به گزارش ایرنا از پایگاه اطلاع رسانی سازمان حفاظت محیط زیست، اصغر مباركی ضمن استقبال از شكل گیری جنبش اجتماعی 'نه به كیسه های پلاستیكی'، افزود: اكوسیستم های آبی و آبزیان از جمله گروه های در معرض تهدید از جانب زباله های پلاستیكی هستند.
به گفته وی، رواج سرسام آور مصرف پلاستیك توسط انسان ها علاوه بر آسیب های بسیار زیاد در حوزه های مختلف همچون حوزه اقتصادی، در حال حاضر به تهدیدی عظیم برای گونه های مختلف از جمله گونه های در معرض خطر انقراض تبدیل شده است.
مدیركل دفتر موزه های تاریخ طبیعی و ذخایر ژنتیكی سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به گزارش برنامه حفاظت از محیط زیست سازمان ملل متحد، گفت: برآوردها حاكی از شناور بودن 46 هزار قطعه زباله پلاستیكی در هر كیلومتر مربع از اقیانوسها است.
مباركی افزود: به طور نمونه، پلاستیك ها پس از ورود به دریا یا اكوسیستم های آبی به دلیل شباهت ظاهری با عروس های دریایی یا ژلوپین ها كه مهم ترین منبع غذایی بسیاری از گونه های دریایی از جمله لاك پشت های دریایی هستند، این گونه ها را در معرض تهدید و خطری بزرگ قرار می دهند.
مدیركل دفتر موزه های تاریخ طبیعی و ذخایر ژنتیكی سازمان حفاظت محیط زیست با یادآوری این موضوع كه هفت گونه از هشت گونه لاك پشت دریایی شناسایی شده جهان در فهرست سرخ اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت (IUCN) قرار دارند، خاطرنشان كرد: در همین حال و در شرایطی كه عروس های دریایی یا ژلوپین ها تنها منبع غذایی گونه لاك پشت دریایی پشت چرمی هستند، وجود پلاستیك در اكوسیستم های آبی می تواند فاجعه انقراض گونه ای را در پی داشته باشد.
وی اشاره ای به اهمیت اكولوژیكی لاك پشت دریایی پشت چرمی داشت و اظهار كرد: كنترل جمعیت عروس های دریایی از مهمترین نقش های اكولوژیكی این گونه است.
وی ادامه داد: پلاستیك ها با بستن راه تنفس یا گوارش گونه های آبزی و ایجاد خفگی یا رسوب در بدن آن ها می توانند مرگ گونه ها را رقم بزنند.
مباركی افزود: تهدید پلاستیك برای محیط زیست دریایی به دلیل ورود به زنجیره غذایی جانوران دریایی و خفگی سالانه هزاران گونه از جانوران آبزی از قبیل وال، دلفین، فك، لاك پشت و نیز پرندگان دریایی پرندگانی بر اثر تغذیه اشتباهی از آنها، غیرقابل چشم پوشی است.
مدیركل دفتر موزه های تاریخ طبیعی و ذخایر ژنتیكی سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به حجم كم و سبك بودن كیسه های پلاستیكی و جابه جایی راحت آنها با باد، خاطرنشان كرد: حتی مزارع، باغ ها و زمین های كشاورزی مجاور به مكان های دپوی زباله نیز از اثرات پلاستیك در امان نیستند و حتی گونه های گیاهی نیز در معرض آسیب های پلاستیك هستند.
به گفته وی، در ایران علاوه بر مصرف بالای كیسه های پلاستیكی، عدم مدیریت صحیح پسماند پلاستیك، همچنین نبود ملاحظه عمومی مبنی بر عدم رها سازی پلاستیك و زباله در طبیعت و مكان های عمومی، علاوه بر از بین بردن زیبایی طبیعت و خسارات اقتصادی و اكوتوریسم و غیره، میزان تهدید ناشی از پلاستیك برای گونه های ساحلی و دریایی را بیشتر می كند.
مباركی انسداد در مسیر جریان آب را یكی دیگر از اثرات منفی پلاستیك ها و رها سازی آنها در طبیعت دانست و اضافه كرد: این موضوع می تواند منجر به تغییر وضعیت طبیعی یك رودخانه شود.
به گفته مدیركل دفتر موزه های تاریخ طبیعی و ذخایر ژنتیكی سازمان حفاظت محیط زیست، تمامی این تاثیرات در حالی است كه طبق آمارهای جهانی، متوسط عمر استفاده از هر كیسه پلاستیكی فقط 12 دقیقه و در هر دقیقه یك تا دو میلیون كیسه پلاستیكی مورد استفاده قرار می گیرد و این در حالی است كه برای حذف هر كدام از این كیسه ها از طبیعت، بین100 تا هزار سال زمان نیاز است.
