در اين گزارش كه در شماره يكشنبه 16 اسفند 1394 خورشيدي به قلم مسعود زينلي انتشار يافت، مي خوانيم: هيچ يك از تحريم‌هاي ظالمانه عليه ايران به اندازه تحريم‌هاي بانكي و نفتي بر اقتصاد ما اثر منفي نگذاشته است.
از اين نظر دستگاه ديپلماسي تلاش بيشتري بر لغو فوري اين تحريم‌ها از خود نشان داد. لغو تحريم بانكي با اتصال شبكه بانكي كشور به سوئيفت(جامعه جهاني ارتباطات مالي بين بانكي) گره خورده است.
در دو ماه اخير بسياري از بانك‌ها با اطلاعيه‌هايي، اتصال خود را به سوئيفت به اطلاع عموم مردم رساندند. اما در چند روز اخير برخي از رسانه‌ها شايعاتي درباره اتصال نداشتن بانك‌ها به سوئيفت مطرح كردند. به همين دليل بر آن شديم تا موضوع را از سوي شبكه بانكي و فعالان حوزه تجارت بررسي كنيم. پس از بررسي‌هاي خبرنگار ما از مسؤولان بانكي و بازرگانان مشخص شد، به رغم برخي از كمبودهاي زيرساختي، شبكه بانكي كشور به طور كامل به سوئيفت متصل است.
بانك‌هاي ايراني از سال 1369 به عضويت جامعه جهاني ارتباطات مالي بين بانكي –سوئيفت- درآمده‌اند. سوئيفت مهم‌ترين مؤسسه ارتباطي بين بانكي در دنيا محسوب مي‌شود كه امكانات زيادي را در اختيار بانك‌هاي سراسر دنيا قرار مي‌دهد. طبق تحريم‌هاي بانكي عليه ايران در اسفند ماه سال 1390 اين مؤسسه از ارايه خدمات به بانك‌هاي كشورمان اجتناب ورزيد. از اين زمان بانك‌هاي ايراني براي تبادلات مالي با مشكلات بسياري مواجه شد‌ند.
بدون استفاده از امكانات سوئيفت، انتقالات بين بانكي با مشكلات عديده‌اي روبه‌رو شده بود. بانك‌ها مجبور بودند، براي تبادلات بانكي به روش غير مرسوم عمل كنند. مسلم است استفاده از روش‌هاي غيرمرسوم، هزينه‌ها و ريسك‌هاي انتقال ارز را بسيار افزايش مي‌داد.
بر اساس برجام مقرر شد، تمام تحريم‌هاي بانكي ناشي از تحريم‌هاي هسته‌اي لغو شود. به طور قطع مهم‌ترين تحريم‌هاي ايران در اين حوزه به تحريم سوئيفت برمي‌گردد. براين اساس بانك مركزي ايران از تيرماه امسال -توافق هسته‌اي- در پي برطرف شدن تحريم سوئيفت بانك‌هاي ايراني بود، اما مؤسسه سوئيفت لغو تحريم‌ها را منوط به اجرايي شدن برجام در دي ماه دانست.
مؤسسه سوئيفت در روزهاي ابتدايي اجرايي شدن برجام، با اعلام لغو تحريم‌هاي بانك‌هاي ايراني، زمينه‌هاي لازم را براي اتصال بانك‌هاي ايراني فراهم كرد. بر اين اساس روابط عمومي بانك مركزي در 27 دي ماه از اتصال بدون تبعيض بانك‌هاي ايراني به سوئيفت خبر داد. مؤسسه سوئيفت هم در همين روز در تارنماي اينترنتي خود از لغو تحريم‌هاي بانكي ايران خبر داد.
عبدالناصر همتي، مديرعامل بانك ملي در برنامه تلويزيوني در هفته پاياني بهمن‌ماه از اتصال اين بانك به سوئيفت خبر داد. بانك‌هاي ديگر هم به مرور خبر اتصال به سوئيفت را در روزهاي بعد به اطلاع عموم مردم رساندند.
