به گزارش ایرنا ، در پنجمین دوره حراج تهران كه به تازگی در هتل پارسیان آزادی با حضور شماری از مجموعه داران و هنردوستان برگزار شد؛ 80 اثر در معرض فروش قرار گرفت كه از این تعداد 79 اثر به مبلغ بیش از دو هزار و 530 میلیارد ریال فروش رفت.
در این حراج 14 اثر كلاسیك از هنرمندانی چون كمال الملك، علی اكبر مزین الدوله، علی اصغر پتگر، جعفر پتگر و عیسی بهادری نیز عرضه شد كه كمال الملك و پتگر هر كدام با فروش یك اثر به قیمت دو میلیارد و 600 میلیون ریال و دو میلیارد و دویست میلیون ریال جلوتر از بقیه هنرمندان ایستادند.
اما حراج هنری تهران با مدیریت علیرضا سمیع آذر (مدیر موزه هنرهای معاصر 1376 تا 1384و مورخ و منتقد هنر) را كه سازمانی به همین نام برگزار كرده است، سوالات فراوانی در پی داشت. عده ای از كارشناسان از چند وچون خریداران و فروشنده ها، برخی از نسبت سازمان برگزار كننده با دولت یا به عنوان سازمانی خصوصی، شماری از واقعی بودن قیمت ها و دسته ای از درستی یا نادرستی برگزاری حراج به عنوان عامل موثر بر روند هنر نگران اند.
خبرنگار فرهنگی ایرنا با شماری از مدیران، هنرمندان عرصه های مختلف از نقاشی تا مجسمه سازی در مورد چند و چون این رویداد فرهنگی و تاثیر آن بر حوزه هنرهای تجسمی گفت وگو كرده است.
***مدیر كل اداره موزه ها: اثر هنری كالای اقتصادی نیست!
محمدرضا كارگر مدیر كل اداره موزه ها و اموال منقول فرهنگی در مورد حراج هنر تهران می گوید: فروش آثار هنری موضوع جدیدی است كه در ایران قدمت زیادی ندارد؛ از مدیریت و برگزار كنندگان می خواهم آن را به شكل های خارجی برگزار نكنند چون نوع برگزاری فعلی صرفا كپی شكل خارجی آن است.
وی ادامه داد: اثر هنری هرگز كالای اقتصادی نیست و همیشه قداست و حرمت هنرمند باید حفظ شود و ارزش های هنری نباید فدای منافع اقتصادی شود.
كارگر به گفته ای از میشل فوكو فیلسوف غربی اشاره كرد كه معتقد است وقتی یك اثر هنری تبدیل به یك كالای اقتصادی می شود دیگر اثر هنری نیست؛ به دو دلیل اول اینكه هنرمند باید با مردم زندگی كند و هنرمندی كه دچار اشراف زدگی باشد براحتی واژه هنرمند مردمی را برای او نمی توان بكار برد. دوم اینكه تولید اثر هنرمند باید مطابق افكار و زبان حال مردم باشد.
وی گفت: در صورت وقوع این اتفاق، هنرمند به جای خواست مردم خواست بازار برایش مهم می شود و این مساله باعث خواهد شد آثار هنری تجسمی به روزگار فرش دچار شوند كه در گذشته اجرای یك نقشه فرش زن تركمن با حس و حال ذائقه هنری همراه بود اما اكنون پس از تجاری شدن آن این ظرایف از بین رفته و فرش تبدیل به كالای صنعتی و اقتصادی برای بازار شده است.
كارگر معتقد است: حراج هنری تهران به شكل فعلی یا باید متوقف شود یا باید با الگوی جدید و ایرانی ادامه یابد.
***یك هنرمند نقاش و استاد دانشگاه: حراج تهران خط فكری خاصی ندارد!
اسكندری: سازمان حراج تهران را به عنوان نهاد اقتصادی در مجموعه فعالیت هایی كه به صورت مستقیم یا غیرمستقیم از طرف دولت حمایت می شود می شناسیم ، این نهاد فعالیت خود را از 5 سال قبلا آغاز كرد و از جهاتی در رونق اقتصاد هنر سهیم است؛ بنابراین این حركت را قاعدتا باید مثبت ارزیابی كنیم.
وی ادامه داد: مساله اقتصاد هنر در ایران مسبوق به سابقه نیست و حراج هنری تهران به عنوان حركت جدیدی بعد از انقلاب شروع می شود كه هنرمندان و فعالان این زمینه از آن فعالیت حمایت می كنند اما به نظر می رسد حراج تهران به نحوی از حمایت های دولتی نیز برخوردار است.
استاد دانشگاه هنر معتقد است: حمایت دولتی می تواند عامل بقای اقتصاد هنر شود ولی خطری را به همراه دارد و آن شتابزدگی یا خودسانسوری هنرمند است؛ به نوعی به فعالیت گالری دارها جهت می دهد و گالری دار فعالیت خود را حول محور جذب آثار آن هنرمند ادامه می دهد و تا حدی جلوی خلاقیت هنرمند را می گیرد.
اسكندری می گوید در سال های قبل كارهای خلاقه توسط هنرمندان رونق گرفته بود ولی الان به نحوی محافظه كاری در هنرمندان ایجاد شده است.
وی مشكل دیگر در حراج هنری تهران را ورود و قیمت گذاری آثار را همراهی با نوعی پنهانكاری می داند كه نوعی شك و شبهه ایجاد می كند.
