانی با سكوت از سیاست كنار رفت و به علم روی آورد.
داوری اردكانی گفت: كار سیاستمدار با دانشمند متفاوت است، سیاست جای خود را دارد و و تنها سیاستمدار حرف سیاست می زند، ممكن است زمانی دانشمندی نظرات متفاوتی در مورد یك موضوع سیاسی ارائه كند، این دانشمند نیز همچون افراد عادی دیگر منتشر است و می تواند نظرات متفاوتی در مورد یك موضوع ارایه كند اما باید توجه كنیم كه از هیچ فلسفه ای سیاست مستقل بیرون نمی آید و وظیفه دانشمند این نیست كه سخن سیاسی بزند.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی افزود: دانشمند علوم انسانی اگر به فلسفه بی توجه باشد، سطحی می ماند و اهل فلسفه نیز اگر به جامعه و علوم انسانی بی اعتنا باشد گرفتار مفهوم و مفهوم سازی می شود در صورتی كه ما برای قابل فهم بودن مفاهیم نیازمند مثال ها هستیم.
داوری اردكانی افزود: وظیفه دانشمند علوم اجتماعی پرداختن به مسایل اجتماعی است اما فلسفه باید در حد مفاهیم پردازی خود باقی بماند.
رئیس فرهنگستان علوم با اشاره به ویژگی های فكری «روی بسكار» گفت: این اندیشمند درگیر مفهوم سازی شده و برای بیان مفاهیم خود از زبانی سخت استفاده می كند، بسكار متاثر از فكر هندی بوده و آشنایی با عرفان اسلامی اطلاعی ندارد و روح تفكر هندی در بیانات او دیده می شود.
وی افزود: هیچ فلسفه ای حتی فلسفه ملاصدرا برای این نیست كه به ما معلومات درست بدهد، هر زمان تفكر مربوط به خود را دارد و ما به پشتوانه قرآن، ابن سینا، ملاصدار تفكر می كنیم و باید از متفكران درس تفكر بیاموزیم.
عماد افروغ پژوهشگر و نویسنده نیز در این نشست با اشاره به مفاهیم «روی بسكار» (فیلسوف انگلیسی)گفت: اعتقاد به دیالكتیك چهار وجهی برخلاف اندیشه هگل و آزادی از جمله مفاهیم مورد توجه این اندیشمند است.
وی افزود: بسكار هشت نوع آزادی از جمله آزادی های قانونی، آزادی از چه و آزادی برای چه، آزادی به معنای رهایی، اقتدار، بهروزی، بالندگی را بیان می كند و براساس اندیشه بسكار آزادی یك فرد در گروه آزادی دیگری است و به همین دلیل اعتماد و همبستگی جایگاه ویژه ای دارد یعنی زمانی كه آزادی های فردگرایانه و خودخواهانه كه اتفاق بیفتد در اندیشه های بسكار مطرح نمی شود.
افروغ با اشاره به اهمیت علم فلسفه گفت: فلسفه مانند دیگر علوم خادم و در خدمت انسان، تعالی و رهایی بخشی اوست.
وی افزود: فلسفه از ابتدا خاستگاه زمینی داشته و باید دردهای جامعه را ببیند و چاره اندیشی كند.
این نویسنده و پژوهشگر با اشاره به ویژگی های كتاب «سلوك نفس» آخرین اثر روی بسكار، گفت: هر چند كه بسكار دیدگاه ماتریالیتسی و ماركسیستی داشت اما این كتاب منشا یك تحول و منشا برای ورود این اندیشمند به معنویت شد.
افروغ افزود: با توجه به مكاتبات انجام شده با روی بسكار، اثر دیگری را با موضوع مقایسه اندیشه های بسكار و ملاصدرا تالیف خواهم كرد.
حمید پارسانیا نویسنده، پژوهشگر و عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز در این نشست با اشاره به دیدگاه فلسفی بسكار گفت: اندیشه های بسكار ناظر بر محیط علمی خود و متاثر از دیدگاه های پوزیتیویستی، تفسیری و انتقادی و عرفان هندی و چند منبع معرفتی دیگر است كه اندیشه این فیلسوف را می توان در مراحل مختلف ماقبل دیالكتیك، در دوران دیالكتیك و مابعد آن مورد بررسی قرار داد.
وی همچنین مفهوم «حركت» از مفاهیم صدرالمتالهین را مورد بررسی قرار داد.
رئالیسم انتقادی شاخه‌ای از فلسفه غرب است كه توسط روی باسكار فیلسوف بریتانیایی ارائه و توسعه یافته است.
این مكتب در راستای نقد پوزیتیویسم و هرمنوتیك و به‌مثابه دیدگاه فلسفی جدیدی برای اندیشیدن علمی مطرح شده است. طبق هستی‌شناسی فلسفی رئالیسم انتقادی، چیزی واقعی است كه بتواند نتایج محسوس و مادی عرضه كند، به‌عبارت دیگر، در رئالیسم انتقادی چیزی واقعی است كه به ‌نحو علّی مؤثر باشد.
آثار نخست باسكار از جمله «یك نظریه رئالیستی راجع به علم»، «امكان طبیعت‌گرایی» و «رئالیسم علمی و اختیار انسانی» خوانندگان بسیار یافت و او را به عنوان یكی از مهم‌ترین فیلسوفان ماركسیست معاصر، ممتاز كرده است.
دو كتاب جدید عماد افروغ با عناوین «دیالكتیك و تفاوت» نوشته آلن نری (ترجمه) و كتاب «شرحی بر دیالكتیك روی بسكار»(تالیف) شامگاه سه شنبه با حضور اساتید و اندیشمندان در فرهنگسرای اندیشه رونمایی شد.
در كتاب «دیالكتیك و تفاوت» نوشته آلن نری، روی بسكار(فیلسوف انگلیسی) سه هدف عمده را شناسایی می‌كند، اولین هدف غنا و عمق بخشیدن دیالكتیكی رئالیسم انتقادی، هدف دوم توسعه یك نظریه عمومی دیالكتیك، و هدف سوم طرح یك نقد كل‌گرا بر فلسفه غرب است. این سه هدف مرتبط با یكدیگرند.
براین اساس رئالیسم انتقادی باید دیالكتیكی سود و دیالكتیك‌ها باید از طریق مواجهه با رئالیسم انتقادی دگرگون شوند. با مفهوم حقیقت وجودی، بسكار به مفهومی از درستی ارجاع می‌دهد كه رئالیسم انتقادی می‌داند.
كتاب «دیالكتیك روی بسكار» نوشته عماد افروغ، شرحی بر رئالیسم انتقادی و حاوی چهار مقطع رئالیسم استعلایی، طبیعت‌گرایی انتقادی، نظریه نقد تبیینی و رئالیسم انتقادی دیالكتیكی است. هر مقطع، قبلی- قبلی‌ها- را مفروض می‌گیرد. آنها می‌توانند این‌گونه لحاظ شوند كه چگونه و به چه ترتیب علم، علم اجتماعی، اخلاق عینی و رهایی و همچنین علیت، فرایند و تغییر، میل و ترس، خلاقیت، عشق و آزادی و ...، هم ممكن و هم ضروری‌اند.
افروغ در این كتاب، دیالكتیك انتقادی «روی بسكار» را مورد نقد و بررسی قرار داده است.
تهرام/7245/1831