گزارش وزارت خارجه آمریكا درباره تروریسم كه چندی پیش منتشر شد، حاكی از آن است كه شمار تروریست های عضو القاعده در یمن از یك هزار نفر در سال 2014 به حدود چهار هزار نفر در سال 2015 میلادی رسیده است؛ رقمی كه افزایش چهار برابری اعضای این گروه تروریستی را در یمن نشان می دهد.
این گزارش همچنین تاكید دارد كه شاخه القاعده در شبه جزیره عربستان همچنان تهدیدی مهم برای یمن به شمار آمده و گروه تروریستی داعش نیز با بهره برداری از شرایط كنونی این كشور عربی، راه خود را برای نفوذ به یمن باز كرده است.
بازه زمانی مذكور تقریبا منطبق با دوره مداخله نظامی عربستان و هم پیمانانش در یمن است. ریاض از مارس 2015 با همدستی شماری از كشورها و حمایت غرب به بهانه روی كار آوردن دوباره دولت مستعفی عبدربه منصور هادی، حمله ها و حصر همه جانبه خود را علیه یمن آغاز كرد.
مداخله نظامی عربستان و كشورهای هم پیمانش در یمن منافع مهمی را برای گروه های تروریستی به همراه داشته و زمینه را برای گسترش تروریسم در فقیرترین كشور عربی فراهم كرده است.
**تقویت مالی گروه های تروریستی
رویترز در ماه آوریل (فروردین/اردیبهشت) طی گزارشی مشروح درباره گسترش قلمرو گروه تروریستی القاعده از زمان آغاز مداخله نظامی عربستان در یمن، به تشریح وضعیت شهر مكلا در زمان اشغال القاعده پرداخت.
در این گزارش با تاكید بر این كه القاعده از زمان آغاز جنگ یمن بیش از كل 20 سال گذشته گسترش یافته، از استقرار القاعده در شهر 500 هزار نفری مكلا به عنوان تكان دهنده ترین نتیجه مداخله نظامی عربستان در یمن یاد شده است.
این شهر راهبردی بیش از یك سال رسما در كنترل این گروه تروریستی بود. رویترز در این گزارش اموال غارت شده بانك های مكلا و درآمد حاصل از اداره سومین بندر بزرگ یمن را برای القاعده بالغ بر یكصد میلیون دلار ارزیابی كرد.
القاعده در یمن علاوه بر مصادره سپرده های بانكی، حدود یك میلیون و 400 هزار دلار از شركت ملی نفت اخاذی كرده و هر روز بالغ بر دو میلیون دلار از قبل اعمال مالیات بر كالا و سوختی در مكلا درآمد به جیب زده است.
بر اساس گزارش رویترز، قبایل یمنی كه با القاعده همكاری می كنند، بخش مهمی از زیرساخت های نفتی این كشور را در كنترل خود دارند. شش مخزن نفت در ساحل حد فاصل مكلا و الشهار از طریق خط لوله به میدان های نفتی المسیله متصل شده اند و برآورد می شود این میدان نفتی بیش از 80 درصد كل ذخایر یمن را در خود جای داده باشد.
**حمایت تسلیحاتی از تروریست ها
گروه بین المللی بحران در گزارش ماه فوریه خود، جنگ عربستان در یمن را در جهت منافع گروه های تروریستی دانست و اضافه كرد كه سلاح و منابع مزدوران وابسته به هادی، اكنون به دست القاعده و داعش افتاده است و احتمالا این روند ادامه خواهد داشت.
حمله های عربستان كه تنها حاصلش تشدید ناامنی و هرج ومرج بیشتر برای یمن بود، جنوب این كشور را به منبع دستیابی گروه های تروریستی به اسلحه تبدیل كرده است.
علاوه بر این، اختلاط نیروهای ائتلاف و گروه های وفادار به هادی نیز بر پیچیدگی شرایط افزوده است. زید السلامی كارشناس یمنی در زمینه گروه های افراطی گفت: نیروهای وفادار به هادی كه به شدت تضعیف شده اند، برای مقابله با حوثی ها و متحدانشان از میان شبه نظامیان محلی كه خود در زمره سلفی ها، جدایی طلبان و افراط گرایان هستند، عضو گیری می كنند.
