به گزارش روز جمعه ايرنا از سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري، در اجلاس امروز(جمعه) ميراث جهاني يونسكو در استانبول تركيه كه چهلمين اجلاس از تاريخ تشكيل آن به شمار مي رود، احمد جلالي به عنوان نماينده ايران حضور داشت.
با موفقيت ثبت 11 قنات ايراني در ميراث تاريخي - فرهنگي يونسكو، در مجموع 20 اثر ايراني در فهرست ميراث جهاني يونسكو قرار گرفته اند.
اسامي قنات هاي ثبت شده شامل «قصبه گناباد، بلده فردوس، زارچ حسن آباد، آسياب آبي ميرزانصرالله مهريز، جوپار كرمان، اكبرآباد و قاسم آباد بروات بم، مون در اردستان، وزوان و مزدآباد اصفهان و ابراهيم آباد اراك» در 6 استان خراسان رضوي، خراسان جنوبي، يزد، كرمان، مركزي و اصفهان هستند.
تاكنون با تلاش فراواني كه انجام شده است از بين ميراث فرهنگي ايران، چغازنبيل به عنوان نخستين اثر ثبت شده كشوردر سال 1358، ميدان امام اصفهان، تخت جمشيد، تخت سليمان، ارگ بم، پاسارگاد، سلطانيه، بيستون، مجموعه قره كليساي آذربايجان، سازه هاي تاريخي - آبي شوشتر، بازار تبريز، بقعه شيخ صفي الدين اردبيلي، 9 باغ ايراني شامل «اكبريه بيرجند، فين كاشان، شاهزاده ماهان، ارم شيراز، عباس آباد بهشهر، چهلستون اصفهان، دولت آباد يزد، پاسارگاد شيراز، پهلوان پور يزد» (در مجموع به عنوان يك اثر)، گنبد قابوس، مسجد جامع اصفهان، كاخ گلستان، شهر سوخته، محوطه باستاني شوش و چشم انداز فرهنگي ميمند، در سال 1394 در فهرست ميراث جهاني يونسكو به ثبت رسيده اند.
ميراث جهاني يونسكو، نام عهدنامه اي بين المللي است كه شانزدهم نوامبر 1972 ميلادي به تصويب كنفرانس عمومي يونسكو رسيد. موضوع آن حفظ آثار تاريخي، طبيعي و فرهنگي بشر است كه اهميت جهاني دارند و متعلق به همه انسان هاي زمين، فارغ از نژاد، مذهب و مليت خاص هستند.
برپايه اين كنوانسيون، كشورهاي عضو يونسكو مي توانند آثار تاريخي، طبيعي و فرهنگي كشور خود را نامزد ثبت به عنوان ميراث جهاني كنند. حفاظت از اين آثار پس از ثبت در عين باقي ماندن در حيطه حاكميت كشور مربوطه، برعهده همه كشورهاي عضو خواهد بود.
** ويژگي و پيشينه قنات
كاريز يا قنات يا كهريز به مجراي تونلي شكلي كه در زير زمين كنده شده تا آب در آن جريان يابد مي گويند. اين مجرا كه در عمق زمين براي ارتباط دادن رشته چاه هايي كه از «مادر چاه» سرچشمه مي گيرد باهدف هدايت آب و مديريت آب براي كشاورزي و ساير مصارف به كار گرفته مي شود.
فناوري ساخت قنات در اوايل هزاره اول پيش از ميلاد در مناطق خشك كوهستاني ايران گسترش يافت و به كشاورزان اين مناطق اجازه داد تا بتوانند در دوره هاي طولاني خشكي كه آب سطحي پيدا نمي شود به كشت و زرع بپردازند. اين قنات ها به تدريج در مناطق ديگر دنيا رايج شدند و اكنون قنات هاي زيادي از چين تا مراكش و حتي در قاره آمريكا وجود دارند.
طبق آمار ارائه شده در كارگاه مهندسي قنات برگزار شده در تهران، در سال 1389 تعداد قنات هاي فعال 36 هزار و 300 رشته بوده و مجموع طول كوره هاي قنات 21 هزار و 7800 كيلومتر و مجموع طول ميله هاي قنات 158 هزار و 268 كيلومتر تخمين زده شده است.
قنات زارچ با قدمت بين 2000 تا 3000 سال و با 71 كيلومتر طول به عنوان يكي از بلندترين قنات هاي ايران شناخته مي شود. عميق ترين مادر چاه نيز در شهرستان گناباد با نام قنات قصبه قرار دارد كه تاريخ حفر آن به دورهٔ هخامنشي مي رسد.
اصفهان- ايرنا- كميته ثبت ميراث جهاني يونسكو در اجلاس استانبول، با ثبت قنات ايراني از جمله سه رشته قنات در استان اصفهان در فهرست ميراث جهاني يونسكو موافقت كرد.
