انتخابات، اقلیت های دینی و پیوستگی ملی

آزادی عقیده و اندیشه در كنار حق رای دادن و انتخاب شدن تنها بخش كوچكی از این آزادی ها است.
انتخابات مجلس شورای اسلامی هفتم اسفند برگزار می شود و در آن همه مردم می توانند فارغ از دین و مذهبی كه دارند مشاركت كنند.
در این میان قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران نیز حق ویژه ای برای اقلیت های دینی قائل شده است كه یكی از این حقوق شركت اقلیت ها در انتخابات و انتخاب نماینده ای برای خود است.
توجه به حقوق اقلیت های دینی نشانگر مردمسالاری و محترم شمردن این مردم در محدوده قانون است.
در واقع اقلیت های دینی در كنار انجام مراسم دینی خود، در احوال شخصیه خود نیز آزاد هستند.
زرتشتیان، كلیمی ها و مسیحیان ( ارمنی و آشوری ) اقلیت های دینی شناخته شده به حساب می آیند كه دارای نماینده در مجلس شورای اسلامی هستند.
این اقلیت های دینی با توجه به جمعیت خود و بر اساس قانون اساسی دارای پنج نماینده هستند.
در واقع نگاه به اقلیت های دینی در نظام جمهوری اسلامی عرصه های مختلفی را در بر می گیرد كه از جمله این عرصه ها؛ آزادی انجام مراسم و آیین های دینی، آزادی عقیده و اندیشه، آزادی بیان و حق اظهار نظر، حق رای دادن و حق انتخاب شدن است.
در زمینه نقش و كاركرد اقلیت های دینی در انتخابات به ذكر چند نكته می پردازیم:
1- بی شك وجود اقلیت های دینی با گرایش های مختلف ناشی از فرهنگ و تمدن متفاوت، موجب تنوع فرهنگی و اجتماعی در هر كشوری است كه باعث استحكام و تقویت كشور می شود. در این میان یكی از راه های رسیدن به توسعه پایدار توجه بیشتر به منابع انسانی و توسعه انسانی است؛ از این رو اقلیت های دینی می توانند نقشی ویژه در توسعه و آبادانی كشور داشته باشند.
ایران در سال 1947میلادی با تسلیم سند الحاقی خود به دبیركل وقت سازمان ملل متحد، به طور رسمی به كنوانسیون رفع همه اشكال تبعیض نژادی پیوست. جمهوری اسلامی ایران همواره حقوق اقلیت های دینی را رعایت كرده و اقلیت های یادشده همواره در كنار دیگر مردم ایران در تمام عرصه های گوناگون حضور گسترده و فعالی داشته اند .
همچنین با توجه به این كه كشور ما دارای تنوع دینی و مذهبی است، پس توجه بیشتر به حقوق آن ها امری ضروری و بایسته است. هر چند تجربه تاریخی بیش از سه دهه حیات جمهوری اسلامی ایران نشان می دهد كه رویكرد فرصت محور جمهوری اسلامی به اقلیت های دینی با توجه به مشتركات تاریخی، زمینه های مشاركت اقلیت ها را در عرصه های مختلف فراهم آورده است.
2- نباید از این نكته غافل شد كه تمام پیروان ادیان و مذاهب مختلف در ایران، جزئی از یك پیكر واحد هستند و به یك معنا اقلیت و اكثریت خواندن آنها اعتباری است؛ چرا كه قانون اساسی برای همه ملت ایران حقوق برابری پیش بینی و بر آن تاكید كرده است. برای نمونه اصل 13 قانون اساسی، اقلیت های دینی رسمی را سه دین یهودی، مسیحی و زرتشتی ذكرمی كند و دراصل 67 كه مربوط به سوگند خوردن نمایندگان در بدو انتخاب ونخستین جلسه مجلس است می گوید: «نمایندگان اقلیت های دینی با ذكر كتاب آسمانی خود ادای سوگند می كنند.»
در زمینه انتخابات نیز بر اساس اصل 64 قانون اساسی و اصلاحیه آن، هر یك از اقلیت های دینی رسمی می‌توانند نماینده‌ای در مجلس شورای اسلامی داشته باشند.
زرتشتیان و كلیمیان هر كدام یك نماینده و مسیحیان آشوری و كلدانی با هم یك نماینده و مسیحیان ارمنی جنوب و شمال هركدام یك نماینده انتخاب می كنند.
بر اساس این اصل قانون اساسی محدوده حوزه های انتخابیه و تعداد نمایندگان را نیز قانون معین می كند. البته محدودیت تعداد نمایندگان اقلیت های دینی متناسب با تعداد جمعیت آن ها در كشور است زیرا با در نظر گرفتن نسبت جمعیت كشور به مجموع نمایندگان، آن ها نسبت به جمعیت محدود به طور عادلانه نماینده دارند.
3- از طرفی امروزه یك از اصول حقوق سیاسی، مشاركت در حكومت و در قالب انجمن ها، احزاب و حق نقد حاكمان است كه این برای اقلیت های مذهبی وجود دارد. همانگونه كه در اصل 26 قانون اساسی آمده «احزاب ، جمعیت ها، انجمن های سیاسی و صنفی وانجمن های اسلامی یا اقلیت های دینی شناخته شده آزادند،مشروط به این كه اصول استقلال ، آزادی ، وحدت ملی ، موازین اسلامی واساس جمهوری اسلامی را نقض نكنند. هیچ كس را نمی توان از شركت در آنها منع كرد یا به شركت در یكی از آنها مجبور ساخت.» با توجه به حق قانونی اقلیت های دینی شناخته شده، آن ها در صورت تمایل می توانند با مراجعه به وزارت كشور، تقاضای صدور پروانه حزب كنند تا طبق ضوابط و تشریفات مقرر به گروه آنان رسمیت داده شود.
به نظر می رسد پیروان اقلیت های مذهبی همانند ادوارهای پیشین انتخابات كه پرشور و فعالانه مشاركت كردند برای انتخاب پنج نماینده در مجلس دهم نیز حضور گسترده ای خواهند داشت.
پژوهشم**458** 1876