به گزارش گروه اخبارعلمی ایرنا، مولتیپل اسكلروزیس (MS) یك بیماری خود ایمنی است كه در آن سیستم ایمنی پاسخ نامتعارفی به سیستم عصبی مركزی (CNS) می دهد. سیستم عصبی مركزی شامل مغز، نخاع و اعصاب بینایی است. سیستم ایمنی بدن به طور معمول عوامل خارجی مانند باكتری ها و ویروس ها را مورد هدف قرار می دهد؛ ولی در بیماری های خود ایمنی، به اشتباه بافت های عادی از بین می روند. لوپوس و آرتریت روماتوئید نیز جزء بیماری های خود ایمنی محسوب می شوند.
در بیماری ام اس، سیستم ایمنی به میلین حمله می كند. میلین به غلاف چربی اطراف سلول های عصبی گفته می شود. میلین آسیب دیده سبب به وجود آمدن تصلب بافت (sclerosis) می شود كه نام بیماری نیز از همین واژه گرفته شده است.
زمانی كه پوشش میلین یا بافت های عصبی آسیب می بینند، ارسال پیام های عصبی مختل می شود كه عوارض مختلفی دارد.
در حال حاضر بیش از 2.3 میلیون نفر در سراسر جهان به ام اس مبتلا هستند و میزان آن در زنان افزون بر سه برابر مردان است. شعار امسال روز جهانی ام اس بر استقلال بیماران متمركز است و بر اهمیت خوداتكایی آنها تاكید دارد.
شایع ترین علایم بیماری عبارتند از :
• خستگی شدید
• تاری دید و دوبینی
• ضعف عضلانی و از دست دادن كنترل عضلات
• نبود تعادل
• بی حسی
• درد چشم
• خواب رفتن مداوم دست و پا
در صورت پیشرفت بیماری، علایمی مانند اختلال در كنترل ادرار، گرفتگی عضلات (اسپاسم)، مشكلات جنسی، اختلال در بلع غذا، اختلال در صحبت كردن و مشكلات شناختی نیز مشاهده می شود.
**علل بروز ام اس
هنوز علت دقیق بروز ام اس مشخص نیست ولی محققان بر این باورند كه عوامل ژنتیكی و محیطی و شیوه زندگی نقش مهمی در بروز آن دارند. تحقیقات نشان می دهد كه استرس، ضعف سیستم ایمنی و كمبود ویتامین D، احتمال بروز این بیماری را تشدید می كند.
**انواع مختلف بیماری ام اس چیست؟
- ام اس پیشرونده مقدماتی
در این نوع، نشانه های بیماری به طور پیوسته از زمان تشخیص بیماری سیر صعودی دارند. حمله ها مشخص نیستند و هیچ علامت بهبودی وجود ندارد. حدود 10 تا 15 درصد از بیماران، به این نوع از بیماری مبتلا می شوند. معمولا بیماری ام اس در افرادی كه این مرحله را تجربه می كنند، دیر و در حدود 40 سالگی تشخیص داده می شود.
- نوع عودكننده – فروكش كننده
حدود 90 درصد از بیماران، به این نوع مبتلا هستند. معمولا نشانه های اولیه بیماری در این افراد، در اوایل 20 سالگی دیده می شود. پس از آن در دوره های مختلف، بیماری عود می كند و در بین دوره ها، بیمار بهبودی نسبی دارد. معمولا بیمارانی كه به این نوع مبتلا هستند، وارد مرحله دیگری از بیماری به نام پیشرونده ثانویه می شوند.
- ام اس پیشرونده ثانویه
در این نوع، علایم بیماری به طور پیوسته سال ها وجود دارد و هیچ عود یا بهبودی حاصل نمی شود. معمولا این حالت 10 تا 20 سال پس از تشخیص بیماری اتفاق می افتد. این نوع از بیماری معمولا منجر به از كار افتادگی بیماران می شود.
- نوع پیشرونده عودكننده
این نوع از بیماری بسیار نادر است و در آن بیماری در دوره های مشخص عود می كند و از یك حمله تا حمله بعدی، نشانه های بیماری شدیدتر می شود. حدود 5 درصد از افراد به این نوع از بیماری مبتلا هستند.
توصیه هایی به بیماران:
- آگاهی از بیماری، احساسات بیماران مبتلا به ام اس مدام در حال تحریك است. با شروع حمله ام اس، بیمار بسیار ناامید شده و علایم افسردگی به سرعت افزایش پیدا می كند. یكی از مهمترین روش های مقابله با این علایم، آگاهی و اشراف بر آن است. دانستن این نكته كه ام اس منجر به مرگ نمی شود و اكثر افراد مبتلا عمر طبیعی داند، بسیار كمك می كند.
- تحرك بیمار، تمرین مناسب و تحرك بیمار بسیاری از علایم بیماری از جمله خستگی مفرط و مشكلات مثانه را كاهش می دهد و باعث بهبود خلق و خو می شود. شنا، پیاده روی، ورزش های هوازی و دوچرخه سواری در بهبود علایم بیماری بسیار موثر است.
- استراحت و خواب كافی، در بهبود علایم بیماری نقش مهمی را ایفا می كنند. یوگا و مدیتیشن نیز به كرات در این بیماران توصیه شده است.
- كمك گرفتن از دیگران، خانواده و اطرافیان بیمار می توانند با قبول مسئولیت های گوناگون، تنش بیمار را كاهش دهند. قبول مسئولیت توسط سایر افراد خانواده باعث می شود كه بیمار زمان بیشتری را به استراحت اختصاص دهد و استرس كمتری داشته باشد.
- تمركز روی یك موضع خاص، تمركز روی فقط یك موضوع در روز و به پایان رساندن آن بسیار موثر است. اگر تمام كارهای روزانه در یك كار خلاصه شود و همان كار با موفقیت به پایان برسد، اعتماد به نفس فرد افزایش می یابد و این موضع در روند كنترلی بیمار موثر است.
- ملاقات با مددكار، روانشناس و فیزیوتراپ، ملاقات با این افراد و كمك گرفتن از آنان راه حل مناسبی را در امور مختلف دراختیار می گذارد و تحمل مشكلات را آسان می كند
- شركت در مراسم اجتماعی و معاشرت با افراد شاد
رژیم غذایی مناسب برای بیمارن ام اس
رژیم غذایی مناسب و اجتناب از استرس، احتمال بروز بیماری را كاهش می دهد. در این رژیم غذایی، غذای كم چرب و با فیبر بالا توصیه شده است. چربی های اشباع و روغن های حیوانی علایم بیماری را تشدید می كنند.
كافئین و الكل باعث تحریك مثانه و تشدید علایم ام اس می شود؛ بنابراین به بیماران توصیه شده است كه از مصرف این نوشیدنی ها اجتناب كنند.
سیستم گوارش افراد مبتلا به ام اس در مقابل گلوتن بسیار حساس است؛ بنابراین به این افراد توصیه می شود كه از مواد غذایی فاقد گلوتن استفاده كنند.
استفاده از میوه و سبزیجات تازه باعث می شود كه مشكلات مربوط به یبوست در بیماران مبتلا به ام اس برطرف شود؛ از طرفی اضافه وزن باعث مشكلات حركتی و عدم تعادل در این بیماران می شود.
علمی (6) ** 9259**2017
تهران- ایرنا- بیماری MS به عنوان شایع ترین اختلال عصبی، عارضه ای است كه در زنان بیشتر از مردان دیده می شود و به منظور افزایش آگاهی عمومی درباره آن و اقدامات پیشگیرانه، 25 ماه مه (5 خرداد) روز جهانی ام اس نامگذاری شده است.