**بيش از 100 هزار تراكنش
برخي از رسانه‌ها پس از مدتي از عدم اتصال واقعي بانك‌ها به سوئيفت انتقاد كردند. اما بانك مركزي در پاسخ به اين شايعات در اطلاعيه‌اي در بيستم بهمن‌ماه از 142 هزار تراكنش بانكي بانك‌هاي ايراني در سوئيفت خبر داد.
در چند روز گذشته شايعات ديگري از سوي برخي از رسانه‌ها درباره ارتباط نداشتن بانك‌هاي ايراني به سوئيفت مخابره شد. در روز چهارشنبه هفته گذشته نيز در همين صفحه خبري از سوي مدير عامل بانك صنعت و معدن درباره سوئيفت درج شد. در اين خبر افخمي با رد شايعات عدم اتصال به سوئيفت، ابهام‌هاي ايجاد شده در اين خصوص را پاسخ داد.
روابط عمومي بانك توسعه صادرات در پاسخ به پرسش خبرنگار ما در مورد اتصال بانك متبوعش به سوئيفت، با اشاره به اتصال كامل به سوئيفت در دو هفته پس از اجرايي شدن توافق هسته‌اي، در مورد تأخير اتصال به سوئيفت با بيان اينكه در ابتدا تصور مي‌كرديم برقراري اتصال به سوئيفت حدود سه ماه زمان لازم دارد، اما با تلاش‌هاي بانك مركزي، اين ميزان به حدود 15 روز رسيد و بيشتر بانك‌ها توانستند ابتدا به سوئيفت متصل شوند و سپس پيام‌هاي خود را به اين شبكه ارسال كنند.
**مشكلات فني
بر اساس اطلاعات به دست آمده دليل تأخير در اتصال به سوئيفت بيشتر به زيرساخت‌ها و نحوه ارتباط با اين مؤسسه برمي‌گردد.
به طور طبيعي سوئيفت استانداردهاي مشخصي براي انتقال پيام و ارتباطات دارد و تمام بانك‌هاي سراسر دنيا فقط با چنين استانداردهايي مي‌توانند با سوئيفت ارتباط برقرار كنند. در سال 90 با آغاز تحريم بانكي كدهاي فعال بانك‌هاي ايراني و شعبههاي آن‌ها از سامانه سوئيفت حذف شد.
بنابراين لازم بود دوباره كدهاي جديد براي بانك‌هاي ايراني و شعبههاي آن‌ها تعريف شود كه به طور يقين مدت زماني براي تعريف كدهاي جديد گرفته مي‌شود. البته ممكن است هم اكنون نيز برخي از شعبههاي بانك‌ها به دلايل گوناگون زيرساختي نتوانند به سوئيفت متصل شوند، ولي اين موارد به مؤسسه سوئيفت مربوط نمي‌شود. براي مثال يكي از مشكلات مطرح مربوط به روابط كارگزاري ميان بانك‌هاي داخلي و خارجي مي‌شود كه هنوز نتوانستند استانداردهاي ارتباطي اين سامانه را پياده‌سازي كنند.
خبرنگار ما در تماس با برخي از بازرگانان، اتصال سوئيفت را از زبان آنان نيز جويا شد. تاجران در پاسخ به پرسش خبرنگار ما از اتصال شبكه بانكي كشور به سوئيفت خبر دادند و موارد متعددي از انتقال وجه با استفاده از سوئيفت به چين و برخي از كشورهاي اروپايي را اذعان كردند.
بر اين اساس به نظر مي‌آيد، اگر مشكلي در اتصال برخي از شعبههاي بانك‌ها به سوئيفت وجود دارد، اين موضوع مربوط به رعايت نكردن استانداردهاي مربوطه است كه به طور طبيعي از سوي بانك‌هاي ايراني در حال رفع است و ارتباطي به مؤسسه سوئيفت ندارد.
*منبع: روزنامه قدس
**گروه اطلاع رساني**9128**9131
تهران- ايرنا- روزنامه قدس در صفحه اقتصاد ارتباط مالي ايران با شبكه مالي جهان و مشكل هاي فني اتصال به شبكه سوئيفت را مورد بررسي قرار داد.
