داوداوغلو در پی دیدار شب گذشته خود با طیب اردوغان، امروز پس از شركت در نشست 35 دقیقه ای شورای تصمیم گیری و اجرایی حزب اعلام كرد كه كنگره فوق العاده حزب 22 مه برگزار خواهد شد و در این كنگره وی نامزد رهبری حزب نخواهد بود.
این دومین كنگره فوق العاده حزب عدالت و توسعه در 14 سال گذشته و پس از تاسیس آن می باشد. در كنگره نخست در دو سال قبل، داوداوغلو به رهبری حزب برگزیده شد و در این كنگره نیز از رهبری حزب كنار گذاشته می شود.
داوداوغلو در سخنان خود با تاكید بر اینكه دوران نخست وزیری خود را دورانی موفق می داند به تشریح دستاوردهای دوران مسئولیت خود پرداخت و گفت: در دوره 22 ماهه نخست وزیری هم موفق به حفظ وحدت و انسجام داخل حزبی، هم موفق به پیروزی در انتخابات عمومی و هم موفق به بجای آوردن تمام وعده های انتخاباتی و بهبود وضعیت اقتصادی شده است.
وی اظهار داشت كه در هیچ مرحله از زندگی به دنبال مقام و موقعیت نبود و از هیچ چیزی كه به آن اعتقاد نداشت دفاع نكرد و همیشه اعتقاد داشت كه رفیق راه مهمترین عامل موفقیت است و رفقا در طول راه باید همراه یكدیگر باشند و اگر با یكدیگر همراهی نمی كنند این را به صراحت بگویند.
وی گفت: چگونگی تصمیم هفته گذشته شورای تصمیم گیری و اجرایی حزب در زمینه سلب اختیار انتصاب رهبران استانی حزب از دید وی صحیح نبود. نحوه این سلب اختیار، منافی دیدگاه وی در زمینه رفیق راه بودن است و وی بجای تغییر این شورا كه پیامدهای منفی برای حزب بدنبال خواهد داشت، ترجیح می دهد كه با تشكیل كنگره فوق العاده رهبر جدید برای حزب انتخاب شود.
كناره گیری داوداوغلو از رهبری حزب در نوع خود در صحنه سیاسی تركیه بی سابقه است. وی رهبر حزب حاكم است كه در آخرین انتخابات موفق به كسب بیش از 50 درصد آراء شد و هیچ مخالف درون حزبی برای وی وجود ندارد، و به درخواست خود كنگره فوق العاده را برای كناره گیری از رهبری حزب برگزار می كند.
نگاهی به تاریخ احزاب سیاسی تركیه و مسئولیت طولانی مدت رهبران احزاب سیاسی تركیه نشانگر این است كه اقدامی مشابه اقدام داوداوغلو در صحنه سیاست تركیه وجود ندارد.
هفته گذشته شورای تصمیم گیری و اجرایی حزب اختیار انتصاب رهبران استانی حزب را از داوداوغلو سلب كرد و بعد از آن وی در نشست روز سه شنبه نمایندگان حزب عدالت و توسعه طی سخنانی گفت: من نفس خود را زیر پا گذاشته و هر مقام عالی را برای ضرر نرساندن به حركت حزب (عدالت و توسعه) رد می كنم.
مساله اختلاف دیدگاه بین اردوغان و داوداوغلو خصوصا در جریان انتخابات عمومی سال گذشته و متعاقب آن در جریان دستگیری و زندانی كردن برخی روزنامه نگاران مطرح شده بود.
برخلاف اردوغان كه دارای دیدگاههای رادیكال در زمینه های مختلف می باشد، داوداوغلو در زمینه های مختلف دیدگاههای ملایم دارد و موضع وی خصوصا در مساله دستگیری و زندانی كردن برخی روزنامه نگاران ترك با عنوان جاسوسی متفاوت از اردوغان بود.
وی گفته بود كه مخالف چنین دستگیری هایی می باشد.
