استان مركزی با تولید سالانه 54 هزار تن گوشت مرغ و 34 هزار و 900 تن تخم مرغ، سه درصد از كل گوشت مرغ و چهار درصد كل تخم مرغ كشور را تامین می كند و در این عرصه جز 10 استان برتر كشور است.
60 درصد تولید مرغ استان مركزی در داخل استان به مصرف می رسد و بقیه به استان های همجوار و خارج از كشور صادر می شود.
صنعت مرغداری در كشور بعد از صنعت نفت از نظر حجم سرمایه گذاری دومین و در استان های كمتر توسعه یافته با درنظر گرفتن شاخص های اشتغالزایی و میزان سرمایه گذاری اولین صنعت به شمار می رود.
به عقیده كارشناسان و فعالان در عرصه تولیدات و فراورده های مرغ، به دلایل متعدد درحال حاضر هزینه تولید از سود در این صنعت پیشی گرفته بطوریكه شاغلان این بخش برای تهیه مواد اولیه بهداشتی و خوراك طیور با مشكلات پیچیده ای مواجه هستند.
كاهش قیمت نهاده های مصرفی از جمله جوجه یك روزه، سویا و ذرت، افزایش قیمت مرغ، جلوگیری از ورود مرغ ارزان قیمت منجمد و تجدید نظر در سیاست های حمایتی و قیمت گذاری از سوی دولت از جمله خواسته های تولیدكنندگان این واحدها است.
مدیر عامل تعاونی مرغداران گوشتی استان مركزی در این خصوص گفت: قیمت بالای نهاده ها و جوجه یك روزه، قیمت پائین عرضه مرغ به بازار و نبود تسهیلات ارزان قیمت از جمله مشكل های مرغداران این استان است.
احمد گلی افزود: مرغداران، جوجه یك روزه را با قیمت 20 تا 21 هزار ریال خریداری می كنند و پس از نگهداری و پرورش در دوره پرورش 45 تا 50 روزه مجبور به فروش با قیمت 35 هزار ریال به كشتارگاه ها می شوند كه این امر به افزایش دوره پرورش و افزایش وزن مرغ های تولیدی از سوی تولید كننده می انجامد.
وی ادامه داد: نهاده هایی كه توسط شركت پشتیبانی در اختیار مرغداران قرار می گیرد با ضمانت های معتبر بانكی یا پول نقد و با قیمت بازار آزاد به این تولید كنندگان عرضه می شود و هیچگونه حمایتی در شرایط پرداخت این نهاده ها از مرغداران صورت نمی گیرد.
مدیر عامل تعاونی مرغداران گوشتی استان مركزی، نبود تسهیلات ارزان قیمت را از مشكل های اساسی واحدهای مرغداری این استان عنوان كرد و گفت: پرداخت تسهیلات بانك ها با سود 21 درصد به تولیدكنندگان در كنار سایر مشكل ها ، شرایط تولید را برای این واحدهای سخت تر و توان رقابت پذیری محصول در بازار را از آنان گرفته است.
گلی ادامه داد: دریافت تسهیلات با سود 21 درصد برای افزایش سرمایه در گردش و خرید نهاده ها و دیگر مواد مورد نیاز تولیدكنندگان در برخی از مواقع به دلیل مطالبه ضمانت نامه های سهل الوصول توسط بانك ها از آنان اخذ می شود.
وی، معیوب بودن چرخه صادرات مرغ به خارج از كشور را از دیگر مشكل های مرغداران استان مركزی عنوان كرد و گفت: برخی از صادركنندگان با جمع آوری و صادرات مرغ هایی با وزن كم و سن بالا( كه به اصطلاح مرغداران به این نوع مرغ ها، مرغ پنچر گفته می شود) ضربه های جبران ناپذیری را به صادرات این محصول وارد كرده اند.
مدیر عامل تعاونی مرغداران گوشتی استان مركزی بیان كرد: این مرغ ها از مزه و كیفیت نازلی نسبت به مرغ های جوان با طول دوره پرورش 45 روزه و با وزن یك كیلو و 700 گرم برخوردار هستند كه صادرات آن موجب شده استقبال مصرف كنندگان از مرغ ها با برند ایرانی كاهش یابد و از واردات این محصول ها جلوگیری كنند.
گلی، كیفیت پائین واكسن و دارو برای مقابله با انواع بیماری های طیور را از دیگر مشكل های واحدهای مرغداری دانست و ادامه داد: واكسن های تولید داخل به دلیل رعایت نشدن زنجیره سرد از كیفیت لازم برخوردار نیستند و در بعضی از مواقع با وجود انجام واكسیناسیون در واحدهای مرغداری، برخی از بیماری های شایع طیور در این واحدها اتفاق می افتد.
مدیر عامل تعاونی مرغداران گوشتی استان مركزی افزود: با ممنوع شدن واردات دارو برای طیور و تولید آن در داخل كشور به دلیل نظارت ناكافی در تولید ، تاثیر گذاری این داروها بر روی طیور كاهش یافته و دوره درمان را افزایش می دهد و برخی مواقع تاثیری در بهبود وضعیت بیماری این واحدها ندارند.
