به گزارش روز چهارشنبه گروه علمي ايرنا از ستاد ويژه توسعه فناوري نانو رياست جمهوري، نيكوتين يك تركيب شيميايي نيتروژن دار است كه بيشتر در گياهاني مانند تنباكو و در اندازه‌هاي كمتر در گوجه‌فرنگي، سيب‌زميني، بادمجان و فلفل سبز يافت مي‌شود. اين ماده يك زهر اثرگذار بر سامانه عصبي است كه در بسياري از حشره‌كش‌ها به كار مي‌رود.
كافئين نيز يك ماده‌اي شيميايي و خوردني است كه در گياهان مختلفي از جمله قهوه، كاكائو، كولا و چاي يافت مي‌شود و نوعي داروي محرك است كه مي‌تواند از خوابيدن جلوگيري كند. نيكوتين و كافئين در مقادير كم موجب افزايش هوشياري، حافظه و فعاليت مي‌شوند و مقادير زياد آن‌ها افزايش تپش قلب، فشارخون و استرس را در پي دارد. همچنين مصرف اين دو ماده اعتيادآور است. ازاين‌رو تعيين مقادير اندك و كنترل آن‌ها امري ضروري به نظر مي‌رسد.
دكتر رويا مجيدي محقق دانشگاه تربيت دبير شهيد رجايي گفت: در ميان نانوساختارهاي كربني مختلف، صفحات گرافن به دليل ساختار دوبعدي خاص و خواص الكتروني منحصربه‌فرد خود گزينه مناسبي براي توليد حسگرها به شمار مي‌روند. در اين پژوهش، امكان استفاده از صفحات گرافن به‌عنوان حسگري براي تشخيص كافئين و نيكوتين مورد مطالعه قرار گرفته است.
مجيدي افزود :استفاده از نتايج نظري اين طرح و تعميم آن به مطالعات تجربي و آزمايشگاهي منجر به ساخت حسگري با سرعت و حساسيت بالا جهت تعيين مقادير اندك مواد اعتيادآور نيكوتين و كافئين خواهد شد.
به گفته وي در اين طرح قابليت سه نوع ساختار گرافني از جمله ساختار گرافن كامل، گرافن داراي نقص هندسي و گرافن متخلخل در جذب مولكول‌هاي كافئين و نيكوتين مورد ارزيابي قرار گرفته است. اين نانوساختار به دليل برخورداري از خواص الكتروني منحصربه‌فرد قادرند مولكول‌هاي نيكوتين و كافئين را هرچند در مقادير اندك، شناسايي كرده و بر روي سطح خود جذب كنند.
عضو هيأت علمي دانشگاه تربيت دبير شهيد رجايي تصريح كرد:مطالعات نظري بر روي انرژي جذب، ساختار جذب، انتقال بار و ساختار نوار الكتروني نشان‌دهنده جذب قوي شيميايي مولكول‌هاي نيكوتين و كافئين بر روي صفحات گرافن است. همچنين نتايج نشان داده كه استحكام پيوند مولكول‌هاي مذكور بر روي گرافن كامل نسبت به گرافن متخلخل و نقص دار بيشتر است.
اين تحقيقات حاصل تلاش‌هاي دكتر رويا مجيدي و دكتر علي‌رضا كرمي - اعضاي هيأت علمي دانشگاه تربيت دبير شهيد رجايي- است. نتايج اين كار در مجله and Related Materials Diamond (جلد 66، سال 2016، صفحات 47 تا 51) به چاپ رسيده است.
علمي(1)**1023**1440
تهران-ايرنا-محققان دانشگاه تربيت دبير شهيد رجايي امكان سنتز حسگر پايه گرافني را جهت تعيين مقادير اندك مواد اعتيادآور در خون بررسي كرده‌اند. اين حسگر پايه گرافني در آزمايشگاه‌هاي تشخيص طبي كاربرد دارد.
