در اين گزارش كه در شماره جهارشنبه 12 خرداد 1395 خورشيدي به قلم پريسا اصولي منتشر شد، مي خوانيم: اين روزها در قفسه‌هاي سوپرماركت‌هاي بزرگ و فروشگاه‌ها محصولاتي به چشم مي‌خورند كه اسامي ارگانيك، پروبيوتيك، غني شده با ويتامين Dو C و ... را يدك مي‌كشند.
از طرفي متخصصان تغذيه مدام مردم را به مصرف غذاي سالم تشويق مي‌كنند تا سلامتشان به خطر نيفتد. حالا اين پرسش مطرح مي‌شود كه آيا اصطلاحات اين چنيني روي مواد غذايي به معني سالم‌تر بودن آنهاست و استفاده از آنها توصيه مي‌شود يا بيشتر جنبه تبليغاتي دارند؟ اصلا درباره اين محصولات چقدر اطلاعات داريد؟
مدتي است هنگام خريد مواد غذايي علاوه بر ماست‌هاي كم‌چرب، پرچرب و ميوه‌اي با انواعي از ماست‌ها روبه‌رو مي‌شويم كه يكي از الفاظ «پروماس» يا ماست پروبيوتيك روي بسته‌بندي آنها ديده مي‌شود. اما آيا ماست‌هاي پروبيوتيك خواص ويژه‌تري نسبت به ماست‌هاي معمولي دارند؟
دكتر علي‌اكبر رمضاني، متخصص تغذيه در گفت‌وگو با جام‌جم مي‌گويد: پروبيوتيك‌ها ميكروارگانيسم‌هاي زنده‌اي هستند كه با افزودن مقادير كافي آنها به ماست اثرات مفيدي روي بدن مي‌گذارند. در واقع اين ميكروارگانيسم‌ها نه‌‌تنها بيماري‌زا نيستند، بلكه در طول عبور از مجراي گوارشي، زنده و فعال بوده و با ايجاد لايه‌هاي حفاظتي مخاطي در روده‌ها با باكتري‌هاي مضر مبارزه كرده و منجر به افزايش سطح ايمني بدن مي‌شوند. جلوگيري از رشد باكتري‌هاي عفوني در بدن، كاهش كلسترول خون، پيشگيري از ابتلا به سرطان و... از ديگر خواص اين باكتري‌هاست.
**براي شما كه مشكل عدم تحمل لاكتوز داريد
دكتر محمدرضا وفا، متخصص تغذيه و رژيم درماني نيز با بيان اين كه كاهش عوارض عدم تحمل لاكتوز از مهم‌ترين خواص محصولات پروبيوتيك است، مي‌گويد: افرادي كه نسبت به لاكتوز موجود در شير حساسيت دارند و مثلا با خوردن شير نفخ مي‌كنند، مي‌توانند با خيال راحت و بدون نگراني محصولات پروبيوتيك را مصرف كنند. به علاوه، محصولات پروبيوتيك خواص ضدعفوني‌كننده هم دارند و با جلوگيري از رشد باكتري‌هاي عفونت‌زا در بدن، باعث پيشگيري از ابتلا به عوارض ناشي از بيماري‌هاي عفوني مثل اسهال مي‌شوند. حتي بتازگي، مفيد بودن محصولات پروبيوتيك براي سلامت دندان‌ها هم به اثبات رسيده است. نكته جالب اين كه باكتري‌هاي پروبيوتيك در روده انسان هم زندگي مي‌كنند و بخش قابل‌توجهي از سلامت افراد به فعاليت و تكثيرشان در روده بستگي دارد چون اين باكتري‌ها مي‌توانند باكتري‌هاي مضر را در بدن نابود كنند. پس يكي از راه‌هاي افزايش جمعيت باكتري‌هاي پروبيوتيك در بدن و فعال نگه داشتن آنها به صورت مستمر، اضافه كردنشان به انواع محصولات غذايي مثل ماست و حتي شير است. به عبارت ديگر ماست با پروبيوتيك‌ها غني مي‌شود و مصرف آن براي هيچ‌كس بجز افرادي با بيماري‌هاي خاص مانند HIVپيشرفته يا نوزادان زير شش ماه ممنوع نيست. افراد مبتلا به بيماري‌هاي خاص هم بايد حتما زير نظر پزشكشان محصولات پروبيوتيك مصرف كنند.
