«سوت» در سفره هفت سين داور بين المللي واليبال ايران

محمد شاهميري كه از سن ۱۲ سالگي به صورت غير رسمي قضاوت در واليبال را آغاز كرده است، موفق ترين داور واليبال ايران محسوب مي شود كه در همه ميادين بزرگ اين رشته ورزشي از جمله المپيك، ليگ جهاني، قهرماني جهان و رقابت هاي رده سني مختلف در جهان و قاره آسيا قضاوت داشته است.
وي امسال (2016) براي دومين بار براي قضاوت به المپيك دعوت شده است كه در مسابقات واليبال المپيك 2016 و همچنين در سه تورنمنت مهم ديگر واليبال در سال 2016 شامل مسابقات انتخابي المپيك كه خردادماه به ميزباني ژاپن برگزار مي شود، ليگ جهاني سال 2016 و مسابقات واليبال گرند پري 2016 حضور خواهد داشت.

مصاحبه تفصيلي گروه ورزشي ايرنا با اين داور بين المللي واليبال به قرار زير است:

** چگونه با ورزش واليبال آشنا شديد
من يك خانواده كاملا واليبالي داشتم و به همين دليل از كودكي در اين رشته فعاليت كرده ام . در حياط منزل پدرم زمين واليبال داشتيم و در سن ۱۳ سالگي علاوه بر بازي واليبال، كنار زمين امتيازها را مي نوشتم، داوري نبود اما امتيازها را جمع مي كردم. از همين كار به صورت غير رسمي داوري را شروع كردم و حتي در سال هاي بعد سوت هم مي زدم ،اما در سن ۱۷ سالگي در نخستين دوره درجه سه داوري شركت كردم. شرط سني براي اين دوره ۱۸ سال بود و فدراسيون تا يك سال به من كارت داوري درجه سه نداد. من در شهريار زندگي مي كردم و آن زمان آمدن به تهران راحت نبود تا اينكه براي سربازي به تهران آمدم، هيات تهران و مسابقات اين شهر را يافتم و كم كم كار من در واليبال شروع شد.
شهريار هم از اول واليبال خوبي داشت و من كنار آن رشد كردم. خانواده كاملا ورزشي دارم. همسرم مربي آمادگي جسماني و پيلاتس است، پسر بزرگم واليبال بازي مي كند، فيتنس است و پسر كوچكم نيز سواركاري فعاليت دارد و از سواكاران خوب نونهال استان تهران است.

** زمان آغاز قضاوت در مسابقات برون مرزي
در سال ۱۳۸۶نامزد داوري بين المللي واليبال شدم. قضاوت در قهرماني مردان آسيا سال ۱۹۹۹ در تهران نخستين قضاوت رسمي من در مسابقات برون مرزي بود. ۲۰۰۱ المپياد دانشجويان جهان، ۲۰۰۲ بازي هايي آسيايي بوسان و ۲۰۰۳ اولين قضاوت جهاني من در واليبال بود كه از سوي فدراسيون جهاني واليبال دعوت شدم و از آن زمان تا امسال هر ساله در مسابقات واليبال بودم. در همه رده هاي سني واليبال در جهان قضاوت داشتم از المپيك، قهرماني جهان، ليگ جهاني، جوانان و نوجوانان جهان، زنان و مردان تجربه همه مسابقات را دارم.