به نوشته مجله فارن پالیسی، اتحاد عربستان با گروه های تروریستی در یمن نخستین بار در ژوئن سال 2015 نمایان شد كه دولت فراری منصور هادی عبدالوهاب حمیقانی را كه در فهرست تروریست های جهانی وزارت خزانه داری آمریكا قرار داشت به عنوان یكی از اعضای مذاكره كننده در گفت و گوهای نافرجام ژنو منصوب كرد.
حمیقانی یكی از فعالان جذب تروریست و حامی مالی القاعده در شبه جزیره عربستان بود كه در فعالیت های بمب گذاری علیه نیروهای یمنی در سال 2012 نیز مشاركت فعال داشت.
تبادل نیرو میان گروه های تحت حمایت عربستان و گروه های تروریستی عملا نشان می دهد كه مرزی میان این دو اردوگاه نمی توان قائل شد.
به گفته السلامی، پس از اشغال عدن توسط هادی، شبه نظامیان حامی هادی به القاعده پیوستند و این گروه تروریستی بیشترین نفع را از غائله یمن برده است.
این كارشناس یمنی افزود: القاعده و داعش به لطف منابع مالی فراوان خود صدها نفر از حامیان هادی را جذب كرده و اسلحه های موجود در عدن و دیگر شهرهای جنوب یمن را به دست آوردند.
**ادعای واهی عربستان درباره مبارزه با تروریسم
خبرگزاری فرانسه در ماه مارس (اسفند/فروردین) گذشته در گزارشی تحلیلی به مساله تقویت جای پای گروه های تروریستی القاعده و داعش در جنوب یمن پرداخت و یادآور شد كه گسترش حضور تروریست ها در جنوب یمن كه دولت مستعفی این كشور مدعی كنترل آن است، با هیچگونه مخالفتی از سوی ائتلاف عربستان مواجه نشده است.
این در حالی است كه با وجود گزارش های متعدد مبنی بر گسترش تروریسم در یمن، سفارت عربستان در واشنگتن طی بیانیه ای كه چندی پیش منتشر كرد، مدعی شد كه مداخله نظامی اش در یمن باعث شده است كه این كشور دیگر جای امنی برای گروه های تروریستی نباشد.
هرچند ائتلاف عربستان در اواخر ماه آوریل مدعی شد كه شهر راهبردی مكلا را از اشغال القاعده خارج كرده و بیش از 800 تروریست را كشته است، اما به نوشته پایگاه خبری گلوبال ریسرچ، منابع محلی پس از انتشار این خبر استدلال كردند كه هیچ درگیری ای در منطقه مكلا مشاهده نشده است.
گزارش هایی نیز منتشر شده است كه از تبانی ائتلاف عربستان با تروریست ها حكایت دارد كه بر اساس آن القاعده در توافق با ریاض از شهر مكلا عقب نشینی كرده است.
خبرگزاری فرانسه نیز با اشاره به كنترل برخی مناطق عدن توسط تروریست ها، به نقل از یك كارشناس نظامی غربی، رابطه میان گروه های تروریستی و دولت مستعفی یمن را نوعی 'همزیستی' توصیف كرد.
رویترز همچنین اواخر ماه میلادی گذشته در گزارشی اعلام كرد كه القاعده همچنان در مناطق اطراف مكلا، از جمله در استان شبوه فعال است و منافع مالی هنگفتی را از قبل كنترل بنادر جنوب یمن و مشاركت در قاچاق سوخت به جیب می زند.
