شاید برای برخی مادران برقراری ارتباط و صحبت با جنین غیرقابل باور باشد اما محققان دریافتند، میان حس شنوایی و توانایی یادگیری در كودك یك نوع ارتباط برقرار است.
آنها تعدادی جنین را در معرض صداهایی مشخص قرار داده و متوجه شدند، زمانی كه جنینها صداها را میشنوند، از خود عكس العمل نشان میدهند.
بنابراین یافته های علمی ثابت كرده، جنین توانایی یادگیری دارد و خواندن كتاب برای او میتواند سبب پیشرفت مغز و زبانش در سالهای اولیه زندگی باشد.
از آنجا كه دانش و آگاهی از جمله جاذبه هایی است كه حتی انسان را در دوران كودكی به سوی خود می كشاند، آشنایی آنها با دنیای كتاب و كتابخوانی به عنوان یكی از اصول آموزشی و تربیتی می تواند به رشد فكری و روحی آنها منجر شود.
** لمس كتاب توسط كودك قبل از صحبت كردن
یك استاد دانشگاه در این باره به خبرنگار فرهنگی ایرنا می گوید: امروز پژوهشگران ثابت كردند كه كودك قبل از تولد و زمانی كه جنین است، تحریك خارجی را دریافت می كند و از زمان قبل از نوزادی می تواند با مادرش ارتباط برقرار كند.
مهردخت وزیرپور كشمیری با بیان اینكه مادر می تواند برای جنین خود كتاب بخواند، می افزاید: نوزاد با شنیدن آهنگ ضربان قلب مادر، ارتباط برقرار می كند، بنابراین می توان پس از تولد هم برای او كتاب خواند؛ چیزی كه در ایران آن را تجربه نكرده ایم در حالیكه كودك قبل از اینكه زبان را بفهمد و یا صحبت كند، می تواند كتاب را لمس كند.
وی ادامه می دهد: اطلاعات افراد باید به اندازه ای بالا رود تا بتوانند پاسخگوی نیاز فرزندان خود باشند؛ فرزندانی كه باید توسط مادران پرورش داده شوند هرچند آموزش و پرورش كه نهاد اولیه عادت به مطالعه در بچه هاست، در این مورد غفلت كرده است.
عضو هیات امنای كتابخانه های عمومی كشور اضافه می كند: در مهد كودك ها، پیش دبستانی ها و دبیرستان ها تفكر منطقی به بچه ها آموزش داده نمی شود بنابراین آنها مطالعه را نمی شناسند، جستجوی منابع را یاد نمی گیرند و آنچه را كه می آموزند، غیر رسمی به آنها آموزش داده می شود كه این خطای بزرگی است.
** با صدای بلند برای فرزندان كتاب بخوانید
وزیرپور كه دكترای كتابداری و اطلاع رسانی دارد، نقش كتاب را در گسترش دانش زیاد می داند و می گوید: مادران باید برای فرزند خود با صدای بلند كتاب بخوانند، آنها باید ابتدا اطلاعاتی را درباره مطالب علمی، گیاه شناسی، جانور شاسی و كره زمین از منابع اطلاعاتی كسب و جستجو كنند، سپس آنها را پرینت گرفته و به اتفاق بچه ها بخوانند و مطالعات خود را نیز مرور كنند.
وی ادامه می دهد: زمانیكه داستانی را برای فرزندانمان تعریف می كنیم باید شخصیت های جالب داستان را برای آنها مجسم كنیم و با ادای كلمات یا صداهایی كه نزدیك به آن شخصیت است، آن را بگونه ای ارائه دهیم تا تاثیر بیشتری داشته باشد.
به گفته مشاور دبیركل نهاد كتابخانه های عمومی كشور، خوب است مادران كتاب های منتشر شده توسط شورای كتاب كودك، كانون پرورش فكری كودك و نوجوان و چند ناشر فرهنگی را كه حاوی پیام های آموزشی فرهنگی است، مطالعه كنند، زیرا اینها به زبان ساده نوشته شده و نویسندگان آن بسیار زیبا كار انجام داده اند.
وزیرپور می گوید: این كتابها همچنین دارای تصویرهای گویایی برای بچه های دو تا 12 سال هستند كه تا سن نوجوانی قابلیت بهره برداری دارند.
عضو هیات علمی سابق دانشگاه تبریز زمان دور هم بودن خانواده ها را فرصت خوبی برای خواندن داستان و شعر دانسته و ادامه می دهد: در این زمان می توان مطالب كتابها را برای فرزندان خواند و آنها را در خواندن سهیم كرد تا بتوان نتیجه مثبتی و مورد نظر را گرفت.