در همین پیوند، روزنامه های مخالف دولت و نیز احزاب سیاسی اپوزیسیون در ماههای اخیر بارها در باره خالی ماندن برخی رده های عالی بوروكراسی انتقادهایی مطرح و از وجود اختلاف بین اردوغان و داوداوغلو خبر داده بودند.
به رغم این ادعاها، داوداوغلو بارها از نبود حتی یك میلی متر اختلاف دیدگاه بین وی و اردوغان سخن به میان آورده و چنین ادعاهایی را رد كرده بود.
به گفته كارشناسان سیاسی، سلب اختیار انتصاب رهبران استانی حزب از داوداوغلو در هفته گذشته علنا راه را برای بركناری وی باز كرد و حتی برخی روزنامه های مخالف این مساله را به عنوان كودتا علیه داوداوغلو در داخل حزب ارزیابی كردند.
این كه پس از داوداوغلو چه كسی رهبر حزب عدالت و توسعه و یا نخست وزیر تركیه خواهد شد، مساله ای است كه سرنخ آن در دست اردوغان، رییس جمهوری تركیه است و رهبر آتی حزب مطمئنا فرد مورد نظر اردوغان خواهد بود.
نام بكیر بوزداغ وزیر دادگستری، برات آلبایراك داماد اردوغان و وزیر انرژی تركیه، بینالی ییلدریم وزیر ارتباطات، محمد موذن اوغلو وزیر بهداشت و درمان و نعمان كورتولموش معاون نخست وزیر به عنوان رهبران آتی حزب و نخست وزیر آینده تركیه مطرح شده است ولی اینكه چه كسی رهبر آینده حزب خواهد بود از هم اكنون بطور قطعی نمی توان آن را پیش بینی كرد.
موضوعی كه به طور قاطع می توان گفت، این است كه تركیه با پایان دوران نخست وزیری داوداوغلو وارد یك دوران جدید خواهد شد و در این دوران اردوغان بیش از پیش امكان اعمال قدرت در صحنه های مختلف را خواهد داشت.
نخست وزیر آتی شخصی كه عمدتا هماهنگ كننده خواستهای اردوغان با هیات وزیران باشد، خواهد بود و قدرت اجرایی تا زمانی كه اردوغان رییس جمهور است عملا در دست اردوغان خواهد بود.
در صورت تغییر قانون اساسی و تغییر سیستم پارلمانی فعلی به سیستم ریاستی نیز عملا نیازی به نخست وزیر نخواهد بود و اردوغان امكان اعمال مستقیم قدرت را خواهد داشت.
همچنین، با تعیین رهبر جدید حزب عدالت و توسعه، قدرت اردوغان در داخل حزب بیش از پیش تقویت خواهد شد.
طبق قانون اساسی فعلی رییس جمهوری باید بیطرفی در تنظیم ارتباطات خود با احزاب سیاسی را رعایت كند ولی به رغم این، اردوغان در ارتباط نزدیك با حزب عدالت و توسعه است و این را كتمان نمی كند.
برخی كارشناسان سیاسی كناره گیری داوداوغلو از رهبری حزب و نخست وزیری را اجرای عملی سیستم ریاستی از سوی اردوغان می خوانند و می گویند اردوغان در دوره جدید و با نخست وزیر جدید عملا سیستم ریاستی را در تركیه به مورد اجرا خواهد گذاشت.
تهیه :محمود اعتصامی
خاورم**2012**1377
آنكارا- ایرنا- با اعلام كناره گیری احمد داوداوغلو نخست وزیر تركیه از رهبری حزب حاكم عدالت و توسعه در روز پنجشنبه و تعیین زمان برگزاری كنگره فوق العاده حزب، دورانی جدید در این كشور آغاز می شود كه برآیند آن انتقال از نظام سیاسی پارلمانی به ریاستی مطلوب نظر رجب طیب اردوغان رییس جمهوری تركیه است.
