اتفاقات ناگواری از قبیل ورود فاضلاب انسانی گرفته تا صنعتی و بیمارستانی و سموم كشاورزی، زباله از مبل و صندلی گرفته تا عفونی و حجم بالایی از رسوبات خشكی و بی توجهی دست اندازی به حریم سالها است كه تیغ بر شاهرگ حیات تالاب نهاده و هنوز كار جدی برای پیشگیری یا درمان صورت نگرفته است.
وضعیت تالاب انزلی از دید كارشناسان
تالاب انزلی با حدود 20 هزار هكتار وسعت متاثر از رخدادهای سه هزار و 610 كیلومتر مربع حوزه آبریز است.
رییس اداره حفاظت محیط زیست انزلی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا تاكید كرد : اصلی ترین دغدغه ما كاهش مشكلات حوزه آبریز تالاب و پیشگیری از بدتر شدن حال تالاب است.
اكبر میغی ، ورود پسابها ، پسماندها ، سموم و رسوبات را موجب وخامت حال تالاب و تكمیل سیستم تصفیه فاضلاب شهرهای مجاور را برای حفظ سلامت تالاب الزامی خواند.
میغی یادآور شد : یكی از تصفیه خانه های فاضلاب انزلی از 10 سال پیش مورد بهره برداری قرار گرفته و دیگری نیز 90 درصد پیشرفت فیزیكی دارد.
وی با اشاره به ورود سموم كشاورزی بعنوان یكی از نقاط خطر ، مدیریت آن را برای پیشگیری از آلوده شدن آبزیان مورد مصرف انسان الزامی خواند.
وی ابراز امیدواری كرد با اقدامات آبخیزداری در بالا دست شاهد كاهش فرسایش و ورود رسوبات به تالاب باشیم.
رییس اداره حفاظت محیط زیست انزلی با اشاره به این كه چند شهرك صنعتی استان مجهز به سیستم تصفیه فاضلاب شده اند ابراز امیدواری كرد كه این امر در تمامی شهركها انجام شود.
میغی در ادامه افزود : مشخص شدن حد و بستر تالاب از مسائل مهمی است كه متولی آن وزارت نیرو است.
وی متذكر شد: باید متولیان امر اعم از وزارت نیرو ، سازمان آب منطقه ای ،منابع طبیعی ، مدیریت امور اراضی جهاد كشاورزی دست به دست هم دهند تا در حوزه تالاب شاهد كمترین تخریب و تعدی باشیم.
میغی در ادامه با اشاره به سه هزار و 610 كیلومتر مربع حوزه آبریز تالاب متذكر شد: هر اتفاقی در این حوزه بیفتد تالاب تحت تاثیر قرار می گیرد.
رییس اداره حفاظت محیط زیست انزلی خاطرنشان كرد : احیای تالاب و حفاظت از آن نیازمند عزم استانی و ملی و همكاری همه مردم است.
میغی با اشاره به حجم بالای پسماندها و شیرابه های ورودی به تالاب نصب دستگاه زباله سوز را نیز برای پیشگیری از این امر ضروری خواند.
رییس اداره حفاظت محیط زیست انزلی با اشاره به اكوسیستم خاص شهرستان ، ارتفاع كم و بالا بودن آبهای زیر زمینی وجوه حساسیت محیط زیست انزلی را پیچیده و در صورت بی توجهی بحران را بسیار جدی تر از دریاچه ارومیه دانست.
بحران تالاب دغدغه جدی مردم و مسئولان
بحران تالاب انزلی یكی از مهمترین چالشهای زیست محیطی گیلان و احیای آن دغدغه اصلی مردم و مسئولان حفاظت از محیط زیست است.
هوشنگ اسماعیل نیا از اعضای سازمان مردم نهاد انجمن طرفداران توسعه انزلی در این باره گفت : تالاب شاهرگ حیاتی و بخش مهمی از هویت شهر ساحلی انزلی است.
وی خاطرنشان كرد : زندگی ما با تالاب گره خورده و اگر هر مشكلی برای تالاب پیش بیاید نه فقط شهر و مردمش دچار بحران می شوند بلكه كل منطقه آسیب می بیند.
وی آلودگی شدید ، تالاب خواری، شكار بی رویه و خشك شدن آبراهه ها را از مشكلات تالاب عنوان و خاطرنشان كرد : با وجود وعده ها و شعارها هنوز هیچ اقدام عملی برای احیای تالاب صورت نگرفته است.
اسماعیل نیا از مسئولان كشور خواست كه مدیریتی علمی و عملیاتی ، افراد كارآمد و خبره و بودجه كافی برای احیای تالاب انزلی در نظر بگیرند.
لزوم سپردن كار به افراد كاردان و دلسوز
ناظران آگاه و كارشناسان تاكید می كنند احیای تالاب انزلی نیازمند مدیریتی دانش محور و مسئولانه است.