اسكندری توضیح داد: این سوال مطرح است كه آیا این اثر با قیمت واقعی عرضه شده است یا سازوكارهایی باعث شده این اثر با آن قیمت چكش بخورد، ضمن اینكه در حراجی تهران هنرمند اصلا كاره ای نیست ولی در بعضی حراجی های دنیا هنرمند مستقیم ارتباط برقرار می كند و با روزمه خودش اثرش را ارائه می كند.
این نقاش گفت: درصد مشاركت وزارت ارشاد در اجرای این حراج از نظر من حدود 90 درصد هست و اگر بتوانیم این نسبت را تغییر داده و حراج تهران بتواند از 10 درصد حمایت دولت برخوردار شده و 90 درصد متكی به بازار داخلی و گالری ها و خود هنرمندان باشد موفق عمل كرده است.
وی معضل دیگر در حراج تهران را نبود خط فكری خاصی دانست و گفت: صرفا بحث اقتصادی در حراج هنری تهران وارد شده است، در حالیكه حراج های مطرح دنیا مانند كریستیز و پوتنام با خط فكری خاصی برگزار می شوند. هر چند مدیر حراج تهران یعنی علیرضا سمیعی آذر شناخته شده است و صرفا با هدف اقتصادی برگزار می شود.
***خدادادی: با هر رویدادی كه اقتصاد هنر را تقویت كند موافقم
رضا خدادادی هنرمند نقاش و مجسمه ساز نیز در مورد حراج هنری تهران می گوید: اول اینكه حراج همین نمونه است و شكل غربی و ایرانی ندارد؛ هر كسی بالاترین قیمت را پیشنهاد دهد می برد. نفس حراج بد نیست و كار خوبی است.
وی ادامه داد: هنرمندی كه انگیزه اش را از دست بدهد یا انگیزه دیگری بدست آورد یا تحت تاثیر حراجی كار كند اصلا هنرمند نیست و اگر اینطور شود مقصر خود هنرمند است.
وی خاطر نشان می كند من با هر موفقیتی در عرصه اقتصاد هنر موافق هستم؛ اكسپوی خوب، حراجی خوب یا برگزاری گالری های خوب؛ ولی هر جا كه معامله ای صورت بگیرد به هرحال ممكن است حواشی داشته باشد و همه جای دنیا همینطور است.
خدادای در مورد كارشناسی آثار نیز گفت: ارزش واقعی آثار را هیچ كارشناسی نمی تواند مشخص كند. ممكن است قیمت ها كاذب یا واقعی باشد؛ اما در همه حراجی ها این اتفاق می افتد. در هر حال می توانیم نقص ها و اشكالات حراج هنری تهران را از بین ببریم.
این هنرمند مجسمه ساز افزود: خریداران و فروشندگان در هیچ حراجی مشخص نیستند و همیشه در همه حراجی ها اسامی محرمانه است؛ مگر اینكه فرد مشهوری باشد كه مانند الناز شاكردوست كه در این حراج اثری را خریداری كرد.
*** یك كارشناس امور هنری: حراج تهران رو به شكوفایی است
این كارشناس كه خواست نامش در خبر ذكر نشود معتقد است هیچ حراجی نام خریداران و فروشندگان را معرفی نمی كند و این روالی طبیعی است هرچند حراج هنری تهران تا امروز نام برخی از خریداران را از جمله بانك پاسارگاد و دوسالانه دامونفر را معرفی كرده است.
وی می گوید حراج ها هرگز برای خریداران فراخوان نمی دهند؛ بلكه نبض بازار را می شناسند و گالری ها را می بینند و بر اساس آن آثار را انتخاب و در حراج ارائه می كنند.
این كارشناس امور هنری باور دارد حراج هنری تهران با معرفی و عرضه آثار كلاسیك در این حراج مسیر شكوفایی را می پیماید زیرا معمولا در حراج های منطقه هنر مدرن ایران به فروش می رفته است و این راهی نوست كه علیرضا سمیع آذر به عنوان مدیر حراج تهران و فرد شناخته شده عرصه هنر تجسمی آغاز كرده است.
در همین حال اخباری می رسد كه ممكن است حراج هنری تهران خریداران بیشتری از جمله خریدار اثر هنری سهراب سپهری را با قیمت 30 میلیارد ریال اعلام كند كه در نوع خود اقدام بی سابقه ای است.
با آنكه حراج هنری تهران با چندوچون های بسیاری پنجمین سال خود را پشت سر گذاشت و عده ای سوالاتی در باره واقعی بودن قیمت ها و حتی ارقام كارشناسی آن می پرسند؛ در نفس خود باعث رونق بازار هنر، ترغیب هنرمندان، استقلال آنها و به نوعی جلوگیری از طرح شدن آثار هنرمندان ایرانی در حراج های خارجی مانند حراج كریستیز می شود كه همه ساله دو بار در دبی برگزار می شود و پیش از این بارها آثار هنرمندان ایرانی در آن فروش رفته بود.
فراهنگ** **3079**9157** 1568**1724
تهران- ایرنا- حراج هنری تهران كه پنجمین دوره آن اخیرا برگزار شد؛ سوالات زیادی را در ذهن هنرمندان و هنردوستان پدید آورده است كه پاسخ درست و شفاف به آنها به شكوفایی این رویداد هنری كمك می كند.
