آتش سوزی زباله ها، عامل مضاعف تهدید كننده عرصه های جنگلی

به گزارش خبرنگار ایرنا ، براساس آمار از منابع رسمی ، هم اكنون 42 واحد بزرگ دفع زباله به وسعت 300 هكتار درجنگل های شمال وجود دارد كه روزانه به طور متوسط حدود دو هزار و 500 تن زباله در این مناطق تخلیه می شود.
بنا به گفته كارشناسان ، پراكندگی و دپوی غیربهداشتی زباله در مناطقی از جنگل های شمال علاوه بر خسارت های فراوان زیست محیطی همچنین در پی چنین اتفاقی شیرابه ناشی از آن نیز در این عرصه ها منجر به خشكیدن انواع گونه های ارزشمند گیاهی شده و حتی روی منابع آب های زیرزمینی نیز اثرات سوء داشته است.
با این وجود ، مدتی است كه مناطقی ازعرصه های جنگلی بویژه مكان دفع زباله شهرستان چالوس در غرب مازندران دچار آتش سوزی می شود و اگرچه با همكاری دوستداران طبیعت ، محیط زیست و سایر مسئولان دستگاه های مرتبط نسبت به اطفای حریق و مهارآتش دراین منطقه تلاش های فراوانی صورت می گیرد اما هر از گاهی دو باره رخ می دهد و این مساله نشان می دهد باید عزمی برای پیشگیری از ان در منطقه وجود اید.
* مشكل تازه ، اتش سوزی در محل های دپوی زباله در جنگل
رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری چالوس با اشاره به آتش سوزی روز جمعه محل انباشت زباله در چالوس گفت: این آتش سوزی كه در منطقه جنگلی 'پلهم كتی' چالوس رخ داد متاسفانه سبب سوختگی حدود 10 هكتار از عرصه های جنگلی شد كه از این میزان گستره حدود هشت هكتار آن به محل انباشت زباله تعلق داشت.
مهرداد خزایی پول در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود : این آتش سوزی با اعزام یك فروند بالگرد از مدیریت بحران استانداری مازندران ، همكاری دیگر ادارات ذیربط از جمله هلال احمر و ماموران یگان حفاظت منابع طبیعی پس از چند ساعت خاموش شد.
وی یكی از علت های اساسی وقوع این آتش سوزی را گرمای هوا و تجمع گاز آتش پذیر متان در محل انباشت زباله دانست و ادامه داد : البته شاید موارد دیگر نیز در بروز این حوادث نقش داشته است
رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان چالوس با ابراز نگرانی از وضعیت موجود به ادامه انباشت زباله در این منطقه هشدار داد و برای پیشگیری از تخلیه آن خواستار اتخاذ تدابیر ویژه مسئولان نهادهای ذیربط شد.
خزایی پول ، افزود : هرچند برای پیشگیری از تكرار حوادث آتش سوزی در جنگل ها طبق مصوبات ستاد بحران در فرمانداری چالوس هماهنگی لازم با دهیاری ها ، شوراهای اسلامی ، احداث پایگاه اطفای حریق در مرزن‌آباد، نصب برنوشته‌های (بنرهای) آموزشی در جادهٔ كندوان صورت گرفته است اما چنین اقداماتی گره گشا و كارساز نیست .
محمدناصر زندی فرماندار چالوس در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با ابراز نگرانی از آتش سوزی های پیوسته جنگل در پیرامون محل دفن زباله چالوس اظهار داشت : تاكنون چندین بار چنین اتفاقی در این منطقه رخ داده كه با همكاری مسئولان نهادهای مرتبط و نیروهای مردمی این آتش سوزی مهار و خاموش شده است.
وی با اشاره به حجم انبوه زباله و دپوی آن در منطقه جنگلی پلهم كتی به احتمال انفجار در پی تولید گاز و آتش سوزی دوباره دراین منطقه هشدار دارد و گفت : اگرچه تدابیر لازم در نشست های متعددی كه با مسئولان نهادهای ذیربط برگزار شد ، اندیشیده شده منتهی با توجه به افزایش دما و فشردگی زباله ها ناشی از انباشت باید دراین حوزه فكر اساسی كرد.
وی دیواركشی موقتی محل دفن و انباشت زباله را راهكاری مناسب برای پیشگیری موقتی از وقوع دوباره آتش در این منطقه پیشنهاد كرد و دراین حوزه خواستارهمكاری همه جانبه مسئولان نهادهای ذیربط شد.
** فعالیت تنها یك كارخانه تبدیل زباله به كمپوست در مازندران
طبق گزارش رسمی محیط زیست از22 شهرستان مازندران صرفا سه شهرستان شرق استان ( بهشهر، گلوگاه ونكاء) یك كارخانه كمپوست زباله دارند و این واحد نیز به دلیل برخی مشكلات با 50 درصد از ظرفیت فعالیت دارد.