** آموزش زنان خانه دار كتابدار
وزیرپور می گوید: زنان نقش مهمی در ایجاد عادت به مطالعه در جامعه دارند زیرا آنها فرزندان را تربیت می كنند، فرزندانی كه نسل آینده جامعه ما خواهند بود.
به گفته وی، در این مورد باید برنامه ریزی و برای آموزش خواندن زنان خانه دار آینده نگری شود.
مشاور دبیر كل نهاد كتابخانه های عمومی كشور می افزاید: باید زنان به اندازه ای عادت به مطالعه را در خود نهادینه كنند كه این عادت به بچه های آنها منتقل شود، در این صورت است كه آنها قادر خواهند بود در ایران جامعه ای پیشرفته و كتابخوان را به وجود آورند.
وی با بیان اینكه پدر و مادر كتابخوان فرزند كتابخوان تربیت می كند، توضیح می دهد: طبق بررسی های انجام شده در ایران، میانگین عملكرد دانش آموزانی كه والدین آنها بیش از پنج ساعت در هفته مطالعه می كنند، بسیار بالاتر از میانگین عملكرد دانش آموزانی است كه والدین آنها كمتر از این مطالعه می كنند
** اطلاعات بیشتر، قدرت بیشتر
وزیرپور با بیان اینكه خواندن شامل مرور منابع الكترونیكی نیز است، توضیح می دهد: امروز همه تلفن های همراه به اینترنت متصل است بنابراین فن آوری اطلاعات و محمل های اطلاعات بسیار پیشرفت كرده و شاید مهمترین بخش زندگی ما به حساب آیند.
به گفته وی، تا پیش از این قدرت چیز دیگر تعریف می شد اما اكنون قدرت شامل اطلاعات است بدان معنا كه كسی كه اطلاعاتش بیشتر باشد، قدرتمندتر است.
وزیرپور می گوید: بطور كلی منابع لازم جهت عادت به خواندن، شامل منابع چاپی و الكترونیكی است، منابع الكترونیكی نظیر پایگاه های اطلاعاتی، شبكه اطلاعاتی، سی دی ها، دی وی دی ها و فلش ها است كه نیاز است مادر مطالعه را اساسی ترین ابزار برای كسب اطلاعات خانواده خود بداند و برای لذت بردن از زندگی و بالا بردن كیفیت مادی و معنوی خانواده و جامعه از آن استفاده كند.
وی معتقد است، بهترین راه برای پابرجایی و بقای یك خانواده، ایجاد عادت به مطالعه است.
عضو هیات امنای نهاد كتابخانه های عمومی كشور كتابداران را نیازمند هنری مانند هنر بازاریابان می داند كه به عنوان یك مشاور امین با هر وسیله، اطلاعاتی را كه در كتابخانه وجود دارد، به مراجعه كننده بدهند و در صورتیكه نمی توانند كتاب خاصی را در اختیار مراجعه كننده بگذارند، كتاب دیگری را جایگزین آن كنند تا وی از خواندن لذت ببرد.
كلام آخر اینكه، در صورتیكه بدانیم كتاب و مطالعه تا چه اندازه برای انسان مفید است و با دستكم 10 دقیقه پرداختن به این امر می توان به دنیایی جدید وارد شد و به روابط خود بهبود بخشید، دیگر از «یار مهربان» دوری نمی كنیم بلكه آن را در سبد خانوار خود قرار داده و به فرزندان خود نیز می آموزیم چه اطلاعات جدید و آموزنده ای با خواندن كتاب وارد مغز شده و به افزایش هوش آنها كمك می كند.
اگر بتوانیم این عادت خوب و ارزش اجتماعی را از دوران جنینی، نوزادی و كودكی در فرزندان خود نهادینه كنیم، آن وقت خواهیم توانست به دامنه لغات آنها در بزرگسالی، درك بهتر دیگران توسط انها، استرس كمتر و شادابی بیشتر كه از جمله فواید كتابخوانی است كمك كنیم زیرا بسیاری بر این باورند كه كتاب خواندن در این دوران سبب رشد هوش و احساسات سالم در كودكان میشود.
از: پروین اروجی
فراهنگ ** 1880 ** 1071
تهران - ایرنا - تحقیقات نشان می دهد، جنین قادر است صدای خارج از رحم مادر را بشنود زیرا صدا از طریق استخوان، بافت و مایع اطراف و داخل رحم به وی منتقل میشود، بنابراین جنین شش ماهه می تواند صدای مادر را تشخیص داده و با آن آرام گیرد.