علی قربانی یكی از تولیدكنندگان مرغ گوشتی استان مركزی نیز گفت: قیمت تمام شده مرغ با تلفات چهار تا پنچ درصدی برای مرغداران 45 هزار ریال است در صورتی كه به دلیل نبود تقاضا و قیمت پائین آن مجبور به فروش این محصول با قیمت 30 هزار ریال در بازار هستند.
وی ادامه داد: اخیرا به دلیل برخی مشكل ها و تاثیر پائین واكسن ها و داروهای مورد استفاده در این واحدها میزان تلفات در آن ها به 70 تا 80 درصد افزایش یافته كه این مهم ورشكستگی و ایجاد مشكل های اقتصادی و زندانی شدن تولیدكنندگان مرغ را به همراه داشته است.
این تولید كننده مرغ گوشتی افزود: مرغداران جوجه یك روزه خود را با قیمت 21 هزار ریال، ذرت را با قیمت 9 هزار ریال و سویا را با قیمت 18 هزار ریال تهیه و مرغ تولیدی را با كمترین قیمت به بازار عرضه می كنند كه این موجب شده واحدهای تولید گوشت مرغ در استان به دلیل نبود صرفه اقتصادی با ظرفیت 30 تا 40 درصد به فعالیت خود ادامه دهند و هیچ تولیدكننده ای توان تولید با تمام ظرفیت خود را نداشته باشد.
قربانی پرداخت نشدن به موقع طلب مرغداران توسط كشتارگاه های مرغ را از دیگر مشكل های این واحدها عنوان كرد و گفت: كشتارگاه ها به دلیل برخی از مشكل ها پرداخت مطالبات مرغداری ها را پنج تا شش ماه به تاخیر می اندازند كه این مهم مشكل های فراوانی را برای این واحدهای تولیدی ایجاد كرده است.
سید كاظم هاشمیان یكی از مرغداران شهرستان شازند استان مركزی نیز وضعیت كنونی مرغداری های استان را نامطلوب دانست و گفت: مرغدار نهاده ها و ذرت مورد نیاز خود را بر مبنای نرخ روز دلار خریداری می كند اما تولیدش را بر اساس ارزش ریال در نوسان شدید اقتصادی در سطح جامعه عرضه می كنند.
وی ادامه داد: جای مرغداران در پرداخت یارانه عوض شده است، در سال های گذشته برای حمایت از تولید كنندگان این محصول به مرغداران یارانه پرداخت می شد ولی اینك فعالان این بخش با تولید مرغ كیلویی 50 هزار ریال و عرضه حدود 30 هزار حدود 20 هزار ریال یارانه پرداخت می كنند.
هاشمیان، وجود واسطه ها و دلالان در این بخش را از دیگر مشكل های مرغداران عنوان كرد و گفت: با كنار كشیدن دولت در این امور، قیمت نهادها و تولیدهای مرغ توسط واسطه ها تعیین و بیشترین سود تولید به جیب دلالان می رود.
وی افزود: تا وقتی واسطه ها از این صنعت حذف نشوند مشكلات به قوت خود باقی است و شاهد نوسانات فصلی قیمت مرغ هستیم.
این تولید كننده مرغ استان مركزی با یادآوری نبود حمایت و كنترل قیمت مرغ زنده افزود: می توان گفت نظارتی بر قیمت گذاری و جوجه ریزی نیست و اكنون كشتارگاه ها قیمت را مشخص می كنند و در این میان تنها كسی كه متضرر می شود، مرغدار و سرمایه گذار در عرصه تولید است.
هاشمیان با یادآوری افزایش قیمت سوخت مورد نیاز واحدهای مرغداری بیان كرد: سال های گذشته گاز متر مكعبی 100 ریال و گازوئیل لیتری 400 ریال به واحدهای مرغداری تحویل و مرغ كیلویی 50 هزار ریال از مرغداران خریداری می شد ولی اینك گاز طبیعی متر مكعبی سه هزار ریال و گازوئیل لیتری سه هزار و 500 ریال به مرغدار تحویل و مرغ كیلویی 32 هزار ریال از او خریداری می شود.
مدیر امور طیور سازمان جهاد كشاورزی استان مركزی نیز بالا بودن قیمت تولید نسبت به فروش را از مهمترین مشكل مرغداری ها عنوان كرد و گفت: قیمت تمام شده تولید مرغ برای مرغداران 47 تا 48 هزار ریال است كه به دلیل كاهش بازار تقاضا در برخی فصل ها مرغدار مجبور است محصول خود را كمتر از قیمت تمام شده به بازار عرضه كند.