ظرفیت این واحد كمپوست كه همزمان با سفر رئیس جمهوری و كاروان تدبیر و امید به مازندران در مهرماه سال قبل به بهره برداری رسید بین 220 تا 250 تن برآورد شد.
كم تعداد بودن كارخانه كمپوست وتكنولوژی فراوری زباله و تولید بالای زباله در مازندران با داشتن سه میلیون و 200 هزار جمعیت ساكن و مسافرپذیری 10تا 15 میلیون نفری درسال ، دفن زباله را به عنوان معضل بزرگ اجتماعی و زیست محیطی برای این خطه شمال كشور قرار داده است.
اگرچه با تدبیر دولت یازدهم ، واحدهای فراوری زباله را در اكثر شهرستان های استان با كمك شهرداری ها در دست ساخت قرار دارد، ولی كمبود اعتبار از یك سو و همراهی نكردن برخی شهرداری ها باعث شده تا همچنان زباله ها چالش اصلی پیش روی مسئولان استانی به خصوص محیط زیست باشد.
فرماندار چالوس نیز بهره برداری از نیروگاه زباله سوز در نوشهر را راهكاری مناسب برای حل معضل زباله دراین شهرستان گردشگرپذیر دانست و گفت: برای امحای زباله های شهرستان های نوشهر و چالوس و شهرها و روستاهای تابع طرح احداث كارخانه زباله سوز نوشهر طراحی شده است .
به گفته وی اگراین طرح هرچه زودتر به بهره برداری برسد به یقین بخش عمده ای از مشكلات و دغدغه های مسئولان در حوزه مسائل بهداشتی و زیست محیطی دراین مناطق برطرف خواهد شد.
نیروگاه زباله سوز شهرستان نوشهر كه از سال 90 شروع شده با 40درصد پیشرفت فیزیكی و با اعتبار اولیه 200 میلیارد ریال در حال احداث است.
عملیات ساخت نیروگاه زباله سوز نوشهر در اردیبهشت ماه سال 90 با حضور رئیس سازمان حفاظت محیط زیست وقت ، جمعی از مسئولان استانی و شهرستانی در منطقه پلنگ چال این شهرستان آغاز شد و طبق برنامه زمانبندی قرار بود این پروژه ظرف مدت یكسال به بهره برداری برسد .
این نیروگاه با امحای مقدار 250 تن زباله در روز درهرساعت توان تولید حدود دو مگاوات برق را دارد و طبق برنامه باید زباله های مناطق كلاردشت ، مرزن آباد ، چالوس ، هچیرود و بخش ییلاقی و كوهستانی كجور نیز برای امحا بە این منطقه انتقال داده شود.
در شهرستان های نوشهر و چالوس كه به طورمیانگین روزانه حدود ۲۵۰ تن زباله تولید می شود در مجموع دارای بیش از ۲۵۰ هزار نفر جمعیت می باشند.
*** حل بحران زباله نیاز به برنامه دارد
مدیركل مدیریت بحران استانداری مازندران گفت : شهرداران شهرهای شمالی بویژه مازندران در سایه همكاری با دهیاری ها و اعضای شوراهای اسلامی باید برای تخلیه ، دفع و دفن بهداشتی زباله در این استان فكری كنند.
علی اصغر احمدی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهارداشت : پراكندگی و انباشت زباله در جای جای جنگل های شمال زخم های كهنه ای است كه تاكنون برای التیام آن گام های اساسی برداشته نشده است و از سویی نیز به تازگی شاهد معضل نوپدیدی مانند آتش سوزی زباله در این مناطق هستیم كه بسیار نگران كننده است.
وی افزود : اعزام امكانات و تجهیزات به ویژه بالگرد برای اطفای حریق كه ناشی از آتش سوزی زباله ها كه گاهی مواقع در جنگل ها رخ می دهد مشكلاتی را برای استان بوجود آورده است.
معاون امور جنگل سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری نیز نسبت به ادامه تخلیه زباله در برخی از مناطق جنگل های شمال كشور هشدار داد و از شهرداران خواست تا نسبت به ساماندهی وضعیت زباله و پیشگیری از تخلیه آن در جنگل های این مناطق برنامه ریزی كنند.
بهزاد انگورج تقوی به خبرنگار ایرنا گفت : حدود 300 هكتار از گستره جنگل های شمال به محل تخلیه و دپوی زباله ها تبدیل شده و چنین وضعیتی متاسفانه بسیار نگران كننده است.
وی افزود : شیرابه ناشی از تخلیه زباله در جنگل های شمال منجر به خشكیدن انواع گونه های ارزشمند گیاهی شده و حتی روی منابع آب های زیرزمینی نیز اثرات سوء داشته است.
معاون امورجنگل سازمان جنگل ها ، مراتع و آبخیزداری گفت : هم اینك به علت سوء مدیریت شهری این میزان گستره جنگل های شمال به شیوه كاملا ناموزونی به محل دفع زباله تبدیل شده است.
وی افزود : این در حالی است كه مناطق شمالی كشور به دلیل برخورداری از جنگل های رویشی هیركانی نباید به محل دفع زباله تبدیل شود.