مباركی افزود: در حال حاضر و طبق گزارش های جهانی، سرانه مصرف سالانه دنیا، 500 میلیارد تا یك تریلیون كیسه پلاستیكی است و این در حالی است كه بر اساس همین آمار سالانه یك میلیون پرنده دریایی و 100 هزار پستاندار دریایی اقیانوس ها به دلیل آلودگی های مختلف محیط زیستی از جمله پلاستیك از چرخه حیات خارج می شوند.
وی اشاره ای به تلاش جهانی برای مقابله با رواج روز افزون این پدیده مخرب داشت و گفت: به طور نمونه، ایرلند با وضع قوانین سخت گیرانه از جمله اخذ مالیات سنگین موفق شد طی سال های 2001 تا 2011، مصرف كیسه های پلاستیكی در كشور خود را 90 درصد كاهش دهد.
وی ممنوعیت استفاده از كیسه های پلاستیكی در بسیاری از كشورها از جمله كشورهای اروپایی را اقدامی در همین راستا برشمرد و ابراز امیدواری كرد: در ایران نیز مردم با جایگزین كردن كیسه های پارچه ای و قابل بازیافت به جای كیسه های پلاستیكی برای حفظ سلامت خود و محیط زیست كشور اقدام كنند.
نخستین بار پلاستیك با اختراع ' الكساندر پاركس' در سال1856میلادی به چرخه زندگی بشر وارد شد و در نهایت قبل از سال 2008 تولید جهانی كیسه پلاستیكی به بالاترین حد خود رسید به گونه ای كه طبق گزارش كمیسیون اروپا، 50 سال اخیر اوج استفاده بشر از كیسه پلاستیكی بوده است.
اكنون پلاستیك به تهدیدی برای انسان، حیوان، گیاه و كل كره زمین تبدیل شده است از این رو كشورهای بسیاری مصمم شده اند تا وضع قوانین سخت گیرانه در این زمینه، به كاهش مصرف آن در دنیا كمك كنند.
بنگلادش نخستین كشور بزرگی بود كه پس از سیل ویرانگر سال 1988 میلادی و به دلیل مشكلاتی كه این كیسه ها در تشدید سیلاب ایجاد كردند، در سال 2002میلادی (1381) استفاده از كیسه های پلاستیكی را ممنوع كرد.
كشور كوچك بوتان نیز در سال 2007 میلادی (1386) و در راستای سیاست های این كشور مبنی بر افزایش نشاط ملی، فروش كیسه های پلاستیكی، تنباكو و تبلیغات خیابانی را ممنوع كرد.
همچنین، كشور چین با وضع قانون منع تولید كیسههای پلاستیكی فوق نازك تا حد زیادی توانست هزینه ها و مصرف نفت را در این كشور كاهش دهد و میزان مصرف كیسه های پلاستیكی را كه تا پیش از وضع این قانون، روزانه سه میلیارد بود تا 66 درصد كاهش دهد.
در سال 2003 میلادی (1382) دولت تایوان، توزیع كیسههای پلاستیكی رایگان در فروشگاهها و مراكز خرید و استفاده از ظروف یكبار مصرف را در رستوران های این كشور ممنوع اعلام كرد و حتی بسیاری از فروشگاهها از افرادی كه كیسه های خرید خود را به همراه نمی آوردند، جریمه نقدی دریافت می كردند.
در كشورهایی نظیر ایتالیا، بلژیك و ایرلند نیز به دنبال وضع مالیات، استفاده از كیسههای پلاستیكی 94 درصد كاهش یافته است. در سوئیس، آلمان و هلند نیز برای استفاده از كیسههای پلاستیكی مالیات وضع شده است.
بریتانیا به عنوان یك كشور صنعتی سالانه سه میلیون تن پلاستیك دور ریختنی تولید می كند كه 56 درصد آن منحصر به صنعت بسته بندی است. در كشورهای اروپای غربی مصرف پلاستیك هر ساله 4 درصد افزایش پیدا می كند به طوری كه هم اكنون آمار تولید پلاستیك در اروپا نسبت به 50 سال گذشته حدود 20 برابر شده است.
در ایران نیز آمارها حاكی از تولید سالانه 177 هزار تن پلاستیك است. علاوه بر اینها، حدود 4 درصد از تولید نفت در جهان صرف تولید مواد پلاستیكی می شود كه در جای خود رقم قابل توجهی است. در واقع تولید پلاستیك در جهان مستلزم مصرف حدود 60 تا 100 میلیون بشكه نفت در هر سال است.
سعید متصدی معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست پیش از این خبر از آغاز برنامه ای زمانبدی شده برای حذف كیسههای پلاستیكی از چرخه مصرف از ابتدای سال 95 داده بود.
علمی 9014**1440
تهران- ایرنا- مدیركل دفترموزه های تاریخ طبیعی و ذخایر ژنتیكی سازمان حفاظت محیط زیست گفت: پلاستیك ها به دلیل شباهت ظاهری با عروس های دریایی یا ژلوپین ها كه مهمترین منبع غذایی بسیاری از گونه های دریایی از جمله لاك پشت ها هستند، این گونه ها را در معرض تهدید و خطری بزرگ قرار می دهند.