تصمیمات بزرگ اقتصادی و امنیتی در دیدار روسای جمهوری/روابط تهران-باكو راهبردی است

به گزارش خبرنگار سیاسی ایرنا حجت الاسلام و المسلمین حسن روحانی قرار است به منظور شركت در نشست سه جانبه ایران، آذربایجان و روسیه به باكو برود. روحانی و الهام علی اف طی سه سال اخیر 6 بار با هم دیدار كرده اند و این امر حاكی از جایگاه طرفین در توسعه مناسبات دوجانبه و منطقه ای است.
محسن پاك آیین سفیر جمهوری اسلامی ایران در باكو معتقد است در جریان این دیدارها تصمیمات بزرگ اقتصادی و امنیتی اتخاذ شده است.
وی حجم مبادلات نفتی و غیر نفتی ایران و آذربایجان را بیش از یك و نیم میلیارد دلار عنوان كرد و گفت: سالانه بیش از یك میلیون نفر از اتباع آذری به ایران سفر می كنند و قرار است طی دو ماه آینده مشكل ویزا برای اتباع ایرانی حل شود.
سفیر ایران در باكو با اشاره به ظرفیت های جمهوری اسلامی ایران برای حل و فصل بحران قره باغ، دفاع از كشورهای همسایه و حفظ تمامیت ارضی و همكاری همسایگان سیاست اصولی جمهوری اسلامی ایران می داند.

مشروح این گفت و گو را در زیر بخوانید:

** روسای جمهوری ایران و آذربایجان در یكی دو سال اخیر 6 بار با یكدیگر دیدار كرده اند، در این خصوص توضیح بفرمایید و اینكه این دیدارها تاكنون چه تاثیری در توسعه مناسبات تهران- باكو داشته است؟
++ بله، دو رئیس جمهوری از سال 1392 تاكنون در شهرهای داووس، تهران، باكو، آستراخان، استانبول و تهران با یكدیگر دیدار داشتند. طبعا دیدارهای روسای جمهوری به عنوان عالی ترین مراجع تصمیم گیری می تواند در ایجاد تفاهمات و اجرای موافقت نامه ها بسیار موثر باشد.
به نظر من تصمیم های بزرگی در حوزه اقتصادی همچون مشاركت متقابل در احداث خط آهن رشت – آستارا یا كاهش موانع بازرگانی ، همكاری در حوزه انرژی و همچنین همكاری های امنیتی بخصوص مقابله با تروریسم، در سایه دوستی دو رئیس جمهوری و دیدارهای مستمر آنان اتخاذ شده است.
در دوره پسابرجام، گسترش و تحكیم روابط با همسایگان در اولویت است. جمهوری اسلامی ایران و جمهوری آذربایجان در عمده مسایل مرتبط با امنیت و ثبات منطقه اشتراك نظر دارند، بر ضرورت توسعه همكاری‌های سه‌جانبه و چند جانبه در منطقه تاكید داریم و آن را موجب تقویت صلح، دوستی، امنیت و ثبات می دانیم.
فرهنگ و تمدن ایران و آذربایجان از یك ریشه نشأت می‌گیرد،جمهوری اسلامی ایران هیچ محدودیتی برای توسعه همكاری‌ها و تقویت و تحكیم همه جانبه مناسبات با جمهوری آذربایجان قایل نیست.

** در حال حاضر اولویت روابط تهران- باكو در چه حوزه هایی است. حجم روابط تجاری دو كشور و چشم انداز آن چه میزان است؟
++ امروز روابط دو كشور بیش از هر زمان دیگر نزدیك و صمیمانه است و هیچ مانعی برای توسعه همكاری‌ها و روابط وجود ندارد و می توان گفت روابط تهران – باكو،روابطی راهبردی به شمار می‌رود.
اجرای مفاد اسناد منعقده بین دو كشور و بخصوص در اجلاس های كمیسیون مشترك در اولویت است و با شناسایی ظرفیت‌ها و پتانسیل‌ها در همه حوزه ها، می توان آن ها را در مسیر تقویت همكاری دو كشور به كار گرفت.
بهره گیری از فضای پسابرجام برای تقویت بیش از پیش همكاری های مشترك نیز ضرورت دارد و افزایش حجم مبادلات تجاری غیرنفتی،استمرار سواپ گاز آذربایجان،تكمیل خط آهن رشت – آستارا، افزایش سرمایه گذاری مشترك در حوزه های نفت و گاز در دریای خزر و تقویت گردشگری با تاكید بر تسهیلات ویزائی از اولویت های دو كشور است.
در حال حاضر حجم مبادلات نفتی و غیرنفتی دو كشور قریب به یك و نیم میلیارد دلار و با چشم اندازی روشن است.

