محمدسعيد سايگاني روز پنجشنبه در گفت و گو با خبرنگار ايرنا اظهار داشت: اين شهرستان با موقعيت راهبردي مناسب به عنوان تنها بندر اقيانوسي كشور شناخته مي شود كه با توجه به شرايط آب و هوايي به چهاربهار يا چابهار معروف شده است.
وي گفت: قلعه تيس (پرتغاليها)، آرامگاه سيد غلامرسول، ساختمان قديم فرمانداري (موزه محلي)، حسينيه آل رسول، ساختمان هاي قديمي گمرك و پست و روستاي تيس از جمله آثار تاريخي شهرستان چابهار به حساب مي آيد.
وي افزود: آثار طبيعي اين شهرستان نيز شامل ساحل ماسه اي، كوههاي مينياتوري، اسكله ها، تالاب ليپار، درخت انجير معابد، صخره هاي مرجاني و غارهاي بان مسيتي تيس است.
وي ادامه داد: صنايع دستي شهرستان چابهار شامل سوزن دوزي، سكه دوزي و ساخت انواع هنردست از محصولات دريايي است كه در داخل و خارج از كشور طرفداران خاصي دارد.
رئيس اداره ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري چابهار گفت: مهمترين و معروف ترين صنايع دستي چابهار از صدف ساخته مي شود به طوري كه بيش از 70 نوع وسايل صدفي و همچنين معرق صدف توسط هنرمندان زن و مرد اين منطقه توليد و در بازار به فروش مي رسد.
سايگاني از مهمترين اقدامات به منظور استقبال از مهمانان نوروزي را تشكيل پكيج گردشگري، برنامه ريزي براي برگزاري تورهاي يك روزه گردشگري، ايجاد نمايشگاه صنايع دستي، بازي هاي بومي محلي، جشنواره غذاهاي سنتي، برگزاري نمايشگاه عكس گردشگري و جشنواره ساخت قلعه شني در كنار دريا همراه با اهداء جوايز و ايستگاه نقاشي كودكان عنوان كرد.
**** شاخص ترين آثار تاريخي و طبيعي شهرستان چابهار
**ساختمان قديم پست
اين ساختمان توسط انگليسي ها در سال 1867 ميلادي ساخته شد كه در كارهاي تلگرافي و دريانوردي مورد استفاده قرار مي گرفت و تا چند سال پيش اداره پست شهرستان در آن ساختمان مستقر بوده و 18 شهريورماه 1377 در فهرست آثار ملي كشور به ثبت رسيده است. ساختمان پست داراي پنج مجموعه ساختمان است كه ساختمان اصلي آن نبش خيابان اصلي و چهار ساختمان ديگر آن اطراف ساختمان اصلي كه هم اكنون در محدوده اداره مخابرات شهرستان، واقع شده است.
ساختمان قديم پست تلگرافخانه يكي از قديمي ترين ساختمان هاي سنگي موجود مربوط به دوران قاجار در شهر چابهار به حساب مي آيد كه به منظور رونق دريانوردي و تجارت و ايجاد ارتباط بين هند، گواتر، چابهار، جاسك و بندرعباس توسط مجريان خط تلگراف ساخته شده است.
اين بناي منحصر بفرد در 2 طبقه اجرا شده و پوشش سايبان هاي آن سفالي است كه به مرور زمان از بين رفته است.
**تالاب ليپار
در 15 كيلومتري شهر چابهار، در مسير جاده ساحلي چابهار - بريس تنگه اي صخره اي مشرف بر دره كه از اوج آن روستاي ليپار به چشم مي زند، ميان دو كوه نه چندان دور از هم، آب بندي به وجود آورده كه آب هاي سرگردان اطراف را در «تالاب ليپار» به بزرگي 13 كيلومتر جمع مي كرده كه اكنون به دليل خشكسالي تنها مناظر زيباي اطراف آن كه از بوته ها و درختچه ها تشكيل شده بر جاي مانده است.
ليپار در دوران پر آبي به ميهمان نوازي از پرندگاني چون چنگر، فلامينگو، حواصيل هاي سفيد و خاكستري، طاووسك، باقرقره، تيهو، جيرفتي، عقاب دشتي، خوتكا و دلينجه مي پرداخت.
**كوههاي مينياتوري
كوه هاي مينياتوري يا مريخي سلسله كوه هايي كه از منطقه كچو تا خليج گواتر و به موازات دريا پيش رفته اند را شامل مي شود وجود اين كوه ها مناظر چشم نوازي را به وجود آورده كه هر گردشگري را به ديدار مي طلبد.
**قلعه تيس (پرتغالي ها)
قلعه تيس در يكم ارديبهشت 1342 در فهرست آثار ملي كشور به ثبت رسيده است.