مشاور ارشد تیم كارشناسی جایكا در جلسه اخیر احیای تالاب انزلی متذكر شد : در برخی موارد فعالیت‌هایی كه به طور مستقیم به حفاظت از تالاب انزلی مربوط است به‌تنهایی توسط برخی دستگاه‌ها و بدون وظیفه سازمانی و تخصص لازم در زمینه مورد نظر اجرایی شده و بدون اشتراك اطلاعات با ارگان‌های ذیربط و زیركمیته‌های فنی مربوطه برنامه‌ریزی شده است.
توموئو آئوكی ، فعالیت‌های مذكور را خلاف اصل كمیته مدیریت تالاب انزلی عنوان و خاطرنشان كرد: انتظار می‌رود در صورت لزوم اداره كل حفاظت محیط زیست گیلان به عنوان دبیرخانه مدیریت تالاب انزلی هماهنگی با دستگاه‌های ذیربط را به عهده گرفته و رئیس كمیته به منظور جهت‌دهی مناسب با فعالیت‌ها ارتباط برقرار كند.
شرایط بحرانی تالاب انزلی به حدی است كه حتی رییس جمهور و مقامهای بلندپایه كشور را نیز نگران كرده است.
استاندار گیلان اخیرا با بیان اینكه تالاب انزلی در فهرست تالاب های در خطر نابودی (مونترو) قرار دارد اظهار كرد : رییس جمهور، معاون اول و برخی از مقامهای كشوری در سفر به گیلان نسبت به وضعیت تالاب ابراز نگرانی كردند.
محمد علی نجفی خاطرنشان كرد : به منظور طرح مشكلات تالاب انزلی در حال رایزنی برای حضور در هیات دولت و ارائه گزارشی در خصوص پروژه هستیم.
اكنون همگان بر مشكلات تالاب انزلی كه نه تنها محیط زیست طبیعی و انسانی گیلان بلكه دریای خزر را نیز تحت الشعاع خود قرار می دهد ، واقفند.
كارشناسان تكمیل شبكه ها و تصفیه خانه های فاضلاب، مدیریت زباله در استان به ویژه شهرهای حاشیه تالاب ، آبخیزداری در بالا دست ، فرهنگسازی در زمینه پیشگیری از دفع پسماند در رودخانه ها و تالاب و طبیعت، كنترل مصرف سموم را اصلی ترین اقدامات برای احیای تالاب انزلی می دانند.
بی شك اجرای این پروژه ها نیاز به اعتبارات كافی دارد اما در صورت عدم سپردن كار به افراد متخصص و كاردان و با تجربه و نظارت جدی بر عملكرد مجریان هر گونه هزینه كردی مصداق آب در هاون كوبیدن است.
بی توجهی و اهمال در احیای تالاب انزلی بحرانی جدی و پیچیده را در استان گیلان و منطقه به همراه خواهد داشت.
به گزارش خبرنگار ایرنا، تالاب انزلی با حدود 20 هزار هكتار مساحت و 380 هزار هكتار حوزه آبخیز، 24 متر پائین تر از سطح آب های آزاد در جنوب غربی سواحل دریای خزر در استان گیلان واقع شده است.
این تالاب شامل بخش های شرقی ، غربی ، مركزی ، سلكه ، سرخانكل و سیاه كشیم است كه از شرق به روستای پیر بازار ، از غرب به كپورچال و آبكنار ، از جنوب به صومعه سرا و قسمتی از شهرستان رشت محدود میشود.
تالاب انزلی محل تخم ریزی گونه های مهمی از آبزیان خزر و محل زمستان گذرانی پرندگان مهاجر و ذخیره گاه طبیعی بسیاری از گیاهان ارزشمند از جمله لاله تالابی و نیلوفر آبی است.
ورود انواع فاضلاب ها، رسوبات ورودی از رودخانه ها ، فقدان آبخیزداری مناسب ، برداشت بی رویه جنگل در بالادست و تصرفات اراضی تالابی ، برداشت بی رویه آب و ورود گیاهان مهاجم غیربومی همچون آزولا و سنبل آبی حیات تالاب انزلی را به خطر انداخته است.
احیای حوزه آبخیز تالاب با احداث تله های رسوبگیر ، ایجاد تالاب مصنوعی برای پایش طبیعی رسوبات و فلزات سنگین ، برداشت رسوبات ، نی زدایی و احیای آبراهه های دارای شرایط اضطراری از جمله برنامه های سازمان حفاظت محیط زیست برای مدیریت تالاب انزلی عنوان شده است.
6030/6070
انزلی- ایرنا- تالاب انزلی ، این پهنه دریاگونه، زیستگاه پرندگان مهاجر و بومی ، رویشگاه لاله ها و نیلوفران آبی تا مرداب شدن فاصله چندانی ندارد.