** داوري ها در ليگ برتر واليبال سال 94 ايران
در مجموع داوري هاي ليگ برتر ايران خوب بود، اما نبايد فراموش كنيم كه امروزه داورهاي جهان بسيار جلوتر از ايران هستند، كشورهاي مدعي واليبال در جهان از نظر نرم افزار و سخت افزار، تجهيزات و سالن هاي واليبال جلوتر از ايران هستند و با اين امكانات داوري ها هم بسيار خوب انجام مي شود. مشكلات واليبال ايران در زير ساخت ها است، برخي سالن ها استانداردهاي لازم از نظر نور، سكو، تور و خيلي مسايل تاثير گذار در داوري را ندارد. تفاوت داوري ايران با كشورهاي جهان زياد است چون آنان از امكاناتي مانند ويدئو چك استفاده مي كنند. در ليگ برتر واليبال ايران از اول فصل با يك توپ بازي مي كنند، در صورتي كه در ديگر كشورها توپ ها عوض مي شوند.
تعويض توپ ها هزينه زيادي ندارد اما اينگونه موارد كيفيت كار داوري را بالا مي برد.
نكته ديگر اينكه واليبال ايران شرايط پلي آف ندارد. بازي پلي آف ويژه كشورهايي است كه از نظر مساحت كوچكتر از ايران هستند. پلي آف براي كشورهايي است كه در نهايت فاصله دو شهر با ماشين 5 ساعت باشد. پلي آف حساس است و اين حساسيت ها كار داور را نيز سخت مي كند.

** دليل دعوت هر ساله به مسابقات
۱۵ سال حفظ كردن خودت در فدراسيون جهاني كار خيلي سختي است. تغييرات زيادي در فدراسيون واليبال ايران، كنفدراسيون آسيا و فدراسيون جهاني بوجود آمده است اما همچنان دعوت شده ام. دليلش هم اين است كه بايد فاز حرفه اي را ياد بگيريد. يعني اينكه فدراسيون جهاني چگونه داوري مي خواهد. اين روزها من در فدراسيون واليبال كاري ندارم، اما سر مي زنم چون بايد آماده باشم. به تمرينات بازيكنان ملي پوش سر مي زنم چون آنان سطح فني شان بالاست و با نگاه كردن به تمرينات آنان مي توانم براي سوت زدن آمادگي خودم را حفظ كنم. اسب سواري به انسان آرامش مي دهد و وقتي قضاوت هاي سنگين دارم خودم را با اسب سواري به آرامش مي رسانم. به اين رشته هم عشق دارم.

** بيشتر در چه مسابقاتي قضاوت داريد
من بيشتر به مسابقات جهاني دعوت مي شوم، تنها سه بار در آسيا قضاوت كردم كه ۱۹۹۹، ۲۰۰۲ و ۲۰۱۱ بوده است. المپيك ۲۰۰۸ پكن بودم اما به رغم آمادگي نمي دانم چرا به المپيك ۲۰۱۲ لندن دعوت نشدم. هميشه اين سئوال برايم مطرح بوده كه چرا دعوت نشدم. اما خوشبختانه به المپيك 2016 برزيل دعوت شدم. تجربه سه دوره متوالي قضاوت در ليگ جهاني دارم . از سال ۲۰۰۳ تا سال ۲۰۱۱ ضمن قضاوت در بسياري از مسابقات مختلف جهان در ليگ جهاني زنان (گرند) نيز قضاوت داشتم. در سال ۲۰۱۱ فينال اين رقابت ها بين برزيل و روسيه را سوت زدم و بعد از آن زمان به مسابقات مردان دعوت شدم. در كنار آن سه دوره مسابقات واليبال قهرماني مردان جهان در سال هاي ۲۰۰۶، ۲۰۱۰ و ۲۰۱۴ را نيز سوت زدم. در سال ۲۰۱۰ درجه FIVB گرفتم كه در شرايط بسيار سختي به اين عنوان دست يافتم، الان هم در سطح يك ليگ جهاني قضاوت مي كنم.

