به گزارش روز دوشنبه گروه علمي ايرنا از مركز روابط عمومي و اطلاع رساني معاونت علمي و فناوري رياست جمهوري،
دردهه‌هاي گذشته بدليل مصرف كودهاي شيميايي اثرات زيست محيطي متعددي از جمله انواع آلودگي‌هاي آب و خاك و مشكلاتي در خصوص سلامتي انسان و ديگر موجودات زنده به وجود آمد.
نخستين كود زيستي در اواخر قرن نوزدهم مورد استفاده قرار گرفت و از آن تاريخ به بعد ساير كودهاي بيولوژيك ساخته شدند.
اندامگان (ارگانيزم‌هايي) كه در توليد كودهاي بيولوژيك مورد استفاده قرار مي‌گيرند عمدتاً از محيط زيست جداسازي مي‌شوند. در شرايط آزمايشگاه در محيط‌هاي كشت مخصوص تكثير و پرورش پيدا مي‌كنند، آماده و مصرف مي‌شوند.
البته مصرف كودهاي زيستي ديرينگي زيادي دارد. توليدكنندگان محصولات براي تقويت زمين‌هاي كشاورزي، گياه تيره‌اي به نام لگومينوز را كشت مي‌كردند و بر اين باور بودند كه با كشت آن باروري خاك افزايش پيدا مي‌كند.
در واقع كودهاي زيستي (كود بيولوژيك) به مواد حاصل‌خيزكننده‌اي گفته مي‌شود كه داراي تعداد كافي از يك يا چند گونه از ميكروارگانيسم‌هاي سودمند خاكزي هستند.
كودهاي زيستي، ريزاندامگان‌هايي (ميكروارگانيسم‌هايي) هستند كه قادرند عناصر غذايي خاك را در يك فرايند زيستي تبديل به مواد مغذي همچون ويتامينها و ديگر مواد معدني كرده و به ريشه خاك برساند.
مصرف كودهاي زيستي كم هزينه تر هستند و در اكوسيستم آلودگي به وجود نمي‌آورد. كودهاي زيستي مواد نگه‌دارندهٔ ميكروارگانيزم‌هاي سودمند خاك هستند.
***چرا از فرآورده‌هاي زيستي استفاده كنيم؟
امروزه با افزايش توليد كشاورزي به جهت رفع نيازمندي‌هاي رو به رشد جمعيت در حال گسترش، نگراني در مورد آينده تأمين غذا براي مردم مطرح گرديده است. آلودگي‌هاي آب، خاك، هوا و فرسايش خاك، مقاومت آفات به سموم و گسترش كود شيميايي سبب گرديد تا به جهت حفظ منابع به گذشته و كشت‌هاي صنعتي برگرديم. اين گزارش مي افزايد:براي توليد محصولات سالم و پاك و در نتيجه انسان‌هايي سالم و با نشاط، هيچ راهي جز كشاورزي زيستي نداريم، كشاورزي زيستي و دامي. استفاده از فراورده‌هاي گياهي زيستي رابطه تنگاتنگ با تندرستي افراد جامعه دارد.
با توجه به تقاضاي روزافزون براي مصرف فرآورده‌هاي كشاورزي زيستي، كه بن مايه آن بر مديريت درست خاك و محيط رشد گياه و درخت بنيان است، به گونه‌اي عمل مي‌شود كه در تغذيه گياهان و درختان، تعادل بين عناصر مورد نياز در خاك به هم نخورد و در هنگام رشد نيز، نيازي به استفاده از سموم و آفت‌كش‌ها نباشد.
در تغذيه خاك كشاورزي، به جاي استفاده از كود شيميايي ار كودهاي طبيعي نظير خاك برگ، جلبك و كودهاي حيواني و بيولوژيكي استفاده مي شود و در صورت نياز به مبارزه با آفت‌ها نيز به جاي كاربرد سموم و آفت‌كش‌هاي شيميايي، از شيوه‌هاي زيستي همچون ريزاندامگان كارآ، كفشدوزك، زنبورها و باكتري‌ها و يا از ارقام مقاوم به آفت‌ها در كشت و زرع، استفاده مي‌شود؛ در اين نوع كشاورزي از دانه‌هاي اصلاح شده ژنتيكي و در معرض تابش پرتو قرار گرفته استفاده نمي‌شود.
اين گزارش با بيان اينكه محصول نهايي كه به دست مصرف كننده مي‌رسد به دور از باقيمانده‌هاي سمي و شيميايي و ماده نگه‌دارنده است آورده است: از سوي ديگر، فراورده‌هاي خوراكي با كيفيت، كه محصول كودهاي زيستي است نه تنها باعث رضايت مصرف كنندگان مي‌شود بلكه تأمين و تضمين سلامت جسمي آنان را نيز در پي دارد.
