شب قدر به سبب نزول قرآن شب بزرگی است، هنگامه ای ارزشمند كه والاترین و پربركت ترین شب های سال به شمار می رود. پروردگار درهای رحمت خویش را بر روی بندگان می گشاید تا همگان از دریای رحمانیت خالق خویش سیراب شوند و روح و جسم خود را آرام سازند. شب زنده داری و تلاوت قرآن و مناجات و عبادت در این شب، بسیار توصیه و تأكید شده است.
در این هنگامه مقدرات بندگان برای یك سال مشخص می شود. آن چنان كه خداوند در سوره دخان می فرماید: «ما این كتاب مبین را در شبی پربركت نازل كردیم و همواره انذار كننده بوده ایم. در آن شب كه هر امری براساس حكمت خداوند تنظیم و تعیین می شود». از حضرت رسول (ص) نیز در ارتباط با شب زنده داری در این هنگامه نقل است كه فرموده اند: «كسی كه شب قدر را شب زنده‌داری كند، تا شب قدر آینده، عذاب دوزخ از او دور گردد».
گروه اطلاع رسانی ایرنا در آستانه سومین شب قدر به محور بندی سخنان امام خمینی(ره) و آیت الله خامنه ای رهبر معظم انقلاب درباره این لحظه های ارزشمند اقدام كرده است.
- شب های قدر در كلام معمار بزرگ انقلاب
*وجه تسمیه شب های قدر
- در وجه تسمیه «لیلة القدر» علماء اختلافاتي كردند. بعضي بر آنند كه چون صاحب شرف و منزلت است و قرآن صاحبِ قدر به توسّطِ ملكِ صاحبِ قدر بر رسولِ صاحبِ قدر براي امّتِ صاحب قدر وارد شده است، لیله القدرش گویند و بعضي گفتهاند كه براي آن «لیلة قدر» به آن گویند كه تقدیر امور و آجال و ارزاق مردم در این شب ميشود و بعضي گفتهاند به واسطه آن كه از كثرت ملائكه زمین تنگ شود، آن را قدر گویند.(آداب الصلوة، ص 324)
*اهمیت و فضیلت بیكران شب های قدر
- براي «لیلة القدر» چنانچه حقیقت و باطني است، صورت و مظهري (نیز) است، بلكه مظاهري است در عالم طبع و چون مظاهر ممكن است در نقص و كمال فرق ها كند، از این جهت ممكن است بین اقوال و اخباري كه در باب تعیین «لیلة القدر» وارد شده است، جمع نمود به اینكه تمام آن لیالي شریفه كه در روایات است، از مظاهر «لیلة القدر» است؛ الّا آنكه بعضي با بعضي در شرافت و كمال مظهریت فرق دارد و آن شب شریفي كه تمام ظهور «لیلة القدر» و شب وصل تامّ ختمي و وصول كامل خاتمي است، در تمام سال یا در شهر مبارك رمضان یا در عشر آخر آن یا در لیالي ثلاثه مختفي است. (آداب الصلوة، ص 331 – 332)
- لیلة القدر شبي است كه احیاي آن، سنت الهي است و قدر و منزلت آن از هزار ماه والاتر است، شبي است كه مقدرات خلق در آن شب پایه ریزي مي شود. (صحیفه امام، ج 15، ص 59)
- مراتب كمالات انسان براي ورود به ضیافت خدا زیاد است و باید از مقدمات شروع شود و مقدمات، همان توجه به غیر نداشتن و جز خدا ندیدن و هیچ چیز غیر از او نداشتن است. در اینجا باید عرض كنم كه از همه مردم این معنا مطلوب است و اگر مردم بخواهند در ضیافت خدا وارد شوند، باید به‌اندازه وسعشان از دنیا اعراض كنند و قلبشان را از دنیا برگردانند.(صحیفه امام، ج 17، صص 491 – 490)
*نزول قرآن در شب های قدر
- در ماه مبارك رمضان، قضیه اي اتفاق افتاد كه ابعاد آن قضیه و ماهیت آن، براي ما الي الابد در ابهام مانده است و آن نزول قرآن است. كیفیت نزول قرآن بر قلب رسول الله(ص) در لیلة القدر را غیر از رسول اكرم(ص) و آنهایي كه در دامن رسول اكرم(ص) بزرگ شدند، كسي نميداند.(صحیفه امام، ج 19، ص 285)
- قرآن نعمتي است كه پیغمبر(ص) در ضیافتي كه از ایشان شده، از آن برخوردار گشته است و مقدمات آن، این بود كه سالهاي طولاني ریاضت معنوي كشیده، تا به آن جایي كه لایق این ضیافت شده، رسیده است. مهم، قضیه اعراض از دنیا است. آن چیزي كه انسان را به ضیافت‌گاه خدا راه ميدهد، این است كه غیر خدا را كنار بگذارد.(صحیفه امام، ج 19، ص 285)
- قرآن سرّي است بین حق و ولي الله اعظم كه رسول خدا است، به تبع او نازل مي شود تا مي رسد به این جایي كه به صورت حروف و كتاب در ميآید كه ما هم از آن استفاده ناقص مي كنیم. (صحیفه امام، ج 19، ص 285)
- اگر سرّ لیلة القدر و سرّ نزول ملائكه را در شب هاي قدر- كه الآن این معنا براي ولي الله اعظم حضرت صاحب- عجل الله تعالي فرجه الشریف- هم امتداد دارد- بدانیم، همه مشكلات آسان مي شود. تمام مشكلاتي كه داریم براي این است كه ما محجوبیم از اینكه واقعیت را آن طور كه هست و نظام هستي را به آن طوري كه تنظیم شده، مشاهده كنیم. (صحیفه امام، ج 19، ص 285)
-شب های قدر در كلام مقام معظم رهبری
* شب های قدر بهترین فصل دعا، توجه، تضرع و خشوع
- در این مدت، خدای متعال، دل هایی را نورانی كرده، جان هایی را مشمول مغفرت و آمرزش نموده و انسان هایی را به فضل خود، نواخته است. آیا ما جزو آنها هستیم؟ اگر نباشیم، فرصت كم است. اما بهترین فصلِ دعا و توجه و تضرّع و خشوع كه شب های قدر است، پیش روی ماست.(نماز جمعه تهران، 28 بهمن 1373)
* شب قدر، شب قرآن و شب اهل بیت(ع)
- لیله القدر، شب ولایت است. هم شب نزول قرآن است، هم شب نزول ملائكه بر امام زمان است، هم شب قرآن و شب اهل بیت (ع) است. لیله القدری كه در این ماه رمضان است و قرآن صریحا می‌فرماید:«لیله القدر خیر من الف شهر»؛ یك شب، بهتر است از هزار سی روز (هزار ماه)، بسیار مهم است. چرا این قدر فضیلت را به یك شب دادند؟ زیرا بركات الهی در این شب زیاد است؛ نزول ملائكه در این شب زیاد است؛ این شب، سلام است؛ «سلام هی حتی مطلع‌الفجر»؛ از اول تا آخر این شب، لحظاتش سلام الهی است. «سلام قولا من رب رحیم.» رحمت و فضل الهی است كه بر بندگان خدا نازل می‌شود. هم شب قرآن و هم شب عترت است. لذا سوره مباركه قدر هم، سوره ولایت است. شب قدر، خیلی ارزش دارد. همه ماه رمضان، شب‌ها و روزهایش ارزش والا دارد؛ البته لیله القدر نسبت به روزها و شب‌های ماه رمضان، خیلی فاخرتر است؛ اما شب‌ها و روزهای ماه رمضان، نسبت به روزها و شب‌های بقیه سال، خیلی فاخرتر است. باید قدر بدانید. در این روزها و در این شب‌ها، همه بر سر سفره‌انعام الهی حاضرید. استفاده كنید. (دیدار با علما، طلاب و اقشار مختلف مردم شهر مقدس قم، 19 دی 1375)
* شب قدر، زمان نزول قرآن
- یك جمله كوتاه در باب اهمیت لیلةالقدر عرض كنم؛ علاوه بر اینكه از جمله قرآني «لیلةالقدر خیر من الف شهر» ميشود فهمید كه از نظر ارزشیابي و تقویم الهي، یك شب برابر هزار ماه است. در دعایي كه این روزها ميخوانیم، براي ماه رمضان چهار خصوصیت ذكر ميكند: یكي تفضیل و تعظیم روزها و شب هاي این ماه است بر روزها و شب هاي ماههاي دیگر، یكي وجوب روزه در این ماه است، یكي نزول قرآن در این ماه است و یكي هم وجود لیلةالقدر در این ماه است. یعني در این دعاي مأثور، لیلةالقدر را عِدل نزول قرآن در ارزش دادن به ماه رمضان مشاهده ميكنیم. بنابرین قدر لیلةالقدر را باید دانست، ساعات آن را باید مغتنم شمرد و كاري كرد كه انشاءاللَّه قلم تقدیر الهي در شب هاي قدر براي كشور عزیز و آحاد ملت ما تقدیري آنچنان كه شایستۀ مردم مؤمن و عزیز ماست، رقم بزند.(نماز جمعه تهران، 23 آبان 1382)
* درك حقایق شب قدر با چشم حقیقت بین
- ... بیست و یكم ماه رمضان بنا بر احتمال فراوان، هم روز قدر است، هم روز شهادت امیرالمومنین(ع) است. دیشب یكی از سه شب ممتاز در دوران سال بود؛ شب‌هایی كه محتمل است شب قدر باشند. تنزل ملائكه الهی و تنزل روح در مثل دیشب یا یكی از 2 شب دیگر اتفاق افتاده است یا می‌افتد. خوشا به حال كسانی كه با فرود فرشتگان الهی توانستند روح خود را فرشته گون كنند. حضور ملائكه الهی در روی زمین و در میان ما مردم، كه فرمود: «تنزل الملائكة و الروح فیها باذن ربهم من كل امر» باید بتواند ما را به نزدیك شدن به خلق و خوی فرشته‌گون كمك كند. یقینا در میان بندگان خدا كسانی بوده‌اند كه دیشب را شب خوبی گذرانده‌اند و چشم حقیقت بین و روح حقیقت یاب آنها حقایق شب قدر را ادراك كرده است.(نماز جمعه تهران، 15 آبان 1383)
* شب قدر، شب معراج مومن
- شما مردم عزیز هم در همه جا شب نوزدهم و شب بیست و یكم و ان شاء الله شب بیست و سوم را ساعات خوبی گذراندید و می‌گذرانید. می بینیم كه مردم ما، جوان‌های ما، زن و مرد ما با این شب‌ها حقیقتاً قصد پالایش خود را دارند؛ دل ها نرم می شود، چشم ها اشكبار می‌شود، روح‌ها لطیف می‌شود؛ روزه هم كمك كرده است. ما باید امیدوار باشیم، دعا كنیم و بكوشیم از این شب‌ها برای عروج معنوی خود استفاده كنیم؛ چون نماز معراج و وسیله ی عروج مومن است. دعا هم معراج مومن است. شب قدر هم معراج مومن است. (نماز جمعه تهران، 15 آبان 1383)
*گروه اطلاع رسانی
پژوهشم**9117**2002**9131
تهران- ایرنا- شب قدر هنگامه نزول قرآن است؛ در منزلت این شب، نام آوران بسیاری در طول تاریخ اسلام سخن گفته اند، چنانچه در این باره امام خمینی(ره) بنیانگذار انقلاب و آیت الله خامنه ای مقام معظم رهبری بارها بر اهمیت و فضیلت های آن تاكید كرده اند.