** در واليبال به دنبال چه هدفي هستيد
واليبال را واقعا دوست دارم و از آن لذت مي برم. اگر در ورزش واليبال فاز عشق نباشد، پيشرفت نمي كنيد چه بازيكن، چه مربي و حتي خبرنگار. هميشه يك چيزي از واليبال همراه من است، لباس يا توپ حتي در سفره هفت سين، سوت خودم را مي گذارم. قضاوت در ديدار دو تيم صربستان و آمريكا در مرحله پلي آف بازي هاي المپيك ۲۰۰۸ پكن بهترين خاطره من در واليبال است. دوست دارم فينال قهرماني مردان جهان، المپيك يا ليگ جهاني را قضاوت كنم و بعد خداحافظي كنم. هر موقع اين قضاوت را داشته باشم، خداحافظي مي كنم و فرقي نمي كند كه به سن بازنشتگي رسيده باشم يا نه. هنوز پنج سال وقت دارم به اين آرزو برسم چون 55 سال سن بازنشستگي داوران در فدراسيون جهاني است. تلخ ترين خاطره من در واليبال نيز درگذشت زنده ياد حسين معدني است. اتفاق هاي زيادي در واليبال داشتم اما اين تلخ بود چون من داوري را در زماني شروع كردم كه حسين معدني در تيم صدا و سيما پاس مي داد. حسين كارش در واليبال همزمان با من رشد داشت.

** جوانان چگونه مي توانند داوراني شايسته شوند
داوري اين نيست كه من در ليگ داخلي چند تا مسابقه را سوت بزنم و تمام شود. بايد مانند بازيكنان تمرين داشته باشي. هفته اي يك بار حداقل مسابقه واليبال را تماشا كنيد و در ذهن خود قضاوت كنيد. اگر داور از مسابقه دور شود، آسيب مي بيند. من هم اكنون به المپيك دعوت شدم، ضعف من هم اين است كه كه از يكسال پيش به عنوان داور دوم قضاوت نداشتم، بنابراين بايد آن را رفع كنم. داوران بايد در كنار واليبال بمانند. دومين نكته براي پيشرفت در داوري واليبال تقويت زبان انگليسي است. مقررات را حفظ كنند و ارتباطات خود را نيز افزايش دهند. يكي از نكات مهم اينكه داور خط را نيز ادامه دهند، برخي زياد به اين كار علاقه ندارند در صورتي كه داوران موفق فعلي افرادي هستند كه به عنوان خط نگهدار مدت زيادي سابقه دارند.

** پيشنهاد براي تمرينات تيم ملي واليبال از نگاه داوري
در تمرينات تيم ملي واليبال بايد خطاهاي بازيكنان گرفته شود تا آنان به بازي بدون خطا عادت كنند. تمرينات تيم ملي را نگاه كردم به دفعات بازيكنان حمله عقب را انجام دادند، اما از روي خط اين كار را كردند كه خطاست. بازيكن در تمرين به تور مي خورد خطايش را نمي گيرند، در صورتي كه سرمربي بايد تمرين را نگهدارد و به بازيكن اين نكته را يادآوري كند. مربيان بايد سوت داشته باشند و هر بازيكن خطا كرد به او يادآوري كنند. اگر مربيان عادت كنند كه مشكلات را سوت بزنند، براي بازيكنان نيز بهتر خواهد بود. بازيكن حتي در تمرين نبايد خطا كند.

** جايگاه واليبال ايران در جهان
نگاه دنيا به واليبال ايران متفاوت شده است. الان واقعا با حساب و كتاب به مصاف ايران مي آيند، چون يكي از قطب هاي واليبال جهان شده است. نگاه ها به واليبال ايران خيلي خوب و عالي شده است. من در يكي از شهرهاي نه چندان معروف فنلاند تي شرت تيم ايران تنم بود، مردم واليبال ايران را مي شناختد و از من پيگير تحولات اين رشته ايران بودند. مردم جهان زماني علي دايي در فوتبال و حسين رضازاده در وزنه برداري را مي شناختند، اما الان سعيد معروف و محمد موسوي را مي شناسند، يعني واليبال ايران به جهان معرفي شده است. البته جهش چند ساله نبايد واليبال ايران را گول بزند، هنوز بايد تلاش كنيم و ميادين مختلف را تجربه كنيم. هدف سال 95 واليبال ايران المپيك و هدف قشنگي است و از ليگ جهاني و قهرماني جهان خيلي مهمتر است. تمركز روي آن است و مردم هم بايد به آن توجه كنند. من تيم ملي واليبال ايران و خودم را در ريو مي بينم. حتما به المپيك ۲۰۱۶ راه خواهيم يافت.