**افزایش نفوذ تروریست های داعش
رشد و گسترش تروریسم در یمن از زمان آغاز مداخله نظامی عربستان در این كشور به القاعده محدود نمی شود. روزنامه نیویورك تایمز در اواخر سال میلادی گذشته، پس از اشاره به مرگ و آوارگی هزاران غیرنظامی، ایجاد دو دستگی و اراضی مملو از بقایای منفجر نشده بمب و مین، رشد و گسترش شاخه گروه تروریستی داعش در یمن را دیگر میراث تلخ حمله ائتلاف عربستان به یمن برشمرد.
شاخه داعش در یمن از نوامبر 2014 توسط تروریست های جدا شده از القاعده شكل گرفت و فعالیت خود را با حمله به مساجد شیعیان در مارس همان سال آغاز كرد.
به نوشته روزنامه نیویورك تایمز، دولت مستعفی منصور هادی می كوشد تا تهدید ناشی از رشد داعش در یمن را كوچك جلوه داده و یا حتی منكر شود.
این روزنامه در اشاره به ادعای ائتلاف عربستان مبنی بر تلاش برای ایجاد امنیت و ریشه كنی گروه های تروریستی، به نقل از متیو اولسن مدیر سابق مركزملی مبارزه با تروریسم در واشنگتن نوشت: ترورها و دیگر خشونت هایی كه در یمن رخ می دهد نشان دهنده قدرت گیری داعش است و این نگرانی وجود دارد كه برخی از تروریست های القاعده به داعش ملحق شوند و تهدید مضاعف را در زمینه اجرای حمله در خارج از یمن ایجاد كنند.
یك دیپلمات نیز به خبرگزاری فرانسه گفت: تروریست های داعش راهبرد توسعه قلمرو را در پیش گرفته اند و حتی احتمال جایگزینی مقر خلافت خودخوانده شان از سوریه به یمن وجود دارد.
**نقش حامیان غربی عربستان در گسترش تروریسم در یمن
به نوشته نشریه فارن پالیسی، عربستان به دلیل موقعیت ویژه اش به عنوان بزرگ ترین تولید كننده نفت جهان و مناسبات عمیق اقتصادی كه با غرب دارد، در ماجراجویی هایش در منطقه، همانند مداخله نظامی در یمن، با كوچكترین مخالفتی از سوی آمریكا و اروپا مواجه نیست.
اندیشكده آمریكایی كانسورتیوم نیوز در گزارش این ماه خود با استناد به فیلم مستندی كه شبكه تلویزیونی پی بی اس منتشر كرد، به نقش واشنگتن در تقویت شاخه گروه تروریستی القاعده در یمن پرداخت و نوشت: آمریكا از یك سو مدعی مبارزه با القاعده است...و از سوی دیگر از گروه های تحت هدایت عربستان، امارات و دیگر كشورهای حاشیه خلیج فارس كه عناصر القاعده را در جمع خود پذیرفته و آن ها را در نبرد علیه حوثی های یمن به كار گرفته اند، حمایت نظامی می كند.
فرانسه نیز كه همواره به عربستان به چشم مشتری اصلی صنایع تسلیحاتی و نظامی اش می نگرد، یكی از حامیان اصلی مداخله نظامی ریاض در یمن بوده است.
هر چند غرب و دیگر حامیان عربستان در شرایط كنونی چشم خود را به روی تبعات امنیتی ماجراجویی های ریاض در منطقه بسته اند و به منافع كوتاه مدت خود می اندیشند، اما همان طور كه اندیشكده انگلیسی چتم هاوس نیز در گزارش اخیرش هشدار داده است، ادامه بحران انسانی، هرج و مرج و قدرت گیری گروه های تروریستی در یمن، در آینده ای نه چندان دور، دامان جامعه بین المللی را خواهد گرفت؛ روندی كه جهان در مورد سوریه نیز شاهد است.
گزارش از مهدخت پازوكی
خاورم**9156**7074**1579
تهران - ایرنا - برآورد نهادها، گزارش رسانه ها و شواهد میدانی نشان می دهد كه روند گسترش تروریسم و افراطی گری در یمن از زمان مداخله نظامی عربستان در این كشور به میزان چشمگیری افزایش یافته است.
