به گزارش گروه اخبار علمی ایرنا، هجدهم مارس (بیست و هشتم اسفندماه) روز جهانی خواب نام دارد. این مناسبت توسط كمیته روز جهانی خواب، وابسته به انجمن جهانی پزشكی خواب از سال 2008 میلادی به منظور افزایش آگاهی عمومی در مورد ضرورت توجه به خواب كافی و تاثیر آن بر سلامت جسمی و روحی و پیشگیری از اختلالات خواب و نحوه مدیریت آن شكل گرفته است.
بر اساس گزارش انجمن جهانی خواب، حدود 45 درصد از جمعیت جهان به نوعی درگیر اختلال خواب هستند؛ بنابراین نیاز به روش هایی برای پیشگیری و حل این مشكل به شدت احساس می شود. هر سال شعاری برای این روز درنظر گرفته می شود. شعار روز جهانی خواب در سال 2016 میلادی، خواب خوب؛ رویایی دست یافتنی درنظر گرفته شده است.
*** اهمیت خواب چیست
سیستم پاك سازی مغز كه مهمترین وظیفه آن خارج كردن مواد زائد از این بافت حیاتی است، در زمان خواب بیشترین میزان فعالیت را دارد. بخش اعظم دفع مواد زائد از بدن توسط سیستم لنفاوی انجام می شود. این سیستم، مولكول ها و پاتوژن های معیوب را از بافت ها به جریان خون منتقل می كند تا از طریق خون به مجراهای دیگر بدن برسند و پس از تغییراتی از آن جا خارج شوند؛ اما پاك سازی بافت بسیار حساس مغز توسط سیستم مستقلی انجام می شود كه یك سال قبل شناسایی شد. مغز بر خلاف سایر اندام ها از سیستم لنفاوی برای این منظور بهره نمی برد.
سیستم پاك سازی مغز متشكل از نوعی سلول موسوم به گلیال است كه عملكرد اصلی آن ثابت كردن نورون ها در محل مقتضی است.
در این سیستم مایع خاصی بین رگ های مغزی و سلول های گلیال جریان دارد كه تركیبات پروتئینی مضر را از بافت مغز جدا می كند.
محققان معتقدند كه در هنگام خواب، سلول های گلیال از رگ های مغز جدا می شوند و فضای بیشتری را برای عبور این مایع فراهم می كنند.
پس از خواب كامل، عملكرد سیستم پاكسازی تا 60 درصد افزایش می یابد. علاوه بر مغز، عملكرد قلب و سایر ارگان ها نیز به خواب وابسته است. خواب تنها زمانی است كه بدن فرصت ترمیم پیدا می كند. سیستم ایمنی با خواب كافی تقویت می شود.
***چند واقعیت در مورد خواب
-خوابیدن تعداد سلول های مغز را افزایش می دهد
خوابیدن باعث می شود كه امكان تولید میلین توسط سلول های مغز افرایش یابد. میلین تركیب نوعی فسفولیپید و پروتئین است كه مانند عایق عمل می كند و مانند غلافی در اطراف تمام سلول های عصبی قرار می گیرد.
میلین برای عملكرد صحیح سلول های عصبی ضروری است و كمبود آن منجر به بروز بیماری های خطرناكی مانند ام اس می شود.
میلین كاربردهای مختلفی دارد ولی یكی از مهمترین وظایف آن، تسریع در ارسال پیام های عصبی است. خواب باعث افزایش تعداد سلول های عصبی و احیای سلول های قبلی می شود.
-خواب كافی نقش مهمی در درمان بیماری ام اس دارد
-خواب كافی باعث تقویت حافظه می شود و از برخی اختلالات ژنتیكی جلوگیری می كند.
-خواب كافی و با كیفیت در دوران جوانی و میانسالی، مهمترین عامل تقویت حافظه در پیری است
-كم خوابی احتمال ابتلا به بیماری های قلبی را دو برابر و سكته مغزی را چهار برابر افزایش می دهد
-كودكان و نوجوانانی كه خواب منظم و كافی ندارند، از نظر رفتاری ناهنجار می شوند. این كودكان در مدرسه رفتار مناسبی ندارند و معمولا برای هم سن و سالان و اولیای مدرسه مشكل ایجاد می كنند
-كم خوابی و خستگی مهمترین عامل مشاجره و اختلاف زوجین است
-خواب ناكافی سیستم یادگیری را مختل می كند
-اختلال خواب سبب افزایش فشار خون و ضربان نامنظم قلب می شود
-خواب آلودگی یكی از مهمترین علل تصادفات رانندگی است
-خواب ناكافی سبب مرگ زودرس می شود
-اختلال خوال و خواب ناكافی مهمترین علت پیری پوست است
-اختلال خواب قابلیت قضاوت را از بین می برد
-كاهش حافظه، افسردگی، چاقی و دیابت نوع 2 برخی از دیگر مضرات كم خوابی هستند
محققان هفت تا هشت ساعت خواب، بین ساعت های 10 شب تا شش صبح را برای بدن لازم می دانند و توصیه می كنند كه اتاق خوال كاملا آرام و تاریك باشد.
علمی (6) ** 9259**2017
تهران- ایرنا- عملكرد مغز، قلب، سیستم ایمنی و به طور كلی تمام ارگان های بدن به كیفیت و میزان خواب وابسته است. خواب تنها زمانی است كه بدن فرصت ترمیم و بازسازی را می یابد، بنابراین بهداشت خواب در حوزه سلامت از اهمیت بالایی برخوردار است.