***مزاياي استفاده از كودهاي زيستي
مزاياي استفاده از كودهاي زيستي شامل افزايش ميزان مواد غذايي و مواد آلي خاك، كاهش نياز به مصرف كود هاي شيميايي، افزايش قدرت جذب مواد غذايي توسط گياهان، جلوگيري از فرسايش خاك و اصلاح شوري خاك توسط گوگرد موجود در كود مي شود.
بر اساس نتايج به دست آمده در ايران سرانه مصرف سم در محصولات كشاورزي به ازاي هر نفر 400 گرم و همچنين ميزان مصرف كود شيميايي از 5.2 به 5.3 ميليون تن در 10 سال گذشته افزايش داشته‌است.
در كشاورزي رايج از بيش از 300 نوع تركيب شيميايي خطرناك نظير آفت‌كش‌ها، علف‌كش‌ها و كودهاي شيميايي به منظور كنترل آفات و حشرات و بارورسازي خاك استفاده مي شود كه بازمانده‌هاي اين مواد علاوه بر آلوده كردن آب‌هاي زيرزميني و هوا، جذب گياهان و درختان شده و بخشي از آن در محصولات كشاورزي به عنوان نمونه ميوه‌ها و سبزي‌ها رسوب كرده و در طي مصرف به بدن انسان منتقل مي شود.
اين گزارش افزوده است: طبق اطلاعات كميته محصولات زيستي، كل سطح كشت محصولاتي كه در ايران بدون استفاده از سموم و كودهاي شيميايي توليد شده‌اند، حدود 239 هزار و 364 هكتار كه شامل 125 هزار و 802 هكتار محصولات باغي و 113 هزار و 659 هكتار محصولات زراعي است.
به طوركلي ميزان سطح كشت محصولات كشاورزي و باغي كه توليد آن‌ها بدون استفاده از كود و سم انجام مي‌گيرد، به ترتيب يك و2.7 درصد از كل سطوح زير كشت محصولات زراعي و باغي ايران را تشكيل مي‌دهد.
با توجه به اينكه 2.1 درصد اراضي كشاورزي جهان در ايران قرار دارد و فقط سه درصد سموم مصرفي جهان در ايران مصرف مي‌شود در وضعيت بهتري نسبت به ميانگين جهان قرار دارد، بنابراين توصيه مي‌شود براي پايه‌گذاري سيستم كشاورزي زيستي در ايران همزمان با توسعه توليد اين محصولات در مورد ايجاد زمينه‌هاي عرضه مطمئن در شبكه توزيع نيز برنامه‌ريزي لازم صورت گيرد زيرا اقتصادي كردن كشاورزي زيستي براي توسعه و گسترش آن ضروري است.
***معاونت علمي از شركت هاي توليد كننده كودهاي زيستي حمايت مي‌كند
محمدعلي ملبوبي دبير كارگروه كشاورزي ستاد توسعه زيست فناوري معاونت علمي و فناوري رياست جمهوري درباره طرح هاي ويژه اين ستاد در حوزه كشاورزي، اظهار كرد: با هدف دريافت حمايت براي طرح‌هاي مهم و اساسي مصوب ستاد توسعه زيست‌فناوري، كارگروه كشاورزي با توجه به مشكلات موجود در اين حوزه و در راستاي اجراي قانون پنجم توسعه مبني بر استفاده از كودهاي زيستي و جايگزيني كودهاي شيميايي، طي جلسات متعددي در كميته، سه طرح كلان پيشنهادي ارائه شد.
وي افزود: شركت هاي زيادي در اين زمينه فعال هستند و كودهاي بيولوژك توليد مي كنند كه بايد مورد حمايت معاونت علمي قرار گيرند.
به گفته ملبوبي، با توجه به اينكه استفاده از كودهاي زيستي در دنيا مورد توجه قرار گرفته است و ما نيز تلاش مي كنيم استفاده از اين كودها را در كشور افزايش دهيم تا از اين طريق عوارض استفاده از كودهاي شيمايي را به حداقل برسانيم.
علمي**1293**1440
تهران- ايرنا-سياست كشاورزي پايدار و توسعه پايدار كشاورزي، متخصصين را بر آن داشت كه هر چه بيشتر از موجودات زنده در خاك در جهت تأمين نيازهاي غذايي گياه كمك بگيرد و بدين سان بود كه توليد كودهاي زيستي آغاز شد.