**در خصوص تردد اتباع دو كشور و لغو روادید بین دو كشور چه تسهیلاتی ارائه می شود؟
++ سال هاست كه اتباع آذری نیاز به دریافت ویزای ایران ندارند و به همین دلیل سالانه بیش از یك میلیون نفر از اتباع آذربایجان برای سیاحت، زیارت و درمان به ایران و بخصوص چهار استان همجوار سفر می كنند. قرار است ظرف دو ماه آینده مشكل ویزا برای ایرانیان هم حل شود و احتمال دارد ویزا در مبادی ورودی مرزهای زمینی و در فرودگاه برای ایرانیان صادر شود.
در حال حاضر نیز ویزا سریعا برای اتباع ایرانی در نمایندگی های آذربایجان در تهران و تبریز صادر می شود. امسال در ایام نوروز حدود 45 هزار ایرانی به جمهوری آذربایجان سفر كردند در حالی كه در سال گذشته نزدیك به 2000 نفر ایرانی به این كشور آمده بودند.
بیمارستان های ایران نیز پذیرای گردشگران سلامت از آذربایجان هستند و كیفیت خوب درمان، قیمت های مناسب و نزدیكی راه، مشوق های اصلی برای حضور اتباع آذری در ایران است.

** ایران دارای روابط حسنه ای با آذربایجان و ارمنستان است و در جریان منازعه اخیر قره باغ، دو طرف را به خویشتنداری و جلوگیری از افزایش تنش دعوت كرد. ایران چه ظرفیت هایی برای حل و فصل منازعه قره باغ دارد و انتظاراتی كه طرف آذری -چه دولت این كشور و چه جامعه آذربایجان- از ایران دارد، چیست؟
++اینكه ایران با آذربایجان و ارمنستان دارای روابط است، یك مزیت و ظرفیت مهم برای سیاست خارجی ما به شمار می رود، چرا كه ما می توانیم با هر دو كشور برای حل اختلافات خود از جمله مناقشه قره باغ صحبت كنیم.
ما معتقدیم مناقشه قره باغ باید بر اساس موازین بین المللی و احترام به حاكمیت و تمامیت ارضی كشورها و از طریق مذاكره حل و فصل گردد.
فكر می كنیم گروه مینسك كه رسما میانجیگری برای حل این مناقشه را پذیرفته، باید تحركات خود را افزایش دهد و اگر كمكی هم از ایران درخواست شود، دریغ نخواهیم كرد.
سیاست اصولی جمهوری اسلامی ایران دفاع از كشورهای همسایه بوده و حفظ تمامیت ارضی و همكاری همسایگان موضوعی حائز اهمیت برای ما است. آذری ها انتظار دارند ایران از ظرفیت های بین المللی و منطقه ای خود برای حل مناقشه استفاده كند، ما هم اعلام كرده ایم در جهت حل مناقشه كمك خواهیم كرد.

** توسعه خطوط ترانزیتی به ویژه راه آهن قزوین-رشت- آستارا چه اهمیتی برای طرف آذری دارد و آذربایجان در داخل كشور خطوط ادامه این خط ریلی را چه زمانی تكمیل می كند؟
++ما امیدواریم تا پایان سال 2016 بتوانیم راه‌آهن ایران و آذربایجان را از طریق آستارا – آستارا متصل كنیم كه مطمئناً نقش تأثیرگذاری در توسعه كریدور شمال و جنوب، ترانزیت در منطقه و روابط میان دو كشور خواهد داشت.
كارگروهی بین ایران و جمهوری آذربایجان برای تكمیل و اتصال راه آهن دو كشور تشكیل شده و دولت آذربایجان نیز برای راه آهن رشت و آستارا منابع مالی در نظر گرفته است.
از طریق این خط ریلی، كالاها و بارهایی كه از هندوستان و از طریق ایران و جمهوری آذربایجان عبور می كنند؛ به قزاقستان، تركمنستان و دیگر كشورها حمل می شوند كه این موضوع، از اهمیت زیادی برخوردار است. چند ماه قبل با حضور وزیر ارتباطات ایران، ساخت پل راه آهن در خاك آذربایجان اجرایی شده و این پل، دو كشور را در آستارا به هم متصل می كند و در سال جاری ساخت آن به اتمام خواهد رسید.
برای تقویت همكاری ها در بخش حمل و نقل، جمهوری آذربایجان اخذ عوارض را از كامیون هایی كه از ایران برای اولین ایستگاه راه آهن این كشور بار حمل می كنند، لغو كرده كه در آینده، فایده این كار را خواهیم دید.
ما پیشرفت راه آهن قزوین – رشت- آستارا را مثبت ارزیابی می كنیم، این خط ریلی قادر خواهد بود سالانه 10 میلیون تن بار را حمل و سه میلیون مسافر را جابجا كند. نخستین جلسه كارگروهی كه برای بررسی ساخت راه مسیر رشت تا آستارا تشكیل شده روز سه شنبه پنجم مرداد ماه جاری در باكو تشكیل خواهد شد.
سیام**2021**1429