توسعه بندرشهید بهشتی حیات آبسنگ های مرجانی را تهدید می كند

اجرای طرح توسعه بندر شهید بهشتی چابهار در سال 1391 آغاز شد، اما آبسنگ های مرجانی ارزشمندی در محدوده ای كه برای توسعه در نظر گرفته شده بود وجود داشت؛ بنابراین با انجام اقدامات عملیاتی توسعه این مرجان ها نابود می شدند بر این اساس قرار شد 18 هزار كلنی آبسنگ های مرجانی در مساحتی حدود چهار هكتار جابجا شود كه این كار با نظارت سازمان حفاظت محیط زیست در آن زمان با كمترین تلفات انجام شد اما امروزه برخی گزارش ها حاكی از نامناسب بودن وضعیت مرجان های منتقل شده دارد.
داود میرشكار روز دوشنبه در گفت و گو با خبرنگار علمی ایرنا افزود: از آنجا كه آبسنگ های مرجانی نسبت به كدورت آب بسیار حساس هستند بنابراین زمانی كه فعالیت ساخت و ساز در بندر شهید بهشتی آغاز می شود حیات آبسنگ های مرجانی مورد تهدید قرار می گیرد.
وی ادامه داد: زیرا در روند عملیات كار لایروبی در منطقه انجام می شود كه این مساله موجب بالا رفتن كدورت آب می شود و از آنجا كه مرجان ها موجوداتی حساس هستند و تحمل كدورت آب را ندارند از بین می روند.
میرشكار افزود: اما زمانی كه عملیات متوقف است و آب دارای كدورت نیست وضعیت مرجان ها مناسب است و حتی فرصت پیدا می كنند تا آبسنگ های مرجانی جدید بر روی مرجان هایی كه دچار سفید شدگی شده اند رشد كنند و از آنها به عنوان پایه استفاده كنند.
مدیر كل دفتر زیست بوم های دریایی سازمان حفاظت محیط زیست گفت: خلیج فارس و محدوده طرح توسعه بندر شهید بهشتی برای رشد آبسنگ های مرجانی بسیار مستعد است بنابراین باید هرگونه فعالیت انسانی در آن مورد توجه جدی قرار گیرد تا به حیات این گونه های ارزشمند خللی وارد نشود.
میرشكار اظهار كرد: در طرح توسعه بندر شهید بهشتی قرار است بخش زیادی از خلیج استحصال شود كه این كار خشك شدن آبسنگ ها را به دنبال داشت كه برای جلوگیری از نابودی آبسنگ ها آنها را جابجا كردیم اما حجم كار استحصال به حدی زیاد است كه تمام خلیج را تحت تاثیر قرار می دهد از این رو اجرای عملیات موجب كدروت آب و نابودی مرجان ها می شود.
وی افزود: امسال تاكنون برای پایش آبسنگ های مرجانی وارد منطقه نشده ایم اما كارشناسان حاضر در محل اعلام می كنند كه وضعیت آبسنگ های مرجانی مناسب است.

*** گزارشی از سفید شدگی مرجان ارائه نشده است
میرشكار اظهار كرد: معمولا هر سال با گرم شدن هوا و آب خلیج فارس پدیده سفید شدگی آبسنگ های مرجانی رخ می دهد اما خوشبختانه تاكنون گزارشی از سفید شدگی آبسنگ ها به سازمان محیط زیست ارائه نشده است.
وی گفت: اما با ادامه روند گرم شدن زمین و آب خلیج فارس احتمال سفید شدگی آبسنگ های مرجانی وجود دارد زیرا آبسنگ ها موجوداتی بسیار حساس در مقابل افزایش دما، بالا رفتن شوری آب و كدروت هستند.

*** آبسنگ های مرجانی
آبسنگ ها یا صخره های مرجانی از قدیمی ترین و غنی ترین اجتماع موجودات زنده بر روی زمین هستند. بیشتر صخره های مرجانی بین ۵۰۰۰ تا ۱۰۰۰۰ سال عمر دارند و بسیاری از آنها صخره های آبی روی هم انباشته شده ای هستند كه میلیون ها سال قدمت دارند.
حدود 8 درصد از كل آبسنگ های جهان با بیش از 50 گونه در خلیج فارس و دریای عمان یافت می شوند.
بیشترین گسترش آبسنگ ها در مناطق ایرانی مجاور جزایر خارك و خاركو در مناطق دور دست شمالی و اطراف جزایر جنوبی از لاوان تا جزایر هرمز قرار دارد.
بررسی های انجام شده تا سال 1386 توسط كارشناسان دفتر زیست بوم های دریایی سازمان حفاظت محیط زیست بر روی جزیره هندورابی حاكی از این موضوع است كه این جزیره دارای 20 گونه مرجانی با درصد پوشش 21درصد مرجان زنده است كه بیشترین پوشش مرجانی در قسمت شرق، جنوب شرق، غرب و شمال غرب این جزیره مشاهده می شود.
مرجان هایی كه صخره های مرجانی را تشكیل می دهند تنها در شرایط خاصی پرورش می یابند. آنها در آب گرم، شور و تمیز زندگی می كنند. رشته صخره های عظیم آبی در طول سال با درجه حرارتی بیش از ۲۱ درجه سانتیگراد گرم باقی می مانند. مرجان ها همچنین تنها در آبهای كم عمقی كه نور خورشید بتواند به آنها برسد زندگی می كنند.
تغییرات آب و هوایی بزرگترین خطر برای آبسنگ های مرجانی است زیرا با تنها دو درجه افزایش دما در معرض خطر جدی قرار می گیرند.
صنعت توریسم، لایروبی و احیای زمین برای ساختن هتل ها، فرودگاهها و بندرگاهها، جمع آوری مرجان ها و صدف ها برای یادگاری، ساختن جاده ها و خانه ها، آلودگی توسط سم دفع آفات و كودهای كشاورزی، تخلیه فاضلاب ها و نشت سوخت ها از دیگر خطرات عمده ای هستند كه صخره های مرجانی را تهدید می كنند.
*** پراكندگی آبسنگ ها در جهان
صخره های مرجانی بزرگ استرالیا كه در شمال شرقی ساحل استرالیا واقع شده اند بزرگترین صخره های آبی جهان هستند. این صخره ها طولی بیش از ۲۰۳۰ كیلومتر دارند و مساحتی حدود ۲۰۷۰۰۰ كیلومتر مربع را تحت پوشش قرار می دهند. این تنها ساختار موجودات زنده است كه از فضا قابل مشاهده است.
علمی 9014**1440