حمید رضا اخوان، قیمت جوجه یك روزه برای جوجه ریزی در واحدها مرغداری را 15 تا 16 هزار ریال عنوان كرد و افزود: قیمت تولید این محصول با توجه به افزایش تقاضای خرید مرغ در ماه های دی و بهمن افزایش و با كاهش تقاضای خرید مرغ كاهش می یابد.
وی در خصوص ارائه نهاده ها توسط شركت پشتیبان به مرغداران ادامه داد: ارائه نهاده ها برای سهولت تولید با ضمانت نامه های شش ماهه انجام می شود.
مدیر امور طیور سازمان جهاد كشاورزی استان مركزی گفت: كسب ضمانت نامه های بانكی از مرغداران بر اساس ضوابط مالی و اداری و آئین نامه و مقرراتی كه از مركز برای ارائه این محصول قرار داده شده است، انجام می شود.
اخوان گفت: پرداخت تسهیلات از دو سال گذشته برای ساخت مرغداری به منظور تعادل در عرضه و تقاضا ممنوع شده ولی برای سرمایه در گردش و تجهیز این واحدها تسهیلات پرداخت می شود.
وی ادامه داد: سال گذشته 54 هزار و 100 تن گوشت مرغ در استان مركزی تولید شد كه 60 درصد این محصول در استان مصرف و 40 درصد آن به سایر استان ها ارسال شده است.
مدیر امور طیور سازمان جهاد كشاورزی استان مركزی افزود: همچنین در این مدت 40 هزار و 800 تن تخم مرغ، 38 میلیون و 700 هزار قطعه جوجه یك روزه در این استان تولید و 27 میلیون و 255 هزار قطعه در واحدهای تولیدی این استان جوجه ریزی شده است.
اخوان گفت: پارسال كشتارگاه طیور درنا دلیجان با كسب كد IR مجوز صادرات گوشت مرغ به كشور روسیه و خارج از كشور را دریافت كرد و زمینه صادرات هر چه بیشتر گوشت مرغ به خارج از كشور فراهم شد و امسال نیز با كسب این كد توسط سایر تولید كنندگان میزان صادرات استان افزایش می یابد.
مدیر كل دامپزشكی استان مركزی هم گفت: 750 واحد مرغداری صنعتی در این استان وجود دارد كه سالانه 29 میلیون و 727 هزار و 642 قطعه جوجه ریزی در این واحدها انجام و 249 میلیون و 806 هزار و 351 دُز واكسن علیه بیماری های مختلف طیور از جمله بیماری نیوكاسل، گامبورو و آنفلوآنزا استفاده می شود.
دكتر محسن شانقی افزود: سه هزار و 129 بازدید و 13 هزار و 783 مورد نمونه برداری آزمایشگاهی از مرغداری های استان مركزی در سال گذشته انجام و 271 كانون بیماری در این استان شناسایی شد.
وی ادامه داد: برای پیشگیری و مبارزه با بیماری های مختلف طیور مرغداری ها و مزارع پرورش طیور در استان مركزی در طول دوره پرورش یك یا دو بار ضدعفونی و واكسیناسیون با درخواست مرغداران و توسط بخش خصوصی و زیر نظر این اداره كل انجام می شود.
مدیر كل دامپزشكی استان مركزی بیان كرد: برای پیشگیری از شیوع بیماری و آشنایی مرغداران با بیماری های طیور آموزش های حین بازدید از مرغداری ها و اقدام های قرنطینه ای و نكات بهداشتی ارائه می شود.
به عقیده كارشناسان این حوزه، كاهش قیمت فروش مرغ زنده و فروش آن به حداقل 20 هزار ریال زیر قیمت تمام شده در هر كیلو گرم از معضلات جدی اقتصاد مرغداری هاست و مرغداران را دچار مشكلات مالی برای جوجه ریزی مجدد و بازپرداخت اقساط و تامین هزینه ها كرده است.
آنان بر این باورند كه در شرایط فعلی كشتارگاه ها، با خرید مرغ زنده تولید كنندگان با قرارداد بلند مدت و پرداخت دیرهنگام مطالبات مرغداران، با گذشت بیش از سه تا چهار ماه مشكل مالی شاغلان این صنعت را دو چندان كرده اند.
خرید تضمینی مرغ مازاد مرغداران توسط دولت با قیمت مناسب و با درنظر گرفتن حداقل سود برای مرغداران از طریق تعاونی ها و اتحادیه های مرغداران، پرداخت تسهیلات ارزان قیمت برای افزایش سرمایه در گردش مرغداران، نظارت هر چه بیشتر بر قیمت نهاده ها و پرداخت یارانه سوخت به مرغداران از جمله مهمترین خواسته های مرغداران از مسئولان است.
گزارش از مهدی عظیمی
1955/6013/6012/ 6075
اراك- ایرنا- دامداری و پرورش طیور یكی از شاخه های مهم اقتصادی و از بخش های فعال در استان مركزی به شمار می رود كه رفع مشكلات و حمایت از این بخش مولد و اشتغالزا باید در كانون توجه مسئولان ذیربط قرار گیرد.