اين قلعه جزء بناهاي مستحكم بلوچستان بوده و بر فراز تپه اي مشرف به خليج چابهار واقع است.
اين قلعه با ابعاد 26 در 54 متر ساخته و در دوره صفويه بازسازي شده است.
قلعه تيس در ساحل شرقي خليج چابهار، دهانه دره تنگي بين زبان هاي انتهايي دو كوه پيل بند و شهبازبند بر روي تپه سنگي مرتفع قرار دارد.
اين بنا داراي چهار برج نيمه مدور است كه كاملا دفاع از قلعه را ممكن ساخته و با 15 متر ارتفاع علاوه بر ديده باني در مواقع طوفان به عنوان چراغ دريايي عمل مي كرده و وظيفه هدايت كشتي ها را عهده دار بوده است.
ارتفاع تپه اي كه قلعه بر روي آن ساخته شده حدود 55 متر است.
**آرامگاه سيد غلامرسول
آرامگاه سيد غلامرسول به عنوان يكي از آثار ملي ايران در شهر چابهار قرار دارد كه قدمت آن به سال ۴۶۵ هجري قمري مي رسد.
اين آرامگاه با ديواره هاي سفيد رنگ به سبك معماري هندي ساخته شده كه دروازه ورودي آن در ضلع غربي بنا واقع شده است.
پس از درب ورودي صحن بزرگ حياط مشاهده مي شود و امامزاده در ضلع غربي حياط واقع شده است.
بر پيشاني ورودي بنا تزئينات نقاشي الوان با طرح هاي نقوش ستاره‌هاي مشبك وجود دارد. ظاهراً نماي دور تا دور داخل ساختمان داراي نقاشي بوده است و كلمات لااله الا الله، يا محمد(ص) و يا علي (ع) و نقاشي از گل در ديوارها جلب توجه مي كند.
فرم آن طوري است كه نشان مي دهد اين اثر در روزگار سلجوقي ساخته شده و در دوره صفويه نيز طرح هاي نقاشي بر روي ديوارها تعبيه گشته است.
**ساختمان فرمانداري قديم (موزه محلي)
ساختمان فرمـانداري قديم چابهـار يا موزه مردم شناسي متعلق به اواخر دوره قاجار است اين بنا يكي از آثار ثبتي شهرستان به حساب مي آيد كه در 24 اسفند 1393 در فهرست آثار ملي كشور به ثبت رسيده است.
اين بنا در زميني به مساحت 2 هزار و 900 متر مربع بر روي سكويي به ارتفاع يك و نيم متر و به وسعت 860 مترمربع ساخته شده و داراي سه درب ورودي از طرف جنوب شرقي و 9 اتاق است.
سقف كاذب و همچنين وجود درب و پنجره ها به سمت شمال و جنوب در تابستان هواي ساختمان را نيز خنك كرده و قرار گرفتن ساختمان در نزديكي دريا چشم انداز خوبي به آن بخشيده است.
بناي ساختمان قديم فرمانداري در 2 طبقه اجرا شده كه طبقه همكف آن هفت اتاق و طبقه فوقاني آن 2 اتاق دارد.
**حسينيه آل رسول
اين اثر در بافت قديم شهر چابهار و در مجاورت دريا واقع شده كه شامل يك حياط كوچك، ساختمان حسينيه و يك حياط خلوت است.
تزئينات معماري جالبي در قسمت داخل و خارج حسينيه لحاظ شده كه شامل تزئينات دندان موشي، طاقچه و طاق هايي با قوس جناقي هلالي در داخل بنا و تك مناره و تزئينات مثلثي و طاق جناقي پنجره ها براي خارج بناست.
**ساختمان قديم گمرك چابهار
ساختمان قديم گمرك در ضلع غربي بازار قديم چابهار قرار گرفته و براي پوشش سقفي اين بناي آجري، چوب و تخته و براي قسمت هايي از ديوارهاي آن از سنگ كپراك استفاده شده است.
اين بناي ارزشمند در 2 طبقه اجرا شده و تحت حفاظت ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري است.
ساختمان قديم گمرك چابهار در 24 اسفند 1383 در فهرست آثار ملي كشور به ثبت رسيده و در سال هاي گذشته طبقه همكف آن مورد مرمت و بازسازي قرار گرفته و هم اكنون كارهاي مرمتي ديگر نقاط آن در حال اجراست.
**بافت تاريخي روستاي تيس
تيس نام روستايي كوچك و سرسبز است كه در پنج كيلومتري شمال غرب بندر چابهار و در محدوده منطقه آزاد چابهار واقع شده است.