** چشمان شاهميري سوژه عكس هاست، دليلش تيزبيني است؟
من در سال ۸۳ به دليل مشكل تيروئيد اين مشكل براي چشم هايم بوجود آمد. خودم عكس هاي زيادي از چشمانم ديدم حتي يك بار شبكه ورد والي عكس من را كنار كولينا داور فوتبال گذاشته بود. كاريكاتوري از ما دو نفر گذاشته بود. تلاش مي كنم زمان قضاوت چشمام اينگونه بيرون نزند، اما دست خودم نيست و اين نشان تيربيني نيست بلكه عارضه يك بيماري است.

** شغل داوري تامين كننده مخارج زندگي نيست
نبايد به عنوان يك شغل به داوري واليبال نگاه كرد. چيزي در آن ندارد. شايد در سطح جهاني قضاوت كني چيزي داشته باشد، اما داوري بايد عشق باشد. اصلا نمي توان به اين كار به عنوان حتي شغل پنجم حساب باز كرد. اما در كنارش علاقه و لذت هاي ديگري مانند شهرت است، شاهميري از واليبال دو ساعت در تلويزيون ديده مي شود. اگر يك بساز و بفروش بود، اين شهرت برايش وجود نداشت. همه چيز پول و درآمد نيست. فدراسيون هم براي تامين داوران تلاش كرده اما هنوز سطح پرداخت براي داوري ها ناچيز است. داوران ايران اگر شرايط بوجود آيد، جزو بهترين هاي دنيا هستند. ناآماده ترين داوران ما كه به آسيا رفتند جز بهترين ها شدند. من با داوران كار مي كنم، اما نياز به كمك دارند. فدراسيون جهاني ۲۲۰ عضو دارد و محدوديت انتخاب داور براي مسابقات جهاني را دارد و تعداد محدودي مسابقه نيز برگزار مي شود، يك هزار داور بين المللي است كه حدود ۶۰ نفر در سال استفاده مي كند. حضور دو نفر از ايران در ليگ جهاني 2015 درصد خوبي است كه با توجه به رشد واليبال است. در سال ۲۰۱۳ ايران پنج داور در مسابقات مختلف داشت. ايران تعداد داورانش زياد است و بيشترين داور را در بين اعضاي فدراسيون جهاني دارد. ركورد داوران زن ايران تك است. ما ۱۱ داور بين المللي زن داريم. كل قاره آسيا ۱۱ داور بين المللي زن ندارد، كلا ۱۰۰ داور بين المللي زن در جهان است كه ۱۰ درصد آنها از ايران هستند.

** سال 2016، سالي پركار براي شاهميري است
سال 2016 سال پركاري دارم و مجبورم برخي برنامه هاي خودم را لغو كنم چون نمي رسم همه آنان را انجام دهم. در انتخابي المپيك، در ليگ جهاني، در گرند پري و بازي هاي المپيك قضاوت دارم و بايد از نظر روحي و رواني براي اين قضاوت ها آماده شوم. پركاري من در سال 2016 به عملكردم در سال هاي 2014 و 2015 بر مي گردد كه اعتماد فدراسيون جهاني را جلب كردم.

** سخن آخر
در مسابقات واليبال بازي هاي المپيك 2016 برزيل قضاوت خواهم كرد. اين كار براي واليبال ايران موفقيت است اما پشت فرهاد شاهميري، افرادي در كميته داوران و فدراسيون واليبال در سال هاي گذشته زحمت زيادي كشيدند كه بايد از آنان تشكر كنم. من اينجا رشد كردم شايد خودم هم زحمت زيادي كشيده باشم، اما نبايد فراموش كنم كه حمايت هاي آنان منجر به پيشرفت من شده است. از همه آنان به ويژه داورزني و اميدوار حاتمي تشكر مي كنم.
ورزشي(4)**1379** 1701