**محصولات غني شده بخوريم يا نه؟
به گفته دكتر رمضاني با توجه به كمبود و فقر برخي ريزمغذي‌ها و ويتامين‌ها در مواد غذايي، مي‌توان از طريق غني‌سازي اين كمبودها را در حد مجاز جبران كرد. مثلا كمبود عنصرهاي روي، آهن، كلسيم و ويتامين D و عوارض ناشي از آن از موارد شايعي است كه از طريق موادغذايي غني شده مي‌توان آنها را جبران كرد. البته محصولات غني شده مانند محصولات غذايي كه توسط شركت‌هاي صنعتي توليد مي‌شود با رعايت ميانگيني، ميان حداقل تاثير و حداكثري كه ايجاد مشكل كند در نظر گرفته مي‌شود. به عنوان مثال ميزان ده ميلي‌گرم روي مناسب مصرف روزانه و مفيد براي رشد كودكان است، اما ميزان 40 ميلي‌گرم آن ايجاد مسموميت مي‌كند. همچنين براي آهن 18 ميلي‌گرم مفيد و 45 ميلي‌گرم مضر است به همين دليل هميشه ميزاني به كار گرفته مي‌شود كه مصرف روزانه اين مواد مسموميت ايجاد نكند يا از فعاليت ديگر ويتامين‌ها جلوگيري نكند. در حال حاضر شير و آبميوه و ماكاروني ازجمله در دسترس‌ترين محصولات غني شده در ايران محسوب مي‌شوند.
**وقتي شير و ماكاروني غني مي‌شوند
بد نيست بدانيد براساس آمار بيش از نيمي از جمعيت ايران با كمبود ويتامين D روبه‌رو هستند و غني‌سازي لبنياتي مانند شير مي‌تواند در جبران اين كمبود بسيار تاثيرگذار باشد. اگر يك فرد سالم و بالغ روزانه به 400 تا 600 واحد ويتامين D نياز دارد، در صورتي‌كه بخواهد از شير غني‌شده با ويتامين D بنوشد، اگر يك يا 2 ليوان شير غني‌شده بخورد، بين 50 تا 100 درصد ويتامين D مورد نياز بدنش را دريافت كرده است. البته بهتر است ويتامين D در كنار كلسيم جذب شود و به دليل اين كه لبنيات، كلسيم خوبي دارد غني‌سازي آنها با ويتامين D انتخاب درست و مناسبي است. از طرفي هر فرد بالغ روزانه به هزار ميلي‌گرم كلسيم نياز دارد و بايد 3 تا 4 ليوان شير بخورد. حالا كساني كه لبنيات كافي مصرف نمي‌كنند مي‌توانند براي جبران نيازشان از آب پرتقال‌هاي غني‌شده كمك بگيرند؛ به شرطي كه مراقب كالري دريافتي‌شان باشند.
به گفته دكتر وفا گروهي از كارخانجات محصولاتشان را با ريزمغذي‌هايي از جمله ويتامين‌هاي گروه B و سبوس غني‌سازي مي‌كنند. از آنجا كه ماكاروني هم جزو غذاهاي پر مصرف ما ايراني‌هاست غني‌سازي اين ماده غذايي با سبوس و ويتامين B مي‌تواند كمبودهاي بدن ما را جبران كرده و به تكميل رژيم غذايي‌مان كمك كند و حامل خوبي است. اين ماكاروني‌ها مناسب افرادي است كه مي‌خواهند دستگاه گوارش سالم‌تري داشته باشند و هضم غذايشان بهتر انجام شود.
*منبع: روزنامه جام جم
**گروه اطلاع رساني**9370**2002
تهران- ايرنا- روزنامه جام جم در صفحه سلامت به بررسي ديدگاه متخصصان تغذيه درباره مصرف غذاهاي غني شده پرداخت.
