به گزارش روز سه شنبه گروه علمي ايرنا از ستاد ويژه توسعه فناوري نانو رياست جمهوري, يكي از بخش‌هاي مهم در صنايع توليد مواد غذايي، بخش بسته‌بندي است. به‌طوركلي مواد بسته‌بندي نقش مهمي در ايمني و كيفيت نگهداري غذا ايفا مي‌كنند. مسئله هزينه و مشكلات زيست‌محيطي پس از مصرف از مسائل مهم صنايع توليد مواد بسته‌بندي به شمار مي‌روند.
استفاده از بسته‌بندي‌هاي ضد ميكروبي مي‌تواند هم از لحاظ كيفيت بسته‌بندي و هم به لحاظ هزينه‌اي و زيست‌محيطي مورد توجه قرار گيرد. بهينه‌سازي خواص اين مواد در سال‌هاي اخير در دستور كار بسياري از محققان اين حوزه از علم قرار گرفته است.
مهندس الهه اميني محقق دانشگاه تهران با بيان اينكه در گذشته موادي مانند پلاستيك و شيشه جهت بسته‌بندي مواد غذايي مورد استفاده قرار مي‌گرفت ,گفت: اگرچه موادي مانند پلاستيك و شيشه نقش خود را در ممانعت از رسيدن آب، روغن و اكسيژن هوا به مواد غذايي به‌خوبي ايفا مي‌كنند، اما معايبي نظير تجزيه‌پذير نبودن و عدم استريل كامل و همچنين صرف ميزان زياد انرژي جهت توليد، استفاده از آنها را با محدوديت مواجه كرده است. ازاين‌رو طراحان بسته‌بندي و مديران توليد كاغذ و مقوا را جهت استفاده در اين صنايع پيشنهاد كرده‌اند. هدف از انجام اين طرح نيز توليد كاغذ بسته‌بندي ضد ميكروبي با بهره‌گيري از نانوذرات نقره بوده است.
به گفته وي، با توجه به اينكه كاغذ ماده‌اي دوست دار محيط زيست است بنابراين با بهره‌گيري از نتايج اين طرح مي‌توان تا حدود زيادي آلودگي محيط زيست ناشي از عدم تجزيه‌پذيري موادي مانند پلاستيك و شيشه را كاهش داد. از طرفي به دليل خاصيت ضد ميكروبي اين كاغذها، امكان مسموميت‌هاي ناشي از نفوذ باكتري به مواد غذايي نيز كاهش پيدا مي‌كند.
وي در رابطه با خصوصيات ضد ميكروبي نانوذرات نقره افزود: حضور نانوذرات نقره با اثر بر روي آنزيم‌هاي باكتريايي موجب توقف رشد باكتري‌هاي آنها مي‌شود. فعاليت ضد ميكروبي نانوذرات نقره تا حد زيادي به اندازه آنها وابسته است. بدين‌صورت كه با كوچك‌تر شدن ذرات و با افزايش نسبت سطح به حجم آنها قدرت واكنش‌پذيري آنها بيشتر مي‌شود. از طرفي با كاهش اندازه ذرات، چسبندگي آنها به ديواره سلولي افزايش و به دنبال آن قدرت ميكروب‌كشي آنها نيز بهبود مي‌يابد.
در طرح حاضر سطح دو كاغذ بسته‌بندي پايه كرافت و ضد چربي با نانوالياف سلولزي اشباع شده از نانوذرات نقره با درصدهاي مختلف پوشش داده شده و در ادامه مطالعه و مقايسه‌اي بين خواص مكانيكي، ضد ميكروبي (بر دو نوع باكتري اشرشياكلاي و استافيلوكوكو اورئوس) و مانع شوندگي (در برابر نفوذ روغن، آب و هوا) كاغذ حاصل با كاغذ خام انجام گرفته است.
نتايج حاكي از آن است كه مقدار بهينه نانوذرات نقره براي جلوگيري از رشد هر دو نوع باكتري مقدار 5 و 10 ppm بوده كه باعث كاهش درصد زيادي از اين دو نوع باكتري شده است. همچنين حضور نانوالياف سلولزي به دليل قدرت انعطاف‌پذيري بالا در هر دو نوع كاغذ، مقاومت به كشش كاغذها را بهبود داده است.
اين تحقيقات حاصل تلاش‌هاي مهندس الهه اميني- دانش‌آموخته مقطع كارشناسي ارشد دانشگاه تهران- و دكتر محمد آزاد فلاح، دكتر محمد لايقي، دكتر رضا طلايي حسن لويي- اعضاي هيأت علمي اين دانشگاه- است.نتايج اين كار در مجله‌ي Cellulose (جلد 23، سال 2016، صفحات 557 تا 570) به چاپ رسيده است.
علمي(1)**1023**2017
تهران-ايرنا- محققان دانشگاه تهران موفق شدند با پوشش دهي كاغذ توسط نانوذرات نقره و نانو سلولز، كاغذهايي با خاصيت ضد ميكروبي جهت بسته‌بندي مواد غذايي توليد كنند. اين محصولات در مقياس آزمايشگاهي توليد شده‌اند.