او ادامه داد: تمامی عرصه های جنگلی شمال كشور كه اكنون در اختیار شهرداری ها قرار دارد، موقتی است ولی قصورهای صورت گرفته سبب شده تا این عرصه ها به محلی برای انباشت انبوه زباله تبدیل شود.
معاون سازمان جنگل ها اظهار داشت: زباله تولیدی شهروندان و گردشگران شهرهای شمالی بدون استثناء در عرصه های جنگلی تخلیه می شود و ما با چنین وضعیتی مخالف هستیم.
انگورج تقوی با تاكید بر این نكته برای ساماندهی و جمع آوری زباله از جنگل ها از نهادهای مسئول درخواست همكاری كرد و گفت : سهم سرمایه گذاری در بخش زباله، مهار پساب و آب های نامتعارف در كشور بسیار كم بوده و لازم است دولت توجه ویژه ای در این زمینه داشته باشد.
وی افزود : با توجه به این كه مدیریت پهنه سرزمینی تحت عنوان تعادل بخشی در سیاست های كلی مورد ملاحظه قرار گرفته و همچنین در سند ملی آمایش سرزمینی نیز مطالعه شده است، اگر بتوان تمركز جمعیت در واحدهای سرزمینی را نیز به سمت تعادل بخشی سوق دهیم و توجه ویژه ای به انتخاب سكونتگاه ها داشته ایم.
انگورج گفت : اگر بتوان تمركز جمعیت را در واحدهای سرزمینی بر هم بزنیم و به سوی تعادل بخشی برنامه ریزی كنیم، بخش عمده ای از مشكلات مربوط به زباله در جنگل ها هم حل می شود.
وی بر ضرورت تامل بیشتر در انتخاب سكونتگاه ها تاكید كرد و افزود : باید در مناطقی كه ظرفیت های بیشتر و شرایط بهتری برای ایجاد فرصت های شغلی دارد سكونتگاه ایجاد شود، در حالی كه تاكنون چنین تامل و توجه نشده است.
مدیركل محیط زیست مازندران پیش از این در گفت و گو با ایرنا دفن زباله را نگرانی زیست محیطی اول و آخراین استان شمال كشور دانست كه سالانه پذیرای چندین میلیون نفر جمعیت از اقصی نقاط ایران و جهان است.
دكتر ناصر مهردادی كمبود اعتبار وهمكاری نكردن برخی شهرداری ها را علت اصلی درخالی شدن دست مازندران از تكنولوژی فراوری زباله دانست و گفت: برخی از شهرداری های استان نه تنها همكاری نكردند، بلكه اعتبار دولتی برای ایجاد كارخانه كمپوست را به زخم دیگری در شهرداری ها زدند.
وی افزود : محیط زیست در دولت تدبیر و امید اقدام قانونی را برای برخی شهرداری های متخلف انجام داده، ولی راهكار اصلی برای رفع معضل زباله ایجاد تكنولوژی فراوری نوین است.
مدیركل محیط زیست مازندران از تدوین نقشه راه زیست محیطی در استان خبر داد كه براساس این طرح مازندران به 9 منطقه تقسیم شده و برای هر منطقه نیز تكنولوژی نوین فراوری زباله پیش بینی شد.
به گفته وی واحدهای فراوری زباله در برخی از شهرستان ها شامل ساری، بابل، تنكابن، نوشهرو چالوس تا سال آینده به بهره برداری می رسد.
مهردادی افزود : برای فراوری نوین زباله در شهررامسراز طریق فاینانس خارجی دردست اجراست كه با رفع مشكل ضمانت بانكی، این طرح نیز به مرحله اجرا می رسد.
وی اضافه كرد : درشرایط فعلی همچنان پسماند (زباله) نگرانی اصلی برای این استان به خصوص درمناطقی كه دفن زباله درجنگل ها و اراضی طبیعی انجام می شود، وجود دارد و تا زمانی كه تكنولوژی نوین فراوری ایجاد نشود، نگرانی ها همچنان وجود خواهد داشت.
مدیركل محیط زیست مازندران گفت: درمصوبات سفر رئیس جمهوری كمك های اعتباری خوبی برای كمپوست زباله و نیروگاه زباله سوز برای شهرهای استان پیش بینی شد كه می تواند بخشی از مشكلات مازندران را در این حوزه برطرف كند.
در جنگل های 1.9 میلیون هكتاری شمال 211 گونه درختچه ای و 90 گونه درختی وجود دارد.
مازندران دو میلیون و 400 هزارهكتار مساحت دارد كه 507 هزار هكتار از این مساحت را مناطق حفاظت محیط زیستی،470 هزارهكتار آن را زمین های كشاورزی و میزان اندكی مناطق مسكونی و مابقی را زمین های طبیعی وابسته به منابع طبیعی تشكیل می دهد كه بیشترین دفن غیراصولی زباله نیز درزمین های طبیعی و جنگل انجام می شود.
7078 / 7517/ 1602 /1899