به بندر كهن و سالخورده چابهار در سده هاي نخستين دوران اسلامي تيز يا تيس مي گفتند.
بندر تاريخي تيس تقريبا در دهانه خليج چابهار واقع شده كه در يك سوي اين دهانه، بندر چابهار و در سوي ديگر بندر كنارك قرار دارد.
وجود نيايشگاهي كنده شده در دل ارتفاعات شهبازبند در محلي به نام بان مسيتي و ساير قلاع استحكامات نظامي و تدافعي در پيرامون تيس از جمله تيس كوپان كه آنها را به عصر پيش از اسلام نسبت مي دهند و غارهاي طبيعي و مصنوعي به صورت مقبره يا نيايشگاه از دوران اسلامي در همان محل بان مسيتي باقي مانده دليلي بر قدمت اين روستاست.
در سال هاي گذشته بندر تيس مركز تجاري بود.
**درخت انجير معابد
سمت شرق در پنج كيلومتري چابهار در روستاي رمين درختي پهناور و سالخورده وجود دارد كه درخت انجير معابد يا مكر زن ناميده مي شود.
اين درخت به گونه اي رشد مي كند كه ساقه هاي آن پس از برخورد با سطح زمين به زمين فرو رفته و دوباره از همان نقطه ساقه اي ديگر رشد كرده به همين منظور اسم اين درخت را مكر زن ناميده اند زيرا وقتي ساقه به زمين فرو مي رود همه فكر مي كنند كه ريشه درخت است در صورتي كه ساقه است و همان ساقه دوباره تبديل به ريشه مي شود و رشد مي كند و درختي جديد را تشكيل مي دهد اين درخت براي مردم بومي مقدس است.
**صخره هاي مرجاني
طلوع و غروب خورشيد در بندر چابهار همراه با نور كشتي ها در شب، موقعيت نعل اسبي اش در اقيانوس هند، ساحل صخره اي با منظره برخورد موج بر صخره هاي پر ارتفاع كه گاهي ارتفاع موج به پنج متر مي رسد، انواع خرچنگ ها و لاك پشت هايي كه روي صخره همبازي موج اند و نسيم روح بخش كنار ساحل همه و همه جلوه نابي از طبيعت شاعرانه چابهار را به تصوير مي كشند.
صخره هاي پوشيده از جلبك هاي سبز رنگ و ماهي هاي كوچك و رنگارنگي كه با امواج به ساحل آمده اند و در چاله هاي كوچك موجود بر روي صخره ها حبس شده اند، خرچنگ هايي كه تعداد آنها به صدها عدد مي رسد كه بر روي صخره ها به دنبال طعمه اي مي گردند و با ديدن انسان ها پا به فرار مي گذارند از ديگر جذابيت هاي صخره هاي مرجاني چابهار است.
**غارهاي بان مسيتي تيس
در دامنه رشته كوه شهباز بند و روستاي تيس حدود 25 متر بالاتر از سطح زمين 2 غار مصنوعي و يك غار طبيعي در كنار هم قرار دارند كه اين سه غار در زبان مردم بومي منطقه به بان مسيتي معروف هستند.
در گويش محلي بان به معني مرد صالح و خداپرست و مسيتي به معني معبد و پرستشگاه خوانده مي شود.
در درون يكي از غارها كه طبيعي و كوچك است يك آرامگاه كوچك از گچ در عمق يك متري سطح غار وجود دارد بر فراز مقبره گنبد سفيدي ديده مي شود و بر روي ديوارهاي سه طرف گنبد با جوهر قرمز و بنفش خطوط و علامت هايي نقش شده است.
غار دوم به فاصله هفت قدم در راست با سكويي از سنگ، گچ و آجر در قسمت فوقاني دهانه ورودي به غار ساخته شده و غار سوم به فاصله 50 متر از غار اول قرار دارد كه طول قوس دهانه آن 20 متر است درون آن حفره اي وجود دارد كه پس از ورود قابل ملاحظه است.
چابهار با 13 هزار و 161 كيلومترمربع وسعت از شمال به نيكشهر از شرق به كشور پاكستان از جنوب به درياي عمان و از غرب به كنارك متصل است.
اين شهرستان از 2 شهر به نام هاي چابهار و نگور، سه بخش مركزي، دشتياري و پلان، هفت دهستان و 549 آبادي داراي سكنه تشكيل شده است و تا زاهدان مركز استان سيستان و بلوچستان 690 كيلومتر فاصله دارد.
3043/3042/6081
چابهار- ايرنا- رئيس اداره ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري چابهار گفت: تمام آثار تاريخي و باستاني، مناطق تفريحي و گردشگري، هتل ها و رستوران هاي اين شهرستان براي استفاده مهمانان نوروزي آماده